Tết này có ‘loạn’ đổi t.iền?

Chủ trương không in t.iền lẻ, cấm đổi t.iền lẻ ăn chênh lệch vào dịp tết của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang dần đi vào cuộc sống. Ban quản lý (BQL) các khu di tích, đền chùa đều mong sớm không còn cảnh “vật vã” thu gom, thuê máy sàng lọc phân loại t.iền xu, kiểm đếm sau mỗi mùa lễ hội.

Tại Phủ Tây Hồ, các quầy t.iền lẻ vẫn bày tràn lan. Ảnh: Thanh Nga

Sáng 19/1 tại Phủ Tây Hồ (Tây Hồ, Hà Nội), dọc đường vào phủ, hàng chục quầy đổi t.iền lẻ với đủ mệnh giá bày la liệt. Thấy khách vào phủ, chủ cửa hàng chào mời, chèo kéo đổi t.iền. T.iền lẻ mệnh giá 500 đồng được báo giá 10 ăn 7 (đổi 100.000 đồng được 70.000 đồng); t.iền 1.000 đồng là 10 “ăn 8″ (đổi 100.000 đồng được 80.000 đồng); t.iền 2.000 đồng và 5.000 đồng “ăn 7,5″ ( đổi 10.000 đồng được 75.000 đồng). Bước qua cổng, đ.ập vào mắt khách lễ chùa là 5 bàn để đổi t.iền, bán vé số nằm chình ình giữa sân Phủ Tây Hồ. Trên bàn, các tệp t.iền lẻ dày cục nằm lăn lóc. Khu vực gian hàng sắp lễ, bày lễ, viết sớ, từng cọc t.iền lẻ đặt trên bàn sẵn sàng đổi cho khách.

Tại chùa Hà (Cầu Giấy, Hà Nội) cùng thời điểm, không còn cảnh người người bê mâm t.iền lẻ chèo kéo như mọi năm, dịch vụ đổi t.iền lẻ lén lút hơn trước. Những cọc t.iền lẻ để lẫn giữa khay vàng hương, bánh kẹo. Khi khách có nhu cầu đổi t.iền lẻ, chủ cửa hàng đem tất cả các loại t.iền với đủ mệnh giá từ trong cửa hàng. “Mấy năm nay, việc đổi t.iền lẻ lấy chênh lệch bị cấm, chị không dám bày tràn lan. Công an thấy là bắt phạt liền. Em cần bao nhiêu t.iền, mệnh giá nào cũng có”, chị Linh – một chủ quầy bán vàng hương tại cổng chùa Hà cho biết.

Theo ông Nguyễn Minh Kham, Trưởng BQL chùa Hà, cứ đến dịp tết, người dân đi lễ rải t.iền lẻ khắp các ban thờ, thậm chí giắt lên cây cảnh, lọ hoa, BQL rất vất vả trong việc thu gom, kiểm đếm. Hết mùa lễ tết, mỗi ngày BQL cử 20 người ngồi sắp xếp, phân loại t.iền rồi cho vào máy đếm, phải mất từ 7-10 ngày mới xong. Tránh việc người dân rải t.iền lẻ, BQL chùa cử người nhắc nhở, tuyên truyền người dân, không rải t.iền lẻ khắp nơi, chỉ đặt vào một hoặc 2 ban thờ chính. Để người dân không phải chịu thiệt, vào ngày rằm, mùng 1, BQL chùa Hà tổ chức đổi t.iền lẻ trong chùa cho người dân, không lấy chênh lệch.

“Đáng ra định cúng Phật 10 đồng nhưng đi đổi t.iền lẻ chỉ còn 8 đồng, người dân có bao nhiêu cứ cho vào hòm công đức sẽ đỡ thất thoát, nhà đền cũng đỡ mất công thu dọn”, ông Kham nói.

Đền Bà chúa kho giảm mạnh

Tại Cụm di tích đền Bà Chúa kho (Bắc Ninh), không còn cảnh bày t.iền lẻ tràn lan. Thấy khách lạ, một người bán vàng hương nhanh nhảu gọi: “Đổi t.iền lẻ không em ơi. T.iền 1.000 đồng, 10.000 lấy 8.000 đồng”. Khi nhìn thấy đoàn kiểm tra của cơ quan chức năng, chủ quầy đổi t.iền lẻ vội vàng bê mâm t.iền chạy khuất sau cửa hàng cất giấu. Tại các ban thờ thuộc đền Bà Chúa kho, số lượng t.iền lẻ bày lên mâm hoa quả tạ lễ ít hơn trước kia.

Ông Nguyễn Thành Lập, Trưởng BQL cụm di tích đền Bà Chúa kho cho biết, những năm gần đây, số lượng t.iền lẻ người dân rải ở đền giảm nhiều so với trước kia. Trong khuôn viên đền, BQL đặt biển báo cấm đổi t.iền lẻ lấy chênh lệch, tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh, đồng thời kiểm tra nhắc nhở các hộ kinh doanh đổi t.iền lẻ. Ở mỗi ban thờ, BQL cử người túc trực nhắc nhở người dân cho t.iền v.ào hộp giọt dầu, không đặt lên ban thờ, cắm lên lọ hoa.

“Người dân có tâm đến chùa thắp hương lễ bái các vị anh hùng, người có công với đất nước, để t.iền một chỗ hay nhiều chỗ như nhau, không nhất thiết phải thả t.iền ở tất cả mọi nơi. Việc đặt vào hòm công đức không có sự khác biệt với đặt trên bàn thờ, là nét văn minh. Nhà đền không mất nhiều công thu gom, phân loại, kiểm đếm”, ông Lập nói.

Mong không phải thuê máy về đếm t.iền

Đại diện BQL đền Bà Chúa kho cho biết những năm trước, vào dịp đầu và cuối năm, làm không xuể công việc. Mỗi ngày mất cả tiếng để mở hòm công đức, thu gom t.iền. Sau đó, nhờ các ngân hàng cử nhân viên mang máy đến kiểm đếm t.iền. BQL thành lập bộ phận chuyên thu gom, phân loại sau đó gửi vào NHNN.

Theo Trưởng BQL đền Bà Chúa kho, những năm trước khi t.iền xu còn phổ biến, nhà đền phải thuê máy sàng lọc để phân loại từng mệnh giá, vì làm thủ công không thể hết. BQL chỉ nhắc nhở người dân đến lễ và người đổi t.iền lẻ. “Chúng tôi mong muốn cơ quan chức năng hạn chế dần lượng t.iền lẻ để đỡ lãng phí công sức thu gom, kiểm đếm”, ông Lập nói.

Bà Đào Thị Phượng, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh Bắc Ninh cho biết, với đặc trưng tỉnh có nhiều khu di tích, đền chùa, việc thu gom, kiểm đếm t.iền mệnh giá nhỏ (dưới 5.000 đồng) rất vất vả. “Trước kia, sau mỗi mùa lễ hội, ùn ùn từng xe chở bao tải t.iền lẻ gửi vào NHNN. Có thời điểm, kho của NHNN chật cứng t.iền lẻ”, bà Phượng nói.

Theo NHNN chi nhánh Bắc Ninh, với chính sách không in t.iền lẻ mới vài năm trở lại đây, số lượng t.iền lẻ đổ về ngân hàng sau lễ tết giảm rất nhiều. Để hạn chế việc đổi t.iền lẻ, cán bộ NHNN phối hợp với lực lượng quản lý thị trường kiểm tra, yêu cầu người đổi t.iền lẻ ký cam kết không vi phạm. Nếu vi phạm sẽ xử phạt theo quy định pháp luật.

Theo An ninh tiên tê