Tầng nghĩa ẩn sâu của câu truyện cổ tích “The Shape of Water”, bạn đã “unlock” được chưa?
Giống như nhiều tác phẩm tranh giải Oscar khác, “ The Shape of Water” chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc không dễ gì nhận ra.
(Bài viết có tiết lộ nội dung phim, cần cân nhắc trước khi đọc)
Trong danh sách những tựa phim được đề cử trong mùa Oscar 2018, The Shape of Water nổi lên như một “viên ngọc thô” với nhiều sắc cạnh kỳ bí khiến tín đồ điện ảnh phải mê mẩn. Không chỉ là một chuyện tình “vượt mọi rào cản” thuần túy, tác phẩm còn được đạo diễn Guillermo del Toro cùng tổ biên kịch khéo léo cài cắm nhiều yếu tố lịch sử, chính trị, điển tích hấp dẫn.
1. Người cá đến từ đâu?
Trong The Shape of Water, ranh giới giữa yếu tố thực tế và sự kỳ ảo gần như bị xóa nhòa. Phim được đặt trong một mốc thời gian có thực trong lịch sử – Cuộc Chiến tranh Lạnh, song sự góp mặt của một sinh vật nửa người nửa cá lại là một tình tiết tưởng chỉ xuất hiện trong chuyện cổ tích.
Phim giải thích rằng Đại tá Richard Strickland (Michael Shannon) tìm thấy Người cá tại vùng sông Amazon, Nam Mỹ. Tại đây, với quyền năng trị thương của mình, Người cá được các bộ lạc tôn kính như thần thánh.
Đồng thời, xuyên suốt phim, chính Strickland cũng trích dẫn nhiều điển tích Kinh Thánh, với thái độ ngạ.o mạ.n rằng dẫu có là “thần” thì cũng phải khuất phục trước người Mỹ. Có thể thấy rõ rằng Guillermo del Toro đặt ra hai lối suy nghĩ, và cho phép khán giả lựa chọn lối suy nghĩ nào mà họ cho rằng phù hợp nhất: Thứ nhất, Người cá chỉ đơn thuần là một sinh vật biển đến bây giờ mới được phát hiện. Hoặc, bản thân Người cá chính là Thủy thần, một thực thể cổ xưa có quyền uy chi phối mặt nước.
Hoặc đối với các fan của hai phần phim điện ảnh Hellboy cũng do Del Toro làm đạo diễn, Người cá chính là Abe Sabien, người cộng sự luôn hỗ trợ “chàng quỷ” Hellboy. Tính đến việc mốc thời gian của Hellboy diễn ra vài chục năm sau sự kiện của The Shape of Water, cũng như việc Người cá không ngừng học hỏi tri thức của nhân loại, giả thuyết này hoàn toàn hợp lý. Chưa kể, việc Người cá gọi nữ chính là “Công chúa câm” cũng gợi nhắc phần nào mối tình buồn giữa Abe và nàng công chúa Tiên tộc trong Hellboy: The Golden Army (2008).
Abe Sabien trong Hellboy
2. Quá khứ của Elisa
Thế nhưng có một nhân vật sở hữu quá khứ còn bí ẩn hơn cả Người cá, chính là “nàng thơ” của chàng – Elisa (Sally Hawkins). Người ta chỉ biết cô như một nữ lao công bị câm, thuần túy và không nổi bật. Song trong cảnh đầu tiên tại phòng tắm, chúng ta thoáng thấy những vết sẹo trên cổ của cô – chi tiết này đến cuối phim cũng không được làm rõ.
Theo lời kể của nhân vật Zelda, Elisa vốn là trẻ mồ côi được tìm thấy tại một bờ sông. Đại tá Strickland cho rằng vết sẹo là kết quả của một vụ ta.i nạ.n đã ảnh hưởng đến thanh quản Elisa, khiến cô bị câm. Tuy nhiên, vào cuối phim, chính Người cá đã biến những vết sẹo thành mang, giúp cô có thể thở tự do dưới nước.
Video đang HOT
Như vậy, phải chăng mối liên kết giữa Elisa và Người cá thần kỳ hơn chúng ta vẫn tưởng? Phải chăng nàng cũng là một sinh vật dưới lòng biển sâu, vì sống ở xã hội con người từ nhỏ nên mất dần hình thể ban đầu của mình? Nếu là tín đồ của những câu chuyện cổ tích, hẳn khán giả sẽ nhận ra rằng câu chuyện của Elisa khá giống nàng tiên cá trong chuyện cổ The Little Mermaid của Hans Christian Andersen: Nàng tiên vì phải lòng hoàng tử, mà chấp nhận hy sinh chiếc đuôi và giọng nói để có thể lên bờ cùng chàng.
Điều này có vẻ hợp lý hơn, khi năng lực mà Người cá phô diễn xuyên suốt phim là khả năng chữa lành vết thương, chứ không phải thay đổi cấu trúc cơ thể người. Có thể chàng chỉ chữa lành vết thương và mang nàng trở lại dáng hình ngày trước, một “dáng hình của nước”.
3. Tình yêu của Guillermo del Toro dành cho điện ảnh
The Shape of Water mang nhiều tri ân đến các tựa phim kinh điển trong thời kỳ hoàng kim của Hollywood, dễ thấy nhất là hai tác phẩm Creature From the Black Lagoon và Beauty and the Beast. Trong Creature From the Black Lagoon, con quái vật biển bị đạn bắ.n liên tiếp, phải chìm xuống lòng nước sâu và bất lực nhìn cô gái mà hắn có tình cảm bỏ chạy cùng những con người khác. Trong The Shape of Water, Người cá cũng chịu đa.u đớ.n tương tự, song anh may mắn hơn khi người phụ nữ anh yêu cũng chìm xuống lòng nước sâu cùng mình.
The Creature From the Black Lagoon
Beauty and the Beast
Thông qua việc này, Del Toro cũng đồng thời “mỉ.a ma.i” những công thức thường thấy trong truyện cổ tích. Đối với Beauty and the Beast, tình yêu của Giai nhân đã biến Quái thú trở lại thành người. Theo một chuẩn mực rập khuôn, việc “được biến thành người” luôn là một phép màu, song The Shape of Water đi theo một hướng hoàn toàn ngược lại.
Ở cảnh cuối phim, chính tình yêu của Người cá đã biến Elisa trở thành một giống loài gần gũi với mình hơn. Họ có một tình yêu mới, bền chặt và không còn lệ thuộc vào cái thế giới tàn độc ngoài kia. Đối với Guillermo del Toro, đó mới thực sự là một cái kết của hậu dành cho câu chuyện “ Người đẹp và Quái thú” kinh điển.
Đồng thời, Del Toro cũng thể hiện rõ “sự nổi loạn” của mình, khi để quái vật làm người hùng, còn một gã da trắng lại là kẻ phản diện. Trong nhiều điển tích thần thoại cũng như văn học hiện đại, người hùng luôn là con người, trải qua nhiều thử thách để giế.t quái vật và cứu người đẹp. Song trong câu chuyện của The Shape of Water, con người lại là những kẻ tồi tệ nhất, và chỉ có tình yêu giữa Elisa và Người cá mới thực sự thuần khiết, trong lành.
3. Gợi nhắc điển tích tôn giáo
Xuyên suốt The Shape of Water, Strickland nhiều lần dẫn điển tích về Samson và Delilah trong Kinh thánh. Theo truyền thuyết, Samson là một người hùng có sức mạnh to lớn hơn bất kỳ người trần nào. Chàng phải lòng Delilah, nhưng lại bị chính cô phản bội và tiết lộ bí mật về sức mạnh của Samson cho những kẻ thù của chàng. Trong lúc bị bủa vây, Samson đã cầu xin Thượng đế hãy một lần nữa trả lại sức mạnh cho chàng. Vì lòng căm thù, Samson đã sử dụng quyền năng được ban để giật sập chiếc đền nơi chàng đang đứng, tiê.u diệ.t kẻ thù và cùng mấ.t mạn.g.
Qua cách nhân vật kể chuyện, người xem nhận rằng đối với Strickland, sự trả thù dẫu phải hy sinh tính mạng bản thân cũng là một hành động cao cả. Và nếu Samson là một người hùng kiểu mẫu, thì tạo hình và tính cách của Strickland cũng chính là đặc tính của những người hùng trong văn học nghệ thuật Mỹ.
Thật mỉ.a ma.i, khi số phận của Strickland cũng giống với Samson. Hắn bị lôi cuốn bởi Elisa, và cũng chính cô là kẻ đã phản bội hắn. Hắn có niềm tin mạnh mẽ vào chủ nghĩa anh hùng và vai trò của phái mạnh trong xã hội, nhưng lại quá mù quáng nên đã bị một nữ lao công “dắt mũi”.
Ở cảnh cao trào, Strickland đối mặt với Người cá, chỉ để đa.u đớ.n nhận ra thứ mà hắn đối mặt không phải là một kẻ thù tầm thường, mà chính là “thần”. Chính những đức tin đã biến Strickland trở thành một kẻ quyền uy, và cũng chính những đức tin này đã khiến hắn phải trả giá bằng mạng sống của mình.
Theo Trí Thức Trẻ
Người cá mến thương của "The Shape of Water", trút bỏ lốt quái vật, anh là ai?
Có thể nói Doug Jones là kẻ đã đem lại trái tim và linh hồn cho các quái vật trên màn ảnh.
Có hai loại người trên đời. Một là những kẻ không biết Doug Jones là ai. Số còn lại, thương mến người đàn ông này cũng như cách họ trân trọng Guillermo del Toro. Với vai diễn người cá trong The Shape of Water vừa qua, một lần nữa Doug Jones lại là người đàn ông sau lốt quái vật mà chúng ta yêu quý.
Nổi tiếng và vô danh
Với những người thuộc nhóm đầu tiên, Doug hoàn toàn vô hình trong mắt họ. Danh sách 160 vai diễn trên trang IMDb của anh có đến quá nửa người ta không thấy mặt. Anh là gã hề gầy gò trong Batman Returns, là Mac Tonight trong đoạn quảng cáo kinh điển của McDonald's.
Là Joey trong Men in Black 2. Saru trong Star Trek. Là sinh vật nửa người nửa lưỡng cư Abe Sapien trong Hellboy, và cùng một lúc đảm nhận hai vai Faun và Pale Man trong Pan's Labyrinth.
Đó là một người đàn ông Mỹ gầy và duyên dáng, có những màn trình diễn tốt nhất trong những hoàn cảnh ngặt nghèo nhất. Khuôn mặt anh hầu như lúc nào cũng bị che phủ bởi bột màu, mặt nạ, latex. Cơ thể thì luôn bị gắn thứ gì đó vào người: chân, tay giả, vảy... mất hàng tiếng đồng hồ để lắp vào rồi gỡ ra.
Để có thể chạm tới khán giả, Doug hầu như chỉ có thể sử dụng biểu cảm của đôi mắt và ngôn ngữ cơ thể. Anh là phần "người" trong mỗi quái vật, và là lí do tại sao những con quái tại Hollywood lại sống động đến thế, bởi chính cơ thể của Doug đã là hiệu ứng tốt nhất cho nhân vật.
Mối lương duyên với vị đạo diễn người Mexico
Doug lần đầu tiên chạm mặt Guillermo del Toro hơn 10 năm trước, khi được đem tới để thử vai cho một... con gián khổng lồ trong Mimic của del Toro. Nói thêm, Mimic là dự án phim mà del Toro chịu áp lực rất lớn từ nhà Weistein - vốn là những nhà sản xuất hắc ám có tiếng tại Hollywod bấy giờ.
Jones nhớ lại ấn tượng về vị đạo diễn - khi ấy mới chỉ là một kẻ ngoại quốc tiềm năng tại làng điện ảnh: "Ông ấy chế.t mê chế.t mệt mấy con quái vật gớm ghiếc và có thể nói cả ngày về chúng". Cả hai ngay lập tức trở thành bạn, và del Toro thì rất nóng lòng được nghe về những nghệ nhân hóa trang nổi tiếng mà Doug từng làm việc cùng.
Năm năm sau khi vai con gián trong Mimic chìm xuống, đội ngũ thiết kế của del Toro chỉ ra rằng những bản phác thảo của họ về nhân vật Abe Sapien giống hệt Jones. Và thế là anh cơ duyên với del Toro bắt đầu từ đó. Jones xuất hiện trong hầu hết các phim của Guillermo và chỉ vắng mặt trong danh sách credit của Pacific Rim.
Nếu có điều gì đặc biệt xuyên suốt các nhân vật của Doug Jones mà anh từng đóng, có lẽ đó là cử động tay không lẫn vào đâu được, khi các ngón tay dài của anh nhấp lên hạ xuống từng ngón một với một nhịp điệu ma mị: từ Abe Sapien trong Hellboy, Angel of Death và Chamberlain (cũng trong Hellboy), cho tới The Pale Man và the Faun trong Pan's Labyrinth.
Sang The Shape of Water, cử chỉ tinh tế đó bị cấm tiệt. Del Toro muốn con quái vật của mình giữ hình hài là một sinh vật nguyên thủy: "Tôi không muốn một Dougie Jones mỹ miều trước ống kính. Đó là một sinh vật nguyên thủy từ trong hoang dã bước ra."
Bên cạnh việc phải ngâm mình dưới làn nước lạnh, hóa trang hai tiếng một ngày và cần tới ba người để có thể mặc được bộ trang phục người cá ôm chặt lấy cơ thể, Doug Jones cũng phải đối mặt với thách thức làm thế nào để có thể biểu cảm trước ống kính tương xứng với màn trình diễn xuất sắc của Sally Hawkins. Là một con chiên theo đạo, người nghệ sĩ này phải dung hòa đức tin của mình với tình yêu giữa một con người và quái vật.Thế rồi "The Asset" trong The Shape of Water hiện lên với tất cả vẻ mạnh mẽ, nhân tính, hoang dã và tất nhiên quyến rũ đến kỳ lạ.
Từng là mục tiêu bị chế giễu và trêu chọc khi còn nhỏ, giờ đây ở tuổ.i 40, Doug Jones đã tìm thấy cho mình sự tự tin vào tiếng nói của bản thân. Cũng như Sebastian của La La Land, người đàn ông này cũng có những ước mơ nho nhỏ tại thành phố hoa lệ, trở thành chính mình, được công nhận và trân trọng.
Thật khó để nhìn nhận tài năng và hy sinh của Doug Jones hay Andy Serkis một cách công bằng khi ta chỉ là những khán giả trước màn ảnh. Thế nhưng sự thấu cảm, sức chịu đựng và cả khả năng kết nối với các nhân vật của họ đã cho chúng ta được thưởng thức các tác phẩm một cách trọn vẹn hơn. Nếu có lời nhắn nhủ nào gửi tới Doug, Andy và những người đang trong bộ trang phục quái vật, thì đó là lời cám ơn chân thành nhất vì những thước phim tuyệt vời.
Theo Trí Thức Trẻ
3 lý do khiến "The Shape of Water" trở thành "vua đề cử" của Oscar 2018 Cách đây vài tiếng đồng hồ, Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ vừa công bố danh sách đề cử chính thức cho giải Oscar 2018. Không nằm ngoài dự đoán, "The Shape of Water" của Guillermo Del Toro xuất sắc dẫn đầu cuộc đua với 13 đề cử. Mùa Oscar nào cũng có một tác phẩm "xưng hùng...