Tận mục hàng loạt sinh vật ngoại lai “tấn công” miền Tây
Nhiều sinh vật ngoại lai đã xuất hiện tại ĐBSCL và đang gây hại nghiêm trọng ở các địa phương. Dù vậy, việc ngăn chặn, t.iêu d.iệt những sinh vật này gặp nhiều khó khăn.
Đó là ý kiến của nhiều đại biểu tại hội thảo “Tăng cường năng lực quản lý, kiểm soát, ngăn ngừa sinh vật ngoại lai và bảo tồn đa dạng sinh học” do Sở TNMT TP.Cần Thơ tổ chức hôm 31.8.
Theo ngành chức năng và nhà khoa học, vùng ĐBSCL có nhiều sinh vật ngoại lai, điển hình như cây mai dương, lục bình, sò đo cam, ốc bươu vàng, cá lau kính… Những sinh vật ngoại lai này đang gây hại lớn đến đời sống, sản xuất của người dân các địa phương.
Cá lau kính có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được nhập vào Việt Nam qua đường kinh doanh cá cảnh. Sau khi phát tán ra môi trường tự nhiên chúng phát triển rất nhanh, một con cá có thể đẻ từ 5.000-6.000 trứng, chúng có khả năng cạnh tranh thức ăn với các loài khác và gây mất cân bằng sinh thái. Hiện loại cá này có mặt khắp sông rạch, thậm chí ở các ao nuôi cá. Nhiều người dân ở ĐBSCL cho biết, trong khi tôm cá đang sụt giảm vì nhiều nguyên nhân thì loại cá này ngày càng nhiều.
Tuy nhiên, việc quản lý, kiểm soát, ngăn ngừa những loài sinh vật này gặp nhiều khó khăn mặc dù đã có Luật Đa dạng sinh học (ban hành năm 2008) và nhiều quyết định, nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện.
Con đường du nhập sinh vật ngoại lại khó kiểm soát, nó có thể xâm nhập vào môi trường sống mới bằng nhiều cách khác nhau, tác động gây ra phức tạp. Đặc biệt là rất khó khống chế khi nó đã thích nghi môi trường sống.
Theo ông Nguyễn Minh Thế – Phó Giám đốc Sở TNMT TP.Cần Thơ, ở địa phương này, sinh vật ngoại lai gồm có sáu loài thực vật và năm loài động vật gây hại, bao gồm: Mai dương, trinh nữ móc, lục bình, trâm ổi, cúc bò, sò đo cam, bọ cánh cứng hại dừa, ốc bươu vàng, ốc sên châu Phi, cá lau kính lớn và cá lau kính bé.
“Sinh vật ngoại lai gây hại chủ yếu đến nông nghiệp trong khi đó công tác phối hợp về kiểm soát loài sinh vật này chưa chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn, các sở ngành liên quan” – ông Thế nói.
Về giải pháp kiểm soát và t.iêu d.iệt loài sinh vật ngoại lai, PGS.TS Trương Thị Nga – Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên (Trường ĐH. Cần Thơ) cho biết, có ba cách là sử dụng cơ giới, hóa học (rất cẩn trọng khi sử dụng) và sinh vật học (dùng thiên địch để diệt trừ). Tuy nhiên, có loài sinh vật gây hại cần làm tổng hợp ba cách này.
Dân Việt xin gửi đến bạn đọc hình ảnh về một số loại sinh vật ngoại lai xuất hiện và gây hại ở ĐBSCL:
Video đang HOT
Cây mai dương có nguồn gốc từ rừng nhiệt đới châu Mỹ, xuất hiện tại Việt Nam từ giữa thế kỷ 20. Ở ĐBSCL, nhiều năm qua loại cây này bùng phát và gây hại ở nhiều nơi. Riêng ở huyện Tam Nông (Đồng Tháp) có khoảng 2.000 ha mai dương.
Loại cây này làm thay đổi thảm thực vật, gây độc hại với nhiều loài động vật. Thế nhưng, việc diệt trừ cây mai dương rất khó khăn, tốn kém vì nó mọc khỏe, không kén đất, hạt phát tán xa theo dòng nước, sinh sản mạnh. Được biết, ở huyện Tam Nông, phải tốn từ 50-100 triệu đồng/năm nhưng vẫn không t.iêu d.iệt được loại cây này.
Ốc bươu vàng có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được nhập vào nước ta từ trước năm 1975. Vào khoảng năm 1995, loại ốc này tấn công mạnh vào ruộng lúa, ao hồ và đã phát thành dịch trong cả nước. Hiện ốc bươu vàng vẫn đang tồn tại khắp các ruộng đồng ở ĐBSCL, vẫn đang sinh sôi, lai giống và làm suy giảm nguồn gen ốc bản địa.
Chi phí cho những chiến dịch t.iêu d.iệt loài ốc bươu vàng trong nước đã lên tới hàng trăm tỷ đồng. Riêng t.iền viện trợ khẩn cấp của FAO trong hỗ trợ kỹ thuật để hạn chế nạn ốc bươu vàng cho Việt Nam đã lên đến 250.000 đô la Mỹ.
Sò đo cam có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới Châu Phi và nằm trong danh sách 100 loài sinh vật ngoại lai xâm hại gây hậu quả nghiêm trọng. Cây này thích nghi, phát triển nhanh số lượng ở ĐBSCL.
Riêng ở TP.Cần Thơ, hiện sò đo cam có mặt ở nhiều tuyến đường ở quận Ninh Kiều, Cái Răng. Theo khuyên cáo cua cơ quan chức năng và nhà khoa học, đây là loai cây ngoai lai có nguy cơ xâm hại, bông cua loai cây này rất độc.
Lục bình (bèo Nhật Bản, bèo tây) có nguồn gốc từ Nhật Bản đang lan nhanh, phủ kín mặt nước ở nhiều địa phương. Theo cơ quan chức năng, lục bình không những cản trở giao thông đường thủy mà còn làm chậm dòng chảy. Khi thối mục, loài này làm giảm oxy hòa tan trong nước, có thể làm cá và các loài thủy sinh khác c.hết…Thời gian qua, người dân ở một số địa phương ĐBSCL đã phun thuốc làm ngăn cản sự phát triển của loài sinh vật này…
Theo Danviet
Ốc bươu vàng - từ phá hoại thành... nguồn lợi
Ốc bươu vàng là một đối tượng gây hại mùa màng, ốc bươu vàng từng một thời ám ảnh nhà nông miền Tây. Tuy nhiên hiện nay nhu cầu sử dụng sinh vật ngoại lai này để chế biến thức ăn đang được ưa chuộng đã đem lại một nguồn thu nhập tương đối khá cho người dân nông thôn, cùng với đó là hạn chế sự phá hoại ruộng vườn.
Nghề không cần vốn
Thuộc diện hộ nghèo, không ruộng đất, 3 thành viên của gia đình ông Trần Ánh Đông (ấp Tân hưng, thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang) quanh năm sinh sống bằng nghề bắt ốc và lể ốc mướn. Hàng ngày, tranh thủ lúc sáng sớm, ông Đông ra đồng bắt ốc bươu vàng- loài ốc chuyên hại lúa đem về bán và có thu nhập tròm trèm trên 200.000 đồng.
Ông Đông chia sẻ: "Đây là nghề dễ làm, không cần vốn đầu tư, nhưng thu nhập hàng ngày cũng đủ để trang trải cuộc sống trong gia đình. Biết mình sinh sống bằng nghề này, nhiều chủ ruộng trong xóm còn kêu cho bắt ốc trong ruộng, để góp phần bảo vệ mùa màng".
Nghề lể ốc góp phần giải quyết lao động ở nông thôn. Ảnh: Thanh Duy
Trong khoảng 2 tháng trở lại đây, do nhu cầu dùng ốc chế biến ăn ngày càng phổ biến nên đã làm cho giá ốc tăng mạnh. Hiện nay giá ốc ở mức 4.500 đồng/kg (ốc còn vỏ), tăng hơn 2.000 đồng/kg
Theo tìm hiểu của phóng viên NTNN, qua sơ chế 3kg ốc vỏ sẽ cho ra 1kg thịt ốc, nhà nông sẽ giao cho điểm thu gom với giá 19.000 đồng/kg. Do hiệu quả kinh tế mang lại khá cao, nên ở Phụng Hiệp ngày càng xuất hiện nhiều điểm thu mua ốc.
Anh Nguyễn Văn Phát- chủ điểm thu mua ốc ở xã Tân Phước Hưng cho biết: "Hiện nay ở TP.HCM, người dân có nhu cầu lớn sử dụng ốc làm thức ăn nên nguồn hàng rất hút, mỗi ngày điểm thu mua ốc của gia đình thu mua khoảng 1 tấn ốc, qua sơ chế còn lại khoảng 300kg ốc thịt, giao cho đầu mối ở thị xã Ngã Bảy".
Giải quyết việc làm
Nghề làm ốc ở Phụng Hiệp phát triển mạnh góp phần tạo điều kiện công ăn việc làm cho không ít lao động nông thôn. Trên địa bàn huyện Phụng Hiệp hiện có khoảng 30 điểm thu mua sơ chế ốc (mỗi điểm từ 5-7 nhân công). "Nghề này không cần có tay nghề, chỉ cần chịu khó và siêng năng. Bình quân mỗi người kiếm được 50.000- 70.000 đồng/ngày, những lúc ốc nhiều thu nhập lên đến cả trăm ngàn đồng" - chị Bùi Thị Xuân cho biết.
Bà Trần Thị Lệ ở thị trấn Búng Tàu cho biết thêm: Lúc trước còn sức khỏe thì bà đi làm thuê làm mướn, nhưng giờ lớn t.uổi lao động vất vả không thể làm được, nên mới gắn bó với nghề sơ chế ốc.
Ông Trần Văn Tuấn- Trưởng phòng NNPTNT huyện Phụng Hiệp cho biết: "Nghề bắt ốc bươu vàng bán ở Phụng Hiệp đã có từ nhiều năm nay, gần đây do giá ốc tăng mạnh nên đã thu hút nhiều nông hộ tham gia. Ốc bươu vàng là một đối tượng phá hoại mùa màng, ở Phụng Hiệp diện tích đất sản xuất lúa trên 20.000ha, cho nên lượng ốc là rất lớn. Việc nhiều người dân tham gia hoạt động bắt và sơ chế ốc bán cũng là điều dễ hiểu, vì công việc này vừa giảm thiểu được tác nhân gây hại cho sản xuất vừa cho thu nhập kinh tế. Tuy nhiên, nhiều người cũng lo ngại, ốc bươu vàng nếu không kiểm soát tốt, người dân bắt về để nuôi nhằm bán lấy t.iền thì còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ hơn. Bởi đây là loài sinh vật có khả năng sinh sôi, nảy nở rất nhanh.
Biện pháp diệt trừ loài ốc gây hại Ốc bươu vàng luôn tiềm ẩn một sức phá hại rất lớn đối với cây lúa nếu điều kiện ngoại cảnh thuận lợi cho chúng. Để hạn chế tác hại của ốc một cách chủ động, bà con cần lưu ý một số biện pháp chính: -Thu gom ốc và ổ trứng: Để hạn chế số lượng ốc ở đầu vụ, bà con nên tổ chức đi thu gom ốc và ổ trứng trên đồng ruộng, xung quanh các ao hồ, kênh rạch công cộng... trước khi gieo sạ lúa. -Đào rãnh thu gom ốc: Trước khi sạ cấy, nên đào các rãnh nhỏ xung quanh ruộng và những chỗ có nhiều nước trong ruộng để khi nước rút ốc sẽ tập trung vào những đường rãnh này, việc thu bắt chúng sẽ dễ dàng và đỡ tốn kém hơn. -Dùng lưới chắn ốc: Nên dùng lưới nylon có lỗ nhỏ che chắn kỹ những chỗ có đường nước chảy tự nhiên từ ngoài kênh vào ruộng hoặc những chỗ nhong bơm nước vào ruộng để ngăn chặn ốc từ kênh mương vào ruộng lúa. -Thả vịt vào ruộng ăn ốc: Trước khi xuống giống, nếu có điều kiện các bạn nên thả vịt vào ruộng để vịt ăn những con ốc nhỏ mà trong lúc đi thu gom chúng ta đã bỏ sót. Khi cây lúa đã lớn nên thả vịt vào ruộng để vịt ăn ốc và một số loại sâu hại thường tập trung ở phần gốc của cây lúa. -Tăng mật độ sạ cấy: Trước khi sạ, nếu ruộng có nhiều ốc thì phải tăng lượng giống gieo sạ lên từ 5-10% so với những ruộng bình thường khác để trừ hao cây ốc ăn mất sau này. Nếu ruộng cấy thì nên cấy mạ hơi già hơn một chút và cấy nhiều tép. -Giữ mực nước ruộng phù hợp: Khi cây lúa còn nhỏ dễ bị ốc gây hại, chỉ nên để mực nước ruộng sâu khoảng 2-3 phân để hạn chế bớt sự di chuyển của ốc sang nơi khác. -Thu gom ốc và trứng ốc thường xuyên: Trong quá trình chăm sóc lúa, nếu thấy có ốc và ổ trứng thì thu gom ngay. Việc này nên làm thường xuyên để tạo thành thói quen. -Cắm cọc nhử ốc đến đẻ trứng: Dùng cây, que cắm ở những chỗ có nhiều ốc tập trung "dụ" cho ốc leo lên đẻ rồi thu gom trứng để tiêu huỷ, kết hợp với việc thường xuyên thu gom trứng trên bờ cỏ và trên thân cây lúa (định kỳ khoảng 5-7 ngày/lần) trước khi trứng kịp nở ra ốc con rơi xuống nước phát tán đi.
Minh Hà
Theo Danviet
TP HCM chế 2 máy cắt lục bình trên sông Lục bình, rong cỏ đang ngăn dòng chảy trên 700 km đường sông, gây ô nhiễm, cản trở giao thông đường thủy tại TP HCM. Công ty Quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi TP HCM vừa được UBND thành phố chi 5 tỷ đồng từ ngân sách để đầu tư 2 máy cắt, vớt rong, cỏ, lục bình. Động thái này...
