Tại sao trẻ nhỏ cũng bị đột quỵ và phải phòng thế nào?
Đột quỵ không chỉ xảy ra ở người lớn mà nhiều trường hợp trẻ nhỏ cũng mắc phải, thậm chí có trẻ mới 2-3 t.uổi đã bị đột quỵ nhồi m.áu não.
So với người lớn, đột quỵ ít phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. (Ảnh: ITN)
Nắm được nguyên nhân gây đột quỵ ở trẻ có thể giúp cha mẹ chủ động phòng tránh.
Theo giải thích của giới chuyên môn, đột quỵ là một chấn thương ở não hoặc các mạch m.áu trong não. Nếu mạch m.áu bị tắc, nó không thể cung cấp oxy hoặc chất dinh dưỡng cho não.
Không giống như các bộ phận khác của cơ thể, não không thể tồn tại lâu nếu không có m.áu lưu thông. Nếu một vùng não hết oxy hoặc năng lượng, người bệnh có thể bị thương hoặc thậm chí t.ử v.ong.
Nguy cơ đột quỵ ở trẻ
So với người lớn, đột quỵ ít phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhưng nó vẫn xảy ra. Trẻ sơ sinh có nguy cơ cao hơn t.rẻ e.m hoặc thanh thiếu niên.
Nguyên nhân gây đột quỵ ở t.rẻ e.m
T.rẻ e.m bị đột quỵ vì những lý do khác với người lớn. Trẻ sinh non có thể bị c.hảy m.áu não vì mạch m.áu của trẻ rất mỏng manh. Trẻ sơ sinh có m.áu đông dễ dàng hơn trẻ lớn, điều này có thể gây đột quỵ trong những tuần gần khi sinh.
Các bệnh về m.áu, như bệnh hồng cầu hình liềm hoặc bệnh m.áu khó đông, cũng có thể gây đột quỵ. Các bệnh di truyền ảnh hưởng đến mạch m.áu hoặc m.áu có thể gây đột quỵ ở t.rẻ e.m mọi lứa t.uổi.
Những đ.ứa t.rẻ khác có thể bị đột quỵ sau chấn thương ở đầu hoặc cổ nếu chúng làm tổn thương các mạch m.áu bên trong.
Dù hiếm khi xảy ra nhưng n.hiễm t.rùng cũng có thể làm hẹp các mạch m.áu trong não và gây đột quỵ. T.rẻ e.m có vấn đề về tim cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Các triệu chứng thường gặp của đột quỵ
Video đang HOT
Nếu bạn cho rằng trẻ đang bị đột quỵ, hãy gọi hoặc đưa trẻ đến phòng cấp cứu gần nhất. (Ảnh: ITN)
Đôi khi, thật khó để biết liệu một đ.ứa t.rẻ có bị đột quỵ hay không vì trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không phải lúc nào cũng có thể cho chúng ta biết chuyện gì đang xảy ra.
Biểu hiện ở trẻ sơ sinh
- Cơn động kinh liên tục xảy ra ở một bộ phận của cơ thể.
- Buồn ngủ trầm trọng đến mức trẻ không thức dậy để bú bình thường.
- Yếu hoặc cứng ở một bên cơ thể hoặc ở một cánh tay hoặc chân. Những đ.ứa t.rẻ khác có thể bị chậm phát triển.
Biểu hiện ở trẻ nhỏ
- Yếu đột ngột ở một bên mặt và cơ thể, hoặc không sử dụng được một bên cơ thể theo cách bình thường.
- Liên tục ngã sang một bên.
- Khó khăn khi nói chuyện – nói ngọng, không nói được từ nào hoặc từ ngữ vô nghĩa.
- Mất cảm giác ở một bên cơ thể hoặc khuôn mặt.
- Chóng mặt (cảm giác như căn phòng đang quay hoặc chuyển động) kèm theo các vấn đề về thăng bằng và đi lại khó khăn.
- Cơn đau đầu xuất đột ngột, rất dữ dội, khác với những cơn đau đầu thông thường của trẻ.
Đột quỵ được chẩn đoán như thế nào?
Nếu bạn cho rằng trẻ đang bị đột quỵ, hãy gọi hoặc đưa trẻ đến phòng cấp cứu gần nhất. Bác sĩ sẽ nói chuyện với bạn và khám cho trẻ. Tùy thuộc vào những gì họ nhìn thấy, trẻ có thể thực hiện một số xét nghiệm sau:
- Hình ảnh não của trẻ và các mạch m.áu ở đầu và cổ bằng chụp CT hoặc MRI.
- Xét nghiệm và siêu âm tim để xem nó hoạt động như thế nào.
- Xét nghiệm m.áu để tìm các vấn đề về c.hảy m.áu hoặc đông m.áu, n.hiễm t.rùng hoặc tình trạng m.áu.
Điều trị đột quỵ
Trong một số trường hợp, điều trị khẩn cấp có thể ngăn chặn cơn đột quỵ trở nên tồi tệ hơn nếu chẩn đoán được thực hiện trong vòng những giờ đầu tiên sau khi cơn đột quỵ bắt đầu.
Nếu trẻ bị đột quỵ do thiếu m.áu cục bộ hoặc huyết khối tĩnh mạch, bác sĩ có thể sử dụng aspirin hoặc thuốc làm loãng m.áu để ngăn tình trạng bệnh nặng hơn hoặc xảy ra lần nữa.
Đối với trẻ bị xuất huyết não, bác sĩ giải phẫu thần kinh sẽ phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa để giúp chăm sóc trẻ.
Cách trẻ hồi phục sau cơn đột quỵ
Các phương pháp điều trị quan trọng nhất cho trẻ bị đột quỵ là liệu pháp thời gian và thể chất, hoạt động hoặc ngôn ngữ.
Mặc dù não không lành lại dễ dàng hoặc hoàn toàn như các bộ phận khác của cơ thể nhưng não của trẻ thường có thể thích nghi với những vết thương.
Thông qua vật lý trị liệu, ngôn ngữ và hoạt động trị liệu, nhiều t.rẻ e.m có thể tiếp tục cải thiện sức khỏe trong 6 hoặc thậm chí 12 tháng sau cơn đột quỵ.
Bác sĩ và nhà trị liệu của trẻ sẽ làm việc với cha mẹ để lập kế hoạch về cách giúp trẻ phục hồi tốt nhất.
Nguy cơ tái đột quỵ
Theo chuyên gia, nguy cơ tái đột quỵ ở t.rẻ e.m là tương đối thấp. Tất cả chúng ta đều có nguy cơ bị đột quỵ khi già đi, vì vậy điều quan trọng là bạn và con bạn phải tránh những tác nhân làm tăng nguy cơ đột quỵ ở t.uổi trưởng thành, như huyết áp cao, cholesterol, tiểu đường,…
B.é g.ái 1 t.uổi đột quỵ
Bệnh nhi xuất hiện triệu chứng co giật nhiều lần, kéo dài khoảng 1 phút, tại bệnh viện địa phương, bác sĩ chỉ định trẻ phải chuyển lên TP.HCM khẩn cấp.
Đầu tháng 8, b.é g.ái P.H.A (1 t.uổi, sống ở Cần Thơ) đột ngột co giật tay chân bên trái. Tình trạng này diễn ra trong khoảng một phút rồi bé tỉnh táo. Nhưng vài giờ sau, bé co giật lại nên mẹ vội đưa đi bệnh viện.
Ở bệnh viện địa phương, các bác sĩ quyết định chuyển bé đến Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM. Tại đây, trẻ vẫn co giật thêm vài lần và yếu nhẹ tay chân bên trái. Kết quả chụp CT ghi nhận có bất thường ở bán cầu não bên phải.
Các bác sĩ tiếp tục thực hiện các khảo sát tìm nguyên nhân, xác nhận bé bị nhồi m.áu não bán cầu não phải, hẹp mạch m.áu não liên với vùng nhồi m.áu não, trên khảo sát cộng hưởng từ. Hiện Khoa Thần kinh và Khoa Ngoại Thần kinh phối hợp, tìm gải pháp điều trị tối ưu cho bệnh nhi.
B.é g.ái 1 t.uổi được chuyển gấp đến Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Lê Trung Hiếu, Trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, đây là trường hợp nhồi m.áu não ở trẻ nhũ nhi, có thể liên quan bất thường bẩm sinh mạch m.áu não.
Theo bác sĩ Hiếu, đột quỵ là bệnh cảnh ít gặp ở t.rẻ e.m. Người dưới 18 t.uổi bị đột quỵ chiếm tỷ lệ từ 3 - 25/100.000 người, tuy nhiên bệnh vẫn là nguyên nhân t.ử v.ong và tàn phế đáng kể.
Đột quỵ ở t.rẻ e.m gồm hai dạng là nhồi m.áu não và xuất huyết não. Khoảng 80% nhồi m.áu não t.rẻ e.m liên quan động mạch não.
Trên thực tế, các nhóm nguy cơ gây nhồi m.áu não rất nhiều, gồm: bệnh tim mạch, bệnh lí tăng đông, bệnh ác tính về m.áu, bệnh về huyết học, bệnh n.hiễm t.rùng thần kinh trung ương, bệnh tự miễn, bệnh vùng đầu mặt cổ hoặc các bệnh mô liên kết, chần thương, phẫu thuật não...
Cũng như ở người lớn, nhồi m.áu não t.rẻ e.m thường khởi phát đột ngột với triệu chứng co giật tay chân, yếu liệt tay chân một bên, méo miệng, nói khó. Trong đó, triệu chứng co giật gặp ở t.rẻ e.m nhiều hơn ở người lớn.
Tuy nhiên, việc nhận diện đột quỵ ở trẻ nhỏ khá khó khăn, nhất là các triệu chứng về ngôn ngữ, rối loạn cảm giác. Thêm nữa, vì đột quỵ ít xảy ra ở trẻ nhỏ nên phụ huynh chưa quan tâm và cảnh giác. Biểu hiện ban đầu chưa rõ ràng cũng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Ví dụ khi trẻ nhức đầu, mất ý thức tạm thời, lên cơn co giật sễ bị nhầm với bệnh động kinh, yếu liệt tay chân dễ nhầm sang biến chứng viêm não, nôn ói có thể nhầm sang bệnh tiêu hóa.
Bên cạnh đó, việc sơ cứu sai cách đột quỵ như cạo gió, vắt chanh, châm kim ở đầu ngón tay khiến cho việc can thiệp kém hiệu quả. Nguyên tắc quan trọng nhất của sơ cứu đột quỵ là đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt, nếu không sẽ để lại những di chứng nặng nề đến suốt đời.
Trẻ nhỏ có thể đối mặt với các di chứng nặng nề như liệt nửa người, mất khả năng nói, khả năng nhận thức, ghi nhớ kém, yếu liệt tay, chân...
Khi tiếp nhận trẻ nghi ngờ đột quỵ, các bác sĩ thực hiện nhiều xét nghiệm chuyên sâu để tìm nguyên nhân trong đó có chụp CT não, cộng hưởng từ não, khảo sát mạch m.áu não trong và ngoại hộp sọ. Bác sĩ Nguyễ Lê Trung Hiếu lưu ý, xấp xỉ 40 - 50% nhồi m.áu não t.rẻ e.m không tìm thấy nguyên nhân.
"Hiện chưa có khuyến cáo điều trị chuẩn cho nhồi m.áu não t.rẻ e.m. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, căn nguyên gây bệnh sẽ được điều trị nội khoa, dùng thuốc để dự phòng tái phát hoặc can thiệp mạch m.áu não", bác sĩ Hiếu nói.
Chóng mặt, xây xẩm mặt mày... cảnh báo 'cái c.hết bất thình lình' Chóng mặt, xây xẩm mặt mày, nhức đầu... nhiều người thường coi đó là thiếu m.áu não thông thường nhưng đó là dấu hiệu cảnh báo cơn tai biến mạch m.áu não trong tương lai. Các bác sĩ BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ mới đây đã cấp cứu cho một bệnh nhân 70 t.uổi bị đột quỵ. Điều đáng nói, người bệnh...
