Tại sao có những gia đình, cả nhà bị ung thư?

Đôi khi, hầu hết mọi người trong cùng một gia đình đều mắc cùng một loại ung thư. Như gia đình bà Anne Nola, sống ở Dublin, Blackpool (Anh), có 5 chị em gái, nhưng có đến 3 người bị ung thư, theo Daily Mail.

Các bệnh ung thư trong cùng một gia đình có liên quan chặt chẽ đến một đột biến gien di truyền là một phần của hội chứng ung thư gia đình – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK

Trong đó, 1 người bị ung thư vú đã qua đời cách đây 7 năm và 2 người đang hóa trị.

Em gái út của bà Anne Nola, Bernie, qua đời cách đây 7 năm, ở t.uổi 52, sau khi mắc ung thư vú di căn.

Em kế bà, Linda, 61 t.uổi, mắc ung thư vú vào năm 2007, đã chữa khỏi, nhưng di căn đến xương chậu vào năm 2017, hiện đang bị ung thư gan và đang hóa trị.

Và bà, hiện đã 69 t.uổi, cũng đang hóa trị do ung thư vú giai đoạn 3 và ung thư gan, theo Daily Mail.

Tại sao cả nhà lại bị ung thư như vậy?

Tại sao các đột biến gien lại lan truyền trong một số gia đình mà không phải những người khác?

Trong một số trường hợp, bệnh ung thư là do một gien bất thường được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Có khoảng 5 – 10% trường hợp ung thư là do đột biến gien di truyền từ cha hoặc mẹ, theo Cancer.org.

Các bệnh ung thư trong cùng một gia đình có liên quan chặt chẽ đến một đột biến gien di truyền là một phần của hội chứng ung thư gia đình.

Nhiều hội chứng ung thư gia đình là do đột biến di truyền trong gien ức chế khối u. Đây là những gien thường giữ cho các tế bào trong tầm kiểm soát bằng cách làm chậm tần suất phân chia, sửa chữa những sai lầm của ADN hoặc thúc đẩy sự c.hết tế bào theo chu kỳ.

Phụ nữ nên thường xuyên kiểm tra để sớm phát hiện ung thư vú – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK

Làm sao để nhận ra hội chứng ung thư gia đình?

Nhiều trường hợp ung thư xảy ra trong một gia đình là do mắc phải hội chứng ung thư gia đình, khi:

Nhiều trường hợp mắc cùng một loại ung thư

Ung thư xảy ra ở lứa t.uổi trẻ hơn so với bình thường

Một người bị mắc nhiều loại ung thư

Ung thư xảy ra ở cả hai bên như cả hai mắt, cả hai thận hoặc cả hai vú

Nhiều anh chị em ruột bị ung thư khi còn nhỏ, như ung thư xương

Ung thư xảy ra ở giới tính khác thường, như ung thư vú ở nam giới

Ung thư xảy ra ở nhiều thế hệ như bà, mẹ và con gái

Để xác định xem có mắc hội chứng ung thư di truyền trong gia đình hay không, trước tiên hãy thu thập một số thông tin. Đối với từng trường hợp ung thư, hãy xem:

Ai bị ung thư? Quan hệ thế nào với bạn? Là nam hay nữ?

Đó là loại ung thư nào? Có hiếm không?

Họ phát bệnh lúc bao nhiêu t.uổi?

Người này có bị nhiều loại ung thư không?

Họ có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào không, ví dụ như hút t.huốc l.á gây ung thư phổi?

Cần chú ý những điểm sau, theo Cancer.org.

Cha mẹ, anh chị em ruột

Cha mẹ, anh chị em ruột mắc ung thư thì đáng lo ngại hơn họ hàng xa.

Mắc cùng một loại ung thư

Nếu nhiều người thân mắc cùng một loại ung thư thì đáng lo ngại hơn là nếu họ mắc nhiều loại ung thư khác nhau. Tuy nhiên, trong một số hội chứng ung thư gia đình, một số loại ung thư thường đi cùng nhau, ví dụ ung thư vú và ung thư buồng trứng, ung thư đại tràng và ung thư tử cung.

Ung thư hiếm gặp

Nhiều người trong gia đình mắc cùng một loại ung thư hiếm gặp thì đáng lo ngại hơn các loại ung thư phổ biến.

T.uổi phát ung thư

T.uổi khi phát ung thư cũng rất quan trọng. Ví dụ, ung thư đại tràng ít xảy ra ở người dưới 30, nên có người thân dưới 30 t.uổi bị ung thư đại tràng có thể là dấu hiệu của hội chứng ung thư di truyền. Hay ung thư tuyến t.iền liệt thường chỉ xảy ra ở nam giới cao t.uổi, vì vậy, nếu gia đình có người mắc ung thư này ở t.uổi trẻ thì cần quan tâm.

Khối u lành tính

Một số loại khối u lành tính đôi khi cũng là một phần của hội chứng ung thư gia đình. Ví dụ, những người có khối u lành tính ở tuyến cận giáp hay tuyến thượng thận vẫn có thể mắc ung thư tuyến giáp di truyền.

Tiếp xúc nguy cơ gây ung thư

Khi nhiều người thân mắc cùng một loại ung thư, ví dụ như ung thư phổi, nhưng họ nghiện t.huốc l.á nặng thì nhiều khả năng là do hút thuốc hơn là do di truyền.

Một số hội chứng ung thư gia đình, gồm:

1. Hội chứng ung thư vú và ung thư buồng trứng di truyền

Nhà có nhiều người bị ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng.

Thường phát bệnh ở t.uổi trẻ hơn bình thường.

Mắc nhiều loại ung thư cùng lúc như ung thư vú ở cả hai bên, hoặc vừa ung thư vú và buồng trứng.

Hội chứng này cũng có thể dẫn đến ung thư ống dẫn trứng, ung thư vú ở nam giới, ung thư tuyến tụy và ung thư tuyến t.iền liệt.

Tùy theo loại đột biến gien mà nguy cơ ung thư có thể từ 37% đến 90%, theo Daily Mail.

2. Hội chứng Lynch ung thư đại trực tràng di truyền

Nội soi phát hiện sớm ung thư đại trực tràng – ẢNH: NAM SƠN

Những người mắc hội chứng này có nguy cơ cao ung thư đại trực tràng.

Phát bệnh trước t.uổi 50.

Hội chứng này cũng dẫn đến nguy cơ cao bị ung thư tử cung, ung thư buồng trứng, dạ dày, ruột non, tuyến tụy, thận, não, niệu quản và ống mật.

Người mắc hội chứng này thì người thân sẽ có 50% nguy cơ.

Vì vậy, người mắc hội chứng này cần tầm soát ung thư đại trực tràng và các loại ung thư khác từ khi còn trẻ – ở t.uổi 20, phụ nữ cần tầm soát ung thư tử cung.

3. Hội chứng Li-Fraumeni

Hội chứng Li-Fraumeni gây ung thư xương, bệnh bạch cầu, ung thư não, ung thư vỏ thượng thận và ung thư vú. Những bệnh ung thư này thường phát triển khi còn trẻ.

Nếu nghi ngờ mắc các hội chứng kể trên, cần thảo luận với bác sĩ để có kế hoạch tầm soát sớm ngay từ t.uổi trẻ, để có biện pháp ngăn ngừa ung thư, theo Daily Mail.