Tác động và tương lai của việc sử dụng AI trong chiến tranh hiện đại
AI là một công nghệ mạnh mẽ và có khả năng biến đổi, có thể tác động đáng kể đến việc tiến hành và kết quả của chiến tranh, đồng thời đòi hỏi tất cả các bên liên quan phải sử dụng có trách nhiệm.
Israel đã sử dụng công nghệ AI để tăng độ chính xác khi tấ.n côn.g mục tiêu ở Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Trí tuệ nhân tạo (AI) có nhiều ứng dụng và ý nghĩa đối với chiến tranh hiện đại, cả trong và ngoài chiến trường. Dưới đây là những phân tích về cách AI giúp quân đội Israel chọn mục tiêu né.m bo.m ở Dải Gaza cũng như những tác động và thách thức của việc sử dụng AI trong chiến tranh.
The Gospel: Hệ thống tối ưu hóa tấ.n côn.g mục tiêu dựa trên AI của Israel
Israel đã sử dụng một hệ thống dựa trên AI có tên là “The Gospel” để đán.h giá và xác định các mục tiêu ưu tiên cho các cuộc không kích ở Gaza. The Gospel là một nền tảng thu thập và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như hình ảnh vệ tinh, cảnh quay từ máy bay không người lái, tình báo con người và phương tiện truyền thông xã hội để xác định các mục tiêu tiềm năng có liên quan đến Hamas.
Sau đó, The Gospel sẽ đán.h giá tầm quan trọng, mức độ khẩn cấp và nguy cơ tiềm ẩn của từng mục tiêu, rồi gửi danh sách cho các chỉ huy quân đội Israel (IDF). IDF tuyên bố rằng The Gospel đã tăng đáng kể tốc độ và độ chính xác của quá trình tấ.n côn.g mục tiêu.
Tác động và thách thức của việc sử dụng AI trong chiến tranh
Tuy nhiên, cũng có những lo ngại và chỉ trích về việc sử dụng AI trong chiến dịch né.m bo.m của Israel. Một số vấn đề này bao gồm:
Thứ nhất, sự thiếu minh bạch và trách nhiệm giải trình của The Gospel và các thuật toán của nó. Không rõ The Gospel thu thập, xác minh và xử lý dữ liệu như thế nào cũng như xác định mức độ và ưu tiên các mục tiêu như thế nào. Cũng không có sự giám sát hoặc xem xét độc lập về các quyết định và hành động của The Gospel.
Thứ hai, khả năng sai sót và sai lệch trong dữ liệu và thuật toán. Các nguồn dữ liệu được The Gospel sử dụng có thể không đầy đủ, không chính xác, lỗi thời hoặc bị thao túng. Ví dụ: The Gospel có thiể tiếp nhận thông tin sai sự thật hoặc gây hiểu lầm trên mạng xã hội hoặc có thể ưu tiên một số loại mục tiêu nhất định hơn những mục tiêu khác dựa trên dữ liệu mà nó nhận được.
Video đang HOT
Thứ ba, vấn đề đạo đức và pháp lý của việc giao các quyết định của con người cho máy móc. Việc sử dụng AI trong chiến tranh đặt ra câu hỏi về trách nhiệm đạo đức và pháp lý của người điều hành và chỉ huy cũng như sự tôn trọng các nguyên tắc của luật nhân đạo quốc tế, chẳng hạn như sự phân biệt, tính cân xứng. Ví dụ, ai sẽ phải chịu trách nhiệm nếu The Gospel phạm sai lầm hoặc gây tổn hại quá mức? Làm thế nào IDF có thể đảm bảo rằng The Gospel tôn trọng các quyền con người của thường dân ở Gaza? Làm thế nào IDF có thể xác minh rằng các mục tiêu là hợp pháp và tương xứng với mối đ.e dọ.a?
Thứ tư, việc sử dụng AI trong chiến tranh cũng ảnh hưởng đến quan hệ quốc tế và ngoại giao, vì nó đặt các chủ đề mới vào chương trình nghị sự quốc tế như đạo đức, pháp lý và xã hội của AI, sự phát triển các tiêu chuẩn và quy chuẩn cho AI cũng như quản trị và quy định của AI. Những chủ đề này đòi hỏi sự hợp tác và đối thoại đa phương giữa các bên liên quan khác nhau như chính phủ, tổ chức quốc tế, xã hội dân sự và khu vực tư nhân.
Thứ năm, việc sử dụng AI trong chiến tranh cũng thách thức các mối quan hệ địa chiến lược vì AI có thể tăng cường sức mạnh quân sự, kinh tế và xã hội của các quốc gia có năng lực AI tiên tiến, đồng thời tạo ra sự bất đối xứng và bất bình đẳng giữa các quốc gia có mức độ phát triển và áp dụng AI khác nhau. AI cũng có thể tạo ra những cơ hội và mối đ.e dọ.a mới cho an ninh quốc gia và sự ổn định quốc tế như các cuộc tấ.n côn.g mạng, vũ khí tự động và các chiến dịch thông tin sai lệch.
Tuy nhiên, việc sử dụng AI trong chiến tranh cũng đóng vai trò là công cụ cho các nhà ngoại giao và đàm phán, vì AI có thể giúp thu thập và phân tích dữ liệu, hỗ trợ ra quyết định, soạn thảo và dịch tài liệu cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho giao tiếp và cộng tác. AI cũng có thể giúp giám sát và thực hiện các thỏa thuận và hiệp ước quốc tế như Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu hay thỏa thuận hạt nhân Iran.
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel xuống Dải Gaza ngày 17/12/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Tương lai của AI trong chiến tranh hiện đại
Tương lai của AI trong chiến tranh hiện đại là chủ đề được các chuyên gia, học giả và nhà hoạch định chính sách thảo luận và tranh luận rộng rãi. Một số vai trò và tác động có thể có của AI trong chiến tranh trong tương lai là:
Một là, AI có thể tăng cường khả năng chỉ huy và kiểm soát (C2) của lực lượng quân sự bằng cách thu thập và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như cảm biến, vệ tinh, máy bay không người lái và tình báo con người, đồng thời cung cấp nhận thức tình huống, đán.h giá mối đ.e dọ.a và hỗ trợ quyết định cho người chỉ huy và người điều hành.
Hai là, AI có thể cho phép phát triển và triển khai các hệ thống sát thương tự động (LAS) như robot, máy bay không người lái, tên lửa và vũ khí có thể hoạt động độc lập hoặc phối hợp với người điều khiển và có thể chọn và tấ.n côn.g mục tiêu mà không cần sự can thiệp của con người.
Ba là, AI có thể cải thiện hiệu suất và độ chính xác của vũ khí nhỏ và vũ khí hạng nhẹ, chẳng hạn như sún.g trường, sún.g lục và lựu đạn, quan đó có thể tăng xác suất trúng đích và giảm sự hủy diệt ngoài ý muốn của những vũ khí này.
Mặc dù vậy, AI cũng có thể đặt ra những thách thức và rủi ro cho chiến tranh hiện đại như các tình huống khó xử về đạo đức, pháp lý, các lỗ hổng về vật lý và mạng cũng như những bất ổn về chiến lược và hoạt động, đòi hỏi các cơ quan quân sự và dân sự phải xem xét và điều chỉnh cẩn thận.
Tóm lại trên thực tế, việc sử dụng AI trong chiến tranh là một vấn đề phức tạp và nhạy cảm, liên quan đến nhiều yếu tố và quan điểm. AI là một công nghệ mạnh mẽ và có khả năng biến đổi, có thể có tác động đáng kể đến việc tiến hành và kết quả của chiến tranh, đồng thời đòi hỏi tất cả các bên liên quan phải sử dụng có trách nhiệm. Trường hợp Israel sử dụng AI để chọn mục tiêu né.m bo.m ở Gaza đặt ra nhiều câu hỏi và tranh luận quan trọng về tương lai của AI trong chiến tranh.
Đồng minh dồn dập gây áp lực lên Israel sau cảnh báo của Tổng thống Mỹ Joe Biden
Áp lực đối với Israel về việc ngừng bắ.n ở Dải Gaza ngày càng gia tăng sau khi Đại hội đồng Liên hợp quốc (UNGA) thông qua nghị quyết liên quan và Tổng thống Mỹ Joe Biden cảnh báo sự ủng hộ của quốc tế với Israel ngày càng giảm sút.
Binh sĩ thuộc Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cận chiến với tay sún.g Hamas ở Dải Gaza. Nguồn: IDF
Chiều 12/12 theo giờ New York, tại phiên họp khẩn cấp thứ 10 về khủng hoảng Gaza, Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 78 đã thông qua một nghị quyết kêu gọi ngừng bắ.n vì nhân đạo ngay lập tức ở Dải Gaza và trả tự do vô điều kiện cho các con tin ngay lập tức bất chấp sự phản đối của Mỹ, Israel và 8 quốc gia khác.
Phát biểu tại phiên họp nêu trên, Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Dennis Francis cho rằng "đang có các cuộc tấ.n côn.g tàn bạo nhằm vào dân thường, sự sụp đổ của các hệ thống nhân đạo và tình trạng thiếu tôn trọng sâu sắc luật pháp quốc tế, cũng như luật nhân đạo quốc tế". Nhà ngoại giao này khẳng định chiến tranh cũng phải có luật lệ và các bên không được phép chệch hướng khỏi các nguyên tắc cùng giá trị cốt lõi.
Một ngày sau, phát biểu tại sự kiện gây quỹ tranh cử ở Washington, Tổng thống Mỹ Joe Biden nêu rõ: "Họ (Israel) đang bắt đầu mất đi sự ủng hộ" do đán.h bom bừa bãi. Tổng thống Biden cũng cho rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cần thay đổi chính phủ theo đường lối cứng rắn hiện nay của Israel. Theo ông Biden, Chính phủ Israel "không muốn giải pháp hai nhà nước", hướng đi mà Washington đã kêu gọi thúc đẩy sau khi xung đột Hamas - Israel nổ ra.
Chuyển người bị thương trong cuộc không kích của Israel vào bệnh viện ở thành phố Deir el-Balah, Dải Gaza, ngày 11/12/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Theo hãng tin Al Jazeera có trụ sở ở Qatar, sau chỉ trích công khai gay gắt nhất của Tổng thống Mỹ Joe Biden đối với Israel kể từ khi nước này bắt đầu cuộc chiến với Hamas, một loạt đồng minh của Israel đã lên tiếng kêu gọi ngừng bắ.n.
Australia, Canada và New Zealand đã đưa ra một tuyên bố chung hiếm hoi kêu gọi chấm dứt thù địch, đồng thời cảnh báo rằng"không gian an toàn cho dân thường ở Gaza đang ngày càng thu hẹp".
Australia, Canada và New Zealand đều bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của UNGA kêu gọi ngừng bắ.n, bất chấp mối quan hệ chặt chẽ với Israel. Trong tuyên bố chung, lãnh đạo ba nước nhấn mạnh: "Cái giá để đán.h bại Hamas không thể là sự đau khổ liên tục của tất cả người dân Palestine".
Đối với Mỹ, sau tuyên bố nêu trên của ông Biden, Nhà Trắng có kế hoạch cử Cố vấn An ninh quốc gia Jake Sullivan tới Israel ngay trong tuần này trong chuyến đi mà ông Biden cho biết sẽ một lần nữa nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với Israel, nhưng cũng nêu yêu cầu bảo vệ mạng sống của dân thường ở Gaza.
Trên thực tế, trong nhiều tuần qua, Washington đã kêu gọi Israel quan tâm hơn nữa để tránh thương vong cho dân thường ở Gaza, đồng thời nói rằng có quá nhiều người Palestine đã thiệ.t mạn.g.
Tuy nhiên, Chính phủ Israel đã thẳng thừng từ chối xem xét lệnh ngừng bắ.n lâu dài ở Gaza cho đến khi tất cả những người bị Hamas bắt giữ trong cuộc đột kích ngày 7/10 được trả tự do.
Các tòa nhà bị phá hủy sau cuộc không kích của Israel xuống Dải Gaza ngày 10/12/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Nhà phân tích chính trị cấp cao của Al Jazeera, ông Marwan Bishara cho rằng giờ là lúc Tổng thống Mỹ gây áp lực buộc Thủ tướng Israel phải thay đổi đường lối đối với Gaza, bao gồm cả việc thực hiện lệnh ngừng bắ.n nhân đạo ngay lập tức.
Về phần mình, Giáo sư Mohammed Cherkaoui tại Đại học George Mason lưu ý rằng ông Biden có thể đang lên kế hoạch nâng cao vị thế thông qua chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tới khu vực vào tuần tới.
Theo Giáo sư Cherkaoui, ông Biden không còn ủng hộ chính phủ Israel hiện tại, đặc biệt là khi ông Biden đã điểm mặt chỉ tên Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Itamar Ben-Gvir và nói rằng ông này là người không nên tham gia chính phủ.
"Nếu ông Netanyahu tính toán rằng cần ít nhất hai tháng nữa để hoàn thành sứ mệnh quân sự của mình, nhưng tôi không nghĩ nó sẽ kéo dài như vậy, cho nên, chúng ta có thể thấy một số áp lực của Mỹ để chấm dứt chiến tranh trước cuối năm 2023", Giáo sư Cherkaoui nhận định..
Cuộc xung đột ở Dải Gaza bắt đầu với vụ tấ.n côn.g của các tay sún.g thuộc phong trào Hồi giáo Hamas làm 1.200 người ở Israel thiệ.t mạn.g hôm 7/10 và khiến khoảng 240 người trở thành con tin.
Sau đó, Israel đáp trả dữ dội bằng chiến dịch không kích và trên bộ, nhằm vào các mục tiêu của Hamas ở Dải Gaza.
Theo số liệu của cơ quan y tế Gaza do Hamas điều hành, chiến dịch bắ.n phá của Israel đã làm hơn 18.000 người thiệ.t mạn.g và gần 50.000 người khác bị thương. Ngoài ra còn nhiều người khác chế.t dưới đống đổ nát, không được thống kê.
Tổng thống Nga ký sắc lệnh công nhận độc lập các khu vực Kherson và Zaporozhie Tổng thống Nga Putin đã ký các sắc lệnh công nhận các khu vực Kherson và Zaporozhie là các lãnh thổ độc lập. Văn bản đã được công bố trên cổng thông tin pháp lý chính thức. Các tài liệu lưu ý rằng, Tổng thống Liên bang Nga đã đưa ra quyết định này phù hợp với các nguyên tắc và chuẩn mực...