Suốt 10 năm, cả làng không một đám cưới
Làng Hồng Lam nổi lên giữa sông Lam, nhìn từ huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh)
Trong căn nhà gỗ kiên cố, ông Trần Đình Hòa, xóm trưởng làng Hồng Lam, ngồi trầm ngâm một hồi lâu rồi nói: “Một thập niên nay chúng tôi chỉ có kính thưa tang quyến mà chưa có kính thưa hai họ, chúc phúc”.
Khi mùa mưa lũ về, làng Hồng Lam (rộng 3 km2) bị nước sông, biển dâng lên nhấn chìm. Làng cô độc giữa mênh mông sóng nước.
Gần một nửa dân số của làng Hồng Lam (xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh – nằm cô lập giữa hạ nguồn dòng sông Lam đổ ra Cửa Hội) đã di cư vào các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên… tránh bão, tạo dựng kinh tế. Mỗi khi có bão thì tr.ẻ e.m và người già trong làng tất tả lên thuyền di tản vào đất liền tránh bão quật. Còn mùa lũ lụt thì cả làng lên sống trên chạn (sàn gỗ áp mái nhà) hoặc tầng hai của trường tiểu học – nơi cao nhất làng.
Trên cầu Bến Thủy bắc qua sông Lam nối hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh nhìn xuống hạ nguồn thấy làng Hồng Lam nổi lên giữa dòng sông như một cù lao.
Suốt mười năm cả làng không một đám cưới
Để vào làng chỉ có một con đường duy nhất là “lụy đò” từ bờ sông Lam phía Hà Tĩnh ra giữa sông. Sau 10 phút tròng trành trên con đò 15 CV, tôi chạy xe máy dọc theo con đường bê tông kiên cố quanh làng, chủ yếu gặp các cụ già và người trung niên.
Trong căn nhà gỗ kiên cố, ông Trần Đình Hòa, xóm trưởng làng Hồng Lam, ngồi trầm ngâm một hồi lâu rồi nói: “Một thập niên nay chúng tôi chỉ có kính thưa tang quyến mà chưa có kính thưa hai họ, chúc phúc”. Cụ Trần Đình Trì (90 tuổ.i) là một trong những người già nhất làng góp thêm: “Đúng là buồn thật. Đám ma thì nhiều mà đám cưới các cháu trẻ ở làng lâu nay không có chú à. Mong ước ngàn đời của người dân nơi đây là mong có chiếc cầu nối làng vào bờ nhưng chưa có”.
“Chúng tôi ở làng đây cách TP Vinh (Nghệ An) chừng nửa cây số và cách thị trấn huyện Nghi Xuân, núi Hồng hơn một cây số nhưng lại bị cô lập giữa sông Lam. Dù đã nhiều đời nay cả làng xác định sống chung với bão lũ, thủy triều nhưng cứ đến mùa bão lũ, chúng tôi lại thấy lẻ loi, đầy lo lắng. Tr.ẻ e.m sinh ra trên làng, khi đi vững là được đưa ra sông Lam tập bơi để thích nghi với lũ lụt. Nay cả làng, đàn bà, học sinh đều bơi giỏi cả. Vợ tôi mùa nước nổi bơi qua sông Lam là chuyện bình thường. Năm nào cũng chạy lũ nhưng mười năm nay cả làng không có ai bị thiệ.t mạn.g do lũ dữ đâu” - ông Hòa nói.
Làng Hồng Lam có nghề truyền thống trồng cói và dệt chiếu cói cung cấp cho cả thị xã Hồng Lĩnh và TP Vinh, có thời điểm còn xuất khẩu sang Trung Quốc và các nước khác. Sau các cơn bão lũ, mùa màng thiệt hại nặng nề vào năm 1988, 1989. Người dân quá khiếp cảnh sống nơi cuối sông, đầu sóng biển nên bắt đầu bỏ nghề trồng cói đi vào Nam tìm việc làm. Do vậy, dân số sinh sống ở làng Hồng Lam cứ giảm dần theo thời gian từ đó đến nay.
Bà Ngô Thị Nguyệt cho biết: “Từ năm 2000, gia đình tôi tổ chức đám cưới con gái đầu với người cùng làng, đến nay chưa có thêm một đám cưới nào. Cưới nhau được ba năm, vợ chồng chúng cũng rời làng vào Long Thành (Đồng Nai) xây dựng kinh tế mới. Rồi con gái thứ hai của tôi cũng vào Nam làm và cưới chồng trong đó luôn”. Trước đợt lũ lụt vào cuối tháng 10 vừa qua, sáu gia đình đã rời làng Hồng Lam chuyển nhà vô Na.m sin.h sống. Vào thời điểm năm 1995, làng Hồng Lam có gần 1.500 người. Do chạy bão, hiện làng chỉ còn 674 người.
Cụ Trần Đình Trì (90 tuổ.i, làng Hồng Lam, xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đang động viên thanh niên ở lại xây dựng gia đình, bởi 10 năm nay cả làng không có đám cưới
Video đang HOT
Lớp học teo dần
Cụ Trì cho biết ngày xưa làng Hồng Lam thuộc huyện Nghi Lộc (Nghệ An), đến năm 1952 làng được cắt sang thuộc xã Xuân Giang (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) để cho dễ bề quản lý.
Năm 2002, biết làng Hồng Lam quá khó khăn, Bộ Công an đã phát động cán bộ, chiến sĩ trích lương đóng góp để tài trợ xây dựng Trường Tiểu học Xuân Giang 2 – nơi cao nhất làng Hồng Lam. Ngôi trường cao hai tầng là nơi để cho các em học tiểu học tại làng, không phải qua đò sang đất liền học. Đồng thời, tầng hai ngôi trường cũng là nơi để người dân, học sinh tránh bão, trú lụt hằng năm.
Hằng ngày, chín giáo viên đến làng Hồng Lam dạy học phải đi ba chặng, từ nhà đến bến đò gửi xe nhà dân để lên đò vượt sông Lam rồi đi bộ chừng 1 km đến lớp. Nhưng lớp học đang vắng dần học sinh bởi các em cũng theo cha mẹ di cư chạy bão. Trước đây trường có hơn 200 học sinh. Đến năm học 2008-2009, trường chỉ có 56 em và nay vỏn vẹn 38 học sinh. Các giáo viên cho biết ra giảng dạy ở làng Hồng Lam không được hưởng chế độ đặc thù. Chỉ riêng tiề.n gửi xe và đi đò hằng tháng, giáo viên phải trích lương hơn 100.000 đồng. Mỗi khi có thủy triều lên hoặc mưa lớn, lũ lụt, các giáo viên phải cho học sinh ở làng Hồng Lam nghỉ học, rồi sau đó dạy bù vào ngày thứ Bảy và Chủ nhật.
Người dân làng Hồng Lam (xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) phải vất vả trung chuyển tấm lợp vượt sông Lam về làng lợp nhà
Sau khi tốt nghiệp tiểu học, các em ở làng Hồng Lam phải vất vả qua đò mới đến được trường học tiếp lên cấp 2, cấp 3 nên nhiều em đã sớm bỏ học đi kiếm việc làm rồi đi khỏi làng.
Sông cũng đuổi làng
Ông Trần Văn Trường, Chủ tịch UBND xã Xuân Giang, cho biết: “Những khi có bão lớn, sợ những cột sóng cao ập tấp cuốn làng, chính quyền địa phương phải điều tàu lớn đưa tr.ẻ e.m và người già sang tránh bão tại đất liền ở UBND xã và Trạm xá xã Xuân Giang. Đến khi trời yên, sông lặng thì chở họ trở về làng”.
Dễ cũng đã gần 10 năm nay, nước sông Lam không xanh trong, thơ mộng như trong những câu hát, điệu hò ngân nga ngày nào. Đứng đầu làng, nhìn lên thượng nguồn sông Lam bắt gặp những chiếc thuyền, tiếng máy 10-15 CV nổ ầm ĩ, thọc “vòi rồng” xuống lòng sông hùng hục hút. Người dân Hồng Lam cho biết trước đây đứng đầu làng nhìn lên thấy cầu Bến Thủy rất gần nhưng nay thì thấy xa lắm rồi. Thời gian qua, do nạn “cát tặc” cùng với mưa lũ làm cho sông lở ngoạm cả làng Hồng Lam. Chỉ tính riêng sau cơn bão số 3 và trận lũ lụt vừa qua, sông Lam đã cuốn sâu vào đầu làng Hồng Lam gần 50 m, dài chừng một cây số.
“Đất nông nghiệp của chúng tôi bị sông lở cứ teo tóp dần. Hai đứa con trai đều đã vào Nam làm việc. Cuối tháng 11 này, vợ chồng chúng tôi vào Bình Dương tổ chức đám cưới cho con. Cả hai con đều không trở về làng quê sinh sống. Sau này có lẽ chúng tôi cũng phải theo con bỏ làng vào Na.m sin.h sống thôi” – ông Đinh Thông (51 tuổ.i) nói.
Ngôi trường ở làng Hồng Lam bề thế nhưng học sinh đang vắng dần
Sóng nước sông Lam đang ngoạm đất tiến sâu vào làng Hồng Lam (xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh)
Ông Trần Văn Tường cho biết thêm: “Thời gian qua, chính quyền địa phương cùng người dân biết nạn “cát tặc” nhưng không đủ phương tiện và lực lượng để thường xuyên truy quét. Còn các đối tượng khi bị lực lượng chức năng địa phương này rượt đuổi thì nhổ neo chạy sang địa phận tỉnh Nghệ An. UBND xã đã báo cáo UBND huyện Nghi Xuân và Phòng CSGT đường thủy Công an tỉnh Hà Tĩnh để sớm ngăn chặn nạn hút “cát tặc” và có phương án chống xói lở sông Lam, bảo vệ các tuyến đê và rừng phòng hộ, bảo vệ làng Hồng Lam”.
Hà Tĩnh là một trong những địa phương chịu nhiều biến động mạnh của biến đổi khí hậu, nhiệt độ trung bình tăng vào loại cao nhất nước. Làng Hồng Lam là làng điển hình trong nhiều làng trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh người dân đang di chuyển vào Nam, đi Tây Nguyên để tránh khí hậu khắc nghiệt và xây dựng kinh tế.
Trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh, làng Hồng Lam là một trong những nơi nổi dậy đầu tiên. Tại đây có một liệt sĩ hy sinh vào giai đoạn 1930-1931. Thời chiến tranh chống Mỹ xâm lược, máy bay địch trút xuống hàng chục tấn bom đạn các loại xuống phà Bến Thủy (qua sông Lam) và xuống làng Hồng Lam hòng chặt đứt điểm tiếp nối giao thông quan trọng của hai miền Bắc-Nam. Nhất là vào các năm 1964, 1968, 1972, làng Hồng Lam bị bom Mỹ dội xuống san phẳng các nhà dân làm khoảng 20 người chế.t, hàng trăm người bị thương. Chiến tranh đã đi qua nhưng những hố bom vẫn còn nhiều trong làng. Trạm y tế trong làng Hồng Lam đã được các tổ chức phi chính phủ tài trợ xây dựng khang trang nhiều năm nay. Nhưng hiện vẫn chưa có y, bác sĩ túc trực chăm sóc sức khỏe. Khi người bệnh trong làng phải đưa đi cấp cứu thì phải chạy đò vượt sông Lam sang thị trấn huyện Nghi Xuân.
Theo Pháp luật TP.HCM
Cầu gãy, hàng trăm hộ dân bị cô lập
Mưa lũ kéo dài mấy ngày qua khiến giao thông tại các tỉnh miền Trung bị cô lập, hàng trăm ngôi nhà có nguy cơ chôn vùi vì xuất hiện hiện tượng sạt lỡ.
Đêm 17/11, Cầu treo bắt qua sông Rin thuộc xã Sơn Thuỷ, huyện miền núi Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi bị đứt dây néo, sàn cầu rơi xuống sông làm cho 300 hộ dân ở 2 thôn Tà Bần và Tà Bi, xã Sơn Thuỷ bị cô lập.
Chính quyền xã Sơn Thuỷ làm rào chắn và biển báo hai bên cầu tránh ta.i nạ.n. Điều động thuyền ở địa phương chở bà con và học sinh đi học.
Trâu chế.t vì bị điện giật
Khoảng 8h ngày 18/11, một đàn trâu đi ngang qua trụ điện tại xóm 3, thôn Mỹ Thạch Đông, xã Nghĩa Thuận, huyện Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) thì bỗng nhiên 2 con đi gần nhất lăn đùng ra chế.t, số còn lại thì hoảng loạn chạy tứ tung. Đây là 2 con trâu của anh Ngô Văn Nầy (40 tuổ.i), ở thôn Phú Sơn, xã Nghĩa Kỳ.
Ngày hôm nay, lượng mưa tại các huyện phía bắc tỉnh Bình Định đã giảm đáng kể nên nước các sông An Lão, Lại Giang đã rút dưới báo động 2, mọi hoạt động trở lại bình thường.
Cũng trong đêm 17/11, ông Nguyễn Văn Đông, 47 tuổ.i ở thôn Ca Công, xã Hoài Hương, huyện Hoài Nhơn trên đường đi thăm người ốm bị nước cuốn trôi, sáng nay mới tìm được xác.
Như vậy đợt mưa lũ 2 ngày nay, tỉnh Bình Định có 5 người chế.t. Tại thành phố Quy Nhơn và các huyện phía nam tỉnh Bình Định từ tối qua đến chiều nay có mưa lớn, làm cho mực nước lũ trên sông Kôn vượt báo động 3, gây ngập nặng nhiều khu dân cư thuộc vùng khu đông 3 huyện An Nhơn, Tuy Phước và Phù Cát.
Cầu treo Sơn Thủy bị sập
Hiện, tỉnh Bình Định đang khẩn trương triển khai việc di dời dân ở các vùng bị ngập sâu đến nơi an toàn và cứu trợ lương thực, nước uống cho các vùng bị nước lũ cô lập.
Tại tỉnh Phú Yên, chiều nay các hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh Phú Yên như Sông Hinh, Song Ba Hạ, Krông Hnăng đồng loạt xả lũ với tổng lưu lượng gần 4.000 mét khối mỗi giây.
Nước lũ đổ về kết hợp với triều cường làm mực nước sông lên nhanh, riêng sông Kỳ Lộ đã vượt báo động 3. Có 8 xã phía bắc huyện Tuy An, vùng ven sông của thị xã Sông Cầu, Đồng Xuân bị nước lũ chia cắt giao thông và ngập một số thôn xóm vùng thấp.
Người dân chèo thuyền giữa mênh mông nước
Nước ngập nhà dân
Tại xã An Lĩnh, huyện Tuy An, tình trạng lún sụt đất tiếp tục diễn ra trên diện rộng. Hàng trăm ngôi nhà tại các thôn Phong Thái, Quang Thuận và Vĩnh Xuân đã bị nứt tường, nứt gãy nền, có thể đổ sập bất cứ lúc nào; người dân phấp phỏng lo âu khi hiện tượng lún sụt ngày một lan rộng.
Còn tại các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Nam, đến nay trời đã tạnh hẳn mưa, nước lũ xuống mức báo động một và đang tiếp tục giảm nhanh. Chính quyền địa phương và người dân vùng lũ đang khẩn trương triển khai khắc phục hậu quả, sớm ổn định đời sống.
Lốc xoáy bất ngờ đổ bộ Đắc Nông Mưa lớn kèm theo lốc xoáy đã kéo sập và tốc mái 12 căn nhà, làm 1 người bị thương và hư hại nhiều diện tích cà phê, tiêu, cây ăn quả tại thôn Quảng An. Khoảng 17h ngày 17/11, tại thôn Quảng An, xã Đạo Nghĩa, huyện Đắc Rlấp, tỉnh Đắc Nông xảy ra trận lốc lớn. Chị Võ Thị Diễm, người bị thương nặng do nhà sập, vẫn đang được cấp cứu tại BVĐK huyện Đắc Rlấp. 4 hộ dân có nhà bị sập hoàn toàn hiện đang tạm thời được bố trí ở nhờ nhà hàng xóm, hội trường thôn hoặc dựng nhà tạm trong thời gian chờ đợi dựng lại nhà mới. Chủ tịch UBND xã Đạo Nghĩa, ông Phạm Minh Thu cho biết, hôm nay, chính quyền địa phương cùng với người dân đã giúp đỡ các gia đình sửa chữa lại nhà cửa để nhanh chóng ổn định cuộc sống.
Giang Uyên
Theo Bưu Điện Việt Nam
Tiếng gào thét xé lòng sau cơn lũ dữ "Con kêu cha, răng cha không trả lời! Con gọi mẹ, mẹ mần chi mà im lặng rứa?"... Tiếng gào thét xé lòng của Liên bên hai chiếc quan tài của cha mẹ mình đặt cạnh nhau trong căn nhà tồi tàn khiến mọi người đau xé lòng. Cha mẹ Liên là anh Nguyễn Hoàng Phương (SN 1963) và chị Hà Thị Thủy...