Saudi Arabia dùng dầu trả đũa Mỹ?
Khi Mỹ đang tính toán trừng phạt, nhiều ý kiến lo ngại Saudi Arabia sẽ dùng đến quyền lực dầu để trả đũa.
Ngày 23-10 xuất hiện thông tin tìm thấy xác nhà báo Khashoggi. Sky News (Anh) dẫn hai nguồn tin cho biết các phần th.i th.ể không nguyên vẹn và biến dạng của nhà báo Jamal Khashoggi được tìm thấy trong vườn nhà riêng của ông Mohammad al-Otaibi, Tổng lãnh sự Saudi Arabia ở Istanbul. Trong khi đó, New York Post (Mỹ) dẫn lời ông Dogu Perincek, lãnh đạo đảng dân tộc cánh tả Ái Quốc của Thổ Nhĩ Kỳ, rằng th.i th.ể nhà báo Khashoggi được phát hiện trong một cái giếng ngoài vườn Tổng lãnh sự al-Otaibi.
Hai thông tin này không khớp lời một số nguồn tin quan chức Saudi Arabia rằng th.i th.ể nhà báo Khashoggi đã bị cuốn trong một tấm thảm và chuyển cho một người dân địa phương cộng tác cho lãnh sự quán mang đi hủy chứng cứ. Thổ Nhĩ Kỳ chưa xác nhận cũng không phủ nhận các thông tin này. Trong khi đó, phát biểu trước Quốc hội hôm 23-10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recept Tayyip Erdogan nói chưa tìm thấy th.i th.ể nhà báo Khashoggi, tiếp tục đề nghị phía Saudi Arabia cung cấp thông tin về “người dân địa phương cộng tác cho lãnh sự quán” đã mang th.i th.ể nhà báo Khashoggi đi.
Thái tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia (phải) đến nhà chia buồn và bắt tay với ông Salah Khashoggi, con trai nhà báo Khashoggi, tại Riyadh (Saudi Arabia) ngày 23-10. Ảnh: AP
Mỹ thu hồi visa, bắt đầu tính toán trừng phạt
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 23-10 thông báo sẽ thu hồi visa vào Mỹ của 21 cá nhân thuộc các cơ quan tình báo, tòa án hoàng gia, Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành khác của Saudi Arabia bị nghi ngờ liên quan vụ việc.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói Mỹ đang tính toán các phương án trừng phạt Saudi Arabia theo tinh thần Luật Giải trình nhân quyền toàn cầu Magnitsky. Ông Pompeo cho biết Mỹ đã xác định được một số quan chức trong chính phủ Saudi Arabia liên quan vụ việc, tuyên bố cái chế.t của nhà báo Khashoggi sẽ không bị chìm xuồng “mà không có phản ứng của Mỹ”. Trong khi đó, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nhắc đến sự có mặt của Giám đốc Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Gina Haspel ở Thổ Nhĩ Kỳ vì vụ này. Theo nguồn tin của Reuters thì mục tiêu chính của bà Haspel là cố gắng tìm nghe đoạn băng ghi âm thời điểm nhà báo Khashoggi bị tr.a tấ.n và b.ị giế.t.
Theo các nguồn tin điều tra của Thổ Nhĩ Kỳ và cả Saudi Arabia, việc giế.t nhà báo Khashoggi được thực hiện theo chỉ đạo của ông Saud al-Qahtani, trợ lý hàng đầu của thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman và là một trong năm quan chức bị vua Salman sa thải tuần trước. Đoạn băng ghi âm cuộc gọi Skype hiện đang trong tay Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan nhưng ông từ chối cung cấp cho Mỹ dù Tổng thống Mỹ Donald Trump từng yêu cầu chia sẻ chứng cứ. Ngày 23-10, ông Erdogan nói Saudi Arabia đã thiết kế vụ giế.t ngườ.i từ trước, mô tả quá trình diễn ra vụ án.
Phía Saudi Arabia ngoài thừa nhận nhà báo Khashoggi b.ị giế.t trong lãnh sự quán, bắt giữ 18 người và sa thải năm quan chức liên quan thì chưa phát ngôn gì thêm.
Quyền lực dầu Saudi Arabia
Saudi Arabia đã tuyên bố sẽ đáp trả bằng “những biện pháp mạnh hơn” khi nhiều nghị sĩ Mỹ hối thúc ông Trump trừng phạt Saudi Arabia. Và hiện đang có nhiều ý kiến lo ngại đến quyền lực dầu của Saudi Arabia, nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới.
Trang tin tài chính Mỹ CNBC đề cập đến khả năng Saudi Arabia sẽ viện đến dầu mỏ để trả đũa. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn NPR, nữ nhà báo Vivian Nereim của Bloomberglàm việc tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia cũng lo ngại khả năng Saudi Arabia dùng đến quyền lực dầu của mình. Nhà báo Nereim cho biết đồng nghiệp của bà ở kênh truyền hình nhà nước Saudi Arabia Al Arabiya nói rằng nếu Mỹ không cẩn thận, Saudi Arabia có thể sẽ khiến giá dầu tăng lên trên 200 USD/thùng. Chưa hết, nếu Mỹ mạnh tay, Saudi Arabia có thể xích lại gần các đối thủ của Mỹ trong khu vực.
Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn TASS (Nga) đầu tuần, khi được hỏi liệu Saudi Arabia có lặp lại cấm vận dầu như năm 1973 không, ông Khalid al-Falih, Bộ trưởng Năng lượng-Công nghiệp và Khoáng sản Saudi Arabia, khẳng định nước này “không có ý định”.
Video đang HOT
Cấm vận dầu năm 1973 là bước đi bất thường của các thành viên Ả Rập trong tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) nhằm kiểm soát, thắt chặt thị trường dầu. Lệnh cấm vận này áp dụng lên các nước ủng hộ Israel trong cuộc chiến Yom Kippur xảy ra cùng năm giữa Israel và bảy nước Ả Rập. Hậu quả là Mỹ phải chịu cảnh thiếu hụt dầu thô và giá dầu tăng lên gấp bốn lần.
Nói với TASS, ông al-Falih thể hiện quan điểm hòa giải rằng “chuyện này sẽ qua, Saudi Arabia là nước rất có trách nhiệm, hàng thập niên qua chúng tôi dùng chính sách dầu của mình như một công cụ kinh tế có trách nhiệm và không để nó liên quan đến chính trị”.
Vua và thái tử Saudi Arabia thăm con trai nhà báo bị sá.t hạ.i
Một chi tiết thu hút sự quan tâm là ngày 23-10, vua và thái tử Saudi Arabia đến nhà các con trai nhà báo Khashoggi chia buồn. Theo hãng tin nhà nước Saudi Arabia SPA, các nhân vật hoàng gia “đã bày tỏ lời chia buồn chân thành đến gia đình ông Jamal Khashoggi” và các con nhà báo Khashoggi đã cám ơn. Vua Salman và thái tử Mohammed bin Salman đã bắt tay hai người con của nhà báo Khashoggitrước ống kính máy quay. Nhà báo Khashoggi được biết là một nhân vật chỉ trích mạnh chính phủ Saudi Arabia và đặc biệt đối đầu với thái tử Mohammed bin Salman. Đang có đồn đoán thái tử Mohammed bin Salman là người đứng sau cái chế.t của nhà báo Khashoggi.
THIÊN ÂN
Theo PLO
"Làm khó" Saudi Arabia vì vụ Khashoggi, Mỹ dễ mất "quyền lực Ả Rập" vào tay Nga?
Trong lúc Saudi Arabia bị áp lực bủa vây từ phương Tây vì vụ nhà báo Khashoggi, người Nga vẫn cho thấy rằng họ không quay lưng với đối tác Ả Rập.
Vụ nhà báo Khashoggi đang đ.e dọ.a quan hệ Mỹ-Saudi Arabia.
Cái chế.t gây chấn động toàn cầu
Khi cái chế.t của nhà báo Jamal Khashoggi đang tiếp tục diễn biến căng thẳng, mối quan hệ giữa Saudi Arabia và các liên minh lâu đời đang rơi vào một thử thách khó khăn, theo CNBC.
Ngược lại với Tổng thống Donald Trump, người đã lên tiếng phản đối bất kỳ sự thay đổi nào đối với các giao dịch bán vũ khí cho Saudi Arabia, các thành viên của Quốc hội đang công khai kêu gọi trừng phạt đối với khách hàng số một của nước Mỹ.
Thủ tướng Đức Angela Merkel hôm 21/10 đã thông báo về việc cắt giảm các giao dịch vũ khí cho vương quốc Ả Rập trong thời gian này, một động thái được nhiều nước ca ngợi.
Tuy nhiên, một khi những lời đ.e dọ.a trên trở thành sự thật, nhiều người phương Tây đang sợ rằng việc quay lưng với Saudi sẽ càng thúc đẩy quốc gia này xoay mình về phía Đông.
"Nếu Mỹ và phương Tây đều đồng lòng hướng tới các biện pháp trừng phạt nghiêm trọng với Saudi, chúng tôi từng nói đùa rằng người Ả Rập sẽ chỉ im lặng và chấp nhận nó", Ayham Kamel, người đứng đầu lĩnh vực Trung Á và Bắc Phi của Eurasia Group, nói với CNBC.
"Nhưng Saudi đã bắt đầu xoay mình, họ sẽ làm ăn nhiều hơn với Trung Quốc và Nga. Tôi không nghĩ rằng ông Putin sẽ mang thêm những rắc rối cho Saudi như ông Trump đang làm", chuyên gia này nói thêm.
Thử thách cho quan hệ
Khashoggi, một nhà bình luận cho tờ Washington Post và là nhân vật thường xuyên chỉ trích hoàng gia Ả Rập, đã mất tích bí ẩn sau khi bước vào lãnh sự quán Saudi tại Istanbul vào ngày 2/10.
Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc ông bị sá.t hạ.i bởi một nhóm người của Saudi Arabia.
Sau lời khẳng định ông Khashoggi rời khỏi lãnh sự bình an vô sự, Chính phủ Saudi tuần trước phải thừa nhận nhà báo này đã chế.t trong tòa nhà lãnh sự, nhưng không đưa ra nhiều chi tiết về vụ việc. Các cuộc điều tra từ cả Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi đang được tiến hành.
Vụ b.ê bố.i đã khiến nhiều quan chức và CEO của các tập đoàn lớn từ chối tham dự một hội nghị thượng đỉnh quốc tế lớn được tổ chức tuần này tại Riyadh, nhằm giới thiệu các cơ hội đầu tư của Saudi.
Nhưng trong khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cùng với các CEO của Mỹ rời bỏ hội nghị, người đứng đầu quỹ đầu tư trực tiếp của Nga (RDIF) vẫn xác nhận sẽ tham dự, điều cho thấy Moscow sẽ không quan tâm nhiều đến vụ lùm xùm Khashoggi.
Cơ hội cho Nga và Trung Quốc?
Saudi Arabia đã tăng cường làm ăn với người Nga và người Trung Quốc trong vài năm trở lại đây. Hồi tháng 6, Tổng thống Vladimir Putin đón tiếp Thái tử Mohammed bin Salman tại Điện Kremlin, nơi hai bên nhất trí "mở rộng hợp tác trong các vấn đề dầu khí" sau khi hợp tác với nhau về các thỏa thuận đầu ra nhằm ổn định thị trường trong bối cảnh giá dầu thô thế giới biến động.
Nga sẽ dang tay cứu giúp Saudi nếu người Mỹ quay lưng?
Tháng 10 năm ngoái cũng đán.h dấu sự kiện lần đầu tiên một vị vua Saudi - Quốc vương Salman - có chuyến thăm chính thức đến Nga, trong đó hai nước đã thành lập một quỹ đầu tư 1 tỷ USD, đi kèm với15 thỏa thuận hợp tác đã được ký kết trong các lĩnh vực công nghệ, quốc phòng và nông nghiệp. Ngoài ra, Moscow cũng sẵn sàng bán cho Riyadh hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 tiên tiến nhất của mình.
Trung Quốc trong khi đó là đối tác thương mại lớn nhất của vương quốc Ả Rập, với 42 tỷ USD thương mại song phương trong năm 2017. Tháng 3 vừa qua, hai bên đã ký một thỏa thuận trị giá 65 tỷ USD trong các lĩnh vực từ công nghệ năng lượng đến không gian.
Một số ý kiến của Riyadh cũng đã thảo luận về các hoạt động mua bán dầu bằng đồng nhân dân tệ thay vì đồng đô la để đáp trả các lệnh cấm vận của Mỹ.
Tuy nhiên, khi căng thẳng thương mại với Mỹ tiếp tục gây sức ép cho nền kinh tế Trung Quốc, điều này được cho là khó xảy ra, bởi Bắc Kinh muốn tránh gây ra xung đột lớn hơn với Washington trong giai đoạn hiện tại.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng chưa thể thay thế vũ khí của Mỹ về độ tinh vi cũng như năng lực thực chiến, theo nhận định của các chuyên gia quốc phòng.
Bắc Kinh đã có các giao dịch vũ khí trị giá 20 triệu USD với Saudi vào năm ngoái, con số vẫn còn nhỏ khi so với 3,4 tỷ USD của Mỹ, theo số liệu từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm.
Cân bằng với 3 "ông lớn"
Theo Saman Vakil, nhà nghiên cứu tại trung tâm phân tích Chatham House, việc Saudi Arabia có những động thái gắn kết với các trung tâm quyền lực ở phía Đông không phải là điều gì đó quá mới mẻ, nhưng trong bối cảnh cuộc khủng hoảng ngoại giao hiện nay, mọi thứ sẽ tăng tốc nhanh hơn.
"Ở Riyadh, việc đa dạng hoá các mối quan hệ và không đưa tất cả trứng vào giỏ của người Mỹ luôn là một chính sách lâu dài", Vakil nói với CNBC, lấy ví dụ về các thỏa thuận năng lượng mà Saudi đã có với Trung Quốc từ những năm 1990.
"Điều này có thể là mối quan tâm liên tục của Saudi, bởi vì nếu phải nhận về các đòn trừng phạt sắp tới từ EU hoặc Mỹ về các vấn đề nhân quyền, rõ ràng chính sách không can thiệp của Trung Quốc sẽ có ý nghĩa đối với quốc gia này về mặt chiến lược", ông nói thêm.
Tuy nhiên, liên minh gần 90 năm với Mỹ - được coi là một "mối quan hệ đặc biệt" kể từ khi quan hệ ngoại giao được thành lập lần đầu tiên vào năm 1933 - vẫn là điều tối quan trọng cho sự ổn định của vương quốc, điều mà Riyadh biết rất rõ.
"Một sự phá vỡ đối với Mỹ, dù là bất kỳ điều gì trong mối quan hệ cũng không phải là điều mà họ đang quan tâm", Vakil nói thêm. "Vì vậy, họ sẽ cố gắng duy trì ba danh mục đầu tư khác nhau (Mỹ, Nga, Trung Quốc)".
"Hoàng gia Saudi sẽ suy yếu nếu không có sự ủng hộ của Mỹ", Kamel của Eurasia Group thừa nhận những lợi ích mà Saudi có được từ nhiều thập kỷ ủng hộ quân sự và ngoại giao của Washington.
Theo nhà phân tích này, mặc dù không có Mỹ, Saudi cũng sẽ không thể sụp đổ, nhưng quốc gia Ả Rập sẽ không thể nào mạnh mẽ giống như hiện tại.
Theo nguoiduatin
Saudi Arabia ngăn cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ khám xét nơi giấu xác nhà báo Khashoggi Ngày 24/10, Hãng thông tấn Anadolu đưa tin, giới chức Saudi Arabia đã không cho phép cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ khám xét chiếc giếng ở trong lãnh sự quán Saudi Arabia tại Istanbul như một phần trong cuộc điều tra liên quan đến vụ sá.t hạ.i nhào Jamal Khashoggi. Trước đó, nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành khám xét...