Rocket của Hamas từng rơi trúng căn cứ nghi chứa tên lửa hạt nhân của Israel
Phân tích hình ảnh của New York Times cho thấy một quả rocket mà Hamas phóng từ Dải Gaza vào ngày 7/10 đã đán.h trúng một căn cứ quân sự của Israel bị nghi là nơi chứa tên lửa có khả năng hạt nhân.
Mũi tên chỉ vị trí bị trúng rocket, gần nơi nghi cất giữ tên lửa Jericho của Israel. Ảnh: Planet Labs
Mặc dù bản thân các tên lửa không b.ị bắ.n trúng nhưng tác động của rocket đối với căn cứ Sdot Micha ở miền Trung Israel đã gây ra một đám cháy lan tới các cơ sở chứa tên lửa và các vũ khí nhạy cảm khác.
Israel chưa bao giờ thừa nhận có kho vũ khí hạt nhân, mặc dù một số nguồn tin Israel, các quan chức Mỹ và các nhà phân tích hình ảnh vệ tinh đều cho rằng nước này có ít nhất một số lượng nhỏ vũ khí hạt nhân.
Ông Hans Kristensen, Giám đốc Dự án Thông tin Hạt nhân của Liên đoàn Nhà khoa học Mỹ, ước tính Israel rất có thể có từ 25 đến 50 bệ phóng tên lửa Jericho có khả năng hạt nhân tại căn cứ trên. Theo các chuyên gia và tài liệu được giải mật của chính phủ Mỹ, tên lửa Jericho của Israel có thể mang đầu đạn hạt nhân.
Theo ông Kristensen, những đầu đạn đó rất có thể được cất ở một vị trí riêng và cách xa căn cứ, do đó không bị đ.e dọ.a trong cuộc tấ.n côn.g ngày 7/10.
Cuộc tấ.n côn.g vào căn cứ Sdot Micha chưa từng được đưa tin trước đây và là trường hợp đầu tiên các tay sún.g Palestine tấ.n côn.g một địa điểm bị nghi chứa vũ khí hạt nhân của Israel. Không rõ liệu Hamas có biết chi tiết cụ thể về những gì họ định tấ.n côn.g không, ngoài thông tin rằng căn cứ này chỉ đơn giản là một cơ sở quân sự.
Tuy nhiên, việc Hamas nhằm vào một trong những địa điểm quân sự nhạy cảm nhất ở Israel cho thấy phạm vi của cuộc tấ.n côn.g ngày 7/10 có thể còn lớn hơn những gì mà người ta từng biết, và rocket có thể xâm nhập không phận ở trên khu vực chứa vũ khí chiến lược được bảo vệ chặt chẽ của Israel.
Theo dữ liệu cảnh báo, Hamas đã nã hàng loạt rocket suốt vài tiếng vào khu vực xung quanh Sdot Micha. Không rõ có bao nhiêu tên lửa đã bị hệ thống phòng không Vòm Sắt của Israel đán.h chặn hoặc đã vượt qua và rơi trúng căn cứ. Trong một số trường hợp trên khắp Israel vào ngày 7/10, Vòm Sắt đã quá tải trước số lượng rocket đang lao tới hoặc hết tên lửa đán.h chặn.
Người phát ngôn Lực lượng Phòng vệ Israel từ chối bình luận về thông tin trên của New York Times. Tuy nhiên, từ ngày 7/10, Israel dường như đã nhận ra và đề phòng mối đ.e dọ.a nhằm vào Sdot Micha. Các hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy các gò đất và rào chắn bằng đất mới đã được xây dựng xung quanh các vị trí quân sự gần vị trí từng bị rocket đán.h trúng, có lẽ là để chắn các mảnh đạn hoặc mảnh vỡ từ các cuộc tấ.n côn.g trong tương lai.
Theo cơ sở dữ liệu theo dõi các cuộc tấ.n côn.g vào cơ sở hạt nhân của Đại học Maryland, trước đây, chỉ có khoảng 5 cuộc tấ.n côn.g trên toàn thế giới nhằm vào các căn cứ có vũ khí hạt nhân. Nhưng vì tính bí mật vốn có của vũ khí hạt nhân nên sẽ không bao giờ có con số chính xác.
Vị trí căn cứ Sdot Micha. Ảnh: New York Times
Video đang HOT
Tuy nhiên, ông Gary Ackerman, một trong những nhà nghiên cứu thiết lập cơ sở dữ liệu trên, cho biết cuộc tấ.n côn.g ngày 7/10 là khác thường. Ông nói: “Đây không phải là điều xảy ra hàng ngày”.
Hamas và các nhóm tay sún.g Palestine khác thường bắ.n rocket vào các thị trấn và thành phố của Israel nằm tương đối gần Gaza. Họ đã bắ.n hàng nghìn quả đạn vào những địa điểm này vào ngày 7/10. Trong những trường hợp hiếm hoi mà các nhóm bắ.n rocket tầm xa, họ thường nhắm vào các thành phố của Israel xa Gaza như Tel Aviv và Rishon LeZion hơn là các căn cứ quân sự chứa vũ khí tiên tiến.
Căn cứ Sdot Micha tồn tại từ năm 1962, có thể nhìn thấy rõ ràng trên hình ảnh vệ tinh công cộng, trải trên khu vực đồi núi rộng. Mặc dù rocket do Hamas bắ.n ở Dải Gaza có thể không chính xác nhưng khó có khả năng Sdot Micha b.ị bắ.n trúng một cách tình cờ. Ngoài các cơ sở quân sự nhạy cảm, hầu như không có mục tiêu nào khác trong vòng hơn 3km quanh địa điểm mà quả rocket đã lao trúng. Ngoài ra, còn có rất ít mục tiêu quan trọng, phi quân sự trong toàn bộ khu vực này vì dân số thưa thớt.
Mặc dù ngọn lửa đã thiêu rụi một phần căn cứ quân sự này nhưng vũ khí và thiết bị vẫn được đảm bảo an toàn. Theo phân tích hình ảnh vệ tinh, ngọn lửa dừng lại cách cơ sở Jericho khoảng 300m.
Theo ông Kristensen, ngay cả nếu ngọn lửa lan đến các tên lửa, thì cũng khó gây thiệt hại vì các cơ sở thường để tên lửa dưới lòng đất, có đường hầm chống chịu được với các thiệt hại. Tuy nhiên, ông cho rằng vẫn có những rủi ro khi đám cháy bùng lên gần các kho nhiên liệu và đạn dược dễ bắt lửa.
Trước đó, New York Times cũng đưa tin rằng Israel đã có trong tay bản kế hoạch tấ.n côn.g của Hamas từ hơn một năm trước. Tuy nhiên, giới chức Israel cho rằng kế hoạch này quá tham vọng và Hamas không thể thực hiện được. Trong thực tế, những gì xảy ra vào ngày 7/10 đều diễn ra chính xác theo bản kế hoạch dài 40 trang nói trên.
Trong cuộc tấ.n côn.g này, Hamas đã giế.t chế.t 1.200 người Israel và bắt khoảng 240 người làm con tin. Israel đáp trả bằng đợt không kích dữ dội và chiến dịch trên bộ, khiến trên 16.000 người Palestine thiệ.t mạn.g. Sau giai đoạn ngừng bắ.n và thả con tin kéo dài 7 ngày, hai bên tiếp tục giao tranh ác liệt.
Xung đột Israel - Hamas: Vòng xoáy chưa có hồi kết
Người Palestine ở Dải Gaza và người Israel sống ở các thị trần gần dải đất này vừa trải qua những ngày bạo lực kinh hoàng, đẫm má.u khi Israel và phong trào Hồi giáo Hamas giao tranh ác liệt, làm leo thang căng thẳng ở Trung Đông và khiến cả thế giới lo ngại.
Bạo lực đẫm má.u
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel xuống Dải Gaza ngày 9/10/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Vào đầu giờ ngày 7/10, hàng chục tay sún.g phong trào Hồi giáo Hamas đã vượt qua Dải Gaza vào Israel bằng đường bộ, đường biển và đường không, giành quyền kiểm soát một số thị trấn. Khi trút 5.000 quả rocket xuống Israel, Hamas tuyên bố bắt đầu chiến dịch Cơn lũ Al-Aqsa, kêu gọi tất cả các phe phái người Palestine và đồng minh đứng lên.
Đáp lại cuộc tấ.n côn.g chưa từng có do Hamas gây ra, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tuyên bố tình trạng chiến tranh và cam kết trả đũa mạnh mẽ. Israel đã mở chiến dịch Những thanh kiếm sắt, dội bom ác liệt vào hàng trăm mục tiêu của Hamas ở Dải Gaza.
Hai ngày sau khi xung đột leo thang, ngày 9/10, quân đội Israel tuyên bố đã kiểm soát được tình hình tại toàn bộ cộng đồng ở vùng lãnh thổ phía Nam gần Dải Gaza, dù thừa nhận những tay sún.g Hamas có thể vẫn còn lẩn bên trong những nơi này.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant chỉ thị phong tỏa toàn bộ Gaza. Ngay sau đó, trong một thông báo đăng trên mạng xã hội, Bộ trưởng Năng lượng và Cơ sở hạ tầng Israel tuyên bố đã yêu cầu lập tức cắt nguồn cấp nước cho Dải Gaza.
Israel đã sơ tán cư dân tại 15 trong số 24 cộng đồng giáp Dải Gaza, đồng thời quân đội đã huy động 300.000 quân nhân dự bị.
Một em nhỏ bị thương trong cuộc không kích của Israel xuống thành phố Gaza ngày 9/10/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Tính tới ngày 10/10 (giờ Việt Nam), theo kênh CNN, phía Israel có trên 900 người chế.t, phía Gaza có trên 680 người chế.t. Hàng nghìn người khác bị thương và ít nhất 123.000 người ở Gaza phải rời bỏ nhà cửa do xung đột hoặc do nhà bị phá hủy.
Ngày 9/10, Phó thủ lĩnh chính trị của phong trào Hồi giáo Hamas Moussa Abu Marzouk cho biết, lực lượng này để ngỏ việc thảo luận về một thỏa thuận ngừng bắ.n với Israel sau khi đạt được mục tiêu. Trong cuộc trả lời phỏng vấn qua điện thoại của kênh truyền hình Al Jazeera, ông Abu Marzouk nhấn mạnh Hamas sẵn sàng đón nhận tất cả các cuộc đối thoại chính trị và những điều tương tự.
Cùng ngày, người phát ngôn của cánh vũ trang Hamas Abu Ubaida tuyên bố lực lượng này sẽ không đàm phán về những người Israel bị bắt giữ khi đang hứng chịu hỏa lực. Ông Abu Ubaida lưu ý Israel nên sẵn sàng trả giá để đổi lấy tự do cho những người bị bắt giữ. Trong chiến dịch, Hamas đã bắt giữa cả trăm con tin Israel, trong đó có cả binh lính và dân thường. Lực lượng này đã cảnh báo sẽ hành quyết một con tin mỗi khi phía Israel tấ.n côn.g dân thường ở Gaza mà không báo trước.
Đây được xem là đợt leo thang căng thẳng gây thương vong nặng nề nhất trong cuộc xung đột hàng thập niên qua giữa người Palestine và Israel.
Thế giới nhấn mạnh giải pháp "hai nhà nước"
Sau khi bùng phát xung đột dữ dội giữa Israel và Hamas, cộng đồng quốc tế đồng loạt kêu gọi hai bên kiềm chế bạo lực, bảo vệ dân thường và nỗ lực làm trung gian cho một lệnh ngừng bắ.n.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu trong cuộc họp báo ở New York, Mỹ ngày 9/10. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã kêu gọi chấm dứt vòng luẩn quẩn bạo lực giữa người Palestine và người Israel. Trong một tuyên bố ngày 9/10, Tổng Thư ký Guterres nêu rõ, chỉ có một nền hòa bình đạt được thông qua đàm phán, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của người Palestine và Israel, cùng với vấn đề an ninh như tầm nhìn lâu dài về giải pháp "hai nhà nước", mới có thể mang lại ổn định lâu dài cho người dân vùng đất này và khu vực Trung Đông rộng lớn hơn.
Theo hãng tin AFP, trong một tuyên bố ngày 8/10, Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi tất cả các bên liên quan ngừng bắ.n ngay lập tức, bảo vệ dân thường và ngăn chặn xung đột leo thang. Bắc Kinh kêu gọi thúc đẩy thực hiện giải pháp hai nhà nước và thành lập một nhà nước Palestine độc lập, đồng thời hối thúc cộng đồng quốc tế sớm nối lại các cuộc đàm phán hòa bình giữa Palestine và Israel để đạt được một nền hòa bình lâu dài.
Trước đó, ngày 7/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết Nga quan ngại sâu sắc về sự leo thang xung đột giữa người Palestine và Israel. Theo bà Zakharova, Nga tái khẳng định quan điểm ủng hộ chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 75 năm này thông qua các biện pháp chính trị-ngoại giao và thiết lập một tiến trình đàm phán toàn diện về cơ sở pháp lý quốc tế liên quan đến việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập theo đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô. Nga kêu gọi Palestine và Israel ngừng bắ.n và thiết lập một tiến trình đàm phán nhằm hướng đến một nền hòa bình toàn diện và lâu dài ở Trung Đông.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo của Mỹ, Pháp, Đức, Italy và Anh cũng đã thảo luận về những diễn biến bất ngờ tại Dải Gaza, ủng hộ nỗ lực tự vệ của Israel. Tuyên bố chung do Nhà Trắng công bố nhấn mạnh các nước này công nhận những nguyện vọng chính đáng của người dân Palestine, song cho rằng Hamas không mang lại điều gì hữu ích cho người dân Palestine.
Bên cạnh kêu gọi kiềm chế bạo lực, nhiều quốc gia đang thúc đẩy các nỗ lực hòa giải và giải quyết vấn đề con tin. Theo Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, nhà lãnh đạo này đã tiến hành các cuộc điện đàm riêng với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và Tổng thống Israel Isaac Herzog. Tổng thống Erdogan đề xuất làm trung gian hòa giải để chấm dứt bạo lực giữa hai bên.
Về phần mình, Ai Cập tập trung vào việc đảm bảo trả tự do cho các tù nhân là phụ nữ và tr.ẻ e.m Palestine bị Israel giam giữ, để đổi lấy việc Hamas thả các con tin là các nữ binh sĩ Israel bị bắt giữ trong Chiến dịch Cơn lũ Al-Aqsa.
Qatar cũng đang nỗ lực làm trung gian để thúc đẩy thỏa thuận trao đổi tù nhân giữa hai bên. Phong trào Hamas thông báo với Qatar rằng sẽ đồng ý với thỏa thuận trao đổi tù nhân nếu toàn bộ 36 nữ tù nhân người Palestine tại Israel được thả.
Những diễn biến tiếp theo
Binh sĩ Israel kiểm tra số vũ khí thu giữ từ lực lượng Hamas tại Sderot, miền nam Israel ngày 8/10/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Các nhà phân tích cho rằng cuộc xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas có thể được định hình lại hoàn toàn và chuyển sang một giai đoạn mới. Ông Ameer Makhoul, một nhà phân tích người Palestine, nêu quan điểm trên trang tin tức middleeasteye.net: "Đây là một cuộc tấ.n côn.g chiến lược chưa từng có, rất khó xác định kết cục vì tính chất bất thường của đợt leo thang. Ngay cả khi cuộc tấ.n côn.g của Hamas kết thúc, tác động sẽ mang tính lâu dài và mang tính chiến lược".
Trong một kịch bản, theo chuyên gia Hani Masri người Palestine, Israel có thể triển khai binh sĩ tới Dải Gaza, thay đổi thực tế hiện trạng đã tồn tại kể từ khi nước này rút lực lượng vào năm 2005. Tình hình có thể leo thang hơn nữa, lan ra các mặt trận mới, đặc biệt là ở biên giới phía Bắc với Liban. Trong thực tế, lực lượng Hezbollah ở Liban và Israel đã nã pháo vào nhau ngày 8/10.
Chuyên gia Masri nhận định các nỗ lực của thế giới Arab và quốc tế có thể thành công trong việc giảm leo thang cả tình hình lẫn quy mô trả đũa từ Israel. Kết quả là Israel có thể lựa chọn phản ứng mạnh mẽ nhưng có tính toán sao cho không đảo ngược hoàn toàn chiến lược kiềm chế Hamas.
Ở kịch bản khác, Israel có thể sẽ tìm cách khôi phục sức mạnh răn đe mà không đẩy vấn đề đến mức không thể quay lại được. Mặc dù còn quá sớm để hình dung tình hình sẽ diễn ra như thế nào trong ngắn hạn và dài hạn, nhưng chuyên gia Masri nói: "Những gì xảy ra sau ngày 7/10 sẽ khác với những gì xảy ra trước đó".
Trong khi đó, nhà báo Israel Meron Rapoport dự đoán rằng phản ứng của Israel sẽ rất cứng rắn trong những tuần tới: "Israel sẽ muốn trả thù và gây tổn thất cho người Palestine càng nhiều càng tốt. Đó là những gì chúng ta sẽ thấy trong hai tuần tới. Tuy nhiên, sau đó Israel sẽ phải quyết định có gửi quân tới Gaza hay không và tính toán điều đó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến Bờ Tây".
Quan chức Liên hợp quốc dự đoán về 'kịch bản địa ngục' ở Dải Gaza Một quan chức Liên hợp quốc cảnh báo rằng "một kịch bản thậm chí còn khủng khiếp hơn" đang xuất hiện ở Dải Gaza trong bối cảnh xung đột Israel-Hamas làm viện trợ nhân đạo bị đình trệ. Cảnh đổ nát sau vụ không kích của Israel xuống thành phố Rafah, miền Nam Dải Gaza ngày 4/12/2023. Ảnh: THX/TTXVN Hãng tin AFP của...