Quan chức Mỹ từng bao che chương trình tr.a tấ.n của CIA

Chương trình tr.a tấ.n nghi phạm của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) từng được nhiều quan chức cấp cao nước này lên tiếng bảo vệ suốt hơn một thập kỷ qua. Tuy nhiên, giám đốc đương nhiệm CIA thừa nhận một số nhân viên cơ quan này đã vượt thẩm quyền cho phép.

Hình ảnh tù nhân tại nhà tù Guantanamo – Ảnh: AFP

Báo cáo của Thượng viện Mỹ công bố ngày 9.12 (giờ Mỹ) chỉ ra rằng chương trình giam giữ nghi phạm khủn.g b.ố của CIA đã được Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là George W. Bush ký chỉ 6 ngày sau sự kiện 11.9. Chương trình này chỉ đề cập đến việc giam giữ mà không hề nhắc tới việc “thẩm vấn”. Tuy nhiên trong hồi ký của mình, cựu Tổng thống Bush cho biết từ năm 2002 ông đã hoàn toàn ủng hộ và chấp thuận “chương trình thẩm vấn tăng cường” của CIA, theo Politico.

Đến tháng 9.2006, ông Bush lần đầu tiên công khai thừa nhận chương trình này trong một phát biểu tại Nhà Trắng. Tuy nhiên, ông cho rằng, những hoạt động mà CIA thực hiện “không phải tr.a tấ.n”, đồng thời khẳng định kế hoạch nêu trên “đã cứu sống nhiều người” và “có vai trò sống còn với an ninh quốc gia”, theo CBC News.

Trong khi đó, từ năm 2002, các quan chức Mỹ đã nhiều lần lên tiếng bảo vệ chính sách của cựu Tổng thống Bush, người đã ủng hộ các biện pháp “thẩm vấn tăng cường” của CIA.

Trong một ghi chú ngày 27.11.2002 nhằm ủng hộ việc sử dụng các hình thức “thẩm vấn đặc biệt” với những người bị giam giữ (bao gồm không cho mặc quần áo, gây ức chế tâm lý hoặc ép tù nhân rơi vào trạng thái căng thẳng), cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Donald Rumsfeld nói: “Tôi phải đứng từ 8-10 tiếng mỗi ngày. Tại sao lại hạn chế thời gian đứng (của tù nhân) ở mức 4 tiếng một ngày?”, theo CBC News.

Cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush – Ảnh: AFP

Sau đó, trong cuộc nói chuyện với sinh viên tại ký túc xá Đại học Stanford ngày 27.4.2009. cựu cố vấn an ninh quốc gia kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Condoleezza Rice nhấn mạnh rằng các kỹ thuật thẩm vấn tăng cường không bao giờ dẫn đến tr.a tấ.n, đồng thời khẳng định: “Chúng tôi không tr.a tấ.n ai”. Bà tiếp tục lên tiếng bảo vệ chính sách này của Chính quyền Bush vào tháng 4.2013, theo CBC News.

Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Newsweek ngày 8.2.2011, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld đã chỉ trích các phương tiện truyền thông và các thành viên của Quốc hội vì tiếp tục khẳng định rằng ở các nơi CIA giam giữ tù nhân như Guantanamo đã tr.a tấ.n và trấn nước tù nhân.”Điều đó là sai. Nhà tù Guantanamo là một trong những nhà tù hoạt động tốt nhất trên trái đất”, ông nói.

Tiếp đó, ngày 9.9.2011, cựu Phó Tổng thống Mỹ Dick Cheney khẳng định rằng chỉ có 3 người bị trấn nước chứ không phải hàng chục hay hàng trăm người. Trong đó, người bị thường xuyên nhất là Khalid Sheik Mohammad, và cuộc tr.a tấ.n này đã mang lại kết quả kì diệụ, theo CBC News.

Mới đây nhất, giám đốc CIA John Brennan ngày 11.12 (giờ Mỹ) đã thừa nhận trong một số trường hợp nhất định, các đặc vụ CIA đã hành động vượt quá thẩm quyền khi sử dụng các hình thức thẩm vấn tàn bạo đối với các nghi can khủn.g b.ố. Tuy nhiên, ông khẳng định CIA đã làm nhiều điều đúng đắn để đảm bảo an ninh cho nước Mỹ trong một thời gian dài, theo NewYork Times.

Giám đốc CIA John Brennan – Ảnh: AFP

Brennan cho rằng, nhân viên CIA “chỉ trung thành với trách nhiệm của mình, phù hợp với những nguyên tắc mà họ được cung cấp, vì lợi ích quốc gia”, theo NBC News.

Cũng trong phát biểu cùng ngày, ông Brennan tỏ ra khá thận trọng khi nhắc đến quá trình truy tìm tung tích trùm khủn.g b.ố Osama Bin Laden. Ông cho rằng tuy quá trình thẩm vấn đã hỗ trợ CIA trong việc xác định vị trí của Bin Laden, nhưng khó có thể khẳng định liệu những biện pháp tr.a tấ.n có giúp cho quá trình điều tra hay không, theo NBC News.

Giám đốc CIA cho rằng, vì những phương thức thẩm vấn được Thượng viện đề cập trong bản báo cáo đã bị loại bỏ từ 7 năm trước, nước Mỹ cần bỏ qua những tranh cãi có liên quan, nhìn về tương lai và đối mặt với những thách thức an ninh trong hiện tại.

Ngọc Mai – Hữu Đạt

Theo Thanhnien