Phòng ngừa tai biến mạch não khi trời lạnh
Tai biến mạch não đang trở thành vấn đề quan trọng bởi vì tuổ.i thọ trung bình ngày càng tăng mà nguy cơ đột quỵ lại phụ thuộc vào tuổ.i tác. Đặc biệt, bệnh gia tăng khi thời tiết lạnh.
Tai biến mạch não là gì?
Tai biến mạch não xảy ra khi mạch má.u cung cấp ôxy và các chất dinh dưỡng cho phần mô não đó bị tắc nghẽn hay bị vỡ ra. Khi điều này xảy ra thì các tế bào thần kinh trong phần não trên sẽ bị tê liệt, không làm việc được nữa. Do đó, phần cơ thể do chúng điều khiển cũng không còn chức năng như cũ.
Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tai biến nhưng hay gặp nhất là một động mạch má.u bị tắc bởi cục má.u đông được gọi là huyết khối, nó được hình thành trong lòng động mạch. Hoặc các động mạch bị xơ vữa do trong mạch má.u bị ứ đọng mỡ và dày lên. Điều này dần dần làm hẹp lòng mạch má.u, gây chậm dòng chảy, đến một lúc nào đó tạo thành cục má.u đông.
Cục má.u đông trôi đi lang thang bị cuốn theo dòng chảy và bị nghẹt lại ở một mạch nào đó của não gọi là thuyên tắc não. Nếu một động mạch trong não bị vỡ ra gây chả.y má.u gọi xuất huyết não. Xuất huyết não có thể xảy trên bệnh nhân có xơ vữa động mạch và tăng huyết áp hoặc xảy ra sau chấn thương ở đầu hay một túi phình động mạch bẩm sinh bị vỡ.
Cục má.u đông gây nghẽn mạch là một nguyên nhân tai biến mạch não
Nhận biết sớm dấu hiệu bệnh tai biến mạch não
Tứ chi tê liệt: bệnh nhân cảm thấy một bên mặt hoặc tứ chi tê liệt, đau nhức, cơ thể rã rời, miệng chảy nước bọt, hoa mắt chóng mặt… vài giờ hoặc vài ngày trước đó. Những biểu hiện này rõ nhất là sau khi ngủ dậy. Đây là một dạng phản ứng do hệ thống động mạch cảnh không cung cấp đủ má.u, não thiếu má.u, thiếu ôxy.
Đột nhiên mặt mũi tối sầm, không nhìn thấy mọi vật: hiện tượng này thường diễn ra trong vài giây hoặc vài phút và sau đó lại hồi phục thị lực bình thường. Điều này chứng tỏ võng mạc mắt bị thiếu má.u tạm thời, khả năng lưu thông của mạch má.u não bị thu hẹp nghiêm trọng.
Người bệnh có hiện tượng ú ớ: Không nói được hoặc khó nói hoặc không hiểu được người khác nói, có lúc tư duy lộn xộn, hỏi không đáp, gọi không thưa… Đây cũng là do việc cung cấp má.u cho não bị thiếu, ảnh hưởng đến trung khu ngôn ngữ của vỏ não.
Người bệnh có hiện tượng hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, có lúc còn cảm thấy quay cuồng rồi đột ngột bị ngã bất tỉnh. Nguyên nhân là do động mạch không cung cấp má.u cho não đủ gây ảnh hưởng đến tiểu não và các tổ chức thần kinh liên quan.
Đau đầu chóng mặt: Nếu người bệnh có tiề.n sử tăng huyết áp thì khi xuất huyết não, sự giao động của huyết áp sẽ tăng cao, gây ra đau đầu, chóng mặt, thậm chí kèm theo buồn nôn, nôn, trong người cảm thấy khó chịu… Rất có thể đã xảy ra hiện tượng xuất huyết não.
Ngáp nhiều: Ở người cao tuổ.i, do xơ cứng động mạch não, các mạch má.u bị thu hẹp làm cho việc lưu thông má.u chậm lại, gây thiếu má.u, thiếu ôxy cho tổ chức não.Chức năng của não bị ảnh hưởng gây hiện tượng ngáp. Nếu trong một vài ngày, người cao tuổ.i có hiện tượng ngáp nhiều liên tục chứng tỏ não bị thiếu má.u và có thể xảy ra tai biến cần cảnh giác.
Video đang HOT
Động mạch nuôi não bị xơ vữa hoặc tắc là nguyên nhân gây tai biến mạch não
Phòng ngừa như thế nào?
Tai biến mạch não xảy đến rất đột ngột, bệnh nhân không cảm thấy đa.u đớ.n gì. Vì vậy, bệnh nhân đôi khi không gọi được người trợ giúp, chính vì thế sẽ dễ mất đi quãng thời gian quí giá là thời gian chúng ta có thể cứu được bộ não (còn gọi giờ vàng) trong 3 giờ đầu bị bệnh. Khi bị tai biến mà phát hiện muộn, cho dù điều trị tích cực cũng dễ để lại di chứng nặng nề.
Do đó, phát hiện và điều trị tích cực các nguyên nhân gây tai biến là quan trọng như: điều trị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tránh căng thẳng thần kinh, làm việc nghỉ ngơi hợp lý, tập luyện đều đặn vừa với sức mình, không uống nhiều bia rượu… Khi có các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, khó ở, mệt không rõ nguyên nhân…, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Số người tai biến mạch má.u não thường gặp ở nước ta ở là độ tuổ.i ngoài 50, tỷ lệ nam mắc cao hơn nữ khoảng 3 lần. Có tới 80% bệnh nhân có tiề.n sử tăng huyết áp( trong khi đó hơn 2/3 bệnh nhân tăng huyết áp không tự biết mình mắc bệnh, và khi đã phát hiện tăng huyết áp rồi thì cũng có tới gần không được điều trị, trong số được điều trị thì số được chữa đúng cách chỉ non ), tiếp đó là những người bệnh tim, tiểu đường…
Thời gian xẩy ra tai biến thường từ 1 giờ sáng đến 12 giờ trưa, bệnh có nguy cơ tăng cao về mùa đông khi thời tiết thay đổi đột ngột. Ngoài triệu chứng thường gặp như đã nói ở trên, người bệnh có thể có những triệu chứng như: đau đầu vùng chẩm- gáy, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn cảm giác, mất ý thức, rối loạn tâm thần…
Theo VNE
Người lớn tuổ.i dùng thuố.c dễ bị tai biến
Bệnh nhân, đặc biệt là người lớn tuổ.i sẽ không đạt được đầy đủ lợi ích của thuố.c hoặc dễ bị tai biến và tác dụng phụ nếu dùng thuố.c không đúng cách.
Thạc sĩ, bác sĩ Thân Hà Ngọc Thể, Trưởng Đơn vị Lão khoa, Bệnh viện ĐH Y dược TP HCM cho biết, tuy người cao tuổ.i chỉ chiếm 13% dân số nhưng chi phí điều trị thuố.c cho họ lại chiếm đến 33% chi phí điều trị thuố.c ở mọi lứa tuổ.i. Tỷ lệ bị tác dụng phụ ở nhóm người này nhiều gấp 2-4 lần so với người trẻ.
Ảnh minh họa: guardianlv
Những đặc điểm của người cao tuổ.i làm ảnh hưởng đến việc sử dụng thuố.c
Những thay đổi về cấu trúc và sinh lý của các cơ quan trong cơ thể người cao tuổ.i sẽ làm thay đổi tác động của thuố.c, dẫn đến tình trạng có thuố.c dùng an toàn với người trẻ nhưng không an toàn cho người cao tuổ.i. Bên cạnh đó, người cao tuổ.i lại hay dùng nhiều thuố.c và thường tuân thủ điều trị kém. Tất cả đặc điểm này làm cho việc sử dụng thuố.c ở người cao tuổ.i kém an toàn và kém hiệu quả.
Có nhiều nguyên nhân làm người cao tuổ.i phải dùng nhiều thuố.c
- Người cao tuổ.i mắc nhiều bệnh mạn tính đòi hỏi phải điều trị thuố.c đặc hiệu (như bệnh tim thiếu má.u cục bộ, tăng huyết áp, đột quỵ, rung nhĩ, trầm cảm...).
- Người cao tuổ.i có nhiều bác sĩ chăm sóc cho nhiều loại bệnh chuyên khoa.
- Không đi tái khám để được kê đơn thuố.c lại.
- Không thể ngưng các thuố.c không cần thiết do bị lệ thuộc.
- Bác sĩ không nhận ra bệnh nhân đáp ứng điều trị kém hay không tuân thủ điều trị.
- Bác sĩ kê đơn kiểu dòng thác, tức là dùng thuố.c lần thứ nhất bị xuất hiện tác dụng phụ nhưng được chẩn đoán nhầm là xuất hiện thêm vấn đề mới nên được chỉ định dùng thêm thuố.c thứ hai, thuố.c này lại gây ra tác dụng phụ và cứ thế tăng dần số thuố.c trong đơn.
Người cao tuổ.i hay có tương tác thuố.c
Tương tác thuố.c là tác động của thuố.c này lên thuố.c khác. Thuố.c cũng có thể tương tác với thức ăn, tình trạng dinh dưỡng, các sản phẩm thảo dược, rượu và các bệnh lý có sẵn. Hậu quả của tương tác thuố.c là làm tăng hoặc giảm tác dụng của thuố.c, tăng tác dụng phụ và có thể gây ngộ độc.
Hậu quả khi dùng thuố.c nhiều
- Tăng nguy cơ kém tuân thủ điều trị.
- Tăng nguy cơ xuất hiện phản ứng phụ của thuố.c.
- Tăng tương tác thuố.c.
- Tăng nguy cơ kê đơn kiểu dòng thác.
- Tăng nguy cơ xuất hiện hội chứng lão hóa (té ngã, tiểu không tự chủ, suy giảm nhận thức), dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống.
- Tăng giá thành chăm sóc sức khỏe.
Một số điều người cao tuổ.i cần lưu ý khi sử dụng thuố.c
Để việc dùng thuố.c được an toàn và hiệu quả, người cao tuổ.i cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Trước tiên nên áp dụng các biện pháp không dùng thuố.c để phòng và chữa bệnh.
- Không tự ý sử dụng thuố.c bừa bãi, chỉ dùng thuố.c khi thật cần thiết và có chẩn đoán rõ rệt, dùng đúng chỉ định và phù hợp với chẩn đoán.
- Không tự ý tăng giảm liều, ngưng, thêm hay thay thế thuố.c.
- Báo với bác sĩ những thuố.c đang dùng thường xuyên (kể cả các thuố.c bán không cần kê đơn, vitamin hay thực phẩm chức năng, thuố.c nam, thuố.c bắc...), tiề.n căn dị ứng thuố.c.
- Theo dõi và lưu ý các rối loạn bất thường có thể do thuố.c gây ra.
- Gặp và báo với bác sĩ ngay khi có các bất thường, có những triệu chứng nghi là do thuố.c, khi không đủ điều kiện tài chính để mua thuố.c.
- Tái khám định kỳ (ít nhất 1 lần/năm) để bác sĩ xem lại tính cần thiết của những thuố.c dùng mạn tính, từ đó bác sĩ có thể đưa ra quyết định ngưng dùng những thuố.c không cần thiết hoặc giảm liều.
- Người cao tuổ.i có giảm trí nhớ hoặc sa sút trí tuệ nên có người thân cho uống thuố.c theo đơn.
- Nếu được, bệnh nhân hoặc thân nhân cần hỏi bác sĩ lý do dùng thuố.c, cách dùng thuố.c, thời gian sử dụng thuố.c, các tác dụng phụ thường gặp, làm gì khi có tác dụng phụ, khi nào phải ngưng thuố.c ngay, nếu ngưng thuố.c sẽ bị gì.
- Mỗi loại thuố.c đều có 2 tên, tên thương mại và tên hoạt chất. Cần lưu ý điều này để tránh dùng trùng, dẫn đến gấp 2 liều.
- Bảo quản thuố.c cẩn thận, trong lọ hoặc vỉ có ghi tên thuố.c rõ ràng.
- Sau khi xuất viện, cần hỏi kỹ dùng thuố.c đơn mới thay cho đơn cũ hay dùng chung với đơn cũ để tránh dùng gấp đôi liều. Lưu giữ cẩn thận hồ sơ bệnh, các đơn vị thuố.c.
Theo VNE
Nhiều bệnh nhân biến chứng nặng do trời lạnh Mỗi ngày, Bệnh viện Tim Hà Nội cấp cứu 24-28 bệnh nhân, chủ yếu là các biến chứng liên quan đến tăng huyết áp như: đột quỵ, nhồi má.u cơ tim, bóc tách động mạch chủ... Trong khi trước đây con số này chỉ 15-18. Thống kê tại Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cũng cho thấy, số lượng bệnh...