Phạt tội quấy rối tìn.h dụ.c: Treo đấy cho vui?
Nói tới quấy rối tính dục, nhiều người vẫn nghĩ đó là hành vi ở nơi công sở. Tuy nhiên, hiểu theo nghĩa rộng thì các hành vi quấy rối tìn.h dụ.c tại xã, huyện, thậm chí là trên đồng… đều có thể bị phạt.
Quy định cấm quấy rối tính dục (QRTD) tại nơi làm việc trong Bộ Luật Lao động sửa đổi năm 2012 là một bước tiến vượt bậc nhằm đảm bảo một môi trường làm việc lành mạnh và an toàn cho người lao động. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết thế nào là QRTD, t.ố cá.o ai, phạt ai…
Những ranh giới mong manh
Xưa nay, nói tới QRTD, nhiều người vẫn nghĩ đó là hành vi ở nơi công sở. Tuy nhiên, hiểu theo nghĩa rộng “nơi làm việc” thì các hành vi QRTD tại xã, huyện, tại các làng nghề, thậm chí có thể là trên những cánh đồng… đều có thể bị phạt. Ngay cả giúp việc gia đình, khi làm việc bị sà.m s.ỡ cũng là hành vi QRTD. Mức phạt mới nhất theo dự thảo nghị định hướng dẫn điều khoản này lên tới 50-75 triệu đồng.
Hiện nay, định kiến giới chính là rào cản lớn nhất khiến cho người bị QRTD không dám t.ố cá.o (ảnh minh họa).
Báo cáo nghiên cứu mới nhất do Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và Bộ LĐTBXH mới thực hiện (tháng 12.2012) cho thấy, tình trạng QRTD đang diễn biến phức tạp ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề. Từ văn phòng hành chính nhà nước, tới công ty, xí nghiệp, thậm chí ngay cả hợp tác xã… Ba trong nhiều lĩnh vực được nghiên cứu cho thấy, việc QRTD có thể diễn ra nhiều nhất là ngành giáo dục, y tế, và cả ngành chăn nuôi, thú y vốn là một ngành kinh tế đặc thù.
“Trong ngành chăn nuôi, thú y của bên tôi, do công việc suốt ngày liên quan đến phối giống, đỡ đẻ cho động vật nên ảnh hưởng rất nhiều đến lời nói và hành vi. Nhiều khi chẳng hiểu lúc nào “đối tượng” QRTD thật, lúc nào đùa” – một nữ cán bộ làm công tác thú y trăn trở.
Nghiên cứu cũng chỉ ra, nỗi lo sợ mất việc đã khiến rất nhiều nạ.n nhâ.n bị QRTD không dám lên tiếng hơn nữa họ im lặng vì cảm thấy xấu hổ. Theo ghi nhận của PV NTNN, ở các vùng nông thôn, hành vi QRTD tại nơi làm việc được nhìn nhận như một vấn đề nhạy cảm, khó nói nên có rất ít thông tin để chia sẻ.
Chị Lê Thị Tâm- kế toán tại một công ty xây dựng đóng trên địa bàn huyện Can Lộc (Hà Tĩnh) bày tỏ: “Tôi rất hoan nghênh điều luật này, bảo vệ cho người bị yếu thế – là phụ nữ như chúng tôi. Tuy nhiên, nếu tôi bị đồng nghiệp QRTD, tôi cũng không dám t.ố cá.o, bởi việc đưa ra bằng chứng rất khó xác định, mà đưa ra rồi thì ảnh hưởng tới gia đình, chồng con. Vì vậy, nói chung tôi cho rằng chị em ở nông thôn mà bị QRTD sẽ không dám nói ra”.
Tương tự, chị Bùi Thị H (ở Bình Phú, Thạch Thất, Hà Nội) làm việc tại một công trường xây dựng ở phố Quan Hoa (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: “Nhóm tôi gồm 4 chị em làm công việc dọn rác, thường xuyên bị công nhân trêu chọc, gạ gẫm “quan hệ”, thậm chí còn đòi “cho” mới cho chúng tôi làm công việc của mình. 2 chị em trong nhóm không chịu đã phải về quê, còn 2 chúng tôi thì làm dữ nên họ cũng phải nể”. Tuy nhiên, chị H không hề nghĩ hành vi đó là QRTD, và chị có thể t.ố cá.o. Khi được hỏi, chị ngơ ngác: “T.ố cá.o với ai? Mà tôi xấu hổ lắm, không dám nói đâu”.
Video đang HOT
Không t.ố cá.o, phạt ai?
Bà Nguyễn Thu Thúy – Trung tâm Nghiên cứu khoa học giới, phụ nữ, gia đình và v.ị thàn.h niê.n (CSAGA) cho biết, theo định nghĩa của quốc tế thì tất cả hành vi, lời nói, cử chỉ (thậm chí cả ánh mắt) có ý gợ.i dụ.c khiến cho người nghe cảm thấy khó chịu, cảm thấy mất an toàn đều có thể được coi là QRTD.
Tuy nhiên, hiện nay định kiến giới chính là rào cản lớn nhất khiến cho người bị QRTD không dám t.ố cá.o. Tại các công sở, người bị QRTD có thể bị đổ lỗi như cô ấy ăn mặc h.ở han.g, thái độ khêu gợi, tư cách không đứng đắn, gạ gẫm, lợi dụng đàn ông… Còn ở nông thôn, người bị QRTD có khi lại “gặp nạn” trước bởi điều tiếng. Do đó, những người bị QRTD cắn răng chịu đựng vì cho rằng mình nói ra cũng không được bảo vệ, chỉ thiệt thân.
QRTD đang được thừa nhận là một vấn đề toàn cầu. Ở Australia, cứ 10 y tá thì có 6 người bị QRTD ở Mỹ, trên 50% lao động nữ bị QRTD còn ở Canada, 51% phụ nữ bị QRTD ít nhất một lần. Ở Trung Quốc, một cuộc điều tra vào năm 2009 cho thấy có 20% trong tổng số 1.837 người được phỏng vấn cho biết đã từng bị QRTD, trong đó 1/3 là nam giới. Kể từ 1995 trở lại đây, đã có 50 quốc gia xây dựng hệ thống pháp luật chống QRTD.
Thực tế tại các vùng nông thôn, chưa có vụ QRTD nào b.ị t.ố cáo. Bà Đoàn Thị Phương Loan- Trưởng ban Chính sách pháp luật của Hội Liên hiệp Phụ nữ Hải Phòng cho biết, Ban chưa từng tư vấn một trường hợp nào về việc sà.m s.ỡ, QRTD ở khu vực nông thôn.
Còn ở thành phố, ông Lê Văn Đại – Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra của Liên đoàn Lao động TP.Hải Phòng thì cho biết, toàn thành phố có hơn 30.000 lao động nữ, “tuy nhiên cả nhiệm kỳ qua, tôi chưa bao giờ nhận được t.ố cá.o nào của nữ công nhân viên về vấn đề này. Đây là chuyện tế nhị, họ ít khi gửi đơn. Có được chứng cứ kèm theo còn khó hơn nữa. Thông thường họ sẽ tự giải quyết cá nhân với nhau. Bước cuối cùng mới nhờ đến công an can thiệp” – ông Đại nói.
Ông Nguyễn Văn An – Phó Giám đốc Sở LĐTBXH TP.Đà Nẵng cũng bày tỏ: “Chúng tôi chưa biết ở Đà Nẵng có hay không chuyện QRTD tại nơi làm việc, cũng chưa nhận được đơn thư liên quan đến vấn đề này. Để quy định mới có tính khả thi cao, Bộ LĐTBXH cần lấy thêm nhiều ý kiến từ chính những người trong cuộc về việc làm thế nào để họ có thể t.ố cá.o, và họ được bảo vệ thế nào sau khi t.ố cá.o”.
Từ góc độ quản lý cấp xã, ông Trần Đình Vương – cán bộ UBND xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc (Hà Tĩnh) cho biết: “Đọc trên báo thấy dự thảo quy định mức xử phạt cao nhất là 75 triệu đồng đối với cá nhân, mức xử phạt tăng gấp đôi với tổ chức, tôi thấy điều này khó khả thi. Vấn đề không phải là phạt bao nhiêu tiề.n, mà là làm thế nào để xác định rõ hành vi QRTD, bảo vệ nhân phẩm và danh dự người t.ố cá.o, cũng như xử lý đúng người có hành vi xấu với người khác tại nơi làm việc. Nếu không, dù có phạt cả trăm triệu thì cũng chỉ là… treo đấy cho vui”.
Ông Đặng Đức San – Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ LĐTBXH): Vẫn chưa có định nghĩa đầy đủ
Hành vi QRTD mới được đưa vào Bộ luật Lao động sửa đổi có hiệu lực từ 1.5 tới. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có một định nghĩa nào về hành vi này. Hiện Bộ LĐTBXH vẫn căn cứ định nghĩa của quốc tế, nhưng thực tế cho thấy định nghĩa này khó phù hợp ở Việt Nam. Hiện, Tổ soạn thảo của Vụ Pháp chế đang tiến hành các bước tổng hợp ý kiến góp ý, dự kiến trong tháng 3 dự thảo mới sẽ được công bố.
Bà Lê Thị Mai Hoa – Phó Giám đốc Sở LĐTBXH Hà Tĩnh: Cần xác định rõ các hành vi
Theo tôi, trước khi áp dụng các chế tài xử phạt, nghị định cần xây dựng hệ thống các hành vi xác định là QRTD, ranh giới giữa các hành vi. Đặc biệt, nên có điều khoản liên quan đến việc giáo dục QRTD, truyền thông hoặc khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng nên quy chế ứng xử văn hoá tại nơi làm việc. Đặc biệt là tuyên truyền tới lao động làm việc tự do. Song song với đó, cần xác định cụ thể từng hành vi QRTD để có căn cứ xác định mức xử phạt.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Diệu Hồng ( Vụ Bình đẳng giới, Bộ LĐTBXH): Chỉ mong hạn chế một phần
QRTD đúng là ngày càng trầm trọng, nhưng thực tế rất khó trong việc đưa ra bằng chứng để chứng minh hành vi QRTD. Nếu đưa luật này vào áp dụng khó thực hiện được triệt để mà chỉ hạn chế một phần mà thôi. Bên cạnh đó, nếu không nghiên cứu kỹ để thực hiện luật này thì dễ dẫn đến lợi dụng để vụ lợi và trả thù lẫn nhau, trong khi chưa chắc nạ.n nhâ.n đã được bảo vệ.
Bà Nguyễn Thu Thúy (Trung tâm Nghiên cứu khoa học giới, phụ nữ, gia đình và v.ị thàn.h niê.n): Khó kiếm bằng chứng rõ ràng
Do các hành vi QRTD rất đa dạng hoặc chỉ diễn ra tại chỗ vắng, chỉ có hai bên với nhau nên đôi khi thiếu bằng chứng rõ ràng. Nghị định xử phạt đã là một văn bản hướng dẫn chi tiết việc thi hành luật, vì thế, nếu nghị định chưa có định nghĩa về QRTD thì “gây khó” cho cả nạ.n nhâ.n và người có trách nhiệm xử phạt, vì họ sẽ không biết t.ố cá.o như thế nào, thu thập bằng chứng như thế nào. Theo tôi, trước hết cần tuyên truyền cho người dân nâng cao nhận thức về hành vi QRTD để có thể biết về quyền và giới hạn hành vi của mình tại nơi làm việc…
Minh Nguyệt – Hữu Anh- Diệu Linh (ghi)
Theo Dantri
Làm mẹ tuổ.i 15 vì tục đi sim biến tướng
Xa xưa, "đi sim" là một phong tục đẹp của người Pa Kô - Vân Kiều ở vùng núi Quảng Trị. Giờ thì nó đã bị biến tướng theo hướng buông thả, với hệ lụy là nhiều cô gái phải làm mẹ ở tuổ.i vị thành niên...
Những cuộc tình chóng vánh
Biết chúng tôi đang tìm hiểu về tục "đi sim" của người Pa Kô - Vân Kiều, già Hồ Văn Năng - Phó bản A Sóc, xã Hướng Lập, huyện Hướng Hoá (Quảng Trị) giới thiệu: Khi trai gái đến tuổ.i trưởng thành, vào những đêm trăng hay đêm lễ hội, họ thường rủ nhau đến ngủ tại nhà sim (nhà chung của cộng đồng) để tâm sự. Tục "đi sim" quy định nghiêm ngặt, hai người tuyệt đối không được quan hệ vợ chồng trước hôn nhân. Nếu ai vi phạm sẽ bị già làng phạt nặng, trục xuất ra khỏi cộng đồng.
Đi sim, nhiều cô gái Pa Kô - Vân Kiều ở xã Hướng Lập lấy chồng và sinh con khi chưa qua tuổ.i 16
Nhưng đó chỉ là nét truyền thống của tục "đi sim" ngày xưa. Còn bây giờ, theo già Năng, phong tục đó phần nhiều đã bị biến tướng theo hướng buông thả. Trai gái Vân Kiều - Pa Kô bây giờ "đi sim" trong các quán cà phê, quán nhậu, thậm chí ngay bên vệ đường. Đêm đến, đám con trai mặc áo "chim cò" bó sát, nhiều đứa còn nhuộm tóc vàng hoe xịt keo cứng ngắc, phóng xe tới lui tìm "đối tác". Đám con gái cũng thích đến quán cà phê hơn đến nhà sim và dễ dàng "trao thân" cho người yêu...
Già Năng cũng cho biết: Bản A Sóc của già chỉ có 30 hộ dân với 180 nhân khẩu nhưng đã có hàng chục cặp kết hôn khi cô gái chưa qua tuổ.i 16 và có đến 4 cô gái sinh con mà không... có chồng!
Con không biết mặt cha...
Cũng như bao cô gái khác ở bản, khi đến tuổ.i dậy thì, Hồ Thị Diến đã nhận lời mời "đi sim" cùng trai làng ở bản bên. Hằng đêm, khi cuộc chơi với số đông bè bạn ở quán cà phê thưa dần, Diến lại cầm theo chăn, chiếu ra bìa rừng, khe suối hay lên nương rẫy để "đi sim" cùng bạn trai. Nhưng sau cuộc tình say đắm chớp nhoáng đó, khi biết Diến mang thai, người con trai kia đã không chịu cưới làm vợ.
Bà Hồ Thị Thiết - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Hướng Lập cho biết: "Do ảnh hưởng của những luồng văn hóa xấu từ bên ngoài nên tục "đi sim" của người Pa Kô - Vân Kiều ở đây đã bị biến tướng nhiều. Sắp tới, cùng với việc tuyên truyền, nâng cao ý thức cho người dân, chúng tôi sẽ kết hợp nhiều biện pháp cứng rắn hơn để dần xóa bỏ thực trạng đau lòng này".
Nuốt nước mắt vào trong, đã 3 năm nay, Hồ Thị Diến đành chấp nhận ở vậy nuôi con trong sự tủ.i nhụ.c và xấu hổ. Cạnh nhà Diến không xa, Hồ Thị Bê (16 tuổ.i) cũng đang một mình nuôi đứa con trai chưa đầy 1 tuổ.i.
Nhìn người phụ nữ trẻ ngồi ủ rũ ru con phía góc nhà, chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Cách đây một năm, Hồ Thị Bê là thiếu nữ đẹp nhất bản A Sóc này. Nhưng vì mê mẩn tiếng đàn a ben của một chàng trai làng bên mà đã nhận lời đi sim rồi trao thân cho người yêu.
"Tưởng hắn yêu miềng thật lòng nên miềng đã "đi sim" bao đêm lên rẫy cùng hắn. Thế mà khi biết miềng mang bầu, hắn bỏ đi biệt tăm..."- Bê nghẹn ngào.
Không chỉ những người con trai Vân Kiều, mà nhiều thanh niên người Kinh cũng lợi dụng tục "đi sim" để dụ dỗ các cô gái Vân Kiều, rồi sau đó "bỏ của chạy lấy người". Nhiều cô gái phải mang thai rồi nuôi con ở lứa tuổ.i 15 - 16 đồng nghĩa với điều đó là nhiều đứ.a tr.ẻ được sinh ra mà không biết mặt cha...
Theo 24h