Ông Trump là ứng viên tổng thống ‘bất khả chiến bại’ trong đảng Cộng hòa Mỹ?
Chiến thắng dễ dàng của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump trong bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa (GOP) tại bang Iowa cho thấy việc ông thực sự không có đối thủ trong cuộc đua giành đề cử của GOP năm nay.
Theo cây bút bình luận Daniel McCarthy, với tình trạng tuyết rơi dày và băng giá nghiêm trọng cản trở việc đi bỏ phiếu, cuộc bỏ phiếu ở Iowa hồi đầu tuần này nhằm tìm ra ứng viên tổng thống đại diện đảng GOP dường như là một bài kiểm tra về lòng nhiệt tình của cử tri. Các đối thủ của ông Trump đã thất bại trong cuộc sát hạch này.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Politico
Kết quả kiểm phiếu ngày 15/1 cho thấy, ông Trump giành được hơn 51% phiếu ủng hộ trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa, “phát sún.g” đầu tiên mở màn năm bầu cử tại Mỹ, vượt xa các đối thủ tiếp sau là Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley với lần lượt 21,2% và 19% phiếu ủng hộ. Doanh nhân Vivek Ramaswamy, người xếp thứ 4 với 7,7% số phiếu, đã tuyên bố từ bỏ tranh cử và quay sang ủng hộ ông Trump.
Trong một bài xã luận đăng tải trên trang CNN, chuyên gia McCarthy nhận định, thước đo sức mạnh “bất khả chiến bại” của cựu tổng thống trong GOP không chỉ là việc thắng áp đảo 3 đối thủ DeSantis, Haley và Ramaswamy, mà còn là việc ông vượt qua tất cả các thế lực đáng gờm ủng hộ họ.
Mạng lưới các nhà tài trợ theo chủ nghĩa tự do, hào phóng, do tỷ phú Charles Koch tập hợp đã dồn tiề.n và sức mạnh hỗ trợ bà Haley. Nhà lãnh đạo truyền giáo Bob Vander Plaats và Thống đốc bang Iowa Kim Reynolds đã dùng ảnh hưởng đáng kể của họ để hậu thuẫn ông DeSantis.
Các lực lượng dàn trận chống ông Trump có vai trò quan trọng không chỉ vì nguồn tài trợ và mạng lưới cơ sở của họ, mà còn vì những cam kết về hệ tư tưởng họ đại diện. Các cử tri phải đối mặt với cả lựa chọn về quan điểm, không chỉ là lựa chọn về cá nhân.
Video đang HOT
Các cử tri cũng được kêu gọi đưa ra phán quyết riêng về các vụ án hình sự chống lại ông Trump. Cựu tổng thống cáo buộc những vụ truy tố này mang tính chính trị và các thành viên GOP ở Iowa rõ ràng cho thấy họ đồng tình với lập luận này.
Một số nhà quan sát tin, cuộc bầu cử năm 2024 đang định hình như một cuộc trưng cầu dân ý về chính trị trong hệ thống luật pháp cũng như về ông Trump và đương kim Tổng thống Joe Biden của đảng Dân chủ.
Trong khi các đối thủ chính cùng đảng GOP của ông Trump (ngoại trừ cựu Thống đốc bang New Jersey Chris Christie, người đã bỏ cuộc đua vào tuần trước) thích đề cập về hầu hết những thứ khác, cựu lãnh đạo Nhà Trắng chưa bao giờ ngần ngại thảo luận về những rắc rối pháp lý của bản thân trong chiến dịch vận động tranh cử. Các cử tri, bắt đầu từ các thành viên GOP ở Iowa, hiện bày tỏ quan điểm của họ về những điều đó.
Vì Iowa là một “bang đỏ” vững chắc, ám chỉ phe Cộng hòa luôn thắng phe Dân chủ tại đây, nên những gì xảy ra trong bầu cử sơ bộ ở bang này có thể hé lộ kết quả họp kín của GOP tại hầu hết các bang đỏ khác.
Thật khó để nghĩ ra nơi nào ông DeSantis, chính khách được coi là đối thủ GOP lớn nhất của ông Trump, có thể làm tốt hơn Iowa. Đây là bang Thượng nghị sĩ Ted Cruz từng chiến thắng vào năm 2016, mặc dù chỉ hơn ông Trump 3 điểm lúc đó.
Chiến dịch vận động tranh cử của ông DeSantis và các đồng minh bên ngoài đã chi 35 triệu USD cho bang này từ ngày 1/1/2023 – 12/1/2024. Ngược lại, phía ông Trump chỉ chi 18,3 triệu USD. Tuy nhiên, ngay cả với lợi thế chi tiêu gần như gấp đôi so với cựu tổng thống, Thống đốc bang Florida cũng không thể vượt qua thách thức.
Một dấu hiệu trước bỏ phiếu sơ bộ cho thấy có rất ít sự bất đồng trong nội bộ GOP về việc đề cử ông Trump đại diện đảng đấu “chung kết” vào Nhà Trắng năm nay là việc nhiều chính khách có ảnh hưởng trong đảng, từ Thống đốc bang Bắc Dakota và cũng là cựu ứng viên tổng thống năm 2024 Doug Burgum đến các Thượng nghị sĩ Mike Lee và Marco Rubio đều công khai ủng hộ ông Trump.
Ông DeSantis đã có một năm để thuyết phục các quan chức cũng như cử tri của đảng, nhưng kết quả bầu cử sơ bộ ở Iowa có thể ám chỉ ông rốt cuộc không thành công.
Chiến dịch vận động tranh cử của bà Haley và những nhà tài trợ giàu có thậm chí còn chi tiêu ở Iowa nhiều hơn nhóm của ông DeSantis, lên tới 37 triệu USD tính đến ngày 12/1. Song, khoản đầu tư khổng lồ đó dường như đang giúp nữ ứng viên này có được sự ủng hộ từ những cử tri không thuộc GOP. Theo một cuộc khảo sát của Des Moines Register/NBC News/Mediacom, các cử tri độc lập và các cử tri thuộc đảng Dân chủ chiếm tới 50% số người ủng hộ của cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc.
Hy vọng của bà Haley về một màn thể hiện mạnh mẽ trong cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire vào ngày 23/1 dựa vào khả năng bỏ phiếu chéo đáng kể của những cử tri bên ngoài GOP. Tuy nhiên, giới phân tích chỉ ra rằng, mặc dù chiến lược đó, nếu thành công, có thể giúp chiến dịch tranh cử của bà tiếp tục cho đến khi bang Nam Carolina quê hương của bà bỏ phiếu vào ngày 24/2, đây không phải là con đường khả thi để giành được chiếc vé đại diện GOP. Iowa đã sát hạch sự ủng hộ của các thành viên trong đảng dành cho bà Haley và nhận thấy chiến lược ấy không còn hiệu quả.
DeSantis và Haley là những ứng viên tổng thống có nguồn tài chính dồi dào và giàu kinh nghiệm chính trị. Tuy nhiên, thất bại của họ ở Iowa có thể báo hiệu ngay cả các đối thủ mạnh cũng khó có khả năng đán.h bại ông Trump.
Ông Donald Trump vẫn duy trì được sự ủng hộ của các cử tri
Điều này được thể hiện qua việc vị cựu Tổng thống xứ cờ hoa giành chiến thắng áp đảo tại cuộc bầu cử sơ bộ diễn ra vào tối 15/1 (giờ địa phương) tại bang Iowa.
Như vậy, bất chấp những rắc rối pháp lý, ông Donald Trump vẫn vượt qua hai đối thủ gần nhất của mình để trở thành ứng cử viên duy nhất của đảng Cộng hòa ra tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Niềm tin được thể hiện qua các lá phiếu
Đứng trên sân khấu bên cạnh người thân, các nhân viên trong chiến dịch tranh cử, các nghị sĩ Quốc hội và người ủng hộ, ông Donald Trump đã chúc mừng hai đối thủ là bà Nikki Haley, cựu thống đốc bang Nam Carolina và ông Ron DeSantis, Thống đốc bang Florida; đồng thời, gửi lời cảm ơn tới những người đã đồng hành cùng ông trong chiến dịch tranh cử ở Iowa.
Cựu Tổng thống Donald Trump vẫn duy trì được sự ủng hộ của các cử tri trung thành. Ảnh: Reuters
Nhắc tới hai cuộc chiến đang diễn ra mà nước Mỹ có liên quan, ông nói: "Chúng ta sẽ giải quyết tình hình ở Ukraine, chúng ta sẽ giải quyết tình hình ở Israel". Ông cũng đề cập tới vấn đề Iran và Trung Quốc trong bài phát biểu. Về nước Mỹ, vị cựu Tổng thống cho biết: "Chúng ta muốn có một quốc gia có luật lệ và trật tự, sẽ xây dựng lại Thủ đô Washington, D.C., của chúng ta". Ông khẳng định thế giới cũng muốn nước Mỹ quay trở lại: "Họ chỉ muốn thấy một điều. Họ muốn đất nước của chúng ta quay trở lại. Họ xấu hổ vì những gì đang diễn ra. Đất nước của chúng ta bị cả thế giới cười nhạo, và họ muốn đất nước chúng ta quay trở lại. Các bạn biết đấy, họ muốn nước Mỹ vĩ đại trở lại". Trong khi đó, thông qua mạng xã hội X, Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden viết: "Dường như ông Donald Trump đã chiến thắng tại bang Iowa. Tại thời điểm này, ông ấy là ứng cử viên hàng đầu của đảng Cộng hòa". Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cũng đã chúc mừng chiến thắng của cựu Tổng thống Donald Trump tại Iowa. Về phần mình, Giáo sư Julian E. Zelizer chuyên nghiên cứu về quan hệ công chúng tại Đại học Princeton (Mỹ) nói: "Ông Donald Trump là ứng cử viên hàng đầu của đảng Cộng hòa và cuộc bỏ phiếu đầu tiên ở Iowa đã xác nhận điều này". Trước đó, vị cựu Tổng thống 77 tuổ.i đã đán.h bại các đối thủ để giành được đề cử của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Iowa vào tối 15/1 (theo giờ Mỹ). Các hãng truyền thông lớn của Mỹ dẫn kết quả kiểm khoảng 99% số phiếu cho thấy ông Donald Trump đang dẫn đầu với khoảng 51% số phiếu bầu. Việc chiếm vị trí thứ hai của ông Ron DeSantis cũng khá bất ngờ khi trong các cuộc thăm dò dư luận trước đó, ông này thua cựu Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley tới 4% số phiếu ủng hộ. Bà Nikki Haley cán đích ở vị trí thứ ba với khoảng 19% số phiếu ủng hộ trong khi ứng cử viên thứ tư tại bang Iowa là tỉ phú Vivek Ramaswamy, 38 tuổ.i, ở vị trí thứ 4 với khoảng 8%. Ngay sau khi có kết quả, vị tỉ phú này đã tuyên bố rời khỏi cuộc đua giành lá phiếu đề cử ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa và cho biết sẽ ủng hộ ông Donald Trump.
Chiến thắng của ông Donald Trump tại bầu cử sơ bộ bất chấp các cáo buộc hình sự liên quan đến vụ tấ.n côn.g tòa nhà quốc hội năm 2021 và nỗ lực lật ngược bầu cử năm 2020 cho thấy ông vẫn duy trì được sự ủng hộ của các cử tri trung thành. Ngoài ra, ông cũng nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của các lãnh đạo đảng Cộng hòa. Với dự báo tiếp tục giành chiến thắng tại bang bầu cử sơ bộ tiếp theo, ông tiếp tục dẫn đầu trong cuộc đua trở thành gương mặt đại diện cho đảng Cộng hòa tham gia tranh cử Tổng thống năm nay.
Sự quan trọng của "phát sún.g lệnh" tại Iowa
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 bắt đầu bằng các cuộc bầu cử sơ bộ (primaries) và họp kín (caucus) - hai cách mà đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa bắt đầu quá trình đề cử một ứng cử viên tổng thống của đảng. Đại đa số các bang tổ chức bầu cử sơ bộ, nhưng Iowa và một số bang khác theo truyền thống của đảng Cộng hòa lại chọn tổ chức các cuộc họp kín. Trong khi các cuộc bầu cử sơ bộ cũng giống như các cuộc bầu cử nhỏ, theo đó các đảng viên có thể bỏ phiếu vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày hoặc đôi khi qua đường bưu điện, thì các cuộc họp kín phải có sự tham dự trực tiếp. Các cuộc bầu cử sơ bộ và họp kín có thể tổ chức mở hoặc kín, nhưng trong đó bầu cử sơ bộ cho phép bất kỳ ai tham gia, còn họp kín chỉ giới hạn đối với các cử tri đã đăng ký theo đảng. Kết quả của cuộc họp kín hoặc bầu cử sơ bộ sẽ quyết định số lượng đại biểu mà mỗi ứng cử viên sẽ đại diện cho họ tại đại hội toàn quốc của đảng vào mùa hè. Tại đại hội này, ứng cử viên có nhiều đại biểu nhất sẽ trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng, nhưng nếu không có người chiến thắng rõ ràng ở cấp sơ bộ hoặc họp kín thì các đại biểu sẽ bỏ phiếu lại.
Iowa từ lâu đã là một bang có truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa, với thống đốc hiện tại, các đại diện Hạ viện và thượng nghị sĩ đều thuộc đảng Cộng hòa. Trong lịch sử, các ứng cử viên thường trông đợi vào kết quả cuộc họp kín bầu cử sơ bộ ở bang này để có thể giúp họ trở thành đại diện cho đảng tranh cử tổng thống. Tuy nhiên, cuộc họp kín ở bang Iowa không phải lúc nào cũng là yếu tố dự đoán ai sẽ trở thành ứng cử viên của đảng, thậm chí điều này còn không quyết định ứng cử viên có đắc cử tổng thống hay không. Những người từng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Iowa như cựu thống đốc bang Arkansas Mike Huckabee vào năm 2008, cựu thượng nghị sĩ bang Pennsylvania, Rick Santorum năm 2012 và thượng nghị sĩ Ted Cruz vào năm 2016, đều không trở thành ứng cử viên của đảng ra tranh cử tổng thống. Trong khi đó, một số ứng cử viên từng thất bại trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Iowa nhưng lại trở thành gương mặt đại diện cho đảng là cựu Tổng thống Ronald Reagan vào năm 1980, cựu Tổng thống George H.W. Bush vào năm 1988 và cựu Tổng thống Donald Trump vào năm 2016.
Kể từ năm 1972, Iowa trở thành bang tổ chức họp kín đầu tiên trên toàn quốc. Trạng thái "đầu tiên trên toàn quốc" của Iowa có nghĩa là nó thường đóng vai trò như một chỉ số hiệu suất ban đầu cho các ứng cử viên được đề cử. Ông Jim McCormick, giáo sư danh dự về chính trị Mỹ và chính sách đối ngoại của Mỹ tại Trường Đại học bang Iowa, cho biết: "Kết quả ở Iowa gửi tín hiệu đến phần còn lại của đất nước vị thế của từng ứng cử viên và liệu họ có thực sự có cơ hội tiếp tục hay không". Trong khi đó, Giáo sư McCormick lập luận: "Các nhà quan sát quốc tế có xu hướng nhìn vào New York, Washington, D.C., và Los Angeles để xem nước Mỹ thực sự là gì. Nhưng Iowa thực chất phản ánh nhiều hơn các giá trị của vùng Trung Mỹ. Vì vậy, ngay cả với nhân khẩu học và các nhóm dân tộc thiểu số tương đối nhỏ, thông điệp đưa ra từ Iowa vẫn mang tính hệ quả". Để đạt được hiệu quả đó, cuộc họp kín ở Iowa đã liên tục thành công trong việc loại những ứng cử viên yếu khỏi cuộc đua chung.
Từ năm 1972, chỉ có ba ứng cử viên chiến thắng trong các cuộc họp kín ở Iowa đã trở thành Tổng thống Mỹ, đó là cựu Tổng thống Jimmy Carter của đảng Dân chủ vào năm 1976, cựu Tổng thống Barack Obama của đảng Dân chủ năm 2008, và cựu Tổng thống George W. Bush của đảng Cộng hòa vào năm 2000. Mặc dù vậy, kết quả của cuộc họp kín thường mang lại lợi thế vượt trội cho ứng viên chiến thắng.
CNN dự báo cựu Tổng thống Trump chắc thắng trong bầu cử sơ bộ bang Iowa Truyền thông Mỹ dự báo cựu Tổng thống Donald Trump sẽ chắc chắn giành chiến thắng trong bầu cử sơ bộ ở bang Iowa. Ông Trump ký tên cho người ủng hộ ở Des Moines, bang Iowa. Ảnh: New York Times Theo kênh CNN, trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Iowa, tính đến 21 giờ 26 ngày 15/1 (giờ Mỹ), tức...