Niger cấm các cơ quan LHQ và tổ chức phi chính phủ vào ‘khu vực chiến dịch quân sự’
Giới chức quân sự lên nắm quyền trong một cuộc đảo chính hồi tháng 7 ở Niger đã quyết định cấm các cơ quan Liên Hiệp Quốc, các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan quốc tế khác làm việc trong các “khu vực chiến dịch quân sự” trong lãnh thổ quốc gia Tây Phi này.
Xe tải chở hàng tiếp tế tới Niamey, Niger hôm 21/8. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong một thông cáo phát trên đài truyền hình quốc gia, Bộ Nội vụ Niger cho biết chỉ thị này được đưa ra để đáp ứng tình hình an ninh hiện tại và những chiến dịch mà Lực lượng Vũ trang Niger đang triển khai.
Tuyên bố nhấn mạnh, “tất cả các hoạt động hoặc sự dịch chuyển của các tổ chức trong các khu vực chiến dịch tạm thời bị đình chỉ”. Tuy nhiên, chính quyền quân sự Niger không nêu rõ các khu vực bị ảnh hưởng.
Vài ngày sau khi nhóm quân đội tuyên bố nắm quyền, Liên Hợp Quốc cam kết sẽ “tiếp tục tham gia và có trách nhiệm” với các hoạt động của mình trong bối cảnh cuộc khủng hoảng ở Niger khiến cho triệu người rơi vào tình cảnh mất an ninh lương thực.
Hồi tháng 7, quyền Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc Nicole Kouassi bày tỏ lo ngại về việc tạm thời đình chỉ các chuyến bay dịch vụ hàng không nhân đạo của tổ chức này sau khi các nhà lãnh đạo đảo chính đóng cửa không phận Niger.
Video đang HOT
Tháng trước, giới chức mới của Niger cũng tuyên bố hủy bỏ một số thỏa thuận quân sự với Pháp, nước có khoảng 1.500 binh sĩ đồn trú tại Niamey để giúp chống lại các nhóm thánh chiến ở khu vực Sahel. Tuy nhiên, Paris đã từ chối rút quân, lập luận rằng các thỏa thuận hợp tác đã được ký kết với chính phủ dân bầu của Niger từ trước đó.
Ngày 31/8, Ngoại trưởng các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) cũng đã nhất trí đưa ra cơ chế pháp lý cho việc thực hiện trừng phạt nhằm vào những quan chức thực hiện vụ đảo chính ở Niger. Tuy nhiên, EU vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu họ có ủng hộ hành động quân sự nhằm khôi phục lại chính phủ bị lật đổ tại Niger hay không.
Cuối tháng 7 vừa qua, một nhóm sĩ quan thuộc Lực lượng cận vệ Tổng thống của Niger đã tiến hành cuộc đảo chính, lật đổ Tổng thống Mohamed Bazoum. Hội đồng quốc gia bảo vệ tổ quốc được thành lập để điều hành đất nước và đứng đầu là Tướng Abdurahmane Tchiani.
Sau cuộc đảo chính, Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã áp đặt trừng phạt Niger và đang xem xét các phương án nhằm “ khôi phục trật tự hiến pháp” ở nước này, bao gồm cả khả năng can thiệp quân sự, song vẫn cam kết tìm giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng. Hôm 25/8, ECOWAS cũng Khẳng định với chính quyền quân sự lên nắm quyền ở Niger rằng hiện “chưa quá muộn để xem xét lại hành động của mình”.
ECOWAS đã nhiều lần tìm cách đàm phán với chính quyền quân sự ở Niger, nhưng cũng cảnh báo sẵn sàng can thiệp quân sự để khôi phục trật tự Hiến pháp tại nước này nếu nỗ lực ngoại giao thất bại. Trong khi đó, chính quyền quân sự ở Niger mới đây tuyên bố sẽ ủy quyền cho lực lượng vũ trang các nước láng giềng Mali và Burkina Faso can thiệp vào lãnh thổ Niger trong trường hợp nước này bị tấn công. Các nước láng giềng Mali và Burkina Faso đã tuyên bố sẽ ủng hộ Niger nếu nổ ra một cuộc xung đột với ECOWAS.
Liên minh châu Phi bác bỏ khả năng can thiệp quân sự vào Niger
Hội đồng Hòa bình và An ninh (PSC) của Liên minh châu Phi ngày 16/8 đã lên tiếng phản đối việc triển khai quân đội nước ngoài đến Niger để khôi phục trật tự hiến pháp, đồng thời buộc chính quyền quân sự tại nước này phải trả tự do cho Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum.
Binh sỹ thuộc lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên minh châu Phi. Ảnh: Internet
Theo tờ Le Monde của Pháp, quyết định này được đưa ra sau cuộc họp của PSC tại thủ đô Addis Ababa của Ethiopia nhằm thảo luận về tình hình ở Niger và tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng tại quốc gia Tây Phi này.
Tổng thống Bazoum đã bị lật đổ vào ngày 26/7 trong một cuộc đảo chính do một nhóm binh sĩ thuộc lực lượng cận vệ của chính ông tiến hành. Sau đó, lực lượng đảo chính đã thành lập Hội đồng quốc gia Bảo vệ tổ quốc do Tướng Abdurahmane Tchiani đứng đầu đề điều hành đất nước. Từ đó đến nay ông Bazoum cùng gia đình bị quản thúc tại dinh thự tổng thống ở thủ đô Niamey.
Khối Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) ban đầu đưa ra thời hạn 7 ngày để các nhà lãnh đạo đảo chính từ chức và khôi phục chức vụ cho Tổng thống Bazoum song nhóm đảo chính đã từ chối các nỗ lực đàm phán. ECOWAS cũng áp đặt trừng phạt Niger sau cuộc đảo chính và đang xem xét các phương án nhằm "khôi phục trật tự hiến pháp" ở nước này, bao gồm cả khả năng can thiệp quân sự, song vẫn cam kết tìm một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng.
Tuần trước, ECOWAS đã cho phép kích hoạt một lực lượng dự bị để sử dụng trong trường hợp buộc phải triển khai một chiến dịch can thiệp. Giới tướng lĩnh chỉ huy quân đội của khối này dự kiến sẽ nhóm họp trong hai ngày 17 và 18/8 để chuẩn bị cho một cuộc can thiệp quân sự nếu các cuộc đàm phán thất bại.
Mới đây, Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Phi Moussa Faki Mahamat cũng bày tỏ "sự ủng hộ mạnh mẽ" đối với quyết định của ECOWAS và kêu gọi chính quyền quân sự "khẩn trương ngăn chặn sự leo thang với tổ chức khu vực".
Tuy nhiên, theo các nguồn tin ngoại giao được Le Monde trích dẫn, PSC, cơ quan chịu trách nhiệm quyết định các vấn đề giải quyết xung đột ở châu Phi, đã quyết định tách mình khỏi việc sử dụng vũ lực ở Niamey.
Các nhà phân tích cho rằng việc ECOWAS can thiệp quân sự vào Niger sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của khối cũng như gây bất ổn về mặt chính trị do tình trạng chia rẽ trong nội khối.
Paul-Simon Handy, cố vấn chính sách cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh, nhận định rằng ECOWAS sẽ gặp khó khăn khi phát động một cuộc tấn công quân sự ở Niamey mà không có sự chấp thuận của Liên minh châu Phi.
Hồi đầu tháng này, Thượng viện Nigeria cũng từ chối chấp thuận cho Chủ tịch ECOWAS Bola Tinubu gửi binh sĩ chống lại các nhà lãnh đạo đảo chính ở nước láng giềng Niger. Cơ quan lập pháp này kêu gọi ông Tinubu và các nhà lãnh đạo khu vực Tây Phi khác tìm kiếm các biện pháp ngoại giao để giải quyết cuộc khủng hoảng.
Cuộc đảo chính ở Niger đang làm dấy lên lo ngại về nguy cơ đẩy khu vực Tây Phi vào vòng xoáy bất ổn. Vùng Sahel thuộc Tây Phi là một trong những khu vực nghèo nhất trên thế giới và phải đối mặt với mối đe dọa k.hủng b.ố kéo dài. Do đó, khu vực này có nguy cơ rơi vào bất ổn hơn nữa nếu cuộc khủng hoảng tại Niger trở nên trầm trọng hơn.
ECOWAS bác tin Wagner tham gia đảo chính ở Niger Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) bác bỏ thông tin cho rằng tập đoàn quân sự tư nhân Wagner ở Nga tham gia cuộc đảo chính quân sự tại Niger. Trụ sở của Tập đoàn Wagner tại Nga. Ảnh: TASS Kênh truyền hình Al Jazeera của Qatar dẫn lại tuyên bố của Ủy viên ECOWAS phụ trách các vấn...
