Những tháng cao điểm bệnh viêm não Nhật Bản: Cần đề phòng cho trẻ
Viêm não Nhật Bản có thể diễn ra quanh năm nhưng cao điểm từ tháng Năm đến tháng Tám, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổ.i nhưng thường gặp nhất ở tr.ẻ e.m độ tuổ.i từ 2 đến 8 tuổ.i.
Bệnh nhi mắc viêm não Nhật Bản đang được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. (Ảnh: PV/Vietnam )
Tính từ đầu tháng Năm đến nay, Trung tâm bệnh Nhiệt đới tr.ẻ e.m (Bệnh viện Nhi Trung ương) đã tiếp nhận và điều trị cho gần 20 trường hợp trẻ bị viêm não Nhật Bản.
Đáng lưu ý, trong số các bệnh nhi đã và đang điều trị có khoảng 70% trẻ phải gánh chịu di chứng nặng nề của bệnh.
Liệt tứ chi do viêm não Nhật Bản
B.é tra.i N.M.H. (6 tuổ.i, ở Hải Dương) được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 17/6.
Các bác sỹ Khoa Hồi sức tích cực -Trung tâm Bệnh nhiệt đới cho biết trước đó 6 ngày, H. ở nhà xuất hiện đau đầu, kèm theo sốt cao (38-42 độ C), nôn và giảm ý thức, li bì, ngủ nhiều. Trẻ được đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương khi đã rơi vào tình trạng hôn mê.
Sau khi tiến hành thăm khám, chọc dịch não tủy, làm các xét nghiệm, các bác sỹ chẩn đoán H. bị viêm não Nhật Bản, được điều trị tăng áp lực nội sọ, thở máy.
Sau 4 ngày điều trị, hiện bệnh nhân đang thở oxy, chưa tỉnh hẳn và có biểu hiện tăng lực cơ toàn thân. Gia đình cho biết trẻ đã được tiêm phòng vaccine theo chương trình tiêm chủng mở rộng nhưng không rõ đã được tiêm phòng vaccine viêm não Nhật Bản hay chưa.
Một trường hợp khác là bé T.T.T. (5 tuổ.i, ở Hải Phòng), đang nằm điều trị tại khoa Hồi sức tích cực (Trung tâm Bệnh nhiệt đới) 3 tuần nay, tuy nhiên trẻ vẫn phải phụ thuộc vào máy thở, liệt tứ chi, tiên lượng nặng.
Được biết, trước đó T. xuất hiện triệu chứng sốt cao, sốt từng cơn, kèm theo đau đầu, nôn nên được gia đình đưa vào viện Bệnh viện Tr.ẻ e.m Hải Phòng và được chẩn đoán mắc viêm não Nhật Bản.
Sau đó bệnh nhi xuất hiện tình trạng giảm ý thức, suy hô hấp, các bác sỹ đã tiến hành đặt ống nội khí quản và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương .
Khai thác bệnh sử, mẹ bệnh nhi cho hay trẻ được tiêm phòng 3 mũi viêm não Nhật Bản khi trẻ 2 tuổ.i nhưng từ đó đến nay chưa tiêm nhắc lại.
Những biểu hiện của bệnh
Tiến sỹ Nguyễn Văn Lâm – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết viêm não Nhật Bản là bệnh viêm cấp tính tổ chức não do virus viêm não Nhật Bản gây nên, đây là virus gây viêm não hàng đầu Châu Á, trong đó có Việt Nam. Bệnh có thể diễn ra quanh năm nhưng cao điểm từ tháng Năm đến tháng Tám, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổ.i nhưng thường gặp nhất ở tr.ẻ e.m độ tuổ.i từ 2 đến 8 tuổ.i.
Video đang HOT
Theo bác sỹ Lâm, viêm não Nhật Bản được xem là một trong những bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ t.ử von.g và di chứng cao ở trẻ nhỏ (từ 25-35%). Những di chứng này khiến người bệnh giảm khả năng giao tiếp, giảm hoặc mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Tiến sỹ Nguyễn Văn Lâm – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiêt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương. (Ảnh: T.G/Vietnam )
“Hiện nay, tuy đa số các trẻ đã được tiêm phòng đầy đủ nhưng vẫn còn nhiều trường hợp trẻ mắc bệnh do sức đề kháng kém, chưa tiêm vaccine phòng bệnh hoặc tiêm không đủ số mũi. Các bà mẹ có con lớn tuổ.i mắc viêm não Nhật Bản hầu hết đều cho rằng con đã được tiêm phòng tiêm phòng 3 mũi đầy đủ đến 2 tuổ.i. Nhưng đây là quan niệm sai lầm khiến gia tăng trẻ lớn mắc bệnh. Các bậc cha mẹ nên tiêm phòng cho con mình đầy đủ và tiêm nhắc lại 3-5 năm một lần đến năm 15 tuổ.i,” bác sỹ Nguyễn Văn Lâm nhấn mạnh.
Bác sỹ Lâm chỉ rõ những dấu hiệu nhận biết bệnh viêm não Nhật Bản đầu tiên thường bao gồm sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn. Ngoài ra, người bệnh cũng có biểu hiện của nhiễm virus nói chung như mệt mỏi, ớn lạnh.
Những trường hợp trẻ mắc bệnh nặng có thể có các biểu hiện như co giật, giảm khả năng nhận thức: trẻ thay đổi tính nết, la hét, kích động hoặc sững sờ, không nhận ra bố mẹ, nói nhảm, hôn mê; rối loạn vận động như liệt tay, chân hoặc nửa người, co cứng, xoắn vặn.
Viêm não Nhật Bản lây truyền qua đường má.u do virus viêm não Nhật Bản gây nên. Trẻ mắc viêm não Nhật Bản do bị nhiễm virus viêm não Nhật Bản.
Virus viêm não Nhật Bản có trong các loài gia súc (như lợn, ngựa và chim) là những vật chủ trung gian. Khi muỗi đốt các loài động vật có mang virus (vật chủ trung gian) sau đó đố.t ngườ.i sẽ truyền virus viêm não Nhật Bản sang người. Muỗi truyền viêm não Nhật Bản là muỗi Culex có thói quen hoạt động mạnh vào lúc chập tối. Loại muỗi này có mật độ cao ở vùng đồng bằng và trung du và là trung gian chủ yếu truyền bệnh viêm não Nhật Bản ở Việt Nam.
Cách phòng bệnh viêm não Nhật Bản
Bác sỹ Lâm khuyến cáo cách phòng tránh bệnh viêm não Nhật Bản hiệu quả nhất là tiêm vaccine phòng bệnh. Vaccine phòng bệnh viêm não Nhật Bản hiện nay đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng ở tất cả các tỉnh, thành trên cả nước. Tiêm mũi 1 khi trẻ đủ 12 tháng; Mũi 2: tiêm 1-2 tuần sau mũi 1; Mũi 3: tiêm 1 năm sau mũi 2. Sau đó nhắc lại 3-5 năm một lần đến khi trẻ đủ 15 tuổ.i.
Ngoài ra, phụ huynh cần cho trẻ ăn uống hợp vệ sinh, nâng cao thể trạng, nằm màn tránh muỗi đốt, giữ vệ sinh môi trường nơi ở thông thoáng, sạch sẽ.
Viêm não Nhật bản là bệnh nặng, có thể diễn biến rất nhanh, tỷ lệ t.ử von.g và di chứng cao. Vì vậy, các bậc phụ huynh nếu thấy trẻ có các biểu hiện nghi ngờ như sốt, đau đầu, buồn nôn, đặc biệt với trẻ có biểu hiện co giật, rối loạn ý thức cần cho trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để giảm thiểu nguy cơ t.ử von.g hoặc để lại di chứng về sau./.
Bác sĩ Nhi giải đáp thắc mắc về khác biệt giữa 2 loại vắc xin phòng bệnh viêm màng não ở trẻ nhỏ
Viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản là 2 căn bệnh nguy hiểm thường xảy ra ở trẻ nhỏ và có thể đ.e dọ.a tính mạng của trẻ nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Ở Việt Nam, cả hai căn bệnh này đều đã có vắc xin tiêm ngừa đầy đủ.
Có rất nhiều bệnh lý nguy hiểm ở trẻ nhỏ mà đến những mẹ nuôi con lần 2, lần 3 đôi khi cũng chưa nắm rõ thông tin. Chẳng hạn như bệnh viêm màng não và viêm não Nhật Bản, vì cùng là bệnh liên quan đến não nên không ít mẹ thắc mắc không biết 2 bệnh này có phải là 1 hay không?
Giải đáp mối băn khoăn này, bác sĩ Hoàng Quốc Tưởng - Giảng viên Bộ môn Nhi Khoa, Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, BS Bệnh viện Nhi đồng 2 nhấn mạnh: " Viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản là 2 bệnh hoàn toàn khác nhau ".
Giống nhau giữa bệnh viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản
- Đây đều là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với triệu chứng ban đầu dễ gây nhầm lẫn với bệnh cúm thông thường nên khó phát hiện sớm.
- Cả hai bệnh này đều hay gặp ở trẻ nhỏ và có tỷ lệ t.ử von.g cao, có thể để lại những di chứng nặng nề. Ước tính khoảng 30% số người mắc bệnh viêm não Nhật Bản sẽ t.ử von.g sau khi nhập viện, 50% người còn sống phải chịu di chứng nặng nề như bại liệt, bại não, rối loạn tâm thần.
Trong khi đó, bệnh viêm màng não do não mô cầu có thể gây t.ử von.g cho trẻ trong vòng 24 giờ. Bệnh có tỷ lệ t.ử von.g ước tính từ 8 - 15%, ngay cả khi được điều trị, có đến 2//10 bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt...
Khác biệt giữa viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản
Theo các chuyên gia, bệnh viêm não Nhật Bản gây ra từ virus Japanese Encephalitis Virus (JEV) có nhiều trong gia súc, động vật... rồi truyền cho người qua đường muỗi đốt.
Bệnh viêm màng não do não mô cầu thì gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis thường trú ở mũi, họng người bệnh và lây từ người sang người qua đường hô hấp.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo tiêm đầy đủ vắc xin và đúng lịch là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa hai loại bệnh nguy hiểm trên ở trẻ nhỏ.
Vắc xin tiêm phòng bệnh viêm não Nhật Bản
Có 2 loại vắc xin phòng viêm não Nhật Bản, bố mẹ có thể chọn tiêm cho con 1 trong 2 loại sau:
1. Vắc xin Jevax
Đây là vắc xin bất hoạt, do Vibiotech (Việt Nam) sản xuất. Vắc xin là một dung dịch trong, không màu, được chỉ định tiêm cho trẻ từ 1 tuổ.i trở lên đến dưới 15 tuổ.i theo phác đồ như sau:
- Mũi 1 khi trẻ 12 tháng tuổ.i.
- Mũi 2 sau mũi 1 từ 1-2 tuần.
- Mũi 3 sau mũi 2 một năm.
Sau đó, cứ mỗi 3 - 4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổ.i. Vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu
2. Vắc xin Imojev
Đây là vắc xin sống, giảm độc lực, do Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất. Vắc xin được chỉ định phòng ngừa viêm não Nhật Bản cho trẻ từ 9 tháng tuổ.i trở lên . Phác đồ tiêm như sau:
- Mũi 1: Trẻ đủ 9 tháng trở lên.
- Mũi 2: Cách mũi 1 12 - 24 tháng.
Vắc xin phòng bệnh viêm não mô cầu
Hiện tại, ở Việt Nam có 2 loại vắc xin phòng bệnh viêm não mô cầu và trẻ cần tiêm đầy đủ cả 2:
1. Vắc xin VA- Mengoc BC
Được sản xuất bởi hãng Finlay Institue, Cuba, vắc xin VA-Mengoc BC có tác dụng phòng bệnh viêm màng não mô cầu Mengoc nhóm B và C.
Vắc xin này được dùng cho trẻ từ 6 tháng tuổ.i trở lên và người lớn đến 45 tuổ.i.
Lịch tiêm: vắc-xin viêm màng não mô cầu Mengoc BC như sau: Tiêm cho trẻ từ 6 tháng trở lên. Bé cần tiêm 2 mũi, mũi 2 cách mũi tiêm đầu 6 - 8 tuần.
2. Vắc xin Menactra
Vắc xin Menactra phòng bệnh do vi khuẩn não mô cầu do 4 tuýp A, C, Y, W-135 gây ra, do hãng dược uy tín thế giới Sanofi Pasteur sản xuất.
Lịch tiêm: Menactra có thể tiêm cho trẻ từ lúc 9 tháng tuổ.i , trẻ từ 2 tuổ.i trở lên chỉ cần tiêm 1 liều duy nhất.
- Trẻ từ 9 tháng đến dưới 2 tuổ.i: Tiêm 2 liều cách nhau ít nhất 3 tháng.
- Trẻ Từ 2 tuổ.i đến 55 tuổ.i: Tiêm 1 liều duy nhất.
Hàng chục trẻ nhập viện Nhi Trung ương do viêm não Nhật Bản: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách nhận biết bệnh Viêm não Nhật Bản là bệnh viêm cấp tính tổ chức não do virus viêm não Nhật Bản gây nên, số ca mắc cao điểm từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm. Từ đầu tháng 5 đến nay, Trung tâm bệnh Nhiệt đới tr.ẻ e.m - Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và điều trị cho gần 20 trường hợp...