Nhiều vấn đề ‘nóng’ đầu năm học
Tại buổi họp báo do Bộ GD-ĐT tổ chức chiều 30.9, nhiều thông tin xoay quanh việc cho học sinh sử dụng điện thoại trong lớp; sử dụng sách tham khảo thế nào; thi cử, tuyển sinh giai đoạn tới ra sao… đã được giải đáp.
Bộ GD-ĐT yêu cầu tuyệt đối không được ép buộc HS phải mua tài liệu tham khảo – NGỌC DƯƠNG
Siết quản lý sử dụng sách tham khảo
Xung quanh việc lạm dụng, ép buộc học sinh (HS) mua sách tham khảo vào dịp đầu năm học, ông Trần Quang Nam, Chánh văn phòng Bộ GD-ĐT, cho biết Bộ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương thực hiện nhiệm vụ, giải pháp năm học, cũng như chấn chỉnh kịp thời tình trạng lạm thu. Bộ yêu cầu tuyệt đối không được ép buộc HS phải mua tài liệu tham khảo. Các sở GD-ĐT phải tổ chức thanh tra, kiểm tra cơ sở giáo dục phổ thông trong việc cung cấp SGK và tài liệu tham khảo, kịp thời phát hiện xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Tuy nhiên, ông Nam chia sẻ thị trường sách tham khảo rất lớn, đa dạng và phong phú, Bộ không thẩm định nội dung sách tham khảo, nhưng Bộ chịu trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương quản lý sách tham khảo cho phù hợp hơn trong mỗi trường.
Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), cho biết Bộ đã có quy định rất chặt chẽ về việc đưa sách vào nhà trường. Đặc biệt, giáo viên (GV) không được đưa vào bài dạy, bài kiểm tra đán.h giá những nội dung vượt quá chương trình và nội dung ấy lại xuất hiện trong sách tham khảo.
Sẽ sớm công bố phương án thi và tuyển sinh 2021 – 2025
Xung quanh vấn đề thi tốt nghiệp THPT giai đoạn tới, ông Trần Quang Nam cho biết, căn cứ vào kết quả đổi mới giai đoạn trên, Bộ đã xác định định hướng kỳ thi tốt nghiệp THPT giai đoạn 2021 – 2025 về cơ bản sẽ giữ ổn định như năm 2020, chỉ tập trung nghiên cứu áp dụng công nghệ và chú trọng xây dựng, phát triển ngân hàng câu hỏi thi cho phù hợp với lộ trình đổi mới giáo dục phổ thông.
Video đang HOT
“Bộ đang xây dựng để sớm công bố phương án thi và tuyển sinh giai đoạn 2021 – 2025, trên quan điểm phân rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ và trách nhiệm triển khai cụ thể của địa phương, cơ sở giáo dục đối với các kỳ thi và tuyển sinh. Trong đó, tăng cường tự chủ, trách nhiệm của các cơ sở giáo dục ĐH trong tuyển sinh; đảm bảo sự công bằng giữa các thí sinh; có sự giám sát mạnh mẽ của xã hội; từng bước tiếp cận xu hướng tuyển sinh của các nước tiên tiến về giáo dục trên thế giới”, ông Nam nói.
Sẽ hướng dẫn việc cho học sinh sử dụng điện thoại
Ông Trần Quang Nam cho biết Điều lệ trường THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học Bộ mới ban hành, cho phép HS được sử dụng trong giờ học. Tuy nhiên, ông Nam nhấn mạnh, quy định này nhằm hỗ trợ việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học chứ không phải HS cứ muốn là mang điện thoại và sử dụng trong lớp học. Việc sử dụng điện thoại chỉ được thực hiện với mục tiêu phục vụ học tập và được GV cho phép và kiểm soát chặt chẽ.
Đặc biệt, ông Nam cho biết: “Tới đây, Bộ sẽ ban hành hướng dẫn để sử dụng điện thoại trong lớp học, phối hợp với các đơn vị liên quan có chuyên môn về công nghệ thông tin nhằm kiểm soát việc sử dụng điện thoại trong lớp học, mục tiêu là chỉ phục vụ việc học”.
Chương trình lớp 1 mới có nặng?
Trước câu hỏi về việc trên một số diễn đàn, phụ huynh nói chương trình lớp 1 mới hiện nay là nặng, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, cho biết Bộ chưa nhận được bất kỳ phản ánh chính thức nào từ GV, các nhà khoa học về điều này.
Theo ông Tài, lớp 1 có 9 môn học có quy định chuẩn đầu ra cho từng môn học khi kết thúc năm học. Ông Tài cũng cho biết, trong chương trình mới, Bộ có đưa ra một mục khác với chương trình hiện hành, đó là có sự phát triển, điều chỉnh chương trình trong quá trình thực hiện.
“Như thế, trong quá trình triển khai chương trình, Bộ tiếp tục lắng nghe phản biện những việc phát sinh trong thực tế, khi có đủ thời gian, có đầy đủ căn cứ khoa học đán.h giá, lúc đó chương trình sẽ có tổng kết lại để có những điều chỉnh phù hợp với thực tiễn triển khai”, ông Tài nói.
Chậm nhất chiều 5.10, các trường ĐH công bố điểm chuẩn
Cập nhật hết ngày 27.9, có tổng số 275.530 thí sinh điều chỉnh nguyện vọng, với tỷ lệ điều chỉnh là 42,49%. Bà Nguyễn Thu Thủy, quyền Vụ trưởng Vụ GD ĐH (Bộ GD-ĐT), cho biết chậm nhất là chiều 5.10, tất cả các trường sẽ công bố điểm chuẩn trúng tuyển với phương thức sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT.
Thu tiề.n của phụ huynh để mua bó hoa tặng giáo viên cũng sai quy định
Trước câu hỏi báo giới đặt ra về việc có nên tồn tại Ban đại diện cha mẹ HS hay không, sau một số ồn ào về việc Ban đại diện cha mẹ HS thu sai quy định và gây sức ép với một số phụ huynh không đồng ý với các khoản thu này, ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), cho rằng luật Giáo dục 2019 quy định có Ban đại diện cha mẹ HS. Trách nhiệm của gia đình trong việc phối hợp với nhà trường là rất quan trọng, không thể vì một số hiện tượng tiêu cực mà đặt vấn đề không cần Ban đại diện cha mẹ HS.
Về kinh phí, ông Thành khẳng định, Ban đại diện cha mẹ HS không được thu “bổ đầu”, cào bằng; không được quyên góp của cha mẹ HS bất cứ khoản nào mà không phục vụ đúng mục đích, yêu cầu. “Thu tiề.n để mua một bó hoa tặng cô cũng là sai so với Thông tư 55 của Bộ GD-ĐT về Điều lệ Ban đại diện cha mẹ HS”, ông Thành nhấn mạnh.
Công khai để chặn bớt nạn lạm thu tại các trường học
Mùa tựu trường năm nay, bên cạnh những âu lo mới về sự an toàn của học sinh mùa dịch COVID-19 và các ta.i nạ.n liên tiếp xảy ra trong khuôn viên trường học, phụ huynh lại tiếp tục đối diện với mối lo trường kỳ là tình trạng lạm thu, loạn thu tiề.n trường.
Tệ nạn này tồn tại công khai, kéo dài ở nhiều nơi, tiếng kêu than của phụ huynh nghèo, cận nghèo phải chạy ăn từng bữa như rơi vào chốn thinh không.
Đồng hành với nạn lạm, loạn thu là tình trạng kinh doanh trong trường học cũng ngày càng phát triển, kiểu như biến nhà trường thành "chợ... trường", bởi đủ kiểu bán mua trá hình. Bán từ vở, bán sách giáo khoa, sách tham khảo, sách hướng dẫn, bán dụng cụ học tập, bán bìa bao, nhãn vở; bán đồng phục, bán logo, bảng tên...
Có không ít trường, đặt bày ra quy định như thể "luật con" trong nhà trường, để biến học trò thành khách hàng bất đắc dĩ. Chẳng hạn, đồng phục học sinh thì bày ra khác kiểu, khác màu, thêm đai, thêm cầu vai...; đặt cả ra quy định đồng phục giày, dép, cặp, mũ; bày luôn ra "đồng phục...vở" (bìa có hình ảnh do trường phối hợp với nhà buôn để in)...
Lễ khai giảng năm học mới tại một trường học ở thành phố Nha Trang, Khánh Hoà. Ảnh: Đại Đoàn kết
Trong sản xuất, kinh doanh thì tr.ẻ e.m, học sinh là nhóm khách hàng luôn được các nhà sản xuất, kinh doanh quan tâm. Còn ngành giáo dục các cấp và trường học là nơi tập trung, quản lý, có thể tác động, chi phối phân khúc khách hàng đặc biệt này. Trường học, ngành giáo dục các cấp vì thế đã trở thành thị trường, mà các nhà kinh doanh muốn tìm cách "xông vào".
Không ít quyết định, công văn của ngành giáo dục và trường học mang bóng dáng của sự "xông vào" này. Hiện trạng hợp tác, tài trợ biến hóa và phát triển nở rộ trong lĩnh vực giáo dục, trường học ở nhiều nơi từ sau khi có Thông tư 29/2012 quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 10.9.2012.
Đến năm 2018, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành Thông tư 16/2018 ngày 3.8, để thay thế, điều chỉnh, hạn chế những bất cập, khả năng "vượt rào" trong các hoạt động "tài trợ cho các cơ sở giáo dục", quy định tại thông tư ban hành từ năm 2012. Thế nhưng, cho đến nay, những tiếng kêu của phụ huynh ở không ít nơi về nạn lạm thu, loạn thu đủ kiểu với học sinh vẫn chưa dứt.
Ngay đầu năm học 2020 - 2021, nhiều phụ huynh một số nơi vẫn còn phản ứng gay gắt việc bị lạm thu, bị nhà trường lập lờ bắt buộc mua sách giáo khoa kèm trọn bộ sách tham khảo dành cho học sinh lớp Một theo chương trình giáo dục mới.
Trong nhiều năm, Bộ và Sở Giáo dục và đào tạo nhiều nơi đều có những văn bản chỉ đạo, quy định nhằm ngăn chặn các tình trạng kể trên nhưng đến nay vẫn chưa dứt kêu ca, phản ứng của phụ huynh... Phải chăng, các cấp quản lý giáo dục và đào tạo đã "bó tay", "hết phép" để xử lý dứt điểm vấn nạn này?
Thực tế cho thấy không hẳn vậy. Tại Khánh Hòa, từ mấy năm qua, nạn loạn quy định đồng phục và nạn bán sách, vở, dụng cụ học tập... ở hầu hết trường học trong toàn tỉnh đã được khống chế hiệu quả. Kể từ năm 2014, Sở Giáo dục và đào tạo Khánh Hòa đã có văn bản quy định cụ thể về đồng phục học sinh: yêu cầu các trường trong toàn tỉnh, trừ các trường ngoài công lập, thực hiện đồng phục học sinh theo kiểu truyền thống (quần hoặc váy màu xanh mực, áo trắng). Và, các đơn vị, trường học không tổ chức các dịch vụ may, bán quần áo học sinh, bán sách giáo khoa...
Khi chuẩn bị năm học 2020 - 2021, Sở Giáo dục và đào tạo Khánh Hòa ban hành văn bản "cấm việc lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản thu ngoài quy định tại Thông tư 55/2011 ngày 22.11.2011 của Bộ Giáo dục và đào tạo".
Đồng thời, trước khi các trường họp phụ huynh đầu năm học, ngày 11.9.2020, Giám đốc Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Võ Hoàn Hải đã có văn bản chỉ đạo các phòng Giáo dục và Đào tạo, các trường trực thuộc trong toàn tỉnh "niêm yết công khai các khoản thu và phụ thu tại bảng tin, website của đơn vị và thông báo tất cả các khoản thu đến từng phụ huynh học sinh".
Việc công khai tất cả các khoản thu của học sinh theo quy định, các khoản phụ thu, "thu hộ"..., kể cả các quy định, yêu cầu của nhà trường, của giáo viên từng lớp đối với học sinh liên quan đến tài chính, mua sắm lên trang website nhà trường hay lên trang thông tin của phòng Giáo dục và đào tạo là hoàn toàn có điều kiện thực hiện. Vì hiện nay, hầu như trường nào cũng có website, phòng Giáo dục và đào tạo nào cũng có trang thông tin.
Bắt buộc công khai nội dung thu tiề.n trong trường học như Khánh Hòa đang làm là một cách góp phần hạn chế, ngăn ngừa việc lợi dụng, lạm thu tiề.n học sinh tại các trường học. Dù rằng vẫn còn những quan chức, đơn vị tìm cách né tránh thực thi hoặc chỉ thi hành biện pháp công khai trên đây theo kiểu đối phó nhưng đó cũng là một kênh để nhận diện các trường hợp cần phải kiểm tra, xử lý nhằm mục tiêu phục vụ tốt nhất cho người học. Nếu cách làm tích cực này của Khánh Hòa - và chắc là vài nơi khác nữa chưa thể kể hết - được nhân rộng ra thì nạn lạm thu, loạn thu trong trường học sẽ sớm được khắc phục triệt để.
Loạn sách giáo khoa và lạm thu Trong khi vấn đề "bia kèm lạc" trong việc bán sách giáo khoa ở nhiều trường chưa kịp lắng xuống, thì vấn đề lạm thu các khoản "phí tự nguyện" lại tiếp tục làm "đau đầu" các phụ huynh. Đợt họp phụ huynh đầu năm đang diễn ra, và theo phản ánh của nhiều phụ huynh, nội dung chính "không có gì ngoài...