Nhà đất, ô tô… hàng nghìn tỷ, hạ giá rao bán cả tháng trời vẫn ế
Hàng loạt bất động sản, nhà xưởng, xe sang… là tài sản bảo đảm cho các khoản nợ được các ngân hàng rao bán nhiều lần, hạ giá liên tục nhưng vẫn khó bán.
Các ngân hàng đang đẩy mạnh hoạt động xử lý nợ xấu thông qua việc rao bán đấu giá các khoản nợ và tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, nhiều ngân hàng vẫn chật vật trong việc thanh lý tài sản thế chấp. Nhiều khoản nợ giá trị lớn dù hạ giá nhiều lần, rao bán trong nhiều năm vẫn ế. Có nhiều khoản nợ xấu có tài sản đảm bảo đầy đủ nhưng các ngân hàng vẫn khó khăn trong việc thanh lý.
Chỉ trong nửa đầu tháng 5, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) phát đi hàng chục thông báo về việc bán đấu giá tài sản, khoản nợ để thu hồi và xử lý nợ xấu. Đa số khoản nợ đang được ngân hàng này rao bán đều có giá trị lớn từ vài chục cho tới vài trăm tỷ đồng.
Trong đó, VietinBank Uông Bí vừa thông báo về việc bán đấu giá khoản nợ của CTCP Tập đoàn Công nghiệp Quang Trung (Tập đoàn Quang Trung). Mức giá khởi điểm cho khoản nợ trên được VietinBank công bố là 460,412 tỷ đồng, bằng đúng giá trị khoản nợ. Trong trường hợp bán đấu giá lần 1 với mức giá khởi điểm nêu trên không thành, ngân hàng thực hiện giảm giá khởi điểm để tiếp tục bán đấu giá khoản nợ, mỗi lần giảm giá không quá 10% giá khởi điểm của lần đấu giá không thành liền trước đó.
Tương tự, VietinBank Chi nhánh Phúc Yên (Vĩnh Phúc) mới rao bán toàn bộ khoản nợ phát sinh tại Công ty TNHH Hải Phú Ngọc. Giá trị nợ đến ngày 13/5 là 55,2 tỷ đồng.
VietinBank cũng mới rao bán khoản nợ 161,5 tỷ của Công ty CP Phúc Đạt tại Chi nhánh Hải Dương, giá bán khởi điểm là 105,6 tỷ đồng. Điều này đồng nghĩa với việc ngân hàng chấp nhận bỏ gần 55,6 tỷ đồng nợ lãi trong khoản vay này để thu hồi.
Mới đây, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Nam Hà Nội (BIDV Nam Hà Nội) thông báo bán đấu giá lần thứ 11 khoản nợ của Công ty TNHH Ngọc Linh với giá khởi điểm hơn 1.154 tỷ đồng. Trong lần đầu rao bán vào cuối năm 2020, BIDV đưa ra giá khởi điểm khoản nợ này lên tới 2.100 tỷ đồng. Nhưng sau 10 lần bán bất thành, BIDV đã chấp nhận đại hạ giá gần một nửa xuống còn 1.154 tỷ đồng, đồng nghĩa với việc Ngân hàng chấp nhận bỏ hơn 1.000 tỷ đồng t.iền lãi phát sinh trong khoản vay này để thu hồi nợ gốc.
BIDV cũng nhiều lần bán đấu giá khoản nợ 1.035,5 tỷ đồng của Công ty CP Tập đoàn Khải Vy nhưng đều không thành công.
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng nhiều lần rao bán đấu giá tài sản đảm bảo của Công ty TNHH Kỹ Nghệ Evergreen Việt Nam. Giá khởi điểm rao bán trong lần gần nhất vào cuối tháng 3 còn 988,9 tỷ đồng, giảm hơn 110 tỷ đồng so với thông báo hồi đầu tháng 3.
Vietcombank cũng rao bán đấu giá hoặc bán thỏa thuận khoản nợ hơn 79 tỷ đồng của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hùng Hưng. Trong đó, giá trị nợ gốc chỉ là 29,2 tỷ đồng, còn lại là nợ lãi.
Video đang HOT
Hay Agribank Chi nhánh Trung tâm Sài Gòn cũng mới rao bán khoản nợ của Công ty TNHH Phát triển địa ốc Sài Gòn Mới. Tài sản bao gồm 6 quyền sử dụng đất và công trình nhà cửa gắn liền trên hơn 1.900 m2 đất tại địa chỉ 20 Trần Cao Vân (Quận 1, TP) có giá khởi đ.iểm gần 430 tỷ đồng.
Không dễ bán tài sản đảm bảo để thu hồi nợ
Lý giải nguyên nhân các ngân hàng rao bán tài sản thế chấp dù giảm giá liên tục mà vẫn ế, giới chuyên gia cho rằng, nguyên nhân chính là do nền kinh tế khó khăn hậu COVID-19 kéo dài, thị trường giao dịch tài sản thanh khoản thấp. Đến nay, dù kinh tế đang dần phục hồi nhưng cũng không dễ tìm được nhà đầu tư đủ tiềm lực tài chính để mua lại các khoản nợ có quy mô lớn.
Việc thanh lý tài sản đảm bảo có giá trị thấp sẽ dễ xử lý hơn. Còn những tài sản giá trị lớn, từ hàng chục đến hàng trăm tỷ đồng sẽ khó bán hơn. Thường các ngân hàng phải mất nhiều lần rao bán, rồi hạ giá mới thanh lý được.
Việc bán đấu giá bất động sản là tài sản thế chấp có nhiều thủ tục pháp lý liên quan đến việc giải chấp, định giá tài sản. Nhiều tài sản thế chấp là bất động sản cần sự đồng thuận của chủ tài sản. Có nhiều mảnh đất là tài sản đảm bảo của các khoản nợ liên quan đến nhiều tổ chức, cá nhân nên việc sang tên sở hữu mất nhiều thời gian.
Hơn nữa, nhiều tài sản bảo đảm khi phát mại được định giá theo giá trị chưa sát với giá thị trường nên dù giảm giá vẫn khó bán. Tài sản đảm bảo không được bán giảm giá quá nhiều nên mỗi lần phát mại giá chỉ giảm nhỏ giọt, khiến cho tài sản được đem ra đấu giá nhiều lần vẫn không thành công.
Các ngân hàng đang phải đẩy nhanh tiến trình thanh lý, đấu giá tài sản đảm bảo, đặc biệt trong bối cảnh nợ xấu được dự báo có nguy cơ tăng cao khi nhiều chính sách điều tiết sắp hết hiệu lực. Sau ngày 30/6, Thông tư 14/2021/TT-NHNN liên quan đến cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 sẽ hết hạn. Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng cũng sẽ hết hiệu lực vào tháng 8 này.
Ngân hàng chật vật thanh lý xe Lexus, mỏ quặng, nhà đất
Dù nhiều khoản nợ xấu có tài sản đảm bảo đầy đủ nhưng các ngân hàng vẫn gặp khó trong việc thanh lý, thậm chí, có khoản nợ rao bán nhiều lần vẫn chưa có người mua.
Mới nhất, BIDV lần thứ 11 mang khoản nợ nghìn tỷ phát sinh tại Công ty TNHH Ngọc Linh ra bán đấu giá.
Theo đó, khoản nợ tính đến ngày 30/4 có tổng dư nợ 2.198,4 tỷ đồng và hơn 20 triệu USD (khoảng 463 tỷ đồng). Trong đó, dư nợ gốc là 1.110 tỷ đồng và 11,8 triệu USD, dư nợ lãi, phí phạt là hơn 1.088 tỷ đồng và 8,1 triệu USD.
Trong lần đầu rao bán vào cuối năm 2020, BIDV đưa ra giá khởi điểm lên tới 2.100 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau 10 lần bán bất thành, ngân hàng đã chấp nhận đại hạ giá gần một nửa xuống còn 1.154 tỷ. Điều này đồng nghĩa với việc BIDV chấp nhận bỏ hơn 1.000 tỷ đồng t.iền lãi phát sinh trong khoản vay này để thu hồi nợ gốc.
Đáng chú ý, dù thường xuyên rơi vào tình trạng ế ẩm không có nhà đầu tư quan tâm nhưng khoản vay này lại có tài sản đảm bảo rất đa dạng, từ bất động sản, phương tiện di chuyển, cho tới máy móc thiết bị...
Cụ thể, khoản nợ kể trên đang được bảo đảm bằng Nhà máy điện phân chì kẽm Bắc Kạn tại thôn Bản Cuôn 2, xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn với diện tích gần 64,4 ha. Trong đó, tất cả công trình bên trong dự án đều được tính là tài sản đảm bảo, bao gồm nhà máy, các tòa nhà, mỏ nguyên liệu, bất động sản gắn liền với đất và các phương tiện, máy móc, thiết bị...
Một công trình nằm trong dự án Nhà máy điện phân chì kẽm Bắc Kạn đang bị BIDV rao bán. (Ảnh: Tuấn Sơn)
Bên cạnh đó, khoản vay còn có tài sản đảm bảo là 1 xe Lexus LS 460 đời 2007; quyền khai thác mỏ chì kẽm Bó Liều (huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn); 14.500 m2 đất tại xã Lạc Hồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên; nhà đất tại số 381 Giải Phóng, phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, Hà Nội.
Không riêng khoản nợ nghìn tỷ này, trước đó, BIDV cũng nhiều lần bán đấu giá khoản nợ 1.035,5 tỷ đồng của Công ty CP Tập đoàn Khải Vy nhưng đều không thành công.
Trong đó, khoản nợ này cũng có tài sản đảm bảo là hàng loạt bất động sản giá trị như Trung tâm hội nghị tiệc cưới, khách sạn Crystal Palace (số 13 Nguyễn Lương Bằng, quận 7, TP.HCM); 367 ha rừng tại lâm trường Đắk Hà (huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông); hơn 8,7 triệu cổ phần Công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang (chủ đầu tư dự án resort Hòn Tằm 114 ha); 2 nhà máy sản xuất đồ gỗ và máy móc đi kèm tại Khu công nghiệp Long Mỹ (thành phố Quy Nhơn)...
Khoản nợ này đã được rao bán nhiều lần, giảm giá liên tục nhưng thường xuyên rơi vào tình trạng không có nhà đầu tư quan tâm. Trong lần thứ 7 rao bán, ngân hàng đưa ra giá khởi điểm là 624 tỷ đồng, thấp hơn 40% số dư nợ gốc và giá khởi điểm trong lần rao bán đầu tiên.
Ngân hàng chỉ mong thu hồi nợ gốc
Không riêng BIDV, Agribank cũng nhiều lần rao bán khoản nợ của Nông trường Sông Hậu (TP Cần Thơ) bất thành.
Trong đó, khoản vay này có tổng dư nợ đến 30/3/2021 là 349 tỷ đồng, bao gồm 97 tỷ đồng nợ gốc. Sau nhiều lần rao bán không thành, giá khởi điểm đã giảm từ 349 tỷ xuống 99 tỷ đồng, giảm gần 72%.
Đáng chú ý, khoản nợ cũng có tài sản đảm bảo là hàng loạt bất động sản thuộc sở hữu của Nông Trường Sông Hậu tại TP Cần Thơ.
Tương tự, VietinBank mới đây cũng lần thứ 5 rao bán khoản nợ của Công ty TNHH Lợi Nguyên. Trong đó, tổng dư nợ của khoản vay này là hơn 66 tỷ đồng, gồm 21 tỷ nợ gốc, còn lại là nợ lãi và phí phạt. Tài sản đảm bảo cho khoản vay là một loạt bất động sản tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, quyền khai thác mỏ đá và một số máy móc, dây chuyền nghiền đá...
Tòa nhà PV Gas Tower nơi Vietcombank đang rao bán 20% vốn góp của Tổng công ty Tư vấn Thiết kế Dầu khí (PV Engineering) để thu hồi nợ. (Ảnh: Phú Long)
Trong lần rao bán đầu tiên hồi tháng 4, VietinBank ra giá khởi điểm là 66 tỷ đồng, tuy nhiên, giá khởi điểm khoản nợ đã giảm nhanh trong các lần rao bán sau đó, đến lần thứ 5 này chỉ còn 43 tỷ đồng, giảm 34%.
Vietcombank cũng đang rao bán đấu giá tài sản thế chấp của Công ty Tư vấn Thiết kế Dầu khí - CTCP với giá khởi điểm 271 tỷ đồng để thu hồi nợ vay.
Trong đó, tài sản bán đấu giá là 20% phần vốn góp của Tổng công ty Tư vấn Thiết kế Dầu khí (PV Engineering) trong dự án cao ốc văn phòng Dragon Tower (nay là tòa nhà PV Gas Tower) tại TP.HCM.
Trước đó, Vietcombank từng nhiều lần rao bán khoản nợ liên quan dự án này nhưng đều bất thành. Gần nhất, ngân hàng rao bán với giá khởi điểm hơn 340 tỷ đồng.
Kế toán trưởng một ngân hàng thương mại lớn tại Hà Nội cho biết với những khoản nợ xấu giá trị vài nghìn tỷ, việc đưa giá khởi điểm bằng tổng dư nợ (gốc và lãi) chỉ mang tính thủ tục, bởi thực tế đã là nợ xấu thì khách hàng đã không còn khả năng trả nợ.
Tuy nhiên, ngân hàng không được phép bán rẻ các khoản nợ mà phải giảm giá dần theo nguyên tắc và đảm bảo không thấp hơn giá trị nợ gốc.
Vị này cho biết trường hợp thu hồi được nợ gốc đã là thành công với ngân hàng. Nguyên nhân vì các khoản nợ này đều đã được trích lập dự phòng theo nhóm nợ. Trường hợp thu hồi được nợ gốc, ngân hàng vừa có nguồn t.iền từ số nợ thu hồi được để mang đi cho vay mới vừa có nguồn thu từ hoàn nhập dự phòng với khoản nợ xấu đó.
" Tuy nhiên, việc thanh lý các khoản nợ giá trị lớn vài nghìn tỷ đồng rất khó. Đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 vừa mới qua đi, các doanh nghiệp đều không có nhiều vốn nhàn dỗi để tham gia cơ cấu các khoản nợ do ngân hàng thanh lý", vị kế toán trưởng chia sẻ.
Siết tín dụng bất động sản - Bài 1: Tăng trưởng nóng, bất động sản vào vòng kiểm soát vốn Trước diễn biến tăng trưởng nóng của thị trường bất động sản cùng những bất ổn trong huy động trái phiếu doanh nghiệp lĩnh vực này, các cơ quan quản lý đã có các động thái mạnh mẽ trong kiểm soát, siết chặt nguồn tín dụng vào bất động sản. Bên cạnh sự ủng hộ những biện pháp mạnh tay của cơ quan...