Người bệnh kêu thiếu thuốc, các giám đốc bệnh viện nói không phải do sợ sai

Hầu hết các giám đốc bệnh viện ở TP.HCM đều khẳng định có thiếu thuốc nhưng đây là vấn đề tồn tại từ rất lâu do nhiều nguyên nhân khác nhau, chứ không phải do sợ sai nên không dám tổ chức đấu thầu hoặc đấu thầu muộn.

Huyết thanh kháng nọc rắn lục tre tại Bệnh viện Chợ Rẫy ( quận 5, TP.HCM) – Ảnh: DUYÊN PHAN

Thông tin này vừa được Sở Y tế TP.HCM công bố sau cuộc làm việc với các giám đốc và trưởng khoa dược của tất cả bệnh viện và trung tâm y tế trực thuộc. Cuộc làm việc diễn ra khi có người bệnh và các cơ quan truyền thông báo chí liên tục phản ánh về tình trạng thiếu thuốc cục bộ ở nhiều bệnh viện.

Thiếu thuốc hiếm, kiểm soát đặc biệt

Khẳng định tình hình thiếu một vài loại thuốc không phải vấn đề mới xuất hiện, ngành y tế TP.HCM cho rằng luôn bị động đối với một số thuốc thuộc danh mục thuốc hiếm do không có nhà cung ứng do ngừng sản xuất như dopamin, dung dịch cao phân tử dextran, huyết thanh kháng nọc rắn…

Ngoài ra, các loại thuốc phải kiểm soát đặc biệt như thuốc gây nghiện, hướng thần như diazepam, phenobarbital dạng tiêm, midazolam… do nhà sản xuất trong nước gặp khó khăn về nguồn nguyên liệu hoặc do các công ty trên thế giới đã ngừng sản xuất.

Hay như mới đây cũng xuất hiện một vài loại thuốc bị gián đoạn do ảnh hưởng bởi chiến sự giữa Nga và Ucraine (thuốc methotrexat sản xuất từ Belarus); hoặc do hết số đăng ký nhưng chưa được Bộ Y tế gia hạn.

Trước những tình hình phát sinh mới này, các bệnh viện đều có phương án sử dụng thuốc thay thế, ngoại trừ một số thuốc không thể thay thế như các loại huyết thanh kháng nọc rắn.

“Không phải do sợ hãi không dám đấu thầu”

Thuốc điều trị khan hiếm tại nhiều bệnh viện. Trong ảnh: một bệnh nhân ở Cần Thơ lên TP.HCM khám bệnh phải ra ngoài mua thêm một số loại thuốc, chiều 13-6 – Ảnh: TỰ TRUNG

Thông qua cuộc làm việc này, Sở Y tế TP.HCM khẳng định về cơ bản các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn đảm bảo cung ứng đủ thuốc cho nhu cầu của người dân, bởi hầu hết các đơn vị đã và đang tổ chức đấu thầu thuốc theo quy định.

“Tuy nhiên khi được hỏi bệnh viện có thiếu thuốc hay không, câu trả lời của hầu hết giám đốc đơn vị là có nhưng cho rằng đây là các vấn đề đã tồn tại từ rất lâu do nhiều nguyên nhân khác nhau, không phải do sợ sai dẫn đến không dám tổ chức đấu thầu hoặc đấu thầu muộn” – Sở Y tế TP.HCM khẳng định.

Vậy nguyên nhân thiếu một số loại thuốc do đâu? Theo Sở Y tế TP.HCM, các bệnh viện còn bị động trong mua sắm thuốc thuộc danh mục đàm phán giá và đấu thầu tập trung cấp quốc gia (công việc này do Trung tâm mua sắm tập trung thuốc quốc gia thực hiện theo quy định – gọi tắt trung tâm).

Và nếu chờ có kết quả từ trung tâm này khả năng thuốc bị thiếu. Còn nếu chủ động đấu thầu có khả năng gặp khó khăn trong thanh toán khi trung tâm có kết quả đấu thầu với giá thấp hơn giá mua của các bệnh viện đã đấu thầu trước đó.

Bên cạnh đó, Sở Y tế TP.HCM còn cho rằng một số thuốc mới phát sinh do các bệnh viện tuyến cuối triển khai thêm các kỹ thuật mới, chuyên sâu như thuốc điều trị trong lĩnh vực ung bướu, huyết học… Tuy nhiên, hầu hết các thuốc này chưa có số đăng ký, chủ yếu nhập khẩu chuyến hàng năm sau khi được Bộ Y tế cấp phép.

“Trường hợp Bộ Y tế chưa cấp phép kịp khả năng các thuốc này sẽ bị thiếu trong một khoảng thời gian nhất định” – ngành y tế TP.HCM khẳng định và chia sẻ thực tế các bệnh viện đều mong Bộ Y tế xem xét, phê duyệt khi bệnh viện cần nhập khẩu chuyến nhằm đáp ứng nhu cầu điều trị cho người bệnh.

Một nguyên nhân khách quan khác là do các cơ sở khám chữa bệnh có quy mô nhỏ, thiếu nguồn nhân lực tham gia công tác đấu thầu thuốc theo quy định, chưa có kinh nghiệm trong mua sắm. Điều này khiến bị động trong công tác đấu thầu thuốc bởi mua sắm với số lượng nhỏ và thiếu kinh nghiệm mua sắm thuốc bổ sung đối với thuốc không trúng thầu.

Sức ép từ nhiều phía!

Sở Y tế TP.HCM khẳng định thách thức không nhỏ đối với ngành trong giai đoạn hiện nay là các bệnh viện công lập trực thuộc đơn vị còn phải tiếp nhận người bệnh từ các tỉnh thành chuyển đến do bệnh nặng và kể cả do thiếu một số thuốc, vật tư y tế khi các địa phương chậm tổ chức đấu thầu theo quy định.