Nghe lén điện thoại chống tham nhũng: Thật sự cần thiết

Các ĐBQH đều thấy rằng thật sự cần thiết áp dụng biện pháp nghe lén điện thoại đối với việc điều tra các hành vi tham nhũng.

Một trong những điểm mới đáng chú ý nhất trong dự thảo Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận cả ngày 6/11 là việc cho phép áp dụng biện pháp điều tra đặc biệt, trong đó có nghe lén điện thoại để thực hiện việc phát hiện, thu nhập chứng cứ tội phạm tham nhũng.

Trao đổi về vấn đề này, LS Trương Trọng Nghĩa – ĐBQH TPHCM và Ths Luật Trần Thị Quốc Khánh – ĐBQH Hà Nội đều khẳng định đề xuất này là hoàn toàn phù hợp với thực tế tình hình tham nhũng tại nước ta.

Phù hợp với công ước quốc tế

LS Trương Trọng Nghĩa cho rằng biện pháp điều tra đặc biệt vốn đã được các cơ quan thực thi pháp luật áp dụng từ trước nhưng do chưa có những quy định cụ thể trong Luật tố tụng hình sự nên những thông tin thu lượm được không thể đưa ra tòa được để làm chứng cứ.

“Tôi hoàn toàn ủng hộ việc áp dụng biện pháp nghe lén điện thoại để điều tra, phát hiện các hành vi tham ô, tham nhũng. Tội phạm trong lĩnh vực này thường có thủ đoạn gây án, che giấu hành vi phạm tội cực kỳ tinh vi. Nếu chỉ bằng các biện pháp nghiệp vụ bình thường, các cơ quan chức năng rất khó có thể có đủ bằng chứng để tiến hành điều tra, xét hỏi.

Chúng ta luôn tôn trọng quyền công dân nhưng phải mở ra cho cơ quan đấu tranh chống tội phạm những quyền hạn mới. Xét cho cùng, biện pháp này hoàn toàn phù hợp với pháp luật chung của nhiều nước trên thế giới”, LS Nghĩa nêu quan điểm.

Theo ông Nghĩa, Việt Nam đã tham gia ký kết một số công ước quốc tế như Công ước quốc tế về tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, Công ước quốc tế về chống tham nhũng… Các công ước này không bắt buộc nhưng đều khuyến cáo đối với tội phạm có tính chất nguy hiểm như tội phạm tham nhũng cần có biện pháp điều tra đặc biệt để phúc đáp được yêu cầu điều tra, truy bắt tội phạm.

Tội phạm trong lĩnh vực tham nhũng thường có thủ đoạn gây án, che giấu hành vi phạm tội cực kỳ tinh vi. Ảnh: Nguồn Internet

“Một quy định chung của các công ước quốc tế là quyền riêng tư chỉ có thể hạn chế bằng luật trong những tình huống cần thiết. Khi soạn thảo Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng cuối cùng cũng cụ thể hóa một phần công ước của Liên Hợp Quốc về tổ chức tội phạm tham nhũng. Việc làm này là cần thiết để bảo vệ lợi ích chung của xã hội”, ĐB Nghĩa khẳng định.

LS Trương Trọng Nghĩa cho rằng liên quan đến vấn đề nhân quyền và bí mật đời tư của con người nên các cơ quan chức năng, đặc biệt là Viện kiểm s.át n.hân dân cần hết sức thận trọng trong việc xem xét các dấu hiệu vi phạm, tiến hành phê chuẩn quyết định cho các đơn vị điều tra áp dụng biện pháp này.

“Khi thực hiện có gì vi phạm về quyền con người thì hậu quả để lại sẽ rất lớn. Vì thế các cơ quan thực thi pháp luật cần phối hợp chặt chẽ với nhau. Trong quá trình điều tra, những thông tin thu thập được mà không cần thiết thì phải hủy bỏ. Những thông tin thời điểm ban đầu cần thiết nhưng sau này không sử dụng nữa thì cũng phải hủy bỏ để đảm bảo bí mật đời tư của công dân”, LS Nghĩa nhấn mạnh.

Người dân nên ủng hộ

Đồng quan điểm với LS Trương Trọng Nghĩa, Ths Luật Trần Thị Quốc Khánh – ĐBQH Hà Nội cho rằng người dân nên ủng hộ việc áp dụng biện pháp nghe lén điện thoại để lực lượng thực thi pháp luật bảo vệ an ninh quốc gia đồng thời phòng chống, phát hiện tội phạm tham nhũng hiệu quả.

ĐB Quốc Khánh chia sẻ: “Tội phạm tham nhũng là một dạng nội xâm, gây ra những tác động và ảnh hưởng xấu đến cho xã hội. Nếu người dân vẫn nghi ngại, sợ bí mật đời tư bị tiết lộ thì sẽ rất khó có thể giải quyết triệt để vấn đề này. Việc phối hợp với các cơ quan nhà nước trong việc phát hiện, trấn áp tội áp cũng là thể hiện quyền và trách nhiệm công dân.

Với những ai ngay thẳng, không vụ lợi lợi ích cá nhân thì không phải lo lắng gì cả. Các cơ quan liên quan phải có trách nhiệm giữ bí mật riêng tư của họ. Cũng như khi giải quyết đơn thư tố cáo hành vi tham nhũng thì các cơ quan điều tra, giải quyết cũng phải giữ bí mật mọi thông tin cá nhân về người tố cáo ấy”.

Nữ ĐBQH Hà Nội cho rằng Việt Nam cần cụ thể hóa bằng những văn bản luật để việc triển khai không gặp khó khăn, chồng chéo.

“Nhiều nước trên thế giới đã tiến hành biện pháp này và đạt được hiệu quả cao. Vì thế chúng ta không nên quá lo lắng và e ngại, cần nghiên cứu kĩ luật để triển khai áp dụng trong phạm vi cả nước.

Dự thảo Bộ luật Tố tụng Hình sự sửa đổi cũng quy định, các biện pháp “t.iền tố tụng” đó phải được thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh trở lên áp dụng, và phải được Viện KSND cùng cấp phê chuẩn.

Quy định này hoàn toàn phù hợp với thực tế tại nước ta hiện nay. Như vậy, sẽ tránh được tình trạng tùy tiện xâm phạm thô bạo đời tư, nhân thân… từ quá trình điều tra”, ĐB Khánh nêu quan điểm.

Theo ĐB Quốc Khánh cũng cần xem xét và xử lý thật mạnh tay trách nhiệm của những người thực thi pháp luật trong trường hợp sau khi áp dụng biện pháp nghe lén điện thoại mà không thu được kết quả.

“Phải gắn trách nhiệm của cơ quan chức năng vào việc điều tra tội phạm tham nhũng thì mới nâng cao hiệu quả cũng như tính công khai minh bạch của quá trình điều tra. Nếu phát hiện sai phạm, cần căn cứ vào thực tế để xử lý.

Còn đối với công dân thì cơ quan nhà nướ cần phải đính chính, tiến hành xin lỗi công khai thậm chí là đền bù thiệt hại để không làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của họ”, Nữ ĐBQH Hà Nội nhấn mạnh.

Theo Báo Đất Việt