Ngắm ruộng bậc thang đầu mùa lúa chín ở Y Tý
Từ giữa tháng 8, mùa lúa chín bắt đầu nhuộm vàng những thửa ruộng bậc thang ở Y Tý, huyện Bát Xát, Lào Cai, tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt sắc.
Y Tý là xã vùng cao thuộc huyện Bát Xát, cách thị trấn Sa Pa khoảng 80km. Nơi đây sở hữu cảnh vật thiên nhiên hoang sơ, núi non hùng vĩ. Đặc biệt, những thửa ruộng bậc thang xếp tầng tầng lớp lớp, mỗi mùa lại mang đến màu sắc khác nhau, đẹp như tranh thủy mặc.
Đặc biệt, từ giữa tháng 8, lúa bắt đầu ngả vàng trên các thửa ruộng bậc thang tại Y Tý. Đây cũng là thời điểm thu hút rất nhiều du khách đến tham quan, chụp ảnh.
Mùa lúa chín vàng ở Y Tý, Lào Cai.
Chiêu Lê, một du khách từ Hà Nội đến Y Tý, vừa thực hiện chuyến du lịch 2 ngày 2 đêm từ giữa tháng 8. Với kinh nghiệm du lịch tự túc 10 năm, Chiêu Lê cho biết, mùa lúa chín ở Y Tý bắt đầu từ trung tuần tháng 8 đến giữa tháng 9 hàng năm. Đây cũng là cơ hội tuyệt nhất mà du khách không nên bỏ qua để tham quan Y Tý mùa lúa chín.
Nam du khách chia sẻ: “Y Tý là vùng ruộng bậc thang đặc thù của những người đồng bào dân tộc Hà Nhì, Mông… Cảnh quan ở đây có nhiều khác biệt so với mùa lúa chín ở Mù Cang Chải, vì nằm ở độ cao 1.500m so với mực nước biển. Sự kết hợp giữa núi non hùng vĩ đan xen với những thửa ruộng bậc thang tạo nên cảnh quan đẹp mắt và khác lạ, ít nơi có được”.
Những thửa ruộng bậc thang đang ngả dần từ sắc xanh sang vàng óng.
Video đang HOT
Xa xa là núi đồi hùng vĩ, xanh ngát.
Để đến Y Tý, du khách có thể đi theo 3 cách. Cách đầu tiên, du khách có thể đi xe cá nhân đến thẳng Y Tý, hành trình mất khoảng 6 tiếng. Nếu không tự tin đi đường dài, du khách có thể đi xe giường nằm lên Sa Pa rồi bắt xe khách 16 chỗ hoặc thuê xe máy lên Y Tý. Tuy nhiên, vì đường đi khá xấu nên du khách phải cân nhắc nếu chọn đi xe máy.
Lựa chọn giường nằm đến Sa Pa rồi thuê xe máy về Y Tý, đến nơi lúc 5h chiều, Chiêu Lê nghỉ ngơi tại homestay trước khi bước vào hành trình khám phá mùa vàng nơi đây. Y Tý Hiện tại đang mùa lúa chín rộ. Những thửa ruộng bậc thang đang dần ngả vàng rải rác khắp dọc đường đi, tạo nên bức tranh cảnh vật thiên nhiên đẹp mắt.
Du khách thích thú check-in với mùa vàng ở Y Tý.
Chiêu Lê cho biết: “Điều ấn tượng nhất với mình khi tới Y Tý là cảnh quan trong hành trình vô cùng hùng vĩ và yên bình. Thật tuyệt khi được ngắm nhìn những ruộng bậc thang chín vàng hay thả mình trong khung cảnh hoàng hôn thơ mộng ở Y Tý. Đây cũng là những trải nghiệm được nhiều người săn đón nhất khi du lịch tại đây”.
Trong hành trình mùa lúa chín của mình, Chiêu Lê còn ghé thăm một số điểm tham quan nổi bật như công viên Choản Thèn, cầu Thiên Sinh, Ngải Thầu, đồi bay dù lượn Dền Sáng… Anh cảm nhận, con người ở đây rất hòa đồng, thân thiện, không khiến du khách cảm thấy xô bồ như ở Sa Pa.
Những thửa ruộng bậc thang xen lẫn với sắc xanh của rừng núi.
Phong cảnh trời mây hùng vĩ ở Lào Cai.
Chi phí cho chuyến đi đến Y Tý của Chiêu Lê vào khoảng 2.400.000 đồng. Anh cho biết thêm, đồ ăn ở đây không đa dạng như ở Sa Pa nhưng bù lại rất tươi ngon, chế biến hợp khẩu vị. Tuy nhiên, do ở vùng sâu, vùng xa nên giá cả dịch vụ đắt hơn đôi chút so với thị trấn.
Ruộng bậc thang trong đời sống của đồng bào rẻo cao Hoàng Su Phì
Để có thể canh tác lúa nước trên địa hình đồi núi dốc, từ hàng trăm năm về trước, đồng bào các dân tộc sinh sống trên địa bàn huyện Hoàng Su Phì đã sáng tạo, khai phá và hình thành nên những thửa ruộng bậc thang.
Việc khai phá ruộng được nối tiếp qua nhiều thế hệ với những vốn tri thức dân gian riêng có được lưu truyền, bởi vậy với đồng bào rẻo cao Hoàng Su Phì, những thửa ruộng bậc thang không chỉ đơn thuần là nơi canh tác lúa mà là cả công trình nghệ thuật, là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, tín ngưỡng độc đáo của các dân tộc.
Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì vào mùa lúa chín
Ruộng bậc thang ở vùng cao là phương thức canh tác lâu đời, được thực hiện qua nhiều thế hệ là sản phẩm thể hiện trí tuệ, sức chinh phục thiên nhiên của người dân miền núi. Để tạo nên những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, kỳ vỹ như ngày nay, cộng đồng các dân tộc huyện Hoàng Su Phì (Hà Giang) đã phải trải qua quá trình lao động mệt nhọc, cần cù, sáng tạo, khéo léo và tính toán kỹ lưỡng từ việc lựa chọn vùng đất, khai phá, đắp bờ, dẫn nước. Việc khai phá ruộng bậc thang đòi hỏi kỹ thuật và địa hình thích hợp. Tùy vào thế đất, địa hình của từng vùng mà tạo nên những khoảnh ruộng rộng, hẹp, dài, ngắn, cao, thấp khác nhau.
Ruộng bậc thang hầu hết ở địa hình đất dốc, các dòng suối đều ở dưới chân ruộng và mạch nước thì nằm ở trên đỉnh hoặc ngang lưng núi. Khi khai phá những thửa ruộng mới, đồng bào sẽ lựa chọn những mảnh đất màu mỡ ở sườn núi rồi cuốc, ủi thành các tầng bậc. Đường viền ruộng thường được đắp bằng đất và đá men theo mặt địa hình tự nhiên. Trong quá trình tạo mặt bằng ruộng, đồng bào thường lấy mực nước để làm thước đo, tránh bề mặt ruộng bị lồi, lõm. Việc dẫn nước vào ruộng cũng phải hợp lý, khoa học đảm bảo các chân ruộng đều nhận được nước. Để tạo ra những thửa ruộng bậc thang hàng trăm tầng bậc phải mất hàng trăm năm, với nhiều thế hệ đời này nối tiếp đời kia mới tạo nên những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, trải dài theo các sườn núi như ngày nay.
Qua khảo sát, hầu hết các dân tộc sinh sống trên địa bàn huyện Hoàng Su Phì đều nắm giữ được kỹ thuật làm ruộng bậc thang như dân tộc La Chí, Tày, Nùng, Dao... Tuy nhiên, mỗi dân tộc đều có những kinh nghiệm và kỹ thuật khác nhau. Nếu mùa khai phá ruộng của người Dao ở Bản Luốc, Sán Sả Hồ thường bắt đầu ngay sau khi ăn Tết xong thì người La Chí ở Bản Phùng lại khai ruộng vào mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 9 âm lịch. Đối với người Dao đỏ ở xã Hồ Thầu, cứ mỗi khoảng ruộng họ lại trừ ra một khoảng rừng nhỏ vây quanh ruộng để giữ đất khỏi sạt lở; còn người La Chí ở xã Bản Phùng lại giữ lại lớp đất trên bề mặt, sau khi khai ruộng xong thì trải lớp đất đó lên và canh tác ngay.
Là kết tinh của quá trình lao động cần mẫn và sáng tạo, những thửa ruộng bậc thang không chỉ giúp đồng bào đảm bảo an ninh lương thực mà còn được coi là thứ tài sản quý giá, trao tặng cho con cái khi dựng vợ, gả chồng. Trải qua hàng trăm năm, từ phương thức canh tác nông nghiệp độc đáo ấy còn hình thành những phong tục, tập quán, tín ngưỡng trong nông nghiệp với các nghi lễ cúng, cầu mùa, chứa đựng chiều sâu văn hóa của các tộc người sinh sống trên địa bàn. Điển hình có thể kể đến Lễ Cầu mùa của dân tộc Dao đỏ; Lễ xin giống, Lễ đóng cửa kho của người La Chí; Lễ mừng cơm mới của dân tộc Tày, Nùng...
Không chỉ đem lại những "mùa vàng" no ấm cho người dân mà ruộng bậc thang ở Hoàng Su Phì còn tạo nên một sản phẩm du lịch hút khách, bởi giá trị thẩm mỹ cao và giàu tính nghệ thuật. Những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, trải dài đến tận chân trời nằm giữa khung cảnh núi non bao la, kỳ vỹ tạo nên một vẻ đẹp mê hoặc làm say lòng lữ khách.
Năm 2012, ruộng bậc thang tại 6 xã của Hoàng Su Phì đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp chứng nhận Di tích Quốc gia. Đến năm 2017, có thêm 5 xã được bổ sung vào danh sách ruộng bậc thang nằm trong vùng di sản. Đến nay, toàn huyện có 2.196,4 ha ruộng bậc thang trong vùng di sản được bảo vệ. Đây là những xã có danh lam, thắng cảnh ruộng bậc thang tiêu biểu, được xếp vào loại đẹp nhất Việt Nam với lịch sử trên dưới 300 năm. Vài năm trở lại đây, huyện Hoàng Su Phì đã và đang đẩy mạnh phát triển du lịch gắn với thương hiệu di sản ruộng bậc thang, lượng khách du lịch đến huyện ngày càng tăng, đặc biệt là vào mùa lúa chín, đóng góp đáng kể vào mục tiêu giảm nghèo, phát triển KT - XH của huyện.
Là phương thức sản xuất nhưng lại chứa đựng chiều sâu văn hóa của mỗi tộc người sáng tạo nên, vì vậy dù trải qua bao đời, ruộng bậc thang vẫn luôn giữ một vị trí vô cùng đặc biệt đối với đồng bào rẻo cao Hoàng Su Phì và được các thế hệ hôm nay tiếp tục gìn giữ và phát huy.
Du lịch Tây Bắc: Hẹn hò cùng mây trời Y Tý Y Tý mộc mạc và thơ mộng làm say đắm biết bao trái tim mê du lịch, bởi những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, mây sương bao phủ quanh năm. Biển mây Y Tý làm say đắm biết bao trái tim mê du lịch. Ảnh: Nguyễn Tuấn Khoa Tọa lạc ở độ cao trên 2000m so với mực nước biển, Y Tý...
