“Ngậm đắng nuốt cay” vì trồng phải cà chua rita giả, nhiều sâu bệnh
Nhiều gia đình, doanh nghiệp chuyên canh cây cà chua tại huyện Đơn Dương và Đức Trọng (Lâm Đồng) đang “ ngậm phải trái đắng”, thiệt hại kinh tế hàng tỉ đồng vì mua và trồng trúng giống cà chua rita giả, không rõ nguồn gốc, cho chất lượng thấp lại nhiều sâu bệnh.
Theo đó, huyện Đơn Dương vốn được xem là “thủ phủ” cà chua Việt Nam với diện tích canh tác mỗi năm lên tới hàng nghìn hecta cùng nhiều giống cà chua khác nhau. Những năm gần đây, loại cà chua được thị trường ưa chuộng, tiêu thụ mạnh và đem lại lợi nhuận cao nhất cho người trồng chính là cà chua giống rita. Loại này có khả năng kháng bệnh tốt, cho năng suất và chất lượng cao hơn hẳn các loại cà chua khác.
Nhiều doanh nghiệp, gia đình thiệt hại t.iền tỉ vì mua giống cà chua rita giả.
Bà Nguyễn Thị Thanh Hương, ngụ xã Pró, huyện Đơn Dương cho biết, tháng 4-2018, gia đình bà tới một cơ sở chuyên cung cấp cây cà chua giống trên địa bàn huyện để mua 10.000 cây cà chua rita về trồng. Cùng thời điểm này, hàng xóm là bà Nguyễn Thị Tú cũng tới cơ sở cung cấp giống trên mua 7.000 cây cà chua rita đem về xuống giống.
Tuy nhiên, hơn 4 tháng sau, khi vườn cà chua bắt đầu cho trái thì gia đình bà Tú và bà Hương đều phát hiện những dấu hiệu lạ trên cây cà chua.
“Cây sinh trưởng nhanh nhưng sức đề kháng kém, bị sâu bệnh nhiều, năng suất thấp, hình dáng trái không giống cà chua rita. Khi đem bán, các thương lái nhìn qua có thể biết ngay đó cà chua giống khác nên họ đưa ra giá rất thấp chỉ 5.500 đồng/kg” – bà Tú cho biết.
Cũng liên quan đến giống cà chua, chủ một doanh nghiệp tại huyện Đức Trọng đang tiến hành các thủ tục để khởi kiện một cơ sở cung cấp giống tại huyện Đơn Dương do “mua giống này bán giống khác”, dẫn đến doanh nghiệp thiệt hại gần 3 tỉ đồng. Theo lý giải của doanh nghiệp này, do không phải giống cà chua rita nên đơn vị chỉ bán được với giá cao nhất là 5.000 đồng/kg, trong khi vào thời điểm đó, cà chua rita đang được bán với giá 21.000 đồng/kg.
Nhiều doanh nghiệp, gia đình thiệt hại t.iền tỉ vì mua giống cà chua rita giả.
Ông Nguyễn Văn Quý, Giám đốc công ty trên cho biết, từ ngày 29-7 tới 25-8, ông đã 4 lần mua giống cà chua rita tại một vườn ươm ở xã Quảng Lập, huyện Đơn Dương về trồng trên diện tích hơn 2,2ha trong nhà kính. Khi vườn cà chua bắt đầu cho lứa trái đầu tiên thì xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường.
Theo Phòng NN&PTNT huyện Đơn Dương, hiện nay trên địa bàn có khoảng 20 cơ sở ươm giống cà chua với một số loại giống có bản quyền được các công ty tại TP Hồ Chí Minh phân phối hạt giống qua các đại lý ủy quyền trên địa bàn. Hiện nay có khoảng 90% cà chua rita được người dân ưa chuộng chọn trồng do loại cây giống này cho năng suất tốt, trái cứng, dễ bảo quản và vận chuyển đi xa, ít sâu bệnh…
Đặc biệt, khi mua bán giống các loại cây trồng, người dân chủ yếu tin tưởng nhau và giao t.iền cho chủ vườn ươm, thường không có hóa đơn chứng từ chứng minh việc mua bán giống loại nào. Khi xảy ra tranh chấp về giống cây trồng, cơ quan chức năng rất khó khăn trong công tác xác minh, giải quyết và hầu hết phần thiệt thòi thuộc về người nông dân mua giống.
“Vườn cà chua bị bệnh bã trầu trên diện rộng mặc dù cà chua được trồng trong nhà kính. Trái rất mau mềm, hình dáng khác hẳn với cà chua giống rita dài, vốn duỗi thẳng, trái hình trứng và cứng” – ông Quý cho biết. Do không phải là cà chua giống rita nên đơn vị nhận bao tiêu sản phẩm đã từ chối thu mua theo như hai bên giao kết ban đầu.
Video đang HOT
Không bán được với giá 21.000 đồng/kg như cà chua rita, doanh nghiệp của ông Quý buộc phải chở cà chua ra chợ ĐứcTrọng, Đơn Dương bán cho thương lái với giá cao nhất chỉ 5.000 đồng/kg. Hiện nay, doanh nghiệp của ông Quý vẫn còn khoảng 1,5ha cà chua không rõ nguồn gốc chưa cho thu hoạch hết nhưng giá bán chỉ khoảng 3.000 đồng/kg, trong khi giá cà chua rita hiện đang là 11.000 đồng/kg.
Để chứng minh 86.000 cây giống cà chua mua từ cơ sở vườn ươm trên không phải là giống rita, ông Quý đã làm đơn kiến nghị Chi cục Trồng trọt và BVTV Lâm Đồng, Phòng NN&PTNT huyện Đơn Dương cùng nhiều đơn vị khác, đặc biệt là công ty cung cấp hạt giống cà chua rita độc quyền, đồng thời phân phối ủy quyền cho 3 chi nhánh tại tỉnh Lâm Đồng vào cuộc xác minh.
Đại diện công ty cung cấp giống cà chua rita độc quyền trên ở Lâm Đồng cho biết, giống cà chua tại doanh nghiệp của ông Quý gần như toàn bộ trên diện tích 2,2ha không phải là giống cà chua rita do đơn vị cung cấp. Chi cục Trồng trọt và BVTV Lâm Đồng cũng khẳng định trên diện tích 2,2ha cà chua được kiểm tra ngày 20-11 có tới hơn 90% không phải là giống cà chua rita.
Theo Khắc Lịch (Công an nhân dân)
Ngậm “trái đắng” vì cà chua thân gỗ MagicS, lỗi tại ai?
Là loại quả lạ từng được "thổi" giá lên đến cả triệu đồng/kg, khiến nông dân thấy ham rủ nhau trồng hàng chục hecta cây MagicS (cà chua thân gỗ), thế nhưng chỉ sau 1 năm xuống giống, nhiều nông dân ở Lâm Đồng chua chát nhận lại những cái lắc đầu từ các đơn vị tiêu thụ sản phẩm.
"Năn nỉ" người thu mua cà chua lạ
Có mặt tại xã Tu Tra (huyện Đơn Dương, Lâm Đồng) khi hỏi về cây cà chua thân gỗ, PV Báo NTNN chỉ nhận được cái thở dài, ngao ngán của những người dân đang trực tiếp trồng, chăm sóc loại cây từng được "quảng cáo" giá lên đến 1 triệu đồng/kg trái.
Ông Trần Thanh Sơn buồn bã khi nói về cây MagicS trong vườn của mình. Ảnh: Văn Long
Dẫn PV đi thăm vườn cây MagicS của mình, ông Nguyễn Bá Tôn, xã Tu Tra chua xót kể lại: "Tháng 6.2017, gia đình tôi đ.ánh liều bán 26 con bò sữa rồi cùng ông Nguyễn Mạnh Hà mượn t.iền của người quen mua 1.100 cây Magic S giống để trồng. Lúc đó, giống cây này được quảng cáo có giá trị kinh tế cao nên cây giống cũng rất đắt đỏ, từ 100.000 - 500.000 đồng/cây".
Vì hợp khí hậu và được chăm sóc cẩn thận nên những cây cà chua thân gỗ của ông Tôn phát triển rất nhanh. Thời điểm đó, đã có nhiều đoàn khách và lãnh đạo các tỉnh phía Bắc đến tham quan, học hỏi mô hình của ông Tôn và ông Hà.
Tham khảo nhiều thông tin về trái cây MagicS, thấy đều nói có giá trị cao, nghĩ rằng sẽ có nhiều đơn vị thu mua, giá cả sẽ ổn định, vì vậy đầu năm 2018 ông Nguyễn Mạnh Hà đã tiến hành thành lập HTX MagicS Rạng Đông để phát triển cây cà chua thân gỗ. Tuy nhiên, kì vọng vào Magic S càng nhiều thì mọi người trong HTX càng thất vọng bấy nhiêu.
Ông Hà cho biết, từ tháng 6 - 10.2018, toàn HTX mới chỉ bán được khoảng 2,8 tấn quả MagicS cho Công ty TNHH sản xuất thực phẩm Đà Lạt. Thế nhưng giá họ mua vào chỉ từ 50.000 -150.000 đồng/kg thùy thuộc vào mẫu mã của mặt hàng. Đối với hàng loại 1 sẽ được mua với giá 150.000 đồng/kg, loại 2 chỉ có giá 50.000 đồng/kg.
"Hiện nay HTX của chúng tôi mới có 7 thành viên, tuy còn nhiều hộ đang muốn tham gia vào HTX để xuất bán được quả MagicS, nhưng chúng tôi vẫn chưa đồng ý. Bởi hiện tại, chính sản phẩm của các xã viên làm ra cũng không có nơi tiêu thụ thì chúng tôi chưa thể giúp đỡ được bà con trong thời gian này"- ông Nguyễn Mạnh Hà - Giám đốc HTX MagicS Rạng Đông cho biết.
Nông dân phải đưa những quả cà chua thân gỗ vào cấp tủ đông vì chưa tiêu thụ được. Ảnh: Văn Long
Trong khi đó, tại xã Mê Linh (huyện Lâm Hà, Lâm Đồng), nhiều hộ gia đình đã phải chặt bỏ những cây MagicS do không bán được quả. Tiêu biểu như gia đình ông Trần Thanh Sơn đã phải phá bỏ hơn 200 cây MagicS do không còn khả năng chăm sóc.
Tháng 4.2017, gia đình ông Sơn cũng vì nghe những lời giới thiệu của các cơ sở bán giống tại địa phương nên đã đầu tư 60 triệu đồng mua cây giống về trồng xen trong vườn tiêu của mình. Đến nay, qua hơn một năm đầu tư chăm sóc với số vốn lên trên 100 triệu đồng nhưng ông Sơn chỉ bán được khoảng 200kg quả, với giá từ 50.000 - 140.000 đồng/kg.
Đặc biệt, ông Sơn đã nhiều lần đến các HTX, đơn vị thu mua nông sản "năn nỉ" nhưng cũng không ai muốn thu mua. Từ khi có quả bói, chủ yếu ông Sơn bán cho mọi người xung quanh với số lượng nhỏ lẻ, hoặc giao bán cho các khách hàng thông qua mạng xã hội.
"Dù thất bại hoàn toàn nhưng tôi cũng xem đó như một bài học trong việc thử nghiệm trồng một loại cây mới được cho là có giá trị kinh tế cao. Giờ vợ tôi xót ruột nên cằn nhằn suốt, gia đình tôi quyết định bỏ, không chăm sóc và thu hoạch từ 2 tháng nay. Bởi nếu có hái về mà không bán được thì cũng hư hỏng, lại còn tốn công, mất thời gian"- ông Sơn buồn bã nói.
Không bán được là do thụ động?
Trong khi người dân trồng cây MagicS than khó, kêu khổ vì sản phẩm làm ra không có người mua, không có nơi tiêu thụ thì ông Phạm S - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho rằng: "Việc phát triển loại cây này đang trong lúc giao thời nên còn gặp nhiều khó khăn".
MagicS hay còn gọi là cà chua thân gỗ chính là loại cây được ông Phạm S nghiên cứu trong khoảng 2 năm từ 2014 - 2016 và đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng bảo hộ sở hữu trí tuệ. Đây là loại cây rất dễ trồng, có thời gian thu hoạch dài, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu nên dự kiến sẽ được tỉnh Lâm Đồng đưa vào chương trình chuyển đổi giống cây trồng trên địa bàn.
Trao đổi với PV NTNN, ông Phạm S cho rằng, việc hiện tại các hộ dân trên địa bàn trồng có quả nhưng không bán được là do sự thụ động, không chịu khó giới thiệu sản phẩm, lại trồng mang tính tự phát. Hiện trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có 3 công ty thu mua quả MagicS, gồm Công ty TNHH Nông sản Langbiang, Công ty TNHH Thảo Nguyên Xanh, Công ty TNHH sản xuất thực phẩm Đà Lạt. Tuy nhiên theo ông S, sản lượng quả MagicS tại địa phương không đủ cung cấp cho 3 công ty này tiêu thụ.
Nhiều quả cà chua thân gỗ đã chín đỏ nhưng người dân không buồn thu hái. Ảnh: Văn Long
Ông S cho biết thêm, các công ty này hiện đang thu mua quả MagicS để sản xuất nước giải khát và bột MagicS. Trong đó, Công ty TNHH Sản xuất thực phẩm Đà Lạt đang tiến hành xây dựng và mở rộng hệ thống kho lạnh để tiếp tục thu mua số lượng lớn trái cà chua thân gỗ giúp người dân.
"Hiện tại, chúng tôi đang định hướng cho người dân bán tươi cho khách du lịch, các điểm du lịch canh nông... Nhiều người đưa trái cà chua này xuống Cần Thơ hay các tỉnh miền Tây khác vẫn bán được giá vài trăm ngàn đồng/kg"- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng thông tin.
Trao đổi thêm với ông Lại Thế Hưng - Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV (Sở NNPTNT) tỉnh Lâm Đồng, ông Hưng cho biết trước đó, tỉnh chưa hề có đề án nào cụ thể về việc đưa cây MagicS vào trồng đại trà. Những hộ dân trồng là do tự phát, không tính toán được đầu ra, thị trường nên rơi vào tình trạng thua lỗ.
"Hiện tại, Chi cục đang phối hợp với các phòng nông nghiệp trong tỉnh thống kê diện tích, sản lượng, các loại dịch bệnh đối với loại cây này để có những tư vấn và hỗ trợ kịp thời cho người dân. Tuy nhiên, chúng tôi khuyên người dân nên cân nhắc kỹ trước khi trồng một loại cây nào đó, phải tính toán kỹ về thị trường tiêu thụ để không mắc phải tình trạng như hiện nay"- ông Hưng nhấn mạnh.
Một doanh nghiệp khá nổi tiếng chuyên kinh doanh, cung cấp rau củ quả Đà Lạt cũng đầu tư trồng gần 1ha cây MagicS tại huyện Lạc Dương cho biết, ban đầu ngoài việc đầu tư trồng trực tiếp, họ còn tính tới thu mua, bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân, nhưng nay thật sự bế tắc. Sản phẩm của công ty cũng không tiêu thụ được. Số diện tích đã lỡ trồng, công ty vẫn duy trì nhưng hướng tới khai thác du lịch canh nông.
Còn theo giới buôn trái cây, sở dĩ loại cà chua thân gỗ hạ giá là vì nhiều nơi trồng nhân giống. Sản phẩm chủ yếu được khách mua ăn chơi chứ không sử dụng thường xuyên như cà chua thông thường nên lượng tiêu thụ thấp.
Ông Lê Trọng Hưng - Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thực phẩm Đà Lạt:
Sản phẩm của người dân còn thiếu tiêu chuẩn
"Hiện nay người dân trồng đa số diện tích còn nhỏ, chưa có sự quy hoạch, tập trung, vì vậy việc thu mua nhỏ lẻ rất khó khăn cho công ty. Chúng tôi cũng đang xúc tiến xây dựng kho lạnh khoảng 15 khối để có cơ sở thu gom tối đa sản phẩm của người dân. Ngoài ra, để dùng loại quả này thì công ty phải tiến hành nghiên cứu nhằm sản xuất ra các sản phẩm mới chính vì vậy cần có thời gian và kinh phí... Hiện nay thì công ty đang sử dụng quả MagicS để sản xuất rượu vang nếu sản phẩm đủ tiêu chuẩn sẽ được công ty thu mua toàn bộ.
Tuy nhiên, sản phẩm của người dân hiện nay còn thiếu tiêu chuẩn như quả quá bé từ 25 - 30 quả/kg, chưa đủ chất dinh dưỡng theo yêu cầu nhưng tiêu chuẩn của công ty là 18 quả/kg. Sắp tới, những quả nhỏ, chưa chuẩn thì công ty sẽ sử dụng để làm nước ép và bột để tiêu thụ, giúp đỡ người nông dân".
Bà Lê Thị Bé - Trưởng phòng NNPTNT huyện Đơn Dương:
Đua nhau trồng tự phát
Đơn vị hiện cũng đã nắm được tình hình và cũng đã cố gắng liên hệ, làm cầu nối giữa doanh nghiệp và HTX nhưng vẫn chưa có đơn vị nào thu mua quả Magic S. Hiện nay huyện Đơn Dương cũng chưa có đề án phát triển cây Magic S mà chủ yếu các hộ nông dân rủ nhau trồng tự phát sau khi nghe tin đồn quả của loài cây này có thể bán được 1 triệu đồng/kg.
Trước mắt, huyện đang vận động những người trồng đem quả này đi giới thiệu, chào hàng ở những điểm nhỏ lẻ nhằm giải quyết đầu ra, vớt vát phần nào...
Long Văn (ghi)
Theo Danviet
Giá hạt sầu riêng tăng gần 100.000 đồng/kg, tỉnh Lâm Đồng nói gì? Trước "cơn sốt" về hạt một số loại sầu riêng tại Lâm Đồng đang được thương lái đua nhau thu mua với giá lên tới gần 100.000 đồng/kg cùng những đồn thổi âm mưu phá hoại kinh tế của nhóm thương gia nước ngoài, ngày 11/8, Chi cục Trồng trọt và BVTV Lâm Đồng cho biết, đã vào cuộc xác minh thông tin...
