Mỹ ký thỏa thuận an ninh với 3 đảo quốc Thái Bình Dương
Các nhà lãnh đạo của 3 đảo quốc Thái Bình Dương đã lên tiếng khi một thỏa thuận kinh tế và an ninh mới với Mỹ được ký sau 5 tháng trì hoãn.
AFP hôm nay 11.3 đưa tin Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi cuối tuần qua đã ký các Hiệp ước Hiệp hội Tự do với lãnh đạo của 3 đảo quốc Thái Bình Dương gồm Palau, Quần đảo Marshall và Liên bang Micronesia.
Tổng thống Mỹ Joe Biden trong một lần ký sắc lệnh hành pháp. Ảnh AFP
Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken cho hay Washington mong muốn được hợp tác với các đối tác Thái Bình Dương trong hai thập niên tới. Ông Blinken cho biết thêm những thỏa thuận mới có thời hạn 20 năm sẽ cung cấp cho 3 đảo quốc Thái Bình Dương tổng số t.iền tài trợ là 7,1 tỉ USD.
Thỏa thuận mới mang lại cho 3 đảo quốc Thái Bình Dương sự đảm bảo về an ninh và ngân sách. Đổi lại, Washington có được ảnh hưởng và quyền bố trí các cơ sở quân sự trên một vùng trung tâm của Thái Bình Dương, theo AFP.
Tổng thống Quần đảo Marshall Hilda Heine cho hay thỏa thuận mới “thể hiện một bước tiến rất lớn trong nỗ lực chung và lâu dài của chúng tôi nhằm củng cố và cải thiện hiệp ước”. Bà Heine còn nhấn mạnh thỏa thuận mới bao gồm 700 triệu USD dành cho Marshalls trong 4 năm tới.
Tổng thống Micronesia Wesley Simina thì mô tả việc ký kết hiệp ước là “một cột mốc quan trọng”, “mở ra một chương mới trong quan hệ đối tác lâu dài của chúng tôi với Mỹ”. Ông Simina cho biết thêm Micronesia sẽ nhận được khoản tài trợ cho giáo dục, chăm sóc y tế, các dự án môi trường và cải thiện cơ sở hạ tầng.
Còn văn phòng của Tổng thống Palau Surangel Whipps Jr nói rằng đây là “tin tuyệt vời”. Giới chức cho hay trong một tuyên bố rằng thỏa thuận mới bao gồm 889 triệu USD dành cho nước này.
Việc Tổng thống Biden ký kết các thỏa thuận nói trên kết thúc nhiều tháng trì hoãn ở Washington D.C.
Palau và Micronesia đã đồng ý gia hạn thỏa thuận vào giữa năm ngoái, và Quần đảo Marshall cũng đã có động thái tương tự vào tháng 10.2023, nhưng các nhà lập pháp Mỹ phải mất 5 tháng mới đạt được sự thống nhất về các hiệp ước.
Ngoại trưởng Vương Nghị: Mỹ ‘nhận thức sai lầm’ về Trung Quốc
Trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh ảnh hưởng ở Thái Bình Dương, Tổng thống Heine đã nói rằng sự chậm trễ này sẽ gây tổn hại đến mối quan hệ của Mỹ với Marshalls, theo AFP.
Trong tháng trước, các nghị sĩ của cả đảng Dân chủ lẫn đảng Cộng hòa đã cảnh báo với Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson rằng việc không phê chuẩn các hiệp ước với 3 đảo quốc nói trên sẽ là “món quà tự hủy hoại nhất mà Mỹ có thể tặng cho Trung Quốc ở Thái Bình Dương”.
Mỹ níu kéo đối tác ở nam Thái Bình Dương
Các đảo quốc trong khu vực ngày càng có thêm nhiều đối tác bên ngoài để lựa chọn hợp tác, và lại rất khôn khéo chơi con bài đối trọng.
Văn kiện cuối cùng chưa được ký kết chính thức, nhưng Mỹ đã đàm phán thành công với Palau, Quần đảo Marshall và Cộng hòa Micronesia về thỏa thuận hợp tác mới thay thế cho thỏa thuận hợp tác trong khuôn khổ Khế ước về liên kết tự do giữa Mỹ với Palau, Quần đảo Marshall và Micronesia hồi đầu thập kỷ 1980 và sắp hết hạn hiệu lực.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hội kiến Tổng thống Palau Surangel Whipps Jr., Tổng thống Micronesia David Panuelo và Tổng thống Quần đảo Marshall David Kabua tại Bộ Ngoại giao Mỹ tháng 9.2022 . REUTERS
Trên danh nghĩa, việc đàm phán chỉ là thủ tục pháp lý bình thường. Trong thực chất, chuyện gia hạn hay ký kết thỏa thuận hợp tác mới với các đảo quốc ở khu vực nam Thái Bình Dương lại có tầm quan trọng và ý nghĩa chiến lược đặc biệt đối với Washington. Nguyên nhân nằm ở 3 đặc thù của thời cuộc hiện tại.
Thứ nhất, Mỹ và các đồng minh Úc, New Zealand đang cạnh tranh ảnh hưởng quyết liệt với Trung Quốc ở khu vực này. Tới nay, Trung Quốc đã gặt hái không ít thành quả quan trọng khi tranh thủ và lôi kéo các đảo quốc ở khu vực. Vì thế, Washington và đồng minh phải níu kéo các đối tác lâu năm trong khu vực.
Thứ hai, Mỹ dành ưu tiên chiến lược và chính sách cho Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Khu vực nam Thái Bình Dương nói chung và từng đảo quốc trong khu vực này nói riêng gia tăng đáng kể vị thế trong chính sách và chiến lược của Mỹ. Bắc Kinh tranh thủ và liên thủ được với các đảo quốc này thì sẽ vô cùng nguy hại đối với lợi ích chiến lược cơ bản và lâu dài của Washington ở khu vực.
Thứ ba, các đảo quốc trong khu vực ngày càng có thêm nhiều đối tác bên ngoài để lựa chọn hợp tác. Họ lại rất khôn khéo chơi con bài đối trọng. Nên Mỹ càng phải níu kéo đối tác đã có được.
Thủ tướng Quần đảo Solomon không họp với Tổng thống Mỹ để tránh nghe 'thuyết giảng' Sau khi trở về Quần đảo Solomon, Thủ tướng Manesseh Sogavare tổ chức họp báo và nêu lý do ông không dự họp thượng đỉnh với Mỹ và các đảo quốc Thái Bình Dương khác tại Nhà Trắng. Tổng thống Biden chụp ảnh với lãnh đạo các đảo quốc Thái Bình Dương tại Nhà Trắng hôm 25.9. Ảnh REUTERS Hãng Reuters đưa tin...
