Một hành tinh khác nhiều lần đẩy Trái Đất lệch quỹ đạo
Trái Đất đã nhiều lần bị đẩy đến gần Mặt Trời rồi trôi ngược trở lại, song song với sự xuất hiện của các xoáy nước khổng lồ và một “kẻ giấu mặt”.
Theo Live Science, dựa trên các bằng chứng địa chất có từ hơn 65 triệu năm trước, được thu thập từ hàng trăm địa điểm trên thế giới, các nhà khoa học phát hiện ra cứ mỗi 2,4 triệu năm, Trái Đất lại trải qua “ chu kỳ thiên văn lớn”.
Trái Đất nhìn từ Sao Hỏa – Ảnh đồ họa: SPACE.COM
Chu kỳ thiên văn lớn được đ.ánh dấu bằng các dòng chảy mạnh hơn – được gọi là “xoáy nước khổng lồ” – xuất hiện ở các đại dương, mạnh đến nỗi chạm tới đáy các vực thẳm.
Những xoáy nước mãnh liệt này sẽ làm xói mòn những mảng trầm tích lớn tích tụ trong thời kỳ yên tĩnh của chu kỳ.
Viết trên tạp chí khoa học Nature Communications, các tác giả chỉ đích danh thủ phạm: Sao Hỏa.
Video đang HOT
“Trường hấp dẫn của các hành tinh trong hệ Mặt Trời giao thoa với nhau và sự tương tác này – được gọi là sự cộng hưởng – làm thay đổi độ lệch tâm của hành tinh” – GS Dietmar Muller từ Đại học Sydney (Úc), đồng tác giả, cho biết.
Độ lệch tâm quyết định quỹ đạo của một thiên thể. Nếu một hành tinh quay quanh sao mẹ trên một đường tròn hoàn hảo, độ lệch tâm bằng 0.
Độ lệch tâm càng lớn trong khoảng giá trị từ 0-1, quỹ đạo càng trở thành hình elip thuôn dài. Với độ lệch tâm bằng 1, hình elip bị phá vỡ thành đường parabol và thiên thể đó sẽ bay mất khỏi hệ.
Do vậy, sự cộng hưởng trường hấp dẫn Sao Hỏa – Trái Đất đã khiến quỹ đạo của hai hành tinh bị biến đổi đôi chút sau 2,4 triệu năm, ngoài việc tạo ra các xoáy nước khốc liệt.
Một trong các tác động khác mà các tác giả ghi nhận được đó là việc Trái Đất bị Sao Hỏa đẩy lại gần mặt trời khi tương tác hấp dẫn đạt đỉnh.
Điều này giải thích cho sự biến đổi khí hậu theo chu kỳ của địa cầu. Khi Trái Đất ở gần Mặt Trời hơn thì môi trường sẽ nóng hơn, sau đó lại mát dần khi hành tinh trôi dần về vị trí cũ, trước khi bị đẩy lần nữa.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh hiện tượng nóng lên theo chu kỳ này không liên quan đến hiện tượng nóng lên do con người phát thải khí nhà kính. Đó không là lý do để chúng ta biện hộ.
Chu kỳ tương tác hấp dẫn này còn góp phần giúp các dòng hải lưu sâu được duy trì trong đại dương mỗi khi hiện tượng nóng lên toàn cầu làm ảnh hưởng đến chúng.
Nhìn chung, nghiên cứu mới cho thấy các hành tinh trong một hệ sao hoàn toàn có thể tác động sâu sắc đến nhau, từ quỹ đạo cho đến khí hậu và các hoạt động tự nhiên khác giúp hành tinh đó duy trì sự sống.
Ảnh hưởng bất ngờ của Sao Hỏa đối với đại dương trên Trái Đất
Theo nghiên cứu mới, mặc dù Sao Hỏa có thể cách Trái Đất đến khoảng 225 triệu km, nhưng hành tinh này lại đang ảnh hưởng đến khí hậu nơi loài người sinh sống.
Sao Hỏa. Ảnh: NASA
Theo nghiên cứu được công bố hôm 12/3 trên tạp chí Nature Communications, bằng chứng địa chất có từ hơn 65 triệu năm trước và được lấy từ hàng trăm địa điểm trên khắp thế giới cho thấy các dòng hải lưu dưới biển sâu đã nhiều lần trải qua các thời kỳ mạnh lên hoặc yếu đi. Điều này xảy ra cứ 2,4 triệu năm một lần và được gọi là "chu kỳ lớn thiên văn".
Các dòng chảy mạnh hơn, được gọi là xoáy nước khổng lồ hay dòng xoáy, có thể chạm tới đáy biển sâu nhất được gọi là vực thẳm dưới đại dương. Những dòng chảy mạnh này sau đó sẽ xói mòn những mảng trầm tích lớn tích tụ trong khoảng thời gian ổn định hơn trong chu kỳ. Nghiên cứu cũng cho thấy những chu kỳ này trùng với thời điểm xảy ra các tương tác hấp dẫn giữa Trái Đất và Sao Hỏa khi hai hành tinh này quay quanh Mặt Trời.
Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư địa vật lý Dietmar Müller cho biết: "Trường hấp dẫn của các hành tinh trong hệ Mặt Trời giao thoa với nhau và sự tương tác này được gọi là cộng hưởng, làm thay đổi độ lệch tâm của hành tinh và quỹ đạo của chúng".
Do sự cộng hưởng này, Trái Đất bị kéo lại gần Mặt Trời hơn một chút bởi lực hấp dẫn của Sao Hỏa, nghĩa là hành tinh của chúng ta tiếp xúc với nhiều bức xạ Mặt Trời hơn nên sẽ có khí hậu ấm hơn, trước khi trôi ngược trở lại vào 2,4 triệu năm sau.
Các tác giả của nghiên cứu mới đã sử dụng dữ liệu vệ tinh để lập bản đồ về sự tích tụ trầm tích dưới đáy đại dương trong hàng chục triệu năm. Họ phát hiện ra rằng có những khoảng trống trong hồ sơ địa chất, nơi trầm tích ngừng tích tụ trong các chu kỳ thiên văn này. Họ tin rằng điều này có thể liên quan đến các dòng hải lưu mạnh hơn, vì thời tiết ấm hơn do ảnh hưởng từ lực hấp dẫn của Sao Hỏa lên Trái Đất.
Những phát hiện này ủng hộ ý kiến cho mặc dù ở xa cách hàng trăm triệu năm, Sao Hỏa vẫn ảnh hưởng đến khí hậu trên Trái Đất. Tuy nhiên, các tác giả cũng nhấn mạnh trong tuyên bố, hiệu ứng nóng lên quan sát được này không liên quan đến hiện tượng nóng lên toàn cầu do việc thải khí nhà kính mà con người gây ra.
Mặc dù chỉ mang tính suy đoán ở giai đoạn này, các phát hiện cho thấy chu kỳ nói trên có thể giúp duy trì định kỳ một số dòng hải lưu sâu trong đại dương, trong trường hợp hiện tượng nóng lên toàn cầu làm chúng suy giảm.
Giáo sư Müller cho biết: "Chúng tôi biết có ít nhất hai cơ chế riêng biệt góp phần tạo nên sức mạnh của sự hòa trộn dòng nước sâu trong đại dương". Ông nói một trong những cơ chế này được gọi là Vòng tuần hoàn kinh tuyến Đại Tây Dương (AMOC) - hệ thống dòng chảy chính ở Nam và Bắc Đại Tây Dương và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống khí hậu. Nó hoạt động như một "băng chuyền" dưới đại dương, mang nước ấm từ vùng nhiệt đới đến Bắc bán cầu.
Adriana Dutkiewicz, tác giả chính của nghiên cứu và là nhà nghiên cứu trầm tích tại Đại học Sydney nói: "Dữ liệu biển sâu trong 65 triệu năm mà chúng tôi có được cho thấy các đại dương ấm hơn có sự lưu thông mạnh mẽ hơn ở tầng sâu, giúp đại dương không bị ứ đọng ngay cả khi vòng tuần hoàn kinh tuyến Đại Tây Dương chậm lại hoặc dừng hoàn toàn".
Loài đầu tiên tự có giới tính: 'Con lai của sinh vật ngoài hành tinh' Các nhà khoa học đã xác định được nhiễm sắc thể giới tính lâu đời nhất trên Trái Đất - ít nhất 248 triệu năm t.uổi - năm trên cơ thể một sinh vật bí ẩn. Đối với các động vật sơ khai nhất thế giới, môi trường mà chúng trải qua đầu đời thường quyết định chúng sẽ trưởng thành với giới...