Mâm lễ cúng Tết Thanh minh 2024 cần những gì?
Mỗi năm, vào tiết Thanh minh, là dịp để mọi người hòa mình vào không khí hướng về cội nguồn tổ tiên với những nghi lễ tảo mộ trang trọng. Mọi người cùng nhau chuẩn bị những mâm cơm cúng chu đáo như lời tri ân sâu sắc nhất gửi đến những người đã khuất.
Trong vòng quay bất tận của bốn mùa, tiết Thanh minh nằm trong chuỗi 24 tiết khí, ánh lên như một nốt nhạc ngọt ngào thứ năm trong bản hòa ca của thiên nhiên. Tiết Thanh minh năm nay khởi đầu vào ngày thứ Năm, 4 tháng 4 mở ra một trang mới cho sự sinh sôi nảy nở và kéo dài tới ngày 18 tháng 4. Sự chuyển mình của thời tiết được đ.ánh dấu bởi tiết Cốc vũ vào ngày 19 tháng 4, khi những cơn mưa mùa xuân bắt đầu gọi hè về.
Tết Thanh minh là khoảnh khắc thiêng liêng, được đặc biệt ghi nhớ vào ngày đầu tiên của tiết khí này. Không chỉ là thời khắc để mỗi người dành tình cảm và sự tôn kính cho những người thân đã khuất qua nghi thức tảo mộ, ngày này còn hương vị của sự kết nối, khi mâm cúng được chuẩn bị tỉ mỉ, gửi gắm niềm biết ơn sâu sắc trên bàn thờ gia tiên. Tết Thanh minh mang đậm truyền thống, với hai phần lễ cần được thực hiện cẩn trọng, tôn vinh cả nét đẹp văn hoá lẫn giá trị tâm linh của người Việt.
Mâm cúng Thanh minh ngoài mộ
Mỗi dòng họ, mỗi nhà, mỗi trái tim lại bày tỏ lòng hiếu thảo theo những cách riêng biệt trong dịp Tết Thanh minh. Tuỳ theo văn hoá, niềm tin và sở thích cá nhân, mâm cúng ngày này có thể đa dạng từ chay đến mặn, phản ánh sự tôn kính và tình cảm của người sống dành cho những vong linh t.iền nhân. Đối với mâm cúng Thanh minh ngoài mộ thường là hoa quả, trà rượu, nhà nào cầu kỳ thêm con gà luộc hoặc khoanh giò. Thông thường, lễ chay được ưa chuộng hơn vì mang đến cảm giác gọn gàng, thanh tịnh với những món như xôi chè, hoa quả, bánh trái, gạo muối, trầu cau và t.iền vàng.
Nhiều gia đình chỉ mang hương hoa, trà quả để làm lễ khi tảo mộ.
Nhưng không phải sự hoa lệ cuae mâm cỗ là yếu tố quan trọng nhất, bởi rốt cuộc, tinh thần của Tết Thanh minh là sự tĩnh lặng trong việc chăm sóc, làm mới nơi an nghỉ cuối cùng của tổ tiên, giữ cho nó ngăn nắp, trang nghiêm, như lời tri ân tận tụy nhất từ con cháu mà thôi. Mâm cúng, dù giản dị hay trau chuốt, đều thể hiện lòng thành kính và sự nhớ ơn sâu sắc đối với những người đã khuất.
Trong mâm lễ ngoài mộ, các loại hoa quả thường được mang theo để đặt ở phần mộ như cam, táo, chuối. Theo đó, các loại hoa tươi được mang theo bày biện ở mộ như hoa cúc, hoa ly, hoa cẩm chướng,… Nhưng chủ yếu vẫn là hoa cúc vì hoa cúc bền và đẹp hơn cả.
Mâm cúng Thanh minh tại nhà
Mâm cúng ngày Tết Thanh minh tại nhà được bày biện một cách giản dị nhưng không kém phần trang trọng, phản ánh sự khéo léo và lòng thành kính của mỗi gia chủ.
Trong mâm cỗ mặn thường không thể thiếu được gà luộc. Ảnh: Chạn
Tùy thuộc vào khả năng và truyền thống văn hóa địa phương, lễ vật trên mâm cúng biến hóa linh hoạt, nhưng vẫn đầy đủ những món quen thuộc như gà luộc, xôi đỗ xanh/ xôi gấc/xôi hạt sen, canh măng miến/canh rau củ/ canh sườn, đĩa rau xào thập cẩm, và nem rán giòn tan hòa quyện hương vị truyền thống. Không thể thiếu trong lễ cúng là những đĩa trái cây rực rỡ, bình hoa tươi thắm, đĩa trầu cau và một ít vàng mã.
Video đang HOT
Các món trong mâm cúng Tết Thanh minh thường có các món như xôi, canh măng, miến xào, rau xào các loại,… Ảnh: Nhà hàng Bể cá
Ngoài ra, ngày Tết thanh minh cũng gần với Tết Hàn thực, các loại bánh theo mùa được nhiều người làm để bày trong mâm cỗ như bánh ngải hay bánh trôi, bánh chay. Bánh trôi có thể biến tấu được nhiều màu sắc, mang bày mâm cỗ vừa đẹp lại ngon.
Bánh trôi cũng là lễ vật được nhiều người chọn đặt vào mâm cúng trong ngày Tết thanh minh. Ảnh: Vũ Thu Hương
Trong dòng chảy nhanh của thời đại mới, nhiều gia đình đã chọn cách thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên một cách giản lược hơn trong Tết Thanh minh.
Không còn những mâm cúng phong phú, đối với họ, ngày này tập trung vào việc quét dọn sạch sẽ, trang hoàng bàn thờ và thắp lên những nén hương thơm ngào ngạt cùng một vài loại hoa quả tươi ngon, trà đượm và bánh kẹo ngọt ngào, như một lời nguyện cầu thanh tịnh và lòng biết ơn sâu sắc gửi đến người xưa.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ngày 23 tháng Chạp đủ đầy, chu đáo gồm những gì?
Mâm cúng tiễn ông Công ông Táo về chầu trời vào ngày 23 tháng Chạp nổi bật và phong phú hơn hẳn, bởi sự góp mặt của những chú cá chép vàng óng ánh - một nét đặc trưng không thể thiếu trong nghi lễ truyền thống này.
Trước khi chuẩn bị mâm cỗ tươm tất đón đêm Giao thừa thì cứ ngày 23 tháng Chạp hằng năm, người Việt mình lại tất bật dâng lên bàn thờ những mâm cúng đầy đặn, những chiếc mũ sặc sỡ và cả những thoi vàng thoi bạc bằng hàng mã để tiễn các vị Thần bếp lên chầu trời.
Mâm cúng ông Công ông Táo gồm gà luộc, bánh chưng hành muối, bắp bò ngâm tiêu, canh măng móng giò, canh bóng thả, rau cải xào nấm hương, xôi gấc, nem rán, giò lụa. Ảnh: Nhung Ngo
Mâm cúng ông Công ông Táo gồm những gì?
Dù trong hoàn cảnh giàu có hay khiêm tốn, mỗi người đều khao khát biểu đạt lòng biết ơn sâu sắc của mình đến với Táo quân, hi vọng rằng năm mới sẽ đầy an lành, mạnh khỏe và hạnh phúc. Để thể hiện điều này, mâm cúng luôn được chuẩn bị công phu và đầy đủ những lễ vật truyền thống.
Mâm cỗ cúng trong dịp này thường có một bộ vàng mã ba chiếc mũ Táo quân độc đáo, gồm hai chiếc mũ nam với cánh chuồn điển hình và một chiếc mũ nữ không cánh chuồn, đi kèm theo đó là ba bộ trang phục (hai bộ nam và một bộ nữ) cùng ba đôi hài xinh xắn theo đúng phong tục. Để tăng thêm phần trang nghiêm, người ta còn có thể bày biện thêm t.iền giấy, thoi vàng, thoi bạc và những chú cá chép giấy thể hiện trọn vẹn ý nguyện của gia chủ, nhất là trong trường hợp không sử dụng cá chép sống.
Ảnh: @Ngô Tuyết Mai, @Nhung Ngo
Trên mâm cúng ông Công ông Táo, hình ảnh cá chép vàng lấp lánh là một phần không thể thiếu, với niềm tin rằng chúng là phương tiện đưa các vị thần lên cõi trời. Theo truyền thống, người ta thường chọn cá chép sống, đặt trong chậu hoặc bát nước trong veo và thả nhẹ nhàng những bông hoa tươi thắm trên mặt nước, tạo nên một không gian thờ cúng vừa thiêng liêng vừa tràn đầy sức sống.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo cũng có những món cơ bản trong mâm cỗ của người Việt như:
- 1 con gà luộc cánh tiên ngậm hoa hồng (nhiều nơi thay bằng thịt heo luộc, quay hoặc vịt quay)
- 1 đĩa bánh chưng
- 1 bát canh măng mọc hoặc canh bóng thả/ canh miến mộc nhĩ
- 1 đĩa xào thập cẩm
- 1 đĩa nem rán
- 1 đĩa xôi gấc
- 1 đĩa giò (có thể cắt tạo hình cho đẹp)
- Nhiều nhà có thêm xôi hình cá chép hoặc thạch hình cá chép ngụ ý việc chuẩn bị phương tiện cho các Táo lên chầu trời luôn đủ đầy.
Ảnh: @Đậu Food, @Nhà hàng Bể cá, @Vũ Thu Hương
- Món chè/bánh đặc trưng theo vùng miền như chè kho, bánh cốm, bánh su sê, bánh nếp,...
- Bên cạnh đó còn có đĩa quả ngọt, hoa tươi, trà bánh, vì khi xưa quan niệm dâng cúng đồ ngọt để Táo quân lên tâu trình cho "ngọt giọng", nói lời hay ý đẹp. Cũng chính vì giáp Tết Nguyên đán, hoa quả cũng đa dạng và sẵn, nhiều nhà bày luôn mâm ngũ quả trên mâm cỗ để thêm sự đủ đầy, chu đáo.
Ảnh: Vũ Thu Hương
Nhìn chung, tùy thuộc vào điều kiện của mỗi nhà và văn hóa của mỗi vùng miền, các món ăn trong mâm cúng có thể thêm hoặc bớt, nhưng đều là các món ăn mang ý nghĩa may mắn, tốt lành. Trong ngày lễ cúng ông Công ông Táo không bắt buộc phải cúng lễ mặn, gia chủ có thể cúng lễ ngọt, lễ chay đều được, miễn là sắp xếp cẩn thận thể hiện tấm lòng của gia chủ là được. Và đương nhiên dù cúng lễ nào cũng không thể thiếu được cá chép. Khi cúng xong, cá chép sẽ được mang phóng sinh, thả nhẹ nhàng xuống sông, suối sạch gần nhà.
Cúng ông Công ông Táo vào ngày giờ nào tốt lành nhất?
Theo quan niệm dân gian, ông Công ông Táo lên chầu trời vào ngày 23 tháng Chạp nên việc chọn ngày và giờ cúng tốt lành để mọi việc thuận lợi, suôn sẻ luôn được người dân coi trọng. Vậy lễ cúng ông Công ông Táo năm 2024 tức năm Quý Mão 2023 vào thời gian nào sẽ tốt lành?
Ngày 18 tháng Chạp, tức ngày 28/1/2024 Dương lịch có khung giờ đẹp: Tỵ (9h-10h59), Mùi (13h-14h59).
Ngày 20 tháng Chạp, tức ngày 30/1/2024 có khung giờ đẹp: Tỵ (9h-10h59), Mùi (13h-14h59).
Ngày 21 tháng Chạp, tức ngày 31/1/2024 Dương lịch có khung giờ đẹp: Thìn (7h - 8h59), Ngọ (11h - 12h59).
Ngày 23 tháng Chạp, tức ngày 14/1/2024 Dương lịch có khung giờ đẹp: Thìn (7h-8h59), Tỵ (9h-10h59), Ngọ (11h - 12h59).
Mâm lễ cúng Tết Thanh minh cần những gì? Vào dịp tiết Thanh minh hàng năm, mọi người thường đi tảo mộ vào ngày Tết Thanh minh và chuẩn bị những mâm cơm tươm tất, đủ đầy bày tỏ lòng thành với gia tiên. Một năm có 24 tiết khí, tiết Thanh minh là tiết khí thứ 5. Tiết Thanh minh năm 2023 bắt đầu vào thứ Tư ngày 5 tháng 4...