Mách nhỏ cho người… sắp đi du lịch
Những ngày nghỉ lễ, sẽ rất nhiều người giã từ thành phố ngột ngạt nắng nóng, trốn lánh ở nơi gió biển mát lành hoặc phố núi se lạnh. Dù bạn là người trẻ, thai phụ, đã có tuổ.i hay là người bệnh… nên lắng nghe ý kiến dưới đây của các chuyên gia y tế, để biết cách chuẩn bị cho ngày nghỉ của mình trọn vẹn niềm vui.
PGS.TS.BS Nguyễn Hoài Nam, chủ tịch hội Tĩnh mạch học TP.HCM:
Người cao tuổ.i: kiểm tra sức khoẻ trước khi đi
Người cao tuổ.i rất cần những chuyến du lịch nghỉ dưỡng. Tuy nhiên, do dễ gặp phải những tai biến khó lường, nên họ cần chuẩn bị chu đáo trước khi lên đường. Nếu có thể, động viên bố mẹ thăm khám, nhờ bác sĩ tư vấn xem có nên đi hay không. Khi khám cần nói rõ mục đích, thời gian và hình thức du lịch để bác sĩ cho lời khuyên tốt nhất. Khám sức khoẻ trước khi đi du lịch còn giúp bác sĩ phát hiện những bệnh về tim mạch, hô hấp, xương khớp…
Cần nắm vững thực địa nơi đến để việc di chuyển, tham quan diễn ra suôn sẻ. Tránh những vùng đang có dịch, bệnh tật. Nên chọn khách sạn có hệ thống phòng ngủ ở tầng thấp để người già dễ bề đi lại. Thức ăn cần được nấu chín, ít dầu mỡ, nên dùng những thực phẩm dễ tiêu hoá như cá, thịt gà, đậu phụ. Người già cũng không nên uống rượu, các chất có chứa cồn, cafein, chỉ nên uống sữa và nước. Với người bị tiểu đường, cần chuẩn bị chế độ ăn như ở nhà. Mang theo máy đo huyết áp, đường huyết cá nhân để kiểm soát thường xuyên sức khoẻ của bố mẹ.
ThS.BS Đặng Lê Dung Hạnh, trưởng khoa khám bệnh, bệnh viện Hùng Vương TP.HCM:
Thai phụ: bầu tám tháng trở lên không nên đi xa
Với những phụ nữ đam mê du lịch thì bầu bì dường như là chướng ngại khá lớn. Tuy nhiên, nếu mang thai từ tháng thứ tư đến tháng thứ tám, thai phụ có thể lên đường nghỉ dưỡng. Những ai bụng đã quá to thì không nên đi. Hoặc nếu thai phụ có tình trạng đau bụng, ra má.u, có chẩn đoán bệnh lý trước đó thì tốt nhất nên ở nhà để cuộc vượt cạn sắp đến được an toàn.
Thai phụ khi đi du lịch cần có ít nhất hai người thân đi cùng để chăm lo sức khoẻ. Bạn nên đi bằng máy bay nếu chuyến bay dài không quá mười tiếng, vì việc ngồi quá lâu sẽ hình thành các cục huyết khối ở chân và khung chậu. Mang theo gối kê sau lưng hoặc dưới đầu gối sẽ giúp cơ thể dễ chịu, dễ lưu thông má.u hơn. Thai phụ cũng cần chọn điểm đến là những nơi có khí hậu trong lành, ít người, và cần tìm hiểu rõ các địa chỉ trung tâm y tế, cấp cứu, để khi có sự cố, bạn biết nơi tìm đến nhờ cứu giúp.
Trong suốt chặng đường du lịch, thai phụ cần uống đủ nước và thu nạp lượng dinh dưỡng như ở nhà. Cần mang theo những món ăn bạn đã làm sẵn tại nhà, chọn những quán ăn sạch sẽ, tránh ăn đồ sống và những món nhiều khả năng gây ngộ độc, nguy hiểm cho sức khoẻ của cả mẹ lẫn con.
TS.BS Trần Thị Mộng Hiệp, trưởng khoa thận – nội tiết, bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM:
Tr.ẻ e.m: luôn theo sát
Video đang HOT
Người lớn đi chơi chỉ lo một, mang theo đứ.a tr.ẻ thì nỗi lo nhân gấp mười. Bởi vậy, nếu quyết định cho trẻ đi cùng, bố mẹ phải có ba ngày chuẩn bị đầy đủ mọi thứ. Trẻ ba tuổ.i có thể theo gia đình đi xa, nhưng khi đó bé vẫn chưa cảm nhận được thế giới xung quanh. Tốt hơn hết, khi trẻ vừa biết đi, đủ cứng cáp, biết vui thú khi được dẫn đi chơi thì người lớn mới mang trẻ theo cùng.
Vào mùa nắng nóng, mẹ nên mang theo đồ thoáng mát cho trẻ. Nếu đi biển, chỉ nên cho trẻ ra biển, hoặc tắm nắng trước 9 giờ sáng, tất nhiên trẻ cũng cần trang bị kính râm và kem chống nắng để bảo vệ da.
Trẻ càng nhỏ thì càng dễ mắc các bệnh nhiễ.m trùn.g, dị ứng, sốt, tiêu chảy. Việc lựa chọn thức ăn cho trẻ rất quan trọng. Gia đình nên mang sữa và dụng cụ chế biến sữa phải được tiệt trùng, đậy kín. Ngay cả nước pha sữa cho bé cũng cần mang theo.
Trẻ ở tuổ.i ăn dặm, có thể mua sản phẩm ăn dặm bán sẵn, hoặc mua cháo đóng hộp, bột ăn dặm có chất lượng tại các siêu thị. Cần lưu ý, những loại thực phẩm trên chỉ có thể cho trẻ ăn trong một, hai ngày, nếu kéo dài trẻ sẽ bị sụt ký. Trẻ từ ba tuổ.i trở lên có thể ngồi cùng bàn ăn chung với người lớn, thức ăn cần được xé nhỏ. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần mang theo sữa chua, ngũ cốc, phômai cho trẻ ăn thêm. Đặc biệt, đừng quên cho trẻ uống nước thường xuyên trong ngày.
Người lớn phải chuẩn bị một hộp thuố.c cá nhân cho riêng trẻ: băng dán, thuố.c sát trùng, hạ sốt, gói thuố.c bù dịch, bù nước, trị ho, những loại thuố.c mà trước giờ gia đình vẫn cho trẻ dùng.
Bố mẹ cần theo sát con mình, phòng tránh những ta.i nạ.n bất ngờ xảy ra với trẻ. (Ảnh minh họa)
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Hữu Đức, giảng viên chính bộ môn dược, đại học Y dược TP.HCM:
Người bệnh nhớ bỏ sẵn thuố.c vào valy
Nghỉ lễ là cơ hội nghỉ ngơi của người khoẻ mạnh, nhưng đôi khi là nỗi thiệt thòi cho những ai đang có bệnh. Tuy nhiên, nếu chuẩn bị kỹ những loại thuố.c để sẵn trong hành lý, bạn cũng có thể an tâm vui chơi. Nếu đang mắc các bệnh cao huyết áp, tim mạch, tất nhiên bạn phải mang theo thuố.c để sử dụng như thường ngày. Đừng bao giờ quên “nhiệm vụ” quan trọng này, bởi nếu không bỏ thuố.c vào valy, giữa đường trở bệnh, tính mạng của bạn sẽ như “ngàn cân treo sợi tóc”.
Trong quá trình vui chơi, bạn và người thân cũng có nguy cơ gặp phải những trường hợp chấn thương, ngộ độc, dị ứng thức ăn. Vì vậy, cần mang theo các loại băng dán, thuố.c sát trùng ngoài da, thuố.c trị tiêu chảy, ho, giảm đau, hạ nhiệt (paracetamol), dị ứng, gói bù nước do tiêu chảy. Nhớ chọn thuố.c không gây buồn ngủ để có thể tiếp tục cuộc chơi. Cũng cần mang theo một nhiệt kế để kiểm soát thân nhiệt khi cần. Cần tách biệt các loại thuố.c dành cho người lớn, trẻ con, người có sẵn bệnh lý, ghi nhãn rõ ràng. Các loại kem chống nắng, kính mát cũng cần mang theo để bảo vệ mắt và da trước bức xạ mặt trời.
TS.BS Trần Thị Minh Hạnh, phó giám đốc trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM:
An toàn thực phẩm trên hết
Mùa nắng nóng, những vùng du lịch nổi tiếng thường rất đông khách, càng tạo cơ hội cho các hiện tượng ngộ độc. Trước khi bước vào một hàng quán nào đó, bạn nên quan sát quán đó có vòi nước, có nơi rửa chén bát cố định hay không. Bếp núc, hàng ăn trong quán phải sạch sẽ, trưng bày thức ăn gọn gàng, đậy kín, không ruồi nhặng đeo bám. Với những món tái, sống, cần phải hạn chế, không ăn nhiều. Cho dù là hải sản mới vớt dưới nước lên, tươi rói thì vẫn có thể nhiễm vi sinh, gây ngộ độc hoặc các bệnh đường ruột.
Nếu mang theo xôi, cơm nắm, nên để riêng mỗi loại vào hộp sạch và chỉ sử dụng trong vòng bốn tiếng đồng hồ. Hạn chế uống nước đá, và nên mang nước đóng chai của những hãng uy tín theo bên mình, vì khi leo trèo, hoạt động nhiều, bạn cần bù đủ nước cho cơ thể. Cần giảm thói quen ăn vặt dọc đường, nên ăn đúng bữa, không quá no cũng không quá lơ là.
Theo Nguyên Cao (Sài gòn tiếp thị)
Pôlýp đại - trực tràng - Dấu hiệu ung thư
Pôlýp đại - trực tràng là môt hay nhiêu khôi u đường kính từ vài milimet đên vài centimet, nhô lên bê mặt lòng đại - trực tràng. Pôlýp đại - trực tràng có thê là u lành tính, môt sô khác có thê biên thành ung thư và môt sô đã trở thành ung thư rôi!
Người nào dê bị pôlýp đại - trực tràng?
Đại tràng là phân ruôt cuôi cùng của ông tiêu hoá (còn được gọi là ruôt già), dài 1 - 1,5m, hình chữ U ngược, bắt đâu từ manh tràng đên đoạn cuôi cùng là trực tràng và tân hêt ở hâu môn.
Bât kỳ ai cũng có thê bị bênh pôlýp đại - trực tràng, nhưng môt sô người có cơ địa dê mắc bênh hơn: người trên 50 tuôi, người đã từng được cắt bỏ pôlýp đại - trực tràng, người có người thân (cùng huyêt thông) bị pôlýp hay ung thư đại - trực tràng, người mắc bênh ung thư buông trứng hoặc tử cung trước 50 tuôi. Ngoài ra, những yêu tô sau cũng có thê làm người ta dê mắc bênh này: ăn nhiêu mỡ, hút thuôc, uông rượu nhiêu, không tâp thê dục, quá mâp.
Đa sô bênh nhân bị bênh này không có biêu hiên gì cho đên khi tình cờ phát hiên khi khám bênh vì môt bênh khác hoặc khi kiêm tra sức khoẻ có soi đại tràng. Môt sô ít bênh nhân có biêu hiên triêu chứng như: đi tiêu phân có má.u, chả.y má.u ra hâu môn, táo bón hoặc tiêu lỏng kéo dài. Các triêu chứng này cũng có thê xảy ra trong các bênh khác chứ không chỉ ở pôlýp đại - trực tràng, nhưng đó là những biêu hiên bât thường cân đên bác sĩ chuyên khoa vê phâu thuât tiêu hoá đê được định bênh và chữa trị thích hợp.
Làm sao phát hiên?
Những pôlýp đơn đôc ở đại tràng có thê là những khôi u hoàn toàn lành tính và tôn tại trong nhiêu năm mà không ảnh hưởng gì đên sức khoẻ, và bênh nhân cũng không hê biêt mình mắc bênh. Tuy nhiên chúng cũng tiêm ân khả năng biên thành ung thư đại - trực tràng sau này.
Đi tiêu ra má.u tươi là một trong những dấu hiệu ung thư đại- trực tràng (Ảnh minh họa)
Môt sô pôlýp lành tính có thê gây xáo trôn vê tiêu hoá như chả.y má.u, gây táo bón hoặc tiêu lỏng. Những pôlýp có chân rông, không có cuông thì khả năng ác tính cao hơn những pôlýp có chân nhỏ hay cuông dài lòng thòng. Càng có nhiêu pôlýp thì khả năng hoá ác tính càng cao. Những trường hợp bênh đa pôlýp đại tràng di truyên thì khả năng trở thành ung thư là 100%. Do đó, bênh pôlýp đại - trực tràng cân được phát hiên và cắt bỏ trước khi trở thành ác tính.
Bác sĩ khám lâm sàng chỉ phát hiên được những pôlýp trực tràng cách rìa hâu môn từ 8cm trở xuông. Những trường hợp còn lại phải dùng các biên pháp cân lâm sàng mới phát hiên được.
Xét nghiêm phân là phương pháp có tính gợi ý đê tâm soát pôlýp và ung thư đại trực tràng bằng cách tìm má.u ân trong phân hoặc xét nghiêm ADN.
Chụp X-quang đại tràng có thụt thuôc cản quang có thê phát hiên được môt hoặc nhiêu pôlýp hay khôi u đại trực tràng, nhưng dê bỏ sót những pôlýp nhỏ. Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) cũng có thê phát hiên pôlýp hoặc khôi u đại trực tràng. Ngoài ra các máy chụp cắt lớp vi tính thê hê mới (đa lát cắt) có thê thông qua chương trình tái hiên ảnh đê cho ra hình ảnh giông như hình ảnh nhìn từ trong lòng đại tràng, gọi là nôi soi ảo. Nôi soi ảo được thực hiên nhanh chóng, không gây cảm giác khó chịu nhưng đô chính xác không cao như nôi soi thât và dĩ nhiên khi phát hiên pôlýp, bênh nhân cân phải được nôi soi thât đê xác định và sinh thiêt hoặc cắt bỏ.
Nôi soi đại tràng là phương pháp chính xác nhât đê phát hiên pôlýp hay u và có thê sinh thiêt đê xác định bản chât của chúng. Ông soi mêm được đưa vào hâu môn và đưa dân lên trên đên hêt toàn bô đại tràng đê quan sát trên hê thông video chât lượng cao.
Ngoài ra, qua nôi soi, bác sĩ có thê dê dàng đưa dụng cụ vào theo ông soi đê cắt bỏ những pôlýp được phát hiên. Trước khi soi đại tràng, bênh nhân được chuân bị bằng cách uông thuôc xô làm sạch phân. Khi soi, bênh nhân được gây mê hoặc tiêm thuôc tiên mê nên không có cảm giác đau hay khó chịu quá mức. Nôi soi là thủ thuât tương đôi an toàn và có thê thực hiên cho bênh nhân ngoại trú (không cân nhâp viên) vì tỷ lê biên chứng thủng đại tràng rât thâp: khoảng 0,02%. Thủng đại tràng có thê xảy ra ở trường hợp có sẵn bênh lý ở thành đại tràng như viêm túi thừa đại tràng.
Điêu trị
Ung thư đại - trực tràng ngày càng tăng PGS.TS.BS Nguyễn Thuý Oanh, Chủ tịch chi hội Nội soi tiêu hoá miền Nam, trưởng khoa nội soi bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết: Ở Việt Nam, ung thư đại - trực tràng là một trong những ung thư hàng đầu và có xu hướng ngày càng tăng. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp thành phố (giai đoạn 1) về ung thư đại - trực tràng thực hiện trên 219 bệnh nhân tại khoa nội soi bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho thấy tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh này lên tới 7,3%. Các bệnh nhân trong nhóm khảo sát có các triệu chứng: đau bụng, tiêu chảy, táo bón, hoặc táo bón và tiêu chảy xen kẽ, tiêu ra má.u, sụt cân, mót cầu, không triệu chứng (hơn 69%). Nhiều bệnh nhân có triệu chứng bệnh nhưng lần lữa không đi khám. Kết quả khảo sát phát hiện 31,5% bệnh nhân có triệu chứng bất thường, 25,1% có pôlýp, 10,5% bị đa pôlýp và 7,3% ung thư giai đoạn sớm.
T.L
Trong hâu hêt trường hợp, bác sĩ nôi soi sẽ cắt bỏ pôlýp trong khi làm thủ thuât nôi soi đại tràng. Mâu pôlýp cắt bỏ sẽ được gởi đên phòng giải phâu bênh đê khám nghiêm dưới kính hiên vi xác định bản chât lành hay ác tính của pôlýp. Nêu lành tính, bênh nhân được coi như đã điêu trị hêt bênh nhưng cân được kiêm tra định kỳ sau đó: sau một tháng, mỗi ba tháng trong chín tháng tiếp theo, mỗi sáu tháng trong năm thứ hai và mỗi năm trong ba năm sau đó.
Khi giải phâu bênh xác định pôlýp đã hoá ác, nêu sẹo cắt pôlýp còn tê bào ung thư, bênh nhân cân được phâu thuât cắt bỏ đoạn đại tràng có pôlýp. Nêu sẹo cắt pôlýp không còn tê bào ung thư, bênh nhân cân được nôi soi kiêm tra định kỳ theo dõi sẹo cắt pôlýp.
Môt sô trường hợp khó cắt qua nôi soi vì nguy hiêm như pôlýp to, cuông ngắn, hoặc pôlýp đã hoá ác, viêc cắt pôlýp sẽ diên ra dưới sự phôi hợp giữa bác sĩ nôi soi và bác sĩ phâu thuât nôi soi ô bụng.
Trường hợp bênh đa pôlýp đại tràng di truyên, bênh nhân cân được phâu thuât cắt bỏ toàn bô phân đại tràng có pôlýp đê ngăn ngừa ung thư vì khả năng hoá ác trong trường hợp này là 100%. Ngoài ra, tât cả thành viên gia đình có cùng quan hê huyêt thông đêu phải soi kiêm tra đại tràng.
Phòng ngừa
Hiên nay, y học vân chưa có biên pháp chắc chắn đê phòng ngừa bênh pôlýp đại tràng, nhưng có thê giảm thâp nguy cơ bị bênh bằng cách: ăn nhiêu rau quả và ít thịt mỡ, không hút thuôc, hạn chê uông rượu, tăng cường vân đông thê dục, giảm béo phì. Điêu quan trọng nữa là khám tâm soát pôlýp và u đại - trực tràng đôi với đôi tượng có nguy cơ cao như đã nói.
Theo TS.BS Đặng Tâm (Sài gòn tiếp thị)
Những bệnh cần khám theo từng độ tuổ.i Từ áp lực má.u đến mật độ xương, tất cả đều cần phải được kiểm tra hàng năm, nhất là khi tuổ.i tác của chúng ta ngày càng tăng lên. Tùy theo từng độ tuổ.i chị em sẽ cần những đợt khám kiểm tra sức khỏe khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn của bạn để kiểm tra sức khỏe ở mọi lứa...