M.a tú.y tổng hợp đang giế.t ngườ.i như thế nào?
Tại các bệnh viện tâm thần, số lượng bệnh nhân với những biểu hiện quái lạ, khác thường gia tăng nhanh chóng. Điểm chung ở những bệnh nhân tâm thần này chính là họ là những con nghiệ.n, bị lệ thuộc vào m.a tú.y tổng hợp.
Hiểm họa khôn lường từ m.a tú.y mới
Một người đàn ông 34 tuổ.i, đang điều trị tại Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia thường xuyên gặp phải những cảm giác mơ hồ, khó hiểu, lúc nào cũng nghĩ mình là chim bay lượn trên bầu trời khi cách đây 2 năm, trong những lần tụ tập bạn bè tại quán bar, anh đã biết đến và “bập vào” các loại m.a tú.y mới rồi trở thành bệnh nhân tâm thần, tỉnh tỉnh mơ mơ, lúc nào cũng tưởng tượng ra thế giới của người âm. Giờ đây, khi tình trạng bệnh đã ổn định hơn, anh mới tiếc nuối về quãng thời gian còn là một “thanh niên nghiêm túc”, tốt nghiệp Học viện Ngân hàng, đầu quân cho một doanh nghiệp nước ngoài với mức lương 3.000USD/tháng.
Theo PGS. TS Trần Hữu Bình – Nguyên Trưởng khoa Điều trị nghiệ.n chất – Viện Sức khỏe Tâm thần QG, những năm gần đây, tại các bệnh viện tâm thần, số bệnh nhân gia tăng ở các khoa nghiệ.n chất. Nếu như ở các khoa bệnh khác, chủ yếu là người cao tuổ.i thì tại khoa bệnh này, hầu hết đều ở độ tuổ.i dưới 40, thậm chí có cả những học sinh đang tuổ.i đi học. Biểu hiện tâm thần của bệnh nhân khoa nghiệ.n chất càng ngày càng có những điểm khác lạ, thậm chí là quái dị, khó giải thích.
Ngày nay, có thể dễ dàng bắt gặp giới trẻ sử dụng các loại chất hướng thần và m.a tú.y ở những nơi đông người như quán karaoke, quán bia, quán bar, vũ trường, thậm chí là ở những quán trà đá. Sự tò mò, ham thích khám phá cái mới cộng với xu hướng ăn chơi, thích thể hiện, thích sành điệu khiến các loại m.a tú.y tổng hợp dễ dàng tiếp cận giới trẻ hơn bao giờ hết.
PGS.TS Vũ Đức Định (Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện E) cho rằng: Với những loại m.a tú.y “truyền thống”: Thuố.c phiệ.n, morphin, heroi.n, cần sa…, cơ hội sống sau khi sử dụng quá liều và được cấp cứu kịp thời là khả dĩ, thì những loại m.a tú.y mới, khi đã có biểu hiện sốc thì thực sự… nạ.n nhâ.n đã cầm chắc cái chế.t.
Vì sao m.a tú.y tổng hợp chính là cái chế.t?
Từ thực tế điều trị cho các bệnh nhân sốc m.a tú.y, PGS.TS Vũ Đức Định (Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện E) cho biết, các trường hợp ngộ độc m.a tú.y tổng hợp thế hệ mới đều có chung một đặc điểm là diễn biến nặng và t.ử von.g sau khi dùng thuố.c, t.ử von.g ngay cả trong bệnh viện, khi bệnh nhân đã được tiến hành cấp cứu, hồi sức tích cực ở các bệnh viện lớn tuyến đầu.
“Bệnh nhân t.ử von.g nhanh chóng trong tình trạng suy đa tạng, ngay trong phòng hồi sức tích cực, dưới sự bất lực của đội ngũ thầy thuố.c. Mổ t.ử th.i cho thấy tình trạng xuất huyết não, phù não, chả.y má.u phổi, xuất huyết đa ổ trong cơ tim, cơ vân, chả.y má.u dạ dày, gan tổn thương nặng, màu thâm đen, xung huyết chả.y má.u, lách, thận, tụy, ruột, bàng quang đều phù nề, chả.y má.u…” – BS Định nói.
Vậy tại sao m.a tú.y tổng hợp lại gây một bệnh cảnh tổn thương toàn thân nặng nề và t.ử von.g nhanh như vậy? PGS Vũ Đức Định phân tích: Thứ nhất đó là do độc tính của thuố.c. Đây là những loại thuố.c trực tiếp tác động đến hệ thần kinh trung ương, gây mất kiểm soát nhận thức và làm rối loạn hoạt động của các cơ quan đảm bảo chức năng sống của cơ thể như suy hô hấp, suy tuần hoàn và hầu như toàn bộ các cơ quan khác trong cơ thể như gan, thận, ruột, lách, tụy, huyết học. Bệnh nhân có thể đột tử do nhồi má.u cơ tim, do loạn nhịp tim, sốc nặng, toan má.u nặng…
Thứ hai là sản phẩm thường kết hợp hai – ba loại m.a tú.y để tăng độ “phê” cho người sử dụng dẫn đến độc tính tăng cao. “Cuối cùng, việc khó xác định chính xác loại, liều lượng đã sử dụng của độc chất cũng như không có thuố.c kháng độc đặc hiệu là cơ hội không thể tốt hơn cho tử thần ra đòn kết thúc” – PGS Định phân tích.
Video đang HOT
Liên tục phát hiện chất/tiền chất m.a tú.y mới
Thượng tá Bùi Đức Thiêm – Phó trưởng phòng 5 – Cục CS Điều tra tội phạm về m.a tú.y, Bộ Công an cho biết với m.a tú.y tổng hợp, ở người nghiệ.n dài ngày, sử dụng liều cao sẽ dẫn đến trầm cảm nặng, có thể có ý tưởng và hành vi t.ự sá.t hoặc á.m sá.t những người xung quanh. Đó chính là lý do vì sao gần đây thường xuyên có những vụ người nghiệ.n ma túy đá tự cứa tay chân để t.ự sá.t hoặc sá.t hạ.i những người thân trong gia đình.
Có nhiều lý do khiến m.a tú.y tổng hợp, gây ảo giác được sử dụng phổ biến. Chính những cảm giác hưng phấn này khiến người trẻ tuổ.i tò mò và muốn thử dùng qua các loại m.a tú.y tổng hợp. Sự ra đời của các loại m.a tú.y mới khiến Danh mục chất m.a tú.y và tiề.n chất phải cập nhật thường xuyên. Năm 2018, Danh mục này dài hơn rất nhiều, tăng lên con số 559 chất. Như vậy, chỉ sau 5 năm, số lượng các chất m.a tú.y phát hiện được đã tăng lên gấp đôi với gần 300 chất.
Đại tá Vũ Văn Hậu – Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về m.a tú.y, Bộ Công an cho biết: M.a tú.y tổng hợp hiện nay được bào chế dưới dạng một cái bánh, một cái kẹo, hay đồ chơi, như là lời mời gọi, quảng cáo, đồng thời khiến các bạn trẻ suy nghĩ rằng đây là những thứ luật pháp không cấm, có bắt được cũng không sao đâu. Nếu các bạn trẻ không nhận ra điều đó, thì sẽ đi vào con đường nghiệ.n ngập, đi vào bóng tối.
Theo Lao động
Loạn thần giả bệnh: Nghiêm trọng, khó lành!
Kinh tế phát triển, đô thị hóa tăng, nhiều stress cuộc sống, hệ lụy là tăng những rối loạn tâm thần. Viện Sức khoẻ tâm thần cho biết, hiện khoảng 30% người Việt bị rối loạn tâm thần.
Loạn thần giả bệnh là một dạng bệnh tâm thần đặc biệt, người bệnh có động thái như là mắc bệnh thật sự, có khi họ tự gây ra các triệu chứng, các tổn thương cho chính bản thân để chứng minh rằng mình có bệnh thật.
Tổng quan về chứng loạn thần giả bệnh
Loạn thần giả bệnh, bệnh tự tạo (factitious disorder, playing sick, sick player), còn gọi là hội chứng Munchausen, là một bệnh tâm thần kỳ quặc, trong đó người bệnh liên tục có các hành động như thể có bị bệnh thể chất, cảm xúc hoặc nhận thức như thật. Nhiều lúc, bệnh nhân gây ra dấu hiệu, thương tật cho chính bản thân với ý đồ không vì lợi ích vật chất hay tài chính, mà chủ yếu là gây sự chú ý, thông cảm và chăm sóc của người chung quanh, đặc biệt với thầy thuố.c.
Loạn thần giả bệnh được Baron von Munchausen, một sĩ quan Đức thế kỷ 18, phát hiện đầu tiên, nên được đặt tên là hội chứng Munchausen. Hầu hết các bệnh nhân mắc hội chứng này thường có các triệu chứng cơ năng như đau tức ngực, đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa, sốt...
Tuy chưa có số liệu thống kê tin cậy, chính thức về tỷ lệ mắc bệnh, nhưng loạn thần giả bệnh thường hiếm, chỉ khoảng 1% . Bệnh thường gặp ở người trung niên, nhưng cũng có phát hiện ở tr.ẻ e.m và người cao tuổ.i.
Cần phân biệt loạn thần giả bệnh với hai tình huống: (1) Bịa đặt ra bệnh để trục lợi, như để xin nghỉ việc hay thắng kiện. Người loạn thần giả bệnh biết được việc gây ra triệu chứng, thương tổn có thể nguy hại cho bản thân nhưng họ lại không ý thức được vì sao mình làm như thế; và (2) Bệnh loạn thần bắt chước, hysteria, trong trường hợp này bệnh nhân có những hành vi quá mức và ngoài tầm kiểm soát bắt chước giống căn bệnh thật.
Theo các nhà nghiên cứu, hai yếu tố sinh học và tâm lý góp phần tạo ra hội chứng loạn thần giả bệnh này. Một số tác giả khác lại gợi ý, tiề.n sử bị lạm dụng, bỏ rơi, nhiều lần đau nặng phải nằm viện cũng có liên quan đến việc khởi phát bệnh.
Nếu không được điều trị ổn định, chứng loạn thần giả bệnh có thể có những biến chứng, thậm chí t.ử von.g, liên quan đến việc tự gây thương tích, lạm dụng và phản ứng phụ của thuố.c tự dùng, tai biến do làm quá nhiều xét nghiệm, thủ thuật và phương pháp điều trị, và nguy cơ muốn t.ự t.ử.
Chẩn đoán
Loạn thần giả bệnh rất khó chẩn đoán vì bệnh nhân thường không thành thực khai nhận. Để tìm, chẩn đoán đúng căn bệnh, bác sĩ thường phải theo tuần tự gồm các bước: (1) một là loại trừ các bệnh tật thể chất và tinh thần, (2) hai là theo dõi các chỉ dấu gợi ý bị bệnh; (3) ba là phối hợp với bác sĩ tâm thần, và sử dụng các thủ thuật chuyên khoa, và (4) bốn là rà soát theo tiêu chí Cẩm nang chẩn đoán và thống kê bệnh loạn thần (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM5) của Hội Tâm thần Hoa Kỳ (American Psychiatric Association APA) .
Các dấu hiệu gợi ý hội chứng Munchausen gồm:
- Bệnh nhân thường có kiến thức sâu rộng về y tế, các thuật ngữ y học, cũng như mô tả rõ các sách giáo khoa y học, các bệnh viện chuyên khoa...
- Hồ sơ y bạ với nhiều lần khám, kiểm tra, xét nghiệm và tư vấn nhưng thường không có căn bệnh thực thể phù hợp.
- Các triệu chứng bệnh thường không rõ ràng, đặc biệt không có triệu chứng hay xét nghiệm "vàng" kèm theo. Đặc biệt, có các triệu chứng chỉ xuất hiện khi bệnh nhân một mình hoặc không được theo dõi, ví dụ: co giật, nôn mửa, đi lỏng...và xuất hiện các triệu chứng mới hoặc bổ sung sau kết quả xét nghiệm âm tính.
- Háo hức khi được đề nghị làm thêm các xét nghiệm y khoa, các thủ thuật thăm dò khác, thậm chí cả phẫu thuật.
- Không cho phép chuyên gia, bác sĩ xem hồ sơ, gặp gỡ hoặc nói chuyện với gia đình, bạn bè hoặc các cơ sở chăm sóc sức khỏe trước đây.
- Tạo những dấu hiệu, xét nghiệm giả như cào rách da, cột dây cho tím tái tay, cho má.u vào phân, nước tiểu để có "hội chứng lỵ" hay tiểu má.u.....
Điều trị loạn thần giả bệnh thế nào?
Điều trị chứng loạn thần giả bệnh rất khó khăn vì người bệnh thường tự động điều trị những rối loạn khác nhau do họ "phát minh" ra, và không chấp nhận chế độ điều trị chuẩn xác y học. Khi chăm sóc cần bảo vệ, tránh để bệnh nhân tự hại cơ thể và chỉ dẫn họ những tác hại có thể xảy ra.
Mục tiêu đầu tiên là thay đổi hành vi của người bệnh và giảm thiểu tối đa sự lạm dụng hoặc sử dụng quá nhiều thuố.c men, phương tiện y tế. Sau đó, tìm ra các vấn đề tâm lý gây ra rối loạn hành vi của bệnh nhân.
Điều trị chính cho chứng loạn thần giả bệnh là tâm lý trị liệu, một loại tư vấn y học, tập trung vào việc thay đổi tư duy và hành vi của cá nhân, liệu pháp nhận thức hành vi. Cũng cần hướng dẫn người thân trong gia đình không nên khen thưởng, cổ xúy hay xa lánh người bệnh.
Hiện tại, chứng loạn thần loạn thần giả bệnh chưa có thuố.c điều trị. Tuy nhiên, thầy thuố.c tùy theo trường hợp cụ thể, có thể dùng các thuố.c điều trị các loạn thần liên quan như trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn nhân cách.
Thay lời kết
Trong khi có bệnh nhân chỉ mắc loạn thần giả bệnh vào một giai đoạn nào đó, còn hầu hết thường tái diễn và rất khó điều trị vì bệnh nhân không chấp nhận căn bệnh nên không tuân thủ theo hướng dẫn, tư vấn, điều trị.
Chứng loạn thần giả bệnh là một loạn thần chức năng, thuộc bệnh lý tâm thần kinh. Do đó, không có cách nào để ngăn ngừa và điều trị triệt để. Việc điều trị, thực chất là tư vấn, tâm lý liệu pháp hướng tới kiểm soát các rối loạn hơn là cố chữa hết nó.
Bác sĩ điều trị, gia đình, người thân tránh xác định trực tiếp loạn thần giả bệnh, vì làm như thế người bệnh sẽ tự ái, giận dữ, phản kháng ngay và từ chối hướng dẫn trị liệu tiếp. Cần động viên tâm lý tình cảm để họ thuận lòng, tiếp nhận lời khuyên và tâm lý trị liệu. Cũng cần tránh, hạn chế nhập viện, xét nghiệm hoặc điều trị không cần thiết, tốn kém và thêm hại cho bệnh nhân.
TS.BS Trần Bá Thoại
Ủy viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam
Theo Dân trí
Ám ảnh mất 2 con liên tiếp đeo đẳng trong tâm trí, người mẹ trầm cảm nặng sau 10 năm Sau nhiều năm sống trong nỗi lo âu, chị đã rơi vào trầm cảm nặng và phải vào bệnh viện tâm thần điều trị. Chị Nguyễn Thị Tuyết Chinh (35 tuổ.i) hiện đang bị trầm cảm nặng sau sinh. Khi vào viện, chi Chinh ơ trong tình trạng chống đối hoàn toàn không ăn uống, không phối hợp điều trị. Theo PGS.TS Tô...