Lý do khiến điều dưỡng trưởng bỏ việc đi bán trà sữa sau 20 năm làm nghề

Theo dõi VGT trên

Một thực tế tại không ít bệnh viện ở TP.HCM, công việc nhiều, áp lực lớn, kỳ vọng của người bệnh cao khiến nhân viên y tế rơi vào lo âu, trầm cảm, suy kiệt cả thể chấttinh thần.

Nhân viên y tế trầm cảm bỏ việc, thậm chí t.ự sá.t

Cách đây chưa lâu, nhiều đồng nghiệp và bạn bè bất ngờ khi một điều dưỡng trưởng có 20 năm trong nghề tại TP.HCM xin nghỉ việc, về nhà… bán trà sữa.

Lý do khiến điều dưỡng trưởng bỏ việc đi bán trà sữa sau 20 năm làm nghề - Hình 1
Bác sĩ Bệnh viện Hùng Vương trong một ca mổ. Ảnh: BVCC

Ít người biết rằng chị phải chịu quá nhiều áp lực từ cường độ công việc đến cuộc sống riêng nên rơi vào tình trạng lo âu, căng thẳng mức độ nặng, đặc biệt trong giai đoạn dịch Covid-19, khi cả bệnh viện phải giãn cách, các y bác sĩ luân phiên trực chiến trong khu cách ly.

“Khi bệnh viện thực hiện đán.h giá mức độ lo âu, căng thẳng của nhân viên theo thang điểm thì chị ở mức điểm cao. Mặc dù có chia sẻ trong các buổi hoạt động chung của bệnh viện nhưng cuối cùng, chị vẫn quyết định từ bỏ công việc đã gắn bó hơn 20 năm” – TS.BS. Phan Thị Hằng, Phó Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương chia sẻ.

Sở Y tế TP.HCM nhận định, nhân viên ngành y là những người có nguy cơ bị stress, trầm cảm, lo âu, kiệt sức cao hơn rất nhiều so với các ngành nghề khác.

Thậm chí, như Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Văn Vĩnh Châu tiết lộ, đã có nhân viên y tế bị trầm cảm quá nặng, không được chia sẻ, điều trị đã t.ự sá.t.

Có bác sĩ lúc nào cũng ngủ gục khi ngồi họp

“Nhân viên ngành y tế đang có hội chứng quá tải công việc. Họ cần được quan tâm, chăm sóc sức khỏe tâm thần” – PGS.TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, nhấn mạnh.

Ông kể đã từng chứng kiến tại cuộc họp định kỳ hàng tháng ở bệnh viện, một bác sĩ lúc nào cũng ngủ gục, không thể tập trung. Tìm hiểu thì mới biết, bác sĩ này thường phải hoàn thành công việc vào lúc 1-2h sáng. Trung bình ngày làm việc của anh thường xuyên kéo dài 16-20 tiếng, áp lực rất lớn.

Lý do khiến điều dưỡng trưởng bỏ việc đi bán trà sữa sau 20 năm làm nghề - Hình 2
Áp lực tại khoa Cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy. Ảnh: BVCC

Theo bác sĩ Dũng, nhân viên y tế TP.HCM bị suy sụp về thể chất và tinh thần do yêu cầu về chất lượng bệnh viện của người bệnh ngày càng cao hơn, áp lực tự chủ tài chính… Những điều này dẫn đến kỳ vọng lớn hơn về năng suất, khối lượng công việc.

Ngoài ra, các khó khăn lâu nay của ngành cũng chưa được giải quyết. Đó là lương thấp, không thu hút được người trẻ, giỏi; nhân lực các lĩnh vực đặc thù như bác sĩ chuyên khoa lao, cấp cứu hồi sức, giải phẫu bệnh… thiếu hụt; đầu tư vào ngành dàn trải, hạ tầng máy móc cũ kỹ khiến hiệu quả công việc thấp.

Đáng lo ngại hơn, như TS. Phạm Phương Thảo, Trưởng khoa Tâm lý lâm sàng Bệnh viện Lê Văn Thịnh, chỉ ra: chính các nhân viên y tế cũng không ý thức được sức khoẻ tâm thần của mình có vấn đề. Họ ngại đến gặp các chuyên gia tâm lý vì sợ bị đồng nghiệp đán.h giá, bàn tán, kỳ thị.

Một câu hỏi khác cũng được đặt ra là lãnh đạo các bệnh viện, khoa phòng khi có vấn đề về sức khoẻ tâm thần thì ai chăm sóc?

Video đang HOT

TS.BS Phan Thị Hằng, Phó Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương, thẳng thắn: “Chúng tôi đào tạo cho các trưởng khoa, điều dưỡng trưởng có thể nhận diện, phát hiện sớm các dấu hiệu lo âu, căng thẳng, trầm cảm của y bác sĩ để kịp thời điều chỉnh công việc, giải toả áp lực. Nhưng khi chính các lãnh đạo bị lo âu, căng thẳng, chúng tôi chỉ biết tự chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau”.

Một kết quả khảo sát trầm cảm, lo âu, stress ở nhân viên y tế tại Bệnh viện Hùng Vương (thực hiện năm 2021) cho thấy có tới 16,5% trên tổng số 1.186 nhân viên y tế bị stress, 42,2% bị trầm cảm và 24,3% có chứng rối loạn lo âu.

Theo Sở Y tế, trong tháng 4/2024, cơ quan này sẽ ban hành tài liệu hướng dẫn về sức khỏe tâm thần dành cho nhân viên y tế. Tài liệu sẽ giúp nhân viên y tế biết cách tự phát hiện vấn đề và tự điều trị cho bản thân, cung cấp các địa chỉ để được tham vấn về tình trạng sức khỏe tâm thần. Cùng với đó là các lớp đào tạo dành cho các nhà lãnh đạo, quản lý y tế nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần cho nhân viên.

Lãnh đạo Sở Y tế luôn nhấn mạnh để triển khai hiệu quả chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần cho nhân viên y tế, việc đầu tiên cần làm là thay đổi nhận thức, xóa bỏ ngay định kiến về vấn đề sức khỏe tâm thần. Các lãnh đạo phải có các kỹ năng để vừa chăm sóc cho bản thân vừa hỗ trợ kịp thời cho nhân viên.

Cụ ông chạy xe ôm thẫn thờ xin cứu vợ nhập viện vì suy kiệt

Bà Sang làm lao công, tuy không nặng nhọc nhưng luôn tay luôn chân. Trước khi kiệt sức đến ngất xỉu, cụ bà đã ho dai dẳng nhiều ngày, chỉ mua thuố.c uống tạm mà không thăm khám bệnh.

Suốt 3 tuần nay, hoàn cảnh của bà Phùng Thị Kim Sang (65 tuổ.i) khiến các bác sĩ, điều dưỡng Khoa Hồi sức tích cực chống độc (Bệnh viện Lê Văn Thịnh) vô cùng xó.t x.a.

Bà Sang được đưa vào nhập viện trong tình trạng lơ mơ. Bác sĩ Ngô Thị Bích Thảo cho biết, bà bị sốc nhiễ.m trùn.g đường hô hấp, biến chứng suy đa cơ quan, nhồi má.u cơ tim cấp.

Trước đó, dù bị ho dai dẳng nhiều ngày nhưng bà Sang không đi khám bệnh, sợ sẽ tiêu lậm vào tiề.n dành để đóng trọ. Bà chỉ dám mua thuố.c uống tạm khiến bệnh trở nặng.

Cụ ông chạy xe ôm thẫn thờ xin cứu vợ nhập viện vì suy kiệt - Hình 1

Bà Sang đổ bệnh dài ngày vẫn cố đi làm lao công đến kiệt sức.

Ở tuổ.i 65, vốn nên được nghỉ ngơi, an hưởng tuổ.i già, bà Sang vẫn đi làm lao công. Vợ chồng bà không có con cái, lại chẳng có nhà cửa, đất đai nên không có ai để cậy nhờ.

Trong quá trình điều trị, bác sĩ đã dùng thuố.c kháng sinh để khống chế sốc nhiễ.m trùn.g. Đến nay, bà Sang tạm thời vượt qua cơn nguy kịch nhưng tình trạng sức khỏe vẫn chưa ổn định, có thể trở nặng bất cứ lúc nào.

Các bác sĩ lo lắng vì bà có dấu hiệu tổn thương thận cấp. Nếu vẫn không có kinh phí để điều trị tích cực khiến bệnh kéo dài, nguy cơ bà phải lọc má.u cấp cứu. Đối với người bệnh không có bảo hiểm y tế, chi phí cho mỗi lần lọc má.u lên đến hàng chục triệu đồng.

"Hiện tại bà đã nợ viện phí gần 80 triệu, chúng tôi vẫn đang cố hết sức nhưng bà rất cần sự giúp đỡ lúc này", bác sĩ Thảo chia sẻ.

Cụ ông xin khắp nơi được 3 triệu đồng lo cho vợ

Ngồi bần thần ngoài hành lang bệnh viện, thỉnh thoảng ông Nguyễn Văn Tuấn (60 tuổ.i) lại hướng ánh mắt vào khu vực vợ đang điều trị. Đôi mắt đỏ quạch vì thiếu ngủ và khóc.

Ông Tuấn và bà Sang kết duyên vợ chồng từ thuở đôi mươi. Đến nay đã gần 40 năm, trải qua nhiều khó khăn, vất vả nhưng ông bà vẫn thương nhau như trước. Điều khiến họ tiếc nuối duy nhất là không thể có con để gửi gắm lúc tuổ.i già.

Cụ ông chạy xe ôm thẫn thờ xin cứu vợ nhập viện vì suy kiệt - Hình 2

Ông Tuấn tranh thủ vài phút vào thăm để động viên vợ.

Cụ ông chạy xe ôm thẫn thờ xin cứu vợ nhập viện vì suy kiệt - Hình 3

Hình ảnh cụ ông ngồi bần thần ngoài hành lang, đôi mắt đỏ hoe thỉnh thoảng lại ngóng về nơi vợ mình đang nằm điều trị khiến các bác sĩ xó.t x.a.

Thời trẻ, ông Tuấn đạp xích lô, sau này bị cấm, ông mới chuyển sang chạy xe ôm. Những năm công nghệ chưa phát triển, thu nhập của ông vẫn đủ trang trải. Nhưng rồi cuộc sống ngày càng hiện đại, cụ ông đã lớn tuổ.i không thể nào bắt kịp.

Mấy năm nay, ông Tuấn vẫn chạy xe ôm truyền thống, thường bắt khách gần bến xe Phương Trang trên đường Lê Hồng Phong. Trung bình mỗi ngày được 80-100 ngàn, hiếm hoi mới có ngày được hơn, bởi ai cũng thích đặt xe qua ứng dụng.

Ông Tuấn tâm sự: "Tiề.n tôi kiếm được đưa bà ấy đi chợ, còn tiề.n lương mỗi tháng của bà ấy để đóng trọ. Mỗi lần đau ốm chỉ mua vài viên thuố.c thôi là lại túng thiếu, nào có dư đồng nào".

Hôm ấy, nhìn thấy bà lụi dần đến ngất xỉu trong vòng tay mình, ông hốt hoảng. Những anh chị em khác của ông bà đều có gia đình riêng, cũng làm mướn mưu sinh, chẳng dư dả nên không nhờ vả được. Trong thời gian bà nằm viện, ông chạy vạy khắp nơi, xin được 3 triệu đồng đều đóng hết vào viện phí, nhưng bấy nhiêu đó chẳng thấm là bao.

Bản thân ông cũng bị cao huyết áp, thường xuyên đau đầu. Sợ không may mình ngã xuống thì không còn ai lo nên ông động viên mình phải vững vàng. Thế nhưng, đối với khoản viện phí khổng lồ của bà, ông không biết phải làm sao.

"Giờ tôi chỉ biết cầu xin bác sĩ chữa trị cho bà ấy thôi, không biết được bao lâu...", ông Tuấn bần thần.

Ông Tuấn thủ thỉ động viên bà Sang.

Mọi sự giúp đỡ xin gửi về:

1. Gửi trực tiếp: Phòng Công tác xã hội Bệnh viện Lê Văn Thịnh hoặc ông Nguyễn Văn Tuấn; Địa chỉ nhà trọ: 92/10 Nguyễn Tư Nghiêm, khu phố 5, phường Bình Trưng Tây, TP. Thủ Đức, TP.HCM; Điện thoại: 0903712140.

2. Ủng hộ qua Báo VietNamNet: Ghi rõ ủng hộ MS 2022.333 (Bà Phùng Thị Kim Sang)

Chuyển khoản: Báo VIETNAMNET

Số tài khoản: 0011002643148. Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam - 198 Trần Quang Khải, Hà Nội

- Chuyển khoản từ nước ngoài: Bank account: Báo VIETNAMNET

- The currency of bank account: 0011002643148

- Bank:- BANK FOR FOREIGN TRADE OF VIETNAM

- Address: 198 Tran Quang Khai, Hanoi,Vietnam

- SWIFT code: BFTVVNV X

- Qua TK ngân hàng Vietinbank:

Chuyển khoản: Báo VietNamNet

Số tài khoản: 114000161718

Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa

- Chuyển tiề.n từ nước ngoài:

Vietnam Joint Stock Commercial Bank for Industry and Trade, Dong Da Branch

- Address: 183 Nguyễn Lương Bằng, quận Đống Đa, Hà Nội

- Swift code: ICBVVNVX126

3. Hoặc trực tiếp báo VietNamNet:

- Phía Bắc địa chỉ: tầng 3, tòa nhà C'Land,156 Xã Đàn 2, phường Nam Đồng, quận Đống Đa, Hà Nội.

- Phía Nam: Văn phòng đại diện báo VietNamNet phía Nam, số 27 Nguyễn Bỉnh Khiêm, Quận 1, TP.HCM. Điện thoại: 19001081.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Phụ huynh xông vào lớp đán.h học sinh lớp 8 bị xử phạt 8 triệu đồng
14:33:29 04/10/2024
Tiêu hủy 30 cá thể hổ và sư tử chế.t ở Long An
10:26:18 04/10/2024
B.é tra.i, b.é gá.i mất liên lạc gia đình 4 ngày chưa tìm thấy
22:04:58 04/10/2024
Bị cáo Trương Mỹ Lan bị đề nghị mức án chung thân vụ Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2
15:44:49 04/10/2024
Vụ học sinh nhập viện sau uống nước cổng trường: Thấy gì từ kết quả kiểm nghiệm?
06:29:31 05/10/2024
An Giang: Cháy lớn thiêu rụi cửa hàng Điện máy xanh
09:59:43 05/10/2024
Vụ sập cầu Phong Châu: Vận hành 2 phà cơ động phục vụ người dân qua sông Hồng
10:22:35 05/10/2024
Cứu kịp 3 người bị sóng cuốn khi tắm biển Tuy Hòa
12:48:14 05/10/2024

Tin đang nóng

Chung kết Miss Cosmo 2024: Tân Hoa hậu rơi vương miện, Xuân Hạnh dừng chân Top 5
06:38:12 06/10/2024
1 Chị Đẹp chưa thi đã bị đàn chị từ chối chung đội, vừa cất giọng liền hứng "gáo nước lạnh"
06:47:13 06/10/2024
Mỹ nam cổ trang hút 20 triệu view vì nhan sắc thần tiên, đến cả bóng lưng cũng như xé truyện bước ra
06:26:33 06/10/2024
Quang Lê 'làm khó', yêu cầu thí sinh 'Solo cùng bolero' hát l.ô t.ô
06:27:22 06/10/2024
Cải thiện gan nhiễm mỡ hiệu quả tại nhà
06:45:41 06/10/2024
Lục Tiểu Linh Đồng được giải oan
06:25:14 06/10/2024
Lady Gaga bỏ lối diễn phô trương để đóng 'Joker: Folie à Deux'
06:25:39 06/10/2024
WHO bổ sung vaccine HPV thứ tư ngừa ung thư cổ tử cung
06:52:20 06/10/2024

Tin mới nhất

Lũ đất đá tương tự làng Nủ: Dấu hiệu nào nhận biết để phòng tránh?

11:46:12 05/10/2024
Nhóm yếu tố thứ hai là các hình thế thời tiết cực đoan thời gian gần đây đã diễn ra ngày càng khốc liệt, trầm trọng hơn và phần nào đó nó liên quan đến những tác động do biến đổi khí hậu.

Xe ô tô 5 chỗ cháy rụi tại huyện Trảng Bom

11:35:25 05/10/2024
Theo thông tin ban đầu, khoảng 10h ngày 4-10, xe ô tô biển số 61A-605.90 đang di chuyển trên tuyến đường thuộc khu dân cư tại ấp 1, xã Sông Trầu thì bất ngờ bốc cháy.

Hàng trăm người tham gia dập tắt cháy rừng ở thành phố Hạ Long

11:18:00 05/10/2024
Các doanh nghiệp xuất khẩu, thu mua, chế biến dăm gỗ huy động nguồn lực khắc phục thiệt hại cơ sở vật chất, máy móc, trang thiết bị, đảm bảo hoạt động tối đa công suất chế biến, xuất khẩu lâm sản.

Lợi dụng thi công đường, nhà thầu tự ý khai thác đá trái phép

21:25:58 04/10/2024
Sau đợt sạt lở kinh hoàng vào cuối tháng 10/2020, các tuyến giao thông ĐH1, ĐH2, ĐH5 của huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam, bị hư hỏng nặng, ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân 5 xã vùng cao tại huyện này.

Hình ảnh công binh dùng phà chở người dân sau vụ sập cầu Phong Châu

21:13:41 04/10/2024
Phà chuyên dụng của quân đội chở phương tiện và người dân qua sông Hồng đã được Lữ đoàn 249, Binh chủng Công binh đưa vào hoạt động.

Công an Hà Nội nói về vụ thanh niên vỗ mông cô gái trong thang máy chung cư

07:06:22 04/10/2024
Theo Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó giám đốc Công an TP Hà Nội, nam thanh niên vỗ mông cô gái trong thang máy chung cư IEC Residences khai nhận, thời điểm xảy ra sự việc anh này say rượu.

Bình Thuận: Bắt đầu tháo dỡ 'biệt phủ' xây dựng không phép ở Tánh Linh

20:04:02 03/10/2024
Chủ đầu tư căn biệt phủ xây dựng không phép ở xã Gia An, H.Tánh Linh (Bình Thuận) bắt đầu tự tháo dỡ sau khi báo chí phản ánh.

Cảnh sát truy đuổi ô tô vi phạm nhiều km trên đường phố TPHCM

19:20:51 03/10/2024
Một clip được chia sẻ nhiều trên mạng xã hội trong chiều nay, ghi lại cảnh 1 chiến sĩ cảnh sát giao thông ở TPHCM lái mô tô đặc chủng đuổi theo xe ô tô trên đường phố đông đúc.

Đồng Nai đốt, chôn lấp 21 con hổ và báo chế.t do nhiễm cúm

19:17:17 03/10/2024
Lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai quyết định tiêu huỷ 20 con hổ và 1 con báo chế.t tại khu du lịch Vườn Xoài do nhiễm cúm A/H5N1.

Đại tướng Phan Văn Giang: Nghiên cứu dùng phà thay cầu phao Phong Châu

19:11:41 03/10/2024
Ngày 3/10, tại Hội nghị giao ban Bộ Quốc phòng tháng 9, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Quốc phòng đã yêu cầu lực lượng Quân đội chủ động, kịp thời ứng phó hiệu quả với các tình huống thiên tai khẩn cấp.

Hà Nội tìm chủ đầu tư vụ cây xanh lộ nguyên bầu nilon sau khi gãy đổ vì bão Yagi

19:07:13 03/10/2024
Chiều 3/10, tại cuộc họp báo quý 3 năm 2024 của UBND TP Hà Nội, lãnh đạo Sở Xây dựng nhận được đề nghị làm rõ những vấn đề liên quan đến hàng loạt cây đổ còn nguyên cả bầu nilon sau khi bị gãy đổ vì bão Yagi.

Không chịu làm đám cưới, thiếu nữ 18 tuổ.i bị cô ruột 'xởn tóc'

19:00:34 03/10/2024
Cô gái ở Tiề.n Giang bị cô ruột cắt trụi tóc vì không làm đám cưới như đã dự định trước đó. Cơ quan công an đang làm rõ vụ việc.

Có thể bạn quan tâm

Vừa đi công tác về chồng đã lao vào tìm vợ, cả 2 có màn gần gũi ngọt ngào nhưng đến lúc đi tắm thì anh chế.t điếng

Góc tâm tình

08:19:04 06/10/2024
Tôi lôi gã đàn ông kia ra đán.h cho một trận, tôi quá căm hận khi bị vợ phản bội. Sau đó tôi biết gã ta là đồng nghiệp của vợ tôi, đã theo đuổi vợ tôi bấy lâu nay.

Uống nước lá đu đủ hàng ngày có tốt không?

Sức khỏe

08:19:01 06/10/2024
Nước lá đu đủ cũng có thể thúc đẩy sức khỏe của tóc. Các vitamin, khoáng chất trong lá đu đủ, chẳng hạn như canxi, sắt, kẽm giúp nuôi dưỡng da đầu, giúp tóc khỏe mạnh.

Miss Cosmo 2024: Indonesia đăng quang không bàn cãi, Việt Nam băng băng top 5

Sao châu á

08:09:01 06/10/2024
Miss Cosmo 2024 chính thức khép lại với danh hiệu cao nhất thuộc về Indonesia. Vương miện đã tìm được chủ nhân sau hành trình dài tìm kiếm một cô gái ưu tú, luôn sẵn sàng hành động để nâng tầm ảnh hưởng trong kỷ nguyên mới. Á hậu thuộc ...

Một loại trà có tác dụng tăng cường collagen giúp da Lý Gia Hân căng mọng ở tuổ.i U60

Làm đẹp

08:07:35 06/10/2024
Người đẹp rất chuộng các món soup, trà chứa vi cá, tổ yến có tác dụng tăng cường collagen, nhờ đó làn da cũng thêm căng mọng, săn chắc. Người đẹp còn hay làm món trà long nhãn, táo đỏ giúp an thần, ngủ ngon, bồi bổ khí huyết.

Love Next Door tập 15: Đôi trẻ bị chia cắt vì "đại chiến sui gia", Jung Hae In bất chấp tất cả để ở bên người yêu

Phim châu á

06:41:20 06/10/2024
Trong khi mối quan hệ của đôi trẻ ngày càng trở nên mặn nồng thì hai bên gia đình lại căng như dây đàn vì mâu thuẫn.

Nếu thấy loại rau này, hái ngay về làm 2 món ăn giòn ngon, lạ miệng lại giúp tăng miễn dịch, đào thải độc tố, thanh nhiệt...

Ẩm thực

06:30:13 06/10/2024
Ngoài việc chế biến thành món rau xào, nấu canh xương, bạn có thể khám phá hương vị độc đáo của rau bồ công anh thông qua các công thức dưới đây.

Anne Hathaway hợp tác với người đứng sau 'Crazy rich Asians'

Hậu trường phim

06:24:20 06/10/2024
Tin tức Anne Hathaway sẽ trở lại trong phần 3 của loạt phim Nhật ký công chúa từng gây tiếng vang đã khiến giới mộ điệu điệu điện ảnh vô cùng háo hức.

Phản ứng của Nhật Bản trước sự thống trị chuỗi cung ứng đất hiếm của Trung Quốc

Thế giới

05:53:42 06/10/2024
Từ kinh nghiệm đau thương đó, Nhật Bản đã thực hiện nhiều biện pháp để đa dạng hóa nguồn cung khoáng sản, đầu tư vào các nhà sản xuất và chế biến thay thế, tăng cường tích trữ và thúc đẩy các giải pháp công nghệ thay thế.

Em gái Trấn Thành đã chia tay

Sao việt

23:56:38 05/10/2024
Thánh soi phát hiện loạt hint Uyển Ân và bạn trai không còn tương tác hay xuất hiện cùng nhau trong thời gian gần đây.