Lý do ‘chủ nghĩa Trump’ sẽ tồn tại lâu dài
Khẩu hiệu “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” đang ngày càng phổ biến với các tầng lớp người dân Mỹ, bên cạnh tầng lớp lao động da trắng truyền thống.
Theo bà Kristin Tate, chuyên gia phân tích thuộc tổ chức Young Americans for Liberty, ông Joe Biden đắc cử tổng thống không đồng nghĩa với việc chương trình nghị sự của Tổng thống Donald Trump ít được người dân Mỹ ưa chuộng. Trong bài viết trên The Hill, bà Tate cho rằng, người Mỹ nhìn chung đã được hưởng lợi từ các chính sách liên quan đến “ chủ nghĩa Trump”.
“Chủ nghĩa Trump” vẫn tồn tại kể cả khi ôngTrump đã mãn nhiệm. Ảnh: New York Times
Nền tảng đúng đắn
Vài tuần trước cuộc bầu cử tổng thống, có tới 56% cử tri Mỹ cho biết mức sống của họ đã khấm khá hơn so với cách đây 4 năm. Con số này cao hơn rất nhiều so với số cử tri Mỹ được hỏi câu tương tự được vào các năm 1984, 1992, 2004 và 2012, dưới các đời Tổng thống Ronald Reagan, George H.W. Bush, George W. Bush và Barack Obama.
Đây là điều dễ hiểu, vì dưới thời Tổng thống Trump, một hộ gia đình Mỹ trung bình tiết kiệm được 1.610 USD/năm, nhờ vào các chính sách cắt giảm thuế sâu rộng. Tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ da đen và gốc Tây Ban Nha thấp kỷ lục. Bên cạnh đó, những cải cách trong ngành tư pháp đã giúp hàng nghìn phạm nhân Mỹ có cơ hội bắt đầu cuộc sống mới.
Ngành sản xuất trong nước đã trở lại rầm rộ, và vắc-xin Covid-19 đang được phát triển trong thời gian kỷ lục, phần lớn nhờ chiến dịch “Warp Speed” do chính quyền ông Trump khởi xướng.
Tuy nhiên, trong khi phần lớn người dân Mỹ được hưởng lợi từ các chính sách của Tổng thống Trump, thì vẫn có không ít người, đặc biệt là những người ngoại ô da trắng, có trình độ đại học, cảm thấy mệt mỏi với tính khí có phần khoa trương cùng những dòng trạng thái được đăng tải liên tục trên Twitter lúc tờ mờ sáng của ông Trump.
Bà Tate cho rằng, sau 4 năm các phương tiện truyền thông gây hoảng loạn bởi những phát biểu của ông Trump, và cả một số việc mà Tổng thống Mỹ thực sự đã làm sai, nhiều cử tri trung dung và thậm chí của đảng Cộng hòa đã “chịu hết nổi”.
Video đang HOT
Tuy vậy, vào ngày bầu cử, đảng Cộng hòa vẫn đạt được những kết quả mạnh mẽ và bất ngờ, gây khó dễ khả năng chèo lái con thuyền lập pháp của bộ ba gồm ông Joe Biden, bà Kamala Harris và bà Nancy Pelosi.
Dù các lá phiếu cuối cùng vẫn chưa được kiểm hết, nhưng kết quả bầu cử Hạ viện và Thượng viện cho thấy, hàng trăm nghìn người Mỹ vẫn bỏ phiếu cho những người Cộng hòa ủng hộ các chính sách của Tổng thống Mỹ. Điều này cho thấy, nhiều cử tri vẫn chấp nhận “chủ nghĩa Trump” như một nền tảng đúng đắn, dù họ không ủng hộ cá nhân ông Trump.
Theo bà Tate, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua có thể là một sự khước từ đối với ông Trump, nhưng cũng đồng thời là một sự cự tuyệt đối với chương trình nghị sự của đảng Dân chủ. Cả hai điều này có thể khiến cả đảng Cộng hòa lẫn phe thân ông Trump trong đảng mạnh lên trong dài hạn.
Ảnh: New York Times
Khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” đang ngày càng trở nên phổ biến với các tầng lớp người dân Mỹ, bên cạnh tầng lớp lao động da trắng truyền thống. Tỷ lệ ủng hộ ông Trump không chỉ tăng đáng kể ở người Mỹ bản địa, mà còn đối với cả các cử tri da đen, Mỹ Latin. Thậm chí, sự ủng hộ của ông trong cộng đồng người đồng tính và chuyển giới còn tăng gấp đôi so với cách đây 4 năm.
Xoay chuyển xu hướng bầu cử
“Hãy tưởng tượng điều này: Một thành viên đảng Cộng hòa với địa vị chính trị giống với ông Trump, nhưng không bị báo lá cải soi mói suốt hàng chục năm. Một người sẵn sàng thách thức các phương tiện truyền thông, mà không gây ra hiệu ứng hỗn loạn đối với các cử tri ngoại ô có biểu hiện bất mãn đối các động thái mới nhất của mình… Nếu đảng Cộng hòa có thể chọn ra những ứng viên theo phong cách “Nước Mỹ trên hết”, những người có thể nói về nền tảng này một cách hùng hồn và hiệu quả, thì bối cảnh năm 2024 sẽ nghiêng hẳn về phía họ”, bà Tate nói.
Việc lặp đi lặp lại thông tin về cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử ở Mỹ, cùng những hình ảnh không tốt của ông Trump rõ ràng đã có tác động đến cuộc bầu cử năm 2020. Tuy nhiên, bối cảnh chính trị trong năm 2024 sẽ hoàn toàn khác.
Một ứng cử viên có cùng tố chất nhưng khác tính khí với ông Trump sẽ giúp đảng Cộng hòa giành thắng lợi lớn trong năm 2024?. Ảnh: AP
Vào lúc đó, nếu có thể chọn ra một gương mặt dù không cùng tính khí với ông Trump, song có cùng tố chất chính trị và là đại diện tiêu biểu cho chủ nghĩa Trump, đảng Cộng hòa có thể thắng lớn trong năm 2024, nhất là khi bà Kamala Harris, người được cho là ứng cử viên hàng đầu của đảng Dân chủ vào thời điểm đó, là một phiên bản khác của bà Hillary Clinton và không giành được nhiều thiện cảm từ các cử tri Mỹ.
Kristin Tate lưu ý rằng, trước năm 1980, viễn cảnh ông Ronald Reagan trở thành tổng thống, trong một nền chính trị ít biến chuyển của nước Mỹ vào thời điểm đó, dường như điều là không tưởng. Tuy nhiên, việc thúc đẩy trường phái bảo thủ theo chủ nghĩa tự do của Barry Goldwater đã mở chương mới trong sự nghiệp chính trị của ông Reagan, cùng với sự thống trị của đảng Cộng hòa suốt nhiều thập kỷ sau đó.
Giờ đây, với những ảnh hưởng của ông Trump trong việc định hình bản sắc tư tưởng của đảng Cộng hòa, cùng với di sản của ông trong việc bổ nhiệm hàng trăm thẩm phán tại Mỹ, chủ nghĩa Trump kể cả khi không có ông, vẫn đủ sức xoay chuyển xu hướng bầu cử về phía đảng Cộng hòa ở thế hệ sau.
‘Chủ nghĩa Trump’ sẽ vẫn đậm dấu ấn ở Mỹ dù ông Joe Biden lên nắm quyền?
Nếu ông Joe Biden nhậm chức vào ngày 20/1 tới, đó không hẳn là do nghị trình của Tổng thống Mỹ Donald Trump không nhận được sự ủng hộ của dân chúng.
Nhìn nhận tổng thể, người dân Mỹ là đối tượng được hưởng lợi từ nhiều chính sách liên quan đến "chủ nghĩa Trump" (Trumpism).
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ở Washington, DC ngày 4/11/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Vài tuần trước ngày bầu cử, một thống kê cho thấy kết quả khá bất ngờ: Có đến 56% cử tri cho biết cuộc sống của họ thịnh vượng hơn so với 4 năm trước đây. Tỉ lệ này cao hơn so với kết quả thăm dò khác với cùng một câu hỏi, được thực hiện vào các năm bầu cử 1984, 1992, 2004 và 2012 - những mốc thời điểm các tổng thống đương nhiệm Ronald Reagan, George H.W. Bush, George W. Bush và Barack Obama chạy đua tái cử.
Không khó để nhận ra lý do đằng sau. Dưới thời ông Trump, trung bình các hộ gia đình tại Mỹ tiết kiệm được khoảng 1.610 USD/năm nhờ gói cắt giảm thuế của chính quyền. Tỉ lệ thất nghiệp trong cộng đồng người Mỹ gốc Phi, gốc Mỹ Latinh giảm xuống mức thấp kỉ lục.
Cải cách về hình sự tư pháp giúp hàng nghìn phạm nhân được bảo vệ tốt hơn. Ngành sản xuất, chế tạo ở Mỹ phục hồi, tiến trình nghiên cứu, phát triển vaccine ngừa COVID-19 được thực thiện với tốc độ nhanh kỉ lục nhờ vào chương trình "Operation Warp Speed" của chính phủ. Về đối ngoại, nỗ lực trung gian hòa giải ở Trung Đông của Mỹ đã mang lại thành quả nhất định.
Người Mỹ hưởng lợi cơ bản từ chính sách của ông Trump, nhưng nhiều người, nhất là số cử tri da trắng, có bằng đại học sống ở những vùng ngoại ô, lại cảm thấy phiền toái trước việc vị tổng thống đương nhiệm thường tung ra những loạt tweet rúng động vào lúc 3 giờ sáng.
Sau 4 năm cử tri ấn tượng mạnh về chỉ trích nhằm vào lối nói khoa trương của ông Trump và một số bước đi sai lầm của ông chủ Nhà Trắng, nhiều cử tri ôn hòa và thậm chí là cả cử tri thiên hữu giờ cảm thấy như vậy là quá đủ. Trong số nhóm cử tri nói rằng họ muốn "một người có khả năng tạo dựng đoàn kết", ông Biden có được sự ủng hộ với tỉ lệ 72%.
Thế nhưng, trong đêm bầu cử 3/11, đảng Cộng hòa vẫn thu được nhiều thắng lợi lớn và đầy bất ngờ. Chưa có kết quả chính thức cuối cùng, nhưng cuộc bỏ phiếu bầu đại diện tại Thượng viện và Hạ viện Mỹ cho thấy, hàng nghìn người Mỹ cùng lúc bỏ phiếu chống lại ông Trump nhưng lại dồn phiếu ủng hộ đảng Cộng hòa. Thực tế này cho thấy, nhiều cử tri ủng hộ việc đảng Cộng hòa lấy "chủ nghĩa Trump" làm cương lĩnh nền tảng, chỉ không phải là cá nhân ông Trump mà thôi.
Những người ủng hộ Tổng thống Mỹ Donald Trump tham gia tuần hành tại Madison, Wisconsin, Mỹ, ngày 7/11/2020. Ảnh: THX/ TTXVN
Bầu cử năm 2020 có lẽ cách người Mỹ phủ nhận ông Trump, nhưng nó cũng cho thấy người dân Mỹ chưa chấp nhận nghị sự của đảng Dân chủ. Hai xu hướng này sẽ khiến đảng Cộng hòa và nhóm thân ông Trump trong nội bộ đảng sẽ mạnh hơn trong dài hạn. Những yếu kém của ông Trump rồi cũng có thể rời khỏi vũ trường chính trị, nhưng liên minh mới do ông tạo dựng sẽ đứng vững và ngày một mở rộng thanh thế.
Cương lĩnh "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại" đã chứng tỏ được sức hút không chỉ trong khối nhóm cử tri người lao động da trắng truyền thống. Nó còn mở rộng ra ở những tầng lớp khác, với việc ông Trump giành được sự ủng hộ của nhóm cử tri gốc Mỹ, tăng đáng kể số phiếu bầu từ cộng đồng người da đen, người gốc Mỹ Latinh. Ông thậm chí còn nhân đôi được ủng hộ của số cử tri đồng tính, chuyển giới.
Khi một ai đó kết hợp hài hòa được các định hướng chính sách dân túy của tổng thống đương nhiệm - nổi bật là cắt giảm thuế, phục hồi sản xuất nội địa tại Mỹ, áp dụng biện pháp kiểm soát chặt chẽ nhập cư và giảm can dự ở nước ngoài và bỏ được tính cách cá nhân của ông Trump, người đó sẽ giành được sự ủng hộ của số đông cử tri.
Hãy tưởng tượng đến kịch bản này: Một ứng cử viên đảng Cộng hòa với quan điểm chính trị của Trump, nhưng không có quãng đời gắn với nhiều thông tin lá cải; một người Cộng hòa dám lên tiếng thách thức truyền thông thiên vị, nhưng không làm cử tri vùng ngoại ô phải lên tiếng bày tỏ sự phản kháng về những hành động, ngôn từ mới nhất; một người Cộng hòa lấy "nước Mỹ trên hết" làm nền tảng tranh cử và có đủ sức truyền tải cương lĩnh này một cách hiệu quả, biện chứng - cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 sẽ dịch chuyển theo hướng có lợi cho đảng Cộng hòa.
Những dư âm về dính líu giữa đội tranh cử của ông Trump với phía Nga, hình ảnh về một "người xấu màu cam" (Orange Man Mad - một biệt danh chỉ ông Trump của số đối lập) cùng những phàn nàn về cách hành xử của ông chủ Nhà Trắng rõ ràng đã có tác động tiêu cực đối với cá nhân ông trong cuộc đua năm 2020, nhưng môi trường chính trị năm 2024 sẽ khác.
Bà Harris nhiều khả năng sẽ là người được đảng Dân chủ lựa chọn làm ứng viên tranh cử, đó có thể là một điểm trừ, bởi bà bị so sánh là "Hillary Clinton phiên bản 2.0" - ít có khả năng cuốn hút cử tri. Trong khi đó nhóm thành lũy thân ông Trump sẽ có vị thế mạnh hơn, đủ sức lấy lại Nhà Trắng. Một ứng cử viên có cùng nhiệt huyệt, chung bản năng chính trị, nhưng khác về tính cách bốc đồng, đại diện cho "chủ nghĩa Trump" tham dự cuộc đua năm 2024 có thể sẽ giúp đảng Cộng hòa có một chiến thắng lớn.
"Chủ nghĩa Trump" nhưng không mang tính cách Trump sẽ tái định hình quan điểm của cử tri đối với đảng Cộng hòa trong cả một thế hệ.
Loạt cựu quan chức đảng Cộng hòa ủng hộ Biden Hàng chục cựu quan chức an ninh quốc gia thuộc đảng Cộng hòa đang thành lập một nhóm ủng hộ ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Biden. Các nguồn thạo tin hôm 23/6 cho hay nhóm cựu quan chức sẽ công khai ủng hộ ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden trong vài tuần tới và các thành viên cũng...
