Lùm xùm ‘Tiếng Anh liên kết’: Tiề.n chiết khấu được chi như thế nào?
Theo đề án liên kết dạy học ngoại ngữ, liệt kê khá cụ thể mức chi 80% trên tổng tiề.n thu của học sinh, trong khi khoản 20% chiết khấu cho nhà trường lại chỉ ghi một cách chung chung. Trong khi đó việc phối hợp triển khai giữa nhà trường và các trung tâm ngoại ngữ vẫn còn nhiều bất cập cả về chương trình lẫn phương thức quản lý.
Một lớp học tiếng Anh ở Hà Nội. Ảnh: N. Hà
Vì sao không trải đều liên kết?
Lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết, đơn vị hiện đã phê duyệt cho khoảng 20 trung tâm ngoại ngữ đủ điều kiện vào liên kết với các trường học. Về nguyên tắc, khi đủ điều kiện các trung tâm sẽ liên hệ với nhà trường để triển khai việc dạy học ngoại ngữ.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV, hiện nay các quận, huyện không thực hiện liên kết dạy học rải đều ra 20 trung tâm mà chỉ tập trung vào liên kết với 3-5 đơn vị. Ví dụ, quận Long Biên (Hà Nội) hiện có 112 trường, trong đó 76 trường công lập liên kết dạy học ngoại ngữ với 5 trung tâm gồm: Language Link; Trung tâm Anh ngữ Bình Minh, Trung tâm Phonics; Trung tâm Dyned; Trung tâm Dream Sky. Hay các trường tại quận Tây Hồ, thực hiện liên kết với các trung tâm gồm: Phonics; trung tâm Bình Minh; Trung tâm Victoria; Trung tâm ASC, Eduplay, Trí Đức. Các trường tại quận Nam Từ Liêm phối hợp học ngoại ngữ với các trung tâm gồm: Bình Minh, Victoria; Language Link; IEJ…
Trả lời câu hỏi, vì sao chỉ lựa chọn 3-5 trung tâm này thay cho việc lựa chọn đồng đều trong 20 trung tâm đã được Sở GD&ĐT Hà Nội phê duyệt, các trưởng phòng GD&ĐT đều lý giải rằng “đó là những trung tâm phù hợp với nhu cầu”, nhưng rất tiếc lại không đưa ra được tiêu chí cụ thể để lựa chọn. Bởi nếu tính về giá, theo tìm hiểu của PV, đa số các trung tâm hiện nay đều có mức thu chung khoảng 150 -200.000 đồng/tháng/học sinh. Một số trung tâm có mức thu cao như Eduplay (450 nghìn); Language Link (660 nghìn)… Dư luận đang đặt câu hỏi, liệu dăm ba trung tâm này có mối quan hệ đặc biệt nào với những người trong cuộc?
Điều đáng nói, khi thực hiện việc liên kết với các trung tâm để dạy học ngoại ngữ, các trường đều nhận được mức phần trăm chiết khấu. Thậm chí, có trường còn đưa hẳn số lượng phần trăm chiết khấu vào đề án. PV Tiề.n Phong có trong tay đề án Dự toán kinh phí của một trường tiểu học tại Hà Nội, triển khai học tiếng Anh 2 tiết/tuần. Trung tâm thu học sinh 150 nghìn đồng/tháng.
Trong đó, đề án ghi rõ: “Đơn vị liên kết sử dụng 80% tiề.n học phí và nhà trường sử dụng 20%. Điều đáng nói, 80% của đơn vị liên kết chi vào nội dung gì, được thể hiện rất rõ trong đề án như: chi phí dụng cụ, văn phòng phẩm; tổ chức hoạt động cho học sinh, giáo viên trong năm; trả lương giáo viên bản ngữ, giáo viên trợ giảng; chi lương cho công tác quản lý, tuyển dụng, đào tạo giáo viên và giám sát chuyên môn; công tác kiểm tra, đán.h giá chất lượng dạy học. Trong khi đó, phần quy định 20% chiết khấu lại cho nhà trường chỉ ghi gọn lỏn: “Chi phí liên quan đến công tác quản lý tổ chức, chi phí cơ sở vật chất”.
Có lãnh đạo nắm được, có người không?
Một trưởng phòng GD&ĐT trao đổi với Tiề.n Phong, dù mức chiết khấu là việc thỏa thuận giữa trung tâm và nhà trường, tuy nhiên, trường phải báo cáo phòng phê duyệt. Vì vậy, trung tâm nào chiết khấu bao nhiêu %, ông đều nắm rất rõ. Cụ thể, trung tâm thu số tiề.n lớn, sẽ chiết khấu % nhỏ và trung tâm thu số tiề.n ít sẽ chiết khấu % cao hơn. Trong đề án, cũng không nói rõ việc chiết khấu % cho phụ huynh.
“Cũng phải nói nhiều trưởng phòng GD chẳng hiểu nhiều, vì khi đưa vào trình độ ngoại ngữ mình không có. Xuống trường ông hiệu trưởng thích đông thôi còn việc chất lượng không để ý đến”.
Ông Lê Hồng Vũ, Trưởng Phòng GD&T quận Tây Hồ nói về các Chương trình Tiếng Anh liên kết
Vị trưởng phòng này cho biết, 20% tiề.n chiết khấu sẽ được chi cụ thể như: 5% cho cơ sở vật chất; 5% cho công tác quản lý ban giám hiệu, 10% cho quản lý giáo viên chủ nhiệm và những phần việc khác. Theo vị trưởng phòng này thì các trung tâm chi % cho các trường đều giống nhau nhưng họ có một cách “rút ruột” khác nữa đó là việc đưa ai vào để dạy. “Ví dụ, thuê tây ba lô giá khác, giáo viên Việt Nam dạy cũng trả mức phí khác. Vì vậy, nếu người quản lý không theo dõi sát, sẽ có chuyện trung tâm đưa tây ba lô vào dạy cho trẻ. Khi đó, chất lượng sẽ không đảm bảo”, ông nói.
Video đang HOT
Theo Tiề.n phong
Giấc mơ miễn phí đại học chưa thành của Mỹ
Các chương trình miễn học phí cho giáo dục bậc cao hiện vẫn chỉ diễn ra ở từng địa phương hoặc từng bang, tồn tại nhiều bất cập.
Tháng 11 năm 2005, tại trường trung học phổ thông Kalamazoo Central ở Michigan (Mỹ), một thông tin bất ngờ khiến rất nhiều học sinh bật khóc. Những giọt nước mắt thể hiện tâm trạng hân hoan khó tả, theo The Atlantic.
Các em có lý do chính đáng để hạnh phúc. Hiệu phó thông báo về chương trình miễn học phí đại học (Kalamazoo Promise) do các nhà hảo tâm tài trợ, trong đó tất cả học sinh của khu học chánh Kalamazoo từ mẫu giáo đến cuối cấp trung học đều được hưởng lợi. Chương trình sẽ không kết thúc mà được duy trì suốt nhiều năm về sau, áp dụng cho những ai đăng ký vào đại học công lập bất kỳ trong bang Michigan.
Từ năm 2006 đến nay, số học sinh ghi danh vào khu học chánh tăng lên đáng kể, số lượng giáo viên cũng vậy. Lần đầu tiên kể từ những năm 1970, nhiều tòa nhà của các trường học được xây mới.
Tin vui đó không chỉ khiến khu học chánh Kalamazoo thay đổi tích cực mà còn mang luồng gió mới đến cho toàn thành phố. Các doanh nghiệp đến khu vực ngày một nhiều, cùng những nhân viên khao khát cho con được hưởng nền giáo dục miễn phí. Tất nhiên những gia đình này vẫn sẽ phải trả tiề.n ăn ở và khoản phí đại học khác, nhưng việc miễn học phí chắc chắn giảm bớt một phần nỗi lo của họ và giảm khả năng những đứ.a tr.ẻ phải gánh mối nợ sinh viên suốt đời.
Làn sóng miễn học phí
Đó là khởi đầu của một làn sóng. Khi cuộc khủng hoảng chi phí đại học ngày một trầm trọng, sinh viên ngày càng phải vay nhiều tiề.n để giành được một tấm bằng, một số nhà lãnh đạo đã vào cuộc để cải thiện tình hình. Hiện có hơn 350 "promise program", chương trình cam kết miễn học phí đại học, rải rác trên khắp đất nước sau khi Kalamazoo mở màn. Một số được tài trợ bởi chính phủ, một số hoạt động thông qua tổ chức từ thiện. Và các khoản tài trợ đều chung mục đích: tăng tỷ lệ sinh viên vào đại học, tạo sự bứt phá về kinh tế cho khu vực.
Tennessee đã phát động Tennessee Promise, chương trình quy mô toàn bang nhằm cung cấp cho học sinh lớp 12 cơ hội miễn học phí ở bất kỳ trường cao đẳng cộng đồng nào của bang vào năm 2014. Thành phố Chicago cũng công bố một chương trình tương tự trong cùng năm.
Xem xét hiệu quả của những chương trình này, các nhà nghiên cứu nghĩ "đại học miễn phí" có vẻ cũng sẽ khả thi trên quy mô lớn hơn. Họ tin chính quyền liên bang có thể sử dụng sức mạnh tài chính để khuyến khích các tiểu bang áp dụng chương trình.
Học phí là gánh nặng của nhiều sinh viên Mỹ. Ảnh: The Florida College System
Ngay cả khi các tiểu bang không thể trả tiề.n cho bốn năm đại học của mọi sinh viên, việc miễn phí chỉ hai năm vẫn mang lại lợi ích đáng kế. Một báo cáo từ năm 2014 cho thấy chương trình miễn phí hai năm ở tất cả 50 bang có thể được thực hiện thông qua nguồn hỗ trợ tài chính liên bang đã có sẵn. Nhiều chương trình đề xuất chỉ áp dụng miễn phí cho bằng liên kết hai năm (thường được cung cấp ở trường cao đẳng cộng đồng), số khác muốn áp dụng hai năm miễn phí cho cả sinh viên theo học hệ bốn năm.
Trong suốt một thời gian, phong trào đại học miễn phí được ủng hộ bởi rất nhiều người và thậm chí cả tổng thống. Tháng 1 năm 2015, đại học miễn phí được tổng thống Obama nhắc tới trong Thông điệp Liên bang, trở thành nội dung quan trọng trong các cuộc thảo luận về chính sách giáo dục đại học.
Người Mỹ có thể nâng cao kỹ năng của mình với một mức giá hợp lý, Obama lập luận. 40% sinh viên Mỹ theo học trường cao đẳng cộng đồng, và theo ông đây là nơi để bắt đầu miễn học phí.
Trước các nhà lập pháp và những người tụ tập ở Capitol Hill, Obama nhắc đến sự thành công của bang Tennessee và thành phố Chicago. Ông muốn truyền bá ý tưởng đó đến khắp nước Mỹ để người dân được phổ cập hai năm đại học như phổ cập trình độ trung học hiện nay.
Mặc dù kế hoạch này không có cơ hội trở thành luật, chủ yếu do Quốc hội không hoàn toàn ủng hộ, nó vẫn có ý nghĩa nhất định. Robert Kelchen, giáo sư Đại học Seton Hall nhận xét: "Đề xuất của chính quyền Obama thực sự lôi kéo sự chú ý của quốc gia về nền đại học miễn phí".
Quả bóng tuyết mang tên "đại học miễn phí" tiếp tục bành trướng. Đến mùa bầu cử, những chính trị gia như thượng nghị sĩ Bernie Sanders của bang Vermont hay thượng nghị sĩ Elizabeth Warren của bang đều thể hiện sự ủng hộ với ý tưởng miễn học phí giáo dục bậc cao. Vấn đề này từng là điểm bất đồng lớn giữa Sanders và Hillary Clinton, người ban đầu lập luận rằng bà tin vào "đại học giá cả phải chăng" chứ không phải "đại học miễn phí".
Sau đó, Hillary Clinton đại diện Đảng Dân chủ chạy đua vào Nhà Trắng. Trong chiến dịch tranh cử, bà đổi luận điệu, đề xuất bỏ học phí tại đại học công lập cho các gia đình có thu nhập mỗi năm dưới 125.000 USD.
Tuy nhiên, có một người không cùng chung tiếng nói trong vấn đề miễn học phí đại học: Donald Trump. Tháng 5 năm 2016, Inside Higher Ed phỏng vấn Sam Clovis, cựu đồng chủ tịch chiến dịch tranh cử của Trump, về quan điểm của ứng viên Đảng Cộng hòa. Liệu Trump có ủng hộ đại học miễn phí không? Câu trả lời theo Clovis là "chắc chắn không".
Nhiều người nghĩ điều đó không quan trọng lắm, bởi bà Clinton được cho là sẽ trở thành tổng thống. Một chương trình miễn phí đại học trên toàn quốc, dù chỉ áp dụng với nhóm sinh viên nhất định, dường như vẫn có thể diễn ra. Tuy nhiên, Donald Trump đắc cử.
Khó khăn về ngân sách
Các "promise program" hiện phức tạp hơn so với năm 2005. "Đại học miễn phí" đã trở thành thuật ngữ không chính xác cho tất cả kế hoạch với mục đích giảm giá đại học xuống mức phải chăng, nếu không miễn phí theo đúng nghĩa đen. Tuy nhiên, kế hoạch ở cấp địa phương, tiểu bang và liên bang có sự khác biệt.
Thực trạng áp dụng miễn học phí đại học ở nước Mỹ. Ảnh: The Atlantic
Chẳng hạn, chương trình ở một số bang thường hoạt động theo cơ chế bang sẽ trả học phí cho sinh viên sau khi nộp trợ cấp Pell của chính phủ hoặc các loại hỗ trợ tài chính khác. Đối với nhiều sinh viên có thu nhập thấp, mặc dù chương trình này làm giảm bớt gánh nặng một cách đáng kể, việc đó cũng đồng nghĩa họ phải sử dụng tiề.n trợ cấp để đóng học phí và không thể dùng để chi trả cho phí sách và tài liệu, tiề.n thuê nhà hay đồ ăn.
Một mô hình khác là "đại học xóa nợ". Nhiều người lập luận rằng xóa nợ thích hợp hơn đối với phổ cập đại học vì nó giải quyết các chi phí phát sinh cho sinh viên. Tất nhiên loại hỗ trợ này cần được trả lại bằng cách nào đó.
Dù vậy, chiến thắng của Trump khiến hy vọng về kế hoạch đại học miễn phí hoặc xóa nợ trên toàn quốc đã trở nên mờ nhạt. Kim Dancy, nhà phân tích chính sách tại tổ chức New America, tin rằng kế hoạch đó sẽ không xảy ra trong tương lai gần. Những người ủng hộ đã chuyển sự chú ý sang cấp tiểu bang, bắt đầu theo dõi những bang đang đi đúng hướng.
Một trong những bang đó là Tennessee. Mô hình miễn học phí của nơi này đã trở thành tiêu chuẩn để mọi bang noi theo, đặc biệt là sau khi mở rộng áp dụng cho người lớn tuổ.i và cựu sinh viên chưa hoàn thành bằng cấp, ngoài những học sinh vừa tốt nghiệp trung học.
Tuy nhiên, bất lợi của các bang là ràng buộc về ngân sách. Số tiề.n sẵn sàng chi cho chương trình đại học miễn phí bị hạn chế, khiến các điều khoản cũng được thắt chặt. Chẳng hạn, chương trình miễn học phí có thể chỉ áp dụng cho một số môn học nhất định tại các trường cao đẳng cộng đồng, yêu cầu sinh viên sống và làm việc trong tiểu bang vài năm sau khi tốt nghiệp, hoặc chỉ miễn phí cho học sinh tốt nghiệp trung học với số điểm GPA nhất định.
Ngân sách của bang cho giáo dục đại học đang cạn kiệt, đồng nghĩa nhiều kế hoạch miễn học phí không được xếp vào nhóm chi tiêu bắt buộc, mà có thể thay đổi từ năm này sang năm khác.
Tài trợ thấp và không chắc chắn có thể dẫn đến hậu quả khủng khiếp cho sinh viên. Ví dụ, Oregon, nơi miễn học phí tại các trường cao đẳng cộng đồng trong năm 2016, không thể tài trợ đầy đủ trong năm 2017, nên một số sinh viên đã không được hưởng quyền lợi dù đạt điều kiện.
Giấc mơ xa vời
Abraham Lincoln ký Đạo luật Morrill vào ngày 2/7/1862, giữa cuộc nội chiến. Đạo luật đã thông qua việc cấp đất cho các bang để mở trường đại học. Nhiệm vụ của các tổ chức giáo dục bậc cao thời bấy giờ là đào tạo những người trẻ về "kỹ thuật nông nghiệp và cơ khí".
Trong vài thập niên đầu tiên sau khi thành lập, các trường đại học ở các bang thuộc Liên minh miền Nam cũ không cho phép sinh viên da đen tham dự. Vì vậy, Đạo luật Morrill chỉ mang lại lợi ích cho một nhóm người, không phải tất cả. 28 năm sau, sự bất công đó mới được giải quyết. Đạo luật Morrill thứ hai do Benjamin Harrison ký vào năm 1890 đã tạo ra các trường đại học được cấp đất dành riêng cho sinh viên da đen.
Tất cả nói lên rằng Mỹ từng có nhiều chương trình liên quan đến giáo dục đại học với định hướng tốt nhưng không hoàn hảo. Nhưng lịch sử cũng cho thấy rằng các chương trình này có thể được cải thiện và mở rộng, nếu đủ quyết tâm.
Tiffany Jones, giám đốc chính sách giáo dục đại học tại Education Trust, cho biết tổ chức này sử dụng nhiều tiêu chí để đán.h giá các mô hình miễn học phí đại học, kết luận rằng hàng chục chương trình được đề xuất và đang thực hiện trên toàn quốc không đáp ứng được tất cả. Tương tự, Viện Chính sách Giáo dục bậc cao cũng nhận thấy những chương trình hiện tại ở Tennessee và New York không mang lại nhiều lợi ích cho sinh viên có thu nhập thấp, trong khi đó là đối tượng cần được chú ý đầu tiên.
Một số người ủng hộ miễn phí đại học lập luận rằng cách duy nhất để có đủ viện trợ cho những người cần nhất là sự can thiệp của liên bang. Tuy nhiên, đảng viên Đảng Dân chủ, nhóm ủng hộ nhiệt tình lại có ít hoặc không có quyền lực trong thời điểm hiện tại. Thượng nghị sĩ Brian Schatz của Hawaii khẳng định khi Đảng Dân chủ có cơ hội trở lại nắm quyền sau cuộc bầu cử sắp tới, họ sẽ cố gắng vì mục tiêu giúp sinh viên đủ khả năng vào đại học. Cho đến nay, tất cả đều là giả thuyết.
Ý tưởng về đại học miễn phí đúng nghĩa vẫn còn trong giai đoạn trứng nước. Phải mất 28 năm để Đạo luật Morrill sửa chữa bất cập, trong khi chương trình Kalamazoo Promise mới ra đời 13 năm. Giấc mơ về một hệ thống giáo dục công lập cơ bản không còn được coi là K-12 (từ lớp mẫu giáo đến lớp 12) mà là K-16, hiện vẫn nằm ngoài tầm với.
Thùy Linh
Theo VNE
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: "Trường Đại học hãy là hình mẫu đầu tiên của học tập suốt đời" "Trường ĐH hãy là hình mẫu đầu tiên của học tập suốt đời. Chúng ta đã có nhiều đổi mới, nhưng để trở thành đơn vị học tập mẫu mực thì nhiều trường phải chú ý nhiều hơn". Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh như vậy tại Hội thảo "Vai trò của trường Đại học với việc học tập...