GS Ngô Bảo Châu: ‘HS Việt có tiềm năng nhưng dễ thui chột’
Theo giáo sư Ngô Bảo Châu, học sinh Việt Nam có kiến thức phổ thông tốt nhưng lại đuối dần vào năm thứ hai đại học và càng kém ở bậc thạc sĩ, tiến sĩ.
Tham gia giao lưu tại Đại học Vinh, Nghệ An, GS Ngô Bảo Châu được lãnh đạo trường tặng hình ảnh biểu trưng cá gỗ. Người nhận giả.i thưởn.g Fields xúc động bởi hình ảnh này thể hiện quá trình “vượt vũ môn” của nhiều người tài đất Nghệ An, Hà Tĩnh.
Làm thế nào phát triển tiềm năng?
Nhận xét về tiềm năng người Việt, GS Ngô Bảo Châu chia sẻ, trình độ học sinh ở trường chuyên Việt Nam thuộc top cao trên thế giới. Tuy nhiên, năng lực của họ bắt đầu đuối từ năm thứ hai bậc đại học; lên đến thạc sĩ, tiến sĩ thì khoảng cách so với quốc tế “không thể nào san lấp”.
Sự “thui chột” này trở thành băn khoăn của GS Ngô Bảo Châu: “Việt Nam có tiềm năng về con người nhưng không xây dựng được nền tảng tri thức, hệ thống trường đại học ’sánh vai cùng các cường quốc năm châu’ như lời Bác Hồ căn dặn”.
Thử so sánh với những nước gần Việt Nam, có thể thấy giáo dục Singapore phát triển nhờ hai điều: Đáp ứng nhu cầu đến trường và tập trung đẩy mạnh chất lượng khoa học (chúng ta còn yếu).
Giáo sư chia sẻ, ông ấn tượng với hệ thống xây dựng giáo dục đại học của Mỹ. Sinh viên học rất kỷ luật và nghiêm túc, luôn đòi hỏi được làm bài tập.
Mặt khác, chương trình học bao gồm môn bắt buộc, môn định hướng lựa chọn và môn tự do. Sinh viên luôn là người quyết định, chủ động trong việc “Mình học gì?”, “Học như thế nào?”. Đây là vấn đề tiên quyết của sự tự học và sáng tạo.
“Khi hỏi trắc nghiệm, kiến thức học sinh cấp ba của Mỹ thậm chí có phần kém lớp 7 ở Việt Nam. Nhưng lên đại học, trình độ của họ phát triển tốt” – GS Châu nói.
Video đang HOT
Vị GS Toán học nổi tiếng nhận định, người Mỹ không thông minh xuất sắc, nhưng họ có phương pháp đáng để học.
GS Ngô Bảo Châu cho biết, ông từng có thời gian ngắn bỏ Toán học. Ảnh: Mạnh Thắng.
Chán Toán khi vào đại học
Trưởng thành từ lòng tự ái, GS Ngô Bảo Châu thích học Toán khi trượt môn này ở trường chuyên. GS kể lại, bất lực trước những bài Toán, phải mở đáp án xem là cảm giác xấu hổ.
Điều khiến GS Châu có thể giữ vững với tình yêu Toán học là ham muốn vượt qua thử thách. Vì vậy, người học bắt buộc phải thích những bài toán khó.
Tuy vậy, ông nói từng có thời điểm ghét Toán, đó là khi vào đại học, chuyển từ Toán hóc búa sang Toán trừu tượng. Vẫn đạt điểm cao trong các kỳ thi, tuy nhiên, GS Ngô Bảo Châu có cảm giác “không hiểu gì”, việc làm Toán trở nên vô ích. Rời bỏ Toán nhưng sau ba tháng, chàng sinh viên năm thứ nhất ngành Tin khi ấy nhanh chóng trở lại môn học đam mê từ nhỏ.
Không dành tất cả thời gian cho Toán học, đôi lúc mệt mỏi, GS Ngô Bảo Châu quay lại lãnh đạo Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, Đại học Chicago, Mỹ. Thời gian sau, ông chỉ dành 3-4 ngày làm toán.
GS Ngô Bảo Châu lưu ý, sự bất cần làm chế.t niềm say mê Toán học, vì vậy cần duy trì tính cẩn trọng và nghiêm khắc với chính mình.
“Trước chuyện học sinh Việt Nam chán Lịch sử, tôi tò mò và mở sách thì chỉ thấy thông tin khô khan, nặng nề những con số, không có thông tin bình luận để thấy cuộc sống sinh tồn, phát triển của lịch sử.
Không chỉ dừng lại ở câu chuyện đất nước mình đang sống mà của cả thế giới, qua những cuộc chiến tranh thảm khốc, qua sự dằn vặt, vươn lên của nhân loại”.
GS Ngô Bảo Châu
Người thầy của học sinh giỏi toán Ngô Bảo Châu
Thầy Tôn Thân khiêm nhường ở ngôi trường cấp II Trưng Vương (Hà Nội) ngày ấy đã có những học sinh "bay cao, bay xa" như Vũ Đình Hòa, Lê Hồng Vân, Ngô Bảo Châu, Vũ Hà Văn...
Thầy Tôn Thân (sau này là Nhà giáo Nhân dân) đã dạy toán cùng lúc với dạy làm người. Tác phẩm Thầy giáo của những học sinh giỏi toán, khi kể về tình thầy trò, đã khắc họa triết lý giáo dục đầy nhân bản mà sau 34 năm cũng không cũ mòn.
Thầy giáo của những học sinh giỏi toán ban đầu là ký sự báo chí nhiều kỳ về một lớp chuyên toán, do tác giả Đỗ Quốc Anh thực hiện vào năm 1981. Sau hơn một phần tư thế kỷ (chính xác là 34 năm), ký sự được tập hợp thành sách, đưa hình tượng thầy Tôn Thân - người thầy có thật trong ký sự đó - trở thành hình tượng văn học.
Đỗ Quốc Anh khắc họa chân dung của một người thầy trẻ trung, đầy nhiệt huyết qua những câu chuyện nhỏ. Ký sự mở đầu khi các học sinh cũ đến thăm thầy Tôn Thân dịp thầy tròn 20 năm tuổ.i nghề, 12 năm dạy chuyên toán. Cuộc trò chuyện giữa thầy và các học sinh (trong đó có PGS Vũ Đình Hòa) vô tình tạo ra sợi dây kết nối các thế hệ.
Nhiều học trò của "Thầy giáo của những học sinh giỏi toán" về sau cũng trở thành thầy giáo của những học sinh giỏi toán khác.
Sau đó, thầy Tôn Thân tiết lộ "hồ sơ" bài tập, trong đó thầy lưu lại những bài giải toán của học trò các khóa. Tập hồ sơ như một cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Ở đó không chỉ là những bài giải toán mà là cái tên, gương mặt và số phận những người học trò trong ký ức của người thầy.
Đó là tập hồ sơ không có trang cuối, được ghi chép cẩn thận bởi người thầy luôn háo hức với sự sáng tạo của học trò, vì mỗi lần một em có cách giải hay thì lại một em khác có cách giải hay hơn.
Không chỉ trong các trang toán, thầy còn đồng hành với học sinh trước những quyết định lớn trong đời: Theo đuổi hay không theo đuổi toán học, chọn ngành khác phù hợp với tiềm năng của bản thân. Vẻ đẹp của nghề giáo, đó là điều nổi bật trong cuốn sách này.
GS Ngô Bảo Châu theo học thầy Thân sau khi loạt ký sự được thực hiện, cũng là khóa cuối cùng của thầy ở trường Trưng Vương. Sau này, khi bản thân cũng trở thành thầy giáo, GS Châu học tập nhiều thứ từ người thầy: Không bao giờ đến trễ, trang phục luôn chỉnh tề, giảng bài trong sáng và dễ hiểu, động viên và phê bình học trò đúng lúc, công bằng.
"Tôi tin rằng giữ gìn ký ức chân thực về những gì đẹp đẽ nhất của một thời đã qua là việc không thể không làm nếu chúng ta muốn cuộc sống ngày hôm nay tốt đẹp và nhân văn hơn" - GS chia sẻ cuối cuốn sách.
TS Lê Hồng Vân, một trong những học trò thành công của thầy Tôn Thân, nhắc đến sự gắn kết kỳ lạ của các thế hệ học trò có chung một người thầy tốt.
"Từ lớp đầu (lớp của chị Hà, chị Cẩm, anh Hòa, anh Minh đến lớp cuối cùng (lớp của vợ chồng Ngô Bảo Châu) đều cảm thấy có sự gắn bó đặc biệt với nhau, chỉ vì chúng tôi đều là học sinh của thầy Thân".
Thầy giáo của những học sinh giỏi toán của Đỗ Quốc Anh in chung trong cuốn Cuốn sách hay nhất về tình thầy trò của First News, cùng vớiMái trường thân yêu của Lê Khắc Hoan.
Theo Hạ Huyền/Thể Thao & Văn Hóa
Ba câu hỏi thu hút nhân tài của Bộ trưởng Khoa học Công nghệ Chiều 12/12, trao đổi với đại biểu dự Đại hội Tài năng trẻ tại Hà Nội, trong đó nhiều người là du học sinh đã về nước, Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Quân nêu trăn trở về thu hút nhân tài. Đầu tiên, Bộ trưởng Quân đặt vấn đề vì sao người Việt có trí tuệ không thua kém các nước khác, nhưng đất...