GRU – cơ quan tình báo lớn nhất của quân đội Nga
Cơ quan Tình báo Quân đội Nga sở hữu mạng lưới điệp viên rộng ở nước ngoài, có vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh của nước Nga.
Trụ sở GRU tại thủ đô Moscow của Nga. Ảnh: Wikimap.
Căng thẳng Nga – phương Tây liên tục gia tăng sau vụ cựu điệp viên hai mang Nga Sergei Skripal và con gái Yulia bị đầ.u độ.c tại Anh. Skripal từng là đại tá phục vụ trong Cơ quan Tình báo Quân đội Nga (GRU), đơn vị bí mật lớn nhất của lực lượng vũ trang nước này, theo DailyBeast.
Là một trong những cơ quan tình báo lâu đời nhất của Liên Xô trước đây và Nga hiện nay, GRU được thành lập năm 1920 với tên gọi Cục Điều phối Các cơ quan Tình báo quân đội. Tuy nhiên, vai trò của GRU thời điểm đó thường ít được biết tới, nhất là khi nó bị phủ bóng bởi Ủy ban An ninh Quốc gia ( KGB).
GRU thời đó được cho là phải chịu sự quản lý của KGB. “GRU không được phép tuyển mộ sĩ quan hoặc điệp viên mà chưa có sự cho phép của KGB, trong khi KGB có thể chủ động lấy thông tin từ sĩ quan GRU. Ngoài ra, KGB có thể phủ quyết việc triển khai nhân sự ở nước ngoài của GRU”, sử gia John Barron viết trong một cuốn sách xuất bản năm 1974.
Tuy nhiên, sau hàng chục năm gây dựng, GRU dần lớn mạnh về quy mô và danh tiếng. “GRU luôn được nhìn nhận là cơ quan có tiềm lực, táo bạo và quyết liệt hơn so với KGB hay Cục Tình báo Hải ngoại (SVR)”, Andrei Soldatov, cây bút chuyên viết về tình báo Nga, cho biết.
GRU từng đạt nhiều thành tựu nổi bật trong quá trình hoạt động. Chính GRU đã tuyển mộ được quan chức cấp cao nhất trong chính quyền Mỹ là trung tá William Henry Whalen, cố vấn tình báo của tham mưu trưởng lục quân Mỹ.
Whalen bị Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) bắt năm 1962 sau khi cung cấp cho tình báo Liên Xô nhiều thông tin nhạy cảm về năng lực quân đội Mỹ và kế hoạch của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân, bao gồm các phương thức giúp Washington thu thập thông tin tình báo điện tử. Whalen sau đó bị kết án 6 năm tù.
Từ tháng 5.1961, đại tá GRU Georgi Bolshakov hoạt động dưới vỏ bọc là trưởng đại diện hãng thông tấn TASS tại Washington, được lệnh tiếp xúc với Robert Kennedy, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ và cũng là em trai tổng thống John F. Kennedy.
Đại tá Bolshkov đã thuyết phục Robert Kennedy rằng họ có thể xóa bỏ các nghi thức ngoại giao để xây dựng quan hệ chân thành cũng như thiết lập kênh liên lạc chính thức giữa tổng thống Mỹ Kennedy và lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev. Bằng kỹ năng tình báo lão luyện, Bolshakov khiến em trai tổng thống Mỹ tin rằng họ đã nảy sinh “một tình bạn thực sự”.
Tuy nhiên, nhiệm vụ của Bolshkov lại bị phá hỏng cũng bởi một sĩ quan của GRU. Đại tá Oleg Penkovsky của GRU khi đó lại trở thành điệp viên hai mang làm việc cho Cục Tình báo Mật (MI6) của Anh và Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA).
Video đang HOT
Biểu tượng và tên đầy đủ của GRU tại sảnh tổng hành dinh. Ảnh: Wikimap.
Penkovsky đã trao nhiều thông tin tình báo quan trọng cho phương Tây như năng lực quân sự của Liên Xô và kế hoạch đối ngoại của lãnh đạo Liên Xô Khrushchev, đặc biệt là việc bí mật đặt căn cứ tên lửa hạt nhân tại Cuba. Mỹ tự phát hiện chiến dịch này nhờ trinh sát cơ U-2, nhưng Penkovsky vẫn cung cấp kế hoạch và các tài liệu liên quan cho CIA. Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba nổ ra chấm dứt mọi nỗ lực cải thiện quan hệ của Bolshkov.
Penkovsky sau đó bị phát giác và x.ử t.ử. KGB quyết định đưa nhân viên của họ vào GRU thay vì sử dụng các sĩ quan quân đội, khiến KGB ngày càng mạnh hơn.
Sau khi Liên Xô tan rã, KGB bị giải tán, còn GRU được giữ lại nhưng bị cắt giảm đáng kể ngân sách hoạt động. Cơ quan này cũng bị chỉ trích gay gắt về tính hiệu quả trong cuộc chiến với Gruzia năm 2008, buộc GRU phải cải cách toàn diện, giảm số đơn vị từ 8 xuống 5, số nhân viên cũng chỉ còn khoảng 1.000 người.
Đặc nhiệm GRU trong một cuộc diễn tập hồi năm 2017. Ảnh: RBTH.
Tuy nhiên, GRU đã có sự trở lại mạnh mẽ sau khi Tổng thống Vladimir Putin, một cựu sĩ quan tình báo, lên nắm quyền. “Họ đã hồi sinh vì Tổng thống Putin muốn có nhiều cơ quan tình báo cạnh tranh với nhau”, một cựu điệp viên CIA từng hoạt động ở Nga cho biết.
“Với cá nhân ông Putin, GRU đã lập chiến công vang dội trong sự kiện sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014. Sau thắng lợi này, GRU đã trở thành vũ khí bí mật ưa thích của Tổng thống Nga”, Mark Galeotti, chuyên gia về các cơ quan an ninh Nga, cho biết.
GRU đến nay sở hữu số lượng lớn điệp viên với quy mô ngang ngửa Cục Tình báo Hải ngoại và tăng cường hoạt động ở nước ngoài. Chính quyền cựu tổng thống Barrack Obama năm 2016 đã áp đặt lệnh trừng phạt 4 sĩ quan cao cấp của GRU với cáo buộc tấ.n côn.g email của Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ và ông John Podesta, người đứng đầu chiến dịch tranh cử của bà Hilary Clinton.
Theo Duy Sơn (VnExpress)
Hé lộ cách tình báo Anh chiêu mộ điệp viên hai mang Nga nghi bị đầ.u độ.c
Tình báo Anh được cho là đã dùng nhiều cách, đặc biệt là tiề.n, để chiêu mộ điệp viên Nga Sergei Skripal trong suốt nhiều năm trước khi ông nghi bị đầ.u độ.c bằng chất độc thần kinh tại Anh cuối tuần trước.
Sergei Skripal bế con gái Yulia khi chụp ảnh cùng gia đình vào những năm 1980. (Ảnh: BBC)
Chiêu mộ điệp viên
Sergei Skripal ban đầu lọt vào "mắt xanh" và trở thành mục tiêu chiêu mộ của cơ quan tình báo Tây Ban Nha và Anh vì tin rằng người đàn ông này có thể mang lại những thông tin quan trọng cho tình báo nước ngoài. Theo các nguồn tin quân sự, một sĩ quan thuộc Cơ quan Tình báo mật của Anh (MI6) đã đóng giả là đối tác thương mại người Tây Ban Nha để tiếp cận Skripal vào khoảng tháng 7/1995. Khi đó, Skripal đang là điệp viên thuộc lực lượng tình báo quân đội Nga (GRU) hoạt động ở Tây Ban Nha.
Ban đầu, Skripal không biết, hoặc cố tình tỏ ra không biết, rằng doanh nhân người Tây Ban Nha tiếp cận ông chính là một điệp viên của tình báo Anh. Skripal, khi đó 44 tuổ.i, đã tiết lộ với đối tác người Tây Ban Nha rằng ông là một sĩ quan của GRU mặc dù doanh nhân này đã biết thân phận của Skripal từ trước đó.
Sau đó, Skripal bị chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường và đã quay trở lại Moscow. Tuy nhiên, điệp viên Nga vẫn thường xuyên tới Tây Ban Nha và mối quan hệ giữa Skripal với MI6 ngày càng trở nên khăng khít hơn. Skripal nghỉ hưu tại GRU từ năm 2000, nhưng nhờ mối quan hệ với đồng nghiệp trong quân đội Nga, ông tiếp tục làm việc tại chính quyền Moscow. Trong thời gian này, Skripal bị cho là vẫn tuồn những thông tin quan trọng cho tình báo Anh.
MI6 đã mua cho Skripal một căn nhà nghỉ dưỡng ở gần Malaga, Tây Ban Nha và điệp viên Nga thường xuyên đáp chuyến bay tới đây để tham dự các cuộc họp với tình báo Anh, mỗi cuộc họp kéo dài từ 3-4 giờ. Sau mỗi cuộc họp, Skripal được trả từ 5.000-6.000 USD tiề.n mặt và điệp viên Nga gửi số tiề.n này vào một tài khoản ngân hàng ở Tây Ban Nha. Trong quá trình hợp tác với tình báo nước ngoài, Skripal, người được đặt biệt danh "Tức thì", từng triệu tập một cuộc họp khẩn cấp ở Tây Ban Nha và đòi 10.000 USD tiề.n mặt để đổi lấy thông tin quan trọng.
Điệp viên hai mang
Sergei Skripal từng giữ hàm đại tá trong quân đội Nga (Ảnh: RTR)
Các nguồn tin tình báo cho biết mặc dù động cơ ban đầu của Skripal khi tuồn tin mật cho tình báo nước ngoài chỉ là để nhận tiề.n, song dần dần yếu tố cảm xúc cá nhân đã chi phối và điệp viên Nga ngày càng tỏ ra hứng thú với công việc này. MI6 rất cẩn trọng khi không đưa Skripal tới Anh, mà chỉ hẹn gặp ở Tây Ban Nha, để tránh lộ mối liên hệ giữa điệp viên này và tình báo Anh.
Các nguồn tình báo tin rằng, Nga có lẽ cũng để mắt tới các điệp viên hai mang tại Anh vì MI6 từng thành công trong việc chiêu mộ các điệp viên Nga từ sau khi Liên Xô sụp đổ. Mặc dù không chỉ điểm quá nhiều điệp viên Nga hoạt động ngầm ở phương Tây, song Skripal cũng đã cung cấp các thông tin quý báu về hệ thống cũng như nhân sự trong lực lượng tình báo quân sự Nga, bao gồm danh tính của hàng trăm sĩ quan tình báo Nga.
Các tin mật này được chia sẻ cho MI5 và một số đồng minh của Anh, trong đó có Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), từ đó làm suy yếu một mắt xích quan trọng trong mạng lưới tình báo Nga.
Mặc dù nghỉ hưu khỏi GRU đã lâu, song Skripal tiếp tục gặp các đồng nghiệp cũ thuộc lực lượng tình báo Nga và chuyển các thông tin mà ông có được sau các cuộc gặp với tình báo nước ngoài ở Tây Ban Nha cũng như một số nơi khác ở châu Âu. Skripal cuối cùng cũng bị phát hiện là điệp viên hai mang sau khi một sĩ quan thuộc lực lượng an ninh Tây Ban Nha biết được các hoạt động của Skripal và báo tin này cho Nga.
Thân phận bại lộ
Sergei Skripal bị xét xử tại Nga năm 2006 vì tội gián điệp (Ảnh: EPA)
Năm 2004, Skripal bị bắt và bị kết tội 2 năm sau đó. Skripal nhận mức án 13 năm tù tại Nga với cáo buộc làm gián điệp cho Anh. Trong khi đó, MI6 biết vụ điệp viên "Tức thì" bị lộ sau khi Skripal không xuất hiện trong một cuộc họp ở Tây Ban Nha trong năm 2004. Các công tố viên Nga nói rằng Skripal đã được MI6 trả 100.000 USD để đổi lấy các thông tin mật. Cơ quan An ninh Nga (FSB) cho biết các thông tin do Skripal tuồn cho MI6 chứa cả những bí mật quốc gia của Nga.
Vào tháng 7/2010, Tổng thống Nga khi đó là ông Dmitry Medvedev đã ra quyết định ân xá cho Sergei Skripal và ông là một trong 4 điệp viên được Nga trả tự do để đổi lấy 10 điệp viên do Moscow cài cắm ở Mỹ. Sau cuộc trao đổi điệp viên giống thời chiến tranh Lạnh tại sân bay Vienna của Áo, Skripal được đưa tới một nơi bí mật ở bờ biển phía nam nước Anh. Sau khi ổn định cuộc sống ở Anh, Skripal vẫn tiếp tục gặp tình báo Anh và cung cấp các thông tin về phương pháp cũng như hệ thống hoạt động của mạng lưới điệp viên Nga.
Vào thời điểm Sergei Skripal được tình báo nước ngoài chiêu mộ, chính quyền Nga khi đó dưới sự lãnh đạo của cố Tổng thống Boris Yeltsin vẫn gặp nhiều khó khăn về tài chính. Các nhân viên tình báo Nga hoạt động ở nước ngoài thường xuyên không được trả lương trong thời gian dài. Do vậy, những người như Skripal phải luôn tìm cách để kiếm thêm bên ngoài. Tuy nhiên theo các nguồn tin của MI6, điều quan trọng hơn cả là năng lực của Skripal. Ông được xem là một trong những điệp viên hoạt động hiệu quả nhất trong giai đoạn sau chiến tranh Lạnh.
Ngày 4/3, cảnh sát Anh cho biết một người đàn ông và một phụ nữ 33 tuổ.i đã được phát hiện trong trạng thái bất tỉnh tại một trung tâm mua sắm ở thành phố Salibury sau khi tiếp xúc với chất lạ. Cả hai vẫn đang được điều trị trong bệnh viện trong tình trạng nguy kịch. Đó là Sergei Skripal và con gái Yulia của ông.
Cảnh sát Anh nghi ngờ cha con Skripal đã bị đầ.u độ.c bằng chất độc thần kinh - loại chất hóa học cực mạnh có thể làm tê liệt hoạt động của các cơ quan trên cơ thể người. Hàng trăm sĩ quan cảnh sát vẫn đang vào cuộc để tìm hiểu nguyên nhân vụ việc.
Thành Đạt
Theo Dantri
Máy bay B-52 Mỹ bị rơi động cơ khi bay tập Một động cơ của máy bay né.m bo.m B-52 bị rơi trong chuyến bay tập ngày 4.1. Tuy nhiên phi công đã cho máy bay hạ cánh an toàn. Máy bay B-52 có đến 8 động cơ phản lựcKhông quân Mỹ Sự cố xảy ra đối với chiếc B-52 của Không đoàn máy bay né.m bo.m số 5 ở căn cứ không quân...