Gói hỗ trợ lãi suất 2%: Ngân hàng thận trọng triển khai, khách vay từ chối nhận
Theo báo cáo từ các ngân hàng thương mại, sau 3 tháng triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách nhà nước, gần 550 khách hàng được hỗ trợ.
Ước tính đến hết tháng 8, số tiề.n hỗ trợ lãi suất đạt khoảng 13,5 tỉ đồng.
Các ngân hàng cho rằng cần mở rộng đối tượng hỗ trợ 2% lãi suất như hỗ trợ lãi suất vay bằng đồng ngoại tệ cho doanh nghiệp xuất khẩu, thay vì chỉ bằng đồng Việt Nam – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Nhằm kịp thời có những giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách nhà nước 40.000 tỉ đồng, sáng 26-8, Ngân hàng Nhà nước tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc về vấn đề này.
Phát biểu khai mạc hội nghị, bà Nguyễn Thị Hồng, thống đốc Ngân hàng Nhà nước, cho biết mục tiêu chương trình này nhằm giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã giảm chi phí vốn và phục hồi sản xuất kinh doanh sau hơn 2 năm bị tác động bởi dịch COVID-19.
Mới có 550 khách hàng được hỗ trợ
Ngân hàng Nhà nước đán.h giá bước đầu kết quả triển khai chưa được nhiều. Báo cáo nhanh từ các ngân hàng thương mại, doanh số cho vay được hỗ trợ lãi suất đạt gần 4.407 tỉ đồng đối với gần 550 khách hàng. Dư nợ được hỗ trợ lãi suất đạt khoảng 4.300 tỉ đồng. Dự kiến số tiề.n hỗ trợ lãi suất cho khách hàng đến cuối tháng 8 khoảng 13,5 tỉ đồng.
Ông Phạm Toàn Vượng, phó tổng giám đốc Agribank, cho hay qua rà soát, dư nợ của các hợp đồng tín dụng mà Agribank ký kết từ ngày 1-1 đến ngày 22-8 của khách hàng thuộc đối tượng hỗ trợ lãi suất là khoảng 40.000 tỉ đồng với 2.400 khách hàng.
Tính đến thời điểm hiện tại, dư nợ được hỗ trợ lãi suất theo nghị định 31 là 1.700 tỉ đồng với số tiề.n hỗ trợ lãi suất là 1,5 tỉ đồng cho 361 khách hàng.
Dự kiến trong tháng 9, lũy kế dư nợ mà Agribank thực hiện chương trình này là 8.500 tỉ đồng, với số tiề.n hỗ trợ lãi suất là khoảng 15 tỉ đồng. Ước đến hết năm nay số tiề.n lãi hỗ trợ là khoảng 1.000 tỉ đồng do các kỳ trả lãi dồn vào cuối năm.
Ông Phan Đức Tú, chủ tịch BIDV, cho biết sau 3 tháng triển khai, BIDV hỗ trợ được 20 khách hàng doanh nghiệp với số tiề.n hỗ trợ lãi suất là 66 tỉ đồng. Đây là con số rất khiêm tốn so với kỳ vọng.
Điều kiện tiếp cận chính sách quá ngặt nghèo
Nêu lý do số tiề.n hỗ trợ lãi suất còn quá thấp, phó tổng giám đốc Agribank cho biết có tới 96% khách hàng là cá nhân hoạt động trên địa bàn nông nghiệp, nông thôn. Do nhiều hợp đồng ký kết trước ngày 1-1 năm nay nên không thuộc thời gian được hỗ trợ chính sách này.
Video đang HOT
Ngoài ra, khách hàng là hộ kinh doanh không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Nên số lượng khách hàng thực tế đáp ứng đủ điều kiện được hỗ trợ lãi suất rất hạn chế.
Nêu nguyên nhân khác, ông Nguyễn Việt Cường, phó tổng giám đốc Vietcombank, cho biết có doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện hỗ trợ nhưng lại từ chối nhận. Bởi họ e ngại sau này sẽ kiểm toán, thanh tra.
Mặt khác, ông Nguyễn Minh Tuấn, giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hà Nội, cho biết nhiều khách hàng mong được ngân hàng cho vay tín chấp, chứ không muốn được hỗ trợ lãi suất. Bởi chịu tác động của đại dịch suốt 2 năm qua, khách vay, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ vẫn còn nhiều khó khăn, cơ hội tiếp cận vốn ngân hàng gần như là không có.
Còn về phần đơn vị cho vay triển khai, các ngân hàng thương mại đều băn khoăn trong việc xác định đối tượng thuộc diện hỗ trợ chương trình này. Đại diện Vietcombank cho hay nghị định 31 quy định ngân hàng thương mại phải tự đán.h giá khả năng phục hồi của khách hàng.
Mỗi ngân hàng sẽ có đán.h giá một cách khác nhau về khả năng phục hồi của khách hàng. Tuy nhiên, điều ngân hàng e ngại nhất là tại thời điểm này đán.h giá khách hàng có khả năng phục hồi khi doanh thu tăng so với năm trước.
Nhưng sau đó, do nguyên nhân khách quan, khách hàng không trả được nợ thì sao? Liệu việc ngân hàng đán.h giá khả năng phục hồi của khách hàng có vi phạm hay không?
Với quy định hiện hành, ông Nguyễn Hưng, tổng giám đốc TPBank, thẳng thắn nhận định khả năng ngân hàng này không giải ngân hết 700 tỉ đồng được phân bổ là điều bình thường.
Nên mở rộng đối tượng hỗ trợ
Để đẩy nhanh tiến độ triển khai gói hỗ trợ, các ý kiến đề nghị Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành liên quan sớm kiến nghị Chính phủ mở rộng đối tượng được thụ hưởng chính sách này.
Cụ thể, chính sách nên hỗ trợ lãi suất cả đồng ngoại tệ cho những doanh nghiệp xuất khẩu. Thực tế, có những doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản thuộc nhóm ngành được hỗ trợ lãi suất nhưng họ chỉ vay ngoại tệ.
Ngoài ra, với hộ kinh doanh, nên chăng bỏ điều kiện phải có giấy phép đăng ký kinh doanh. Đây là đối tượng thực sự khó khăn và mong muốn được giảm lãi vay.
Bên cạnh đó, chính sách cũng cần hướng dẫn chi tiết, cụ thể về khả năng phục hồi của khách hàng để các ngân hàng thương mại yên tâm triển khai cho vay và hỗ trợ 2% lãi suất từ nguồn tiề.n ngân sách nhà nước.
Gói hỗ trợ lãi suất 2% bị tắc, vướng mắc ở đâu?
Theo kế hoạch, số tiề.n ngân sách nhà nước hỗ trợ lãi suất 2% cho doanh nghiệp (DN), hộ kinh doanh và hợp tác xã trong năm 2022 là 16.035 tỉ đồng. Tuy nhiên, sau gần ba tháng triển khai chỉ mới hỗ trợ 1 tỉ đồng.
Nhiều doanh nghiệp cho hay hiện vay vốn bình thường đã khó, chưa nói đến vay được hỗ trợ lãi suất. Trong ảnh: giao dịch tại một ngân hàng có vốn nhà nước - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Là đối tượng được hỗ trợ lãi suất 2% từ vốn ngân sách nhưng doanh nghiệp vận tải, nhất là vận tải đường bộ, không hy vọng gì...Ông BÙI DANH LIÊN
Ngân hàng (NH) Nhà nước cho biết sau 3 tháng triển khai nghị định 31 về hỗ trợ 2% lãi suất từ ngân sách nhà nước (với 40.000 tỉ đồng trong năm 2022 và 2023), doanh số cho vay hỗ trợ lãi suất mới đạt gần 4.100 tỉ đồng với gần 550 khách hàng. Số tiề.n lãi đã hỗ trợ đạt chỉ 1 tỉ đồng, dư nợ được hỗ trợ lãi suất là 3.966 tỉ đồng.
Vay thường đã khó, nói gì hỗ trợ 2% lãi suất
Có phải do yếu tố room (hạn mức tín dụng) đã hết? Thành viên HĐQT một NH cổ phần tại TP.HCM cho rằng trong bối cảnh hầu hết NH đã hết room từ mấy tháng qua, khách hàng vay mới cũng biết rằng vay với lãi suất thông thường đã là khó, do vậy hầu hết khách hàng vay mới cũng không đề nghị vay "lãi suất rẻ" nữa.
Với khách hàng hiện tại cũng không mấy mặn mà. Bản thân NH cũng không tích cực quảng bá vì vay thường đã không có room thì làm sao mà quảng bá vay hỗ trợ lãi suất. "NH cũng có tâm lý sợ thanh kiểm tra sau này. Dù chưa biết có sai hay không nhưng cứ nghe thanh kiểm tra là họ sợ", ông nói.
Theo tổng giám đốc một NH thương mại cổ phần tại TP.HCM, gói hỗ trợ lãi suất 2% áp dụng cả với khoản cho vay hiện hữu và khoản cho vay mới. Do vậy, việc NH hết room đã ảnh hưởng đến các khoản giải ngân mới, còn các khoản vay hiện hữu của những DN thuộc đối tượng của gói hỗ trợ thì không ảnh hưởng.
Đừng để DN nói là "bánh vẽ"
Trong khi NH đổ tại DN, DN lại nói tại NH. Giám đốc một công ty kinh doanh kho bãi tại TP.HCM cho hay chiếu quy định của gói hỗ trợ thì DN của ông thuộc đối tượng này do kinh doanh kho bãi, logistics. Thế nhưng, dù ông đã liên hệ và một NH đã cử nhân viên xuống làm việc nhưng ba tuần nay chưa thấy trả lời. "Đây không phải là lần đầu. Chủ trương thì nghe dễ dàng, gặp lãnh đạo thì cũng nói rất thuận lợi... Nhưng khi nộp hồ sơ thì khách hàng gặp rất nhiều khó khăn. Có NH đòi DN phải đưa hết tài sản bảo đảm qua, kéo theo đó là hàng loạt phí như phí thẩm định, phí công chứng...", chủ DN này nói.
Một số DN khác cho hay họ là cơ sở sản xuất, DN nhỏ và vừa, hợp tác xã... không có tài sản hoặc tài sản có giá trị thấp nên cũng khó tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm. Chưa kể, hiện các NH đã hết hạn mức tín dụng nên vay bình thường đã khó, nói gì đến hỗ trợ lãi suất.
Trao đổi với Tuổ.i Trẻ, ông Bùi Danh Liên - phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội - khẳng định rất ít DN đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất. Tổng số tiề.n lãi mà hỗ trợ 1 tỉ đồng là bình thường. Bởi các đơn vị thuộc ngành, lĩnh vực vận tải, kho bãi, du lịch, lưu trú, ăn uống, giáo dục... dù thuộc diện được hỗ trợ lãi suất nhưng không thể đáp ứng điều kiện.
"Là đối tượng được hỗ trợ lãi suất 2% từ vốn ngân sách nhưng DN vận tải, nhất là vận tải đường bộ, không hy vọng gì được thụ hưởng chính sách. Do 2 năm bị dịch COVID-19 tàn phá, đơn vị kinh doanh vận tải nào cũng phải tạm ngừng hoạt động từ vài ba tháng đến cả năm nên anh nào không nợ mới là lạ", ông Liên dẫn chứng.
Ông Phạm Huy Hùng, phó chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa VN, xác nhận phần đông các DN đang khó khăn trong việc tiếp cận chính sách này. Do khoản 1 điều 4 của nghị định 31 quy định khách hàng để được hỗ trợ lãi suất phải đáp ứng điều kiện vay vốn theo quy định của pháp luật hiện hành. Nghĩa là DN, hợp tác xã, hộ kinh doanh phải không có nợ xấu, có doanh thu, có lợi nhuận, có tài sản đảm bảo... Mặt khác, hiện nay các NH đang gặp khó khăn về room tín dụng, hoặc còn room nhưng rất ít trong bối cảnh lạm phát có xu hướng gia tăng. Điều này tác động đến tiến độ giải ngân.
Gỡ bỏ ngặt nghèo trong tiếp cận vốn
Theo nguồn tin của Tuổ.i Trẻ, hôm 24-8 NH Nhà nước tổ chức hội nghị trực tuyến tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói hỗ trợ lãi suất. Ông Liên đề xuất nên coi đây là gói hỗ trợ đặc biệt để có những chính sách, cơ chế đặc biệt. Điều kiện tiếp cận vốn không nên quá ngặt nghèo. Nếu cứ như hiện nay thì gói hỗ trợ lãi suất rất khó đi vào cuộc sống.
TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, đề xuất nên chăng tính đến các quy chế riêng về vay hỗ trợ lãi suất để NH không ngại ngần khi thực hiện. Tức là thay vì đòi hỏi khách vay phải có tài sản bảo đảm thì NH chú trọng theo dõi và kiểm soát được dòng tiề.n trả nợ của DN. DN phải cung cấp kế hoạch kinh doanh cụ thể và trung thực để NH đán.h giá đúng thực tế sản xuất, kinh doanh.
Lập đoàn kiểm tra, rà soát lại quy định
Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Phó thủ tướng Lê Minh Khái về thúc đẩy triển khai thực hiện hỗ trợ lãi suất theo quy định tại nghị định số 31. Để thúc đẩy, Phó thủ tướng giao NH Nhà nước chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện rà soát kỹ các quy định tại nghị định số 31 và các thông tư, văn bản hướng dẫn liên quan, bảo đảm phù hợp và bám sát nghị quyết số 43 của Quốc hội. Nếu phát hiện có các quy định chặt chẽ quá mức, gây vướng mắc... thì cần kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung.
Trước ngày 25-8, NH Nhà nước phải chủ trì, tổ chức hội nghị với các NH thương mại để phổ biến, giải đáp các vướng mắc và tạo tâm lý đồng thuận...
Phó thủ tướng cũng yêu cầu thành lập các đoàn công tác do NH Nhà nước chủ trì, với sự tham gia của các bộ, cơ quan liên quan để kiểm tra, khảo sát thực tế, nắm bắt tình hình triển khai tại các NH thương mại để kịp thời đôn đốc, giải đáp thắc mắc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chính sách.
DN "từ chối" nhận hỗ trợ
Trao đổi với Tuổ.i Trẻ, tổng giám đốc một NH thương mại cổ phần tại TP.HCM cho hay có nhiều khách hàng mà NH đề nghị hỗ trợ lãi suất nhưng khách hàng từ chối vì sợ thanh kiểm tra sau này. Lý do là việc sử dụng vốn của DN trong thực tế khá "linh hoạt", do vậy họ thà trả thêm lãi suất còn hơn là hưởng hỗ trợ rồi lại lo ngay ngáy.
Chính vì đối tượng hưởng gói hỗ trợ đã hẹp mà DN lại còn từ chối nên NH chỉ triển khai hỗ trợ lãi suất được vài món nhỏ lẻ, không đáng kể. Nhiều trường hợp NH cũng đôn đốc tích cực nhưng khách hàng trả lời không có nhu cầu.
Quá khó, DN phải vay tín dụng cá nhân
Hôm 18-8, tại Hội nghị kết nối các NH thương mại và DN du lịch trên địa bàn TP.HCM, do Sở Du lịch cùng NH Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM tổ chức, nhiều DN đã than khó vì muốn tiếp cận được lãi suất ưu đãi của Chính phủ thì trước hết DN phải đủ điều kiện được vay như có tài sản thế chấp, dòng tiề.n ổn định... Do quá khó nên nhiều chủ DN du lịch đành chọn vay tín dụng cá nhân để chịu đựng.
Trước tình trạng gói hỗ trợ lãi suất bị nhiều đán.h giá là tắc như hiện nay, NH Nhà nước chi nhánh TP.HCM cuối tuần qua cũng đã có văn bản gửi các tổng giám đốc NH thương mại trên địa bàn về việc tăng cường cho vay hỗ trợ lãi suất 2% đối với DN, hợp tác xã, hộ kinh doanh từ nguồn vốn ngân sách.
Tuy nhiên, các NH thương mại được nhắc phải kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay theo đúng mục đích sử dụng vốn vay được hỗ trợ lãi suất. Ngoài ra, các NH thương mại phải thực hiện chế độ báo cáo nghiêm túc, minh bạch...
Các ngân hàng thực hiện chính sách rút tiề.n linh hoạt có lợi cho khách hàng Để hút khách hàng gửi tiề.n, nhiều ngân hàng đang hưởng ứng chính sách tiề.n gửi linh hoạt mới đây của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), mang lại lợi ích và sự chủ động hơn cho người gửi tiề.n trong việc lên kế hoạch sử dụng nguồn tiề.n tiết kiệm. Người có tiề.n nhàn rỗi sẽ chọn kỳ hạn gửi tiết kiệm ngắn...