Giới chuyên gia gợi ý những điều quan trọng Ukraine cần làm để lật ngược thế trận
Trong khi nhiều nhận định cho rằng Ukraine không thể thắng, một số nhà quan sát đã đề xuất những giải pháp quan trọng để Ukraine có thể “đ.ánh bại” Nga, và một chiến thắng như vậy cũng cần được định nghĩa lại.
Binh sĩ Ukraine dưới chiến hào ở gần Bakhmut. Ảnh:AFP/TTXVN
TRẤN GIỮ, XÂY DỰNG VÀ TẤN CÔNG
Theo tờ Business Insider, kế hoạch trấn giữ, xây dựng và tấn công sẽ nhằm mục đích làm suy yếu lực lượng của Nga và xây dựng lại lực lượng Ukraine.
Các nhà quan sát cho rằng Ukraine vẫn có thể giành chiến thắng trước Nga nếu nước này ưu tiên phòng thủ, xây dựng lại năng lực chiến đấu và tấn công Nga vào nơi mà Moskva dễ bị tổn thương nhất khi hai nước đã bước sang năm thứ ba của cuộc xung đột.
Michael Kofman, một thành viên cấp cao tại Quỹ tài trợ Carnegie vì Hoà bình quốc tế, cho biết ngày 20/2: “Nếu có một tầm nhìn cho năm tới mà tôi nghĩ có thể được cung cấp nguồn lực và có lý thuyết thành công đằng sau nó, thì đó là một cách tiếp cận được xây dựng theo nguyên tắc giữ, xây dựng và tấn công”.
Trong giai đoạn “giữ”, Ukraine sẽ đào sâu và bảo vệ t.iền tuyến đủ để khiến lực lượng Nga kiệt sức. Theo ông Kofman, nếu Ukraine liên tục phòng thủ được trước Nga, điều này sẽ khiến Nga rơi vào thế yếu do bị tiêu hao.
Trong khi giữ vững phòng tuyến, Ukraine có thể “xây dựng” lại quân đội của mình thông qua việc tái thiết, huấn luyện và mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng cũng như sự hỗ trợ từ các đối tác phương Tây. Yếu tố “tấn công” ở giai đoạn này chỉ là đ.ánh vào những điểm yếu của Nga để làm suy giảm năng lực và tạo cơ hội cho Ukraine hoạt động tấn công sau này.
Cảnh tàn phá do xung đột tại Izyum, vùng Kharkiv, Ukraine vào tháng 2/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong một bài báo trên trang “War on the Rocks” về cách tiếp cận chiến lược này, được viết cùng với hai chuyên gia khác, ông Kofman viết rằng “việc đạt được lợi thế cần thiết để đạt được điều này là khả thi vào năm 2025″ nhưng điều đó “phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ bền vững của phương Tây và những lựa chọn được đưa ra ngay bây giờ.”
Ukraine đã thực hiện nhiều cuộc tấn công thành công vào Hạm đội Biển Đen của Nga bằng cách sử dụng phương tiện không người lái, đặc biệt là các xuồng không người lái mang theo chất nổ. Kiev cho rằng 1/3 Hạm đội Biển Đen của Nga đã chịu tổn thất và Ukraine có thể phát huy những thành công đó.
“Trong trường hợp tốt nhất, Ukraine có thể giành lại thế chủ động vào năm tới”, chuyên gia Kofman nói hôm 20/2, “và trong trường hợp xấu nhất, Kiev vẫn có thể cầm cự một cách hiệu quả, và Nga sẽ không đi đúng hướng để hiện thực hóa các mục tiêu chiến dịch của mình vào 2025 hoặc 2026.”
Các tàu chiến của Hạm đội Biển Đen – Nga trong lễ kỷ niệm Ngày Hải quân tại thành phố cảng Novorossiysk vào ngày 30/7/2023. Ảnh: Getty Images
Cho rằng Ukraine thiếu năng lực thực hiện các hoạt động tấn công, Emma Ashford, thành viên cấp cao tại Trung tâm Henry L. Stimson, nêu ý kiến rằng Ukraine nên chú trọng đến một hệ thống phòng thủ vững chắc để ngăn chặn Nga chiếm thêm lãnh thổ.
Bà nói trong cuộc thảo luận hôm 20/2: “Chúng ta không thể cho phép Ukraine lấy lại toàn bộ lãnh thổ của mình, nhưng chúng ta có thể cho phép Ukraine ngăn chặn những lợi ích tiếp theo của Nga”.
Bà Ashford nói thêm: “Chúng tôi ủng hộ việc tăng cường các công sự cố định, đào sâu phòng tuyến của Ukraine, sử dụng mìn sát thương, mìn chống tăng – tất cả những điều mà người Nga đã làm trong năm qua đã giúp họ phòng thủ khá hiệu quả”.
Nữ chuyên gia lưu ý rằng việc tập trung vào quốc phòng có thể mang lại lợi ích chính trị cho các đối tác phương Tây, vì châu Âu có thể hỗ trợ Ukraine trụ vững trong lúc nguồn viện trợ quan trọng của Mỹ dành cho nước này vẫn ở tình trạng bế tắc trong tương lai gần.
Video đang HOT
Bà nói: “Cách tiếp cận này rẻ hơn, nhưng hiệu quả hơn. Nó giúp giải quyết các vấn đề về nhân lực vì phòng thủ dễ sử dụng nhân lực hơn là tấn công… Ngay cả khi không có nguồn tài trợ của Mỹ, cách này cho phép các quốc gia châu Âu thực sự có thể đóng góp một khoản hợp lý”.
Theo bà Ashford, mặc dù sự hỗ trợ của Mỹ rất quan trọng ở một số loại đạn dược và vật tư then chốt, nhưng việc ưu tiên phòng thủ sẽ không nhất thiết đòi hỏi hàng tỷ đô la viện trợ cho Ukraine mà Mỹ đang tranh luận tại Quốc hội.
ĐỊNH NGHĨA LẠI CHIẾN THẮNG
Nhận định chiến thắng dành cho Ukraine sẽ như thế nào, bà Ashford cho rằng Ukraine đã giành chiến thắng trong cuộc chiến theo một nghĩa nào đó vì nước này đã thành công trong việc chống lại các lực lượng đối phương quá vượt trội.
Advertisement: 0:05
Close Player
Ông Kofman cũng bình luận rằng chiến thắng không nhất thiết là giành lại hết các vùng lãnh thổ đã mất kiểm soát, mà là tạo ra đủ đòn bẩy để có thể đàm phán một nền hòa bình lâu dài với Nga từ vị thế mạnh.
Kofman nói: “Mục tiêu ngày nay vẫn không phải là cho phép Ukraine lấy lại toàn bộ lãnh thổ của mình. Tôi hiểu chính sách chính thức này của Ukraine, nhưng tôi không nghĩ đó là lý thuyết chiến thắng”.
Quân nhân Ukraine tuần tra quanh căn cứ quân sự ở vùng Donetsk ngày 4/2/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
“Mục tiêu là đặt Ukraine vào vị thế có thể đạt được đòn bẩy quyết định để đàm phán với Nga về việc chấm dứt chiến tranh, từ vị trí thuận lợi và sau đó đạt được một nền hòa bình lâu dài.”
Bất chấp những lập luận như vậy, không phải người nào theo dõi cuộc chiến cũng đều nhìn thấy con đường dẫn đến chiến thắng cho người Ukraine, ít nhất là không thông qua các hành động trên chiến trường. Ông Daniel Davis tại Defense Priorities cho biết hôm 20/2 rằng Ukraine không thể giành chiến thắng về mặt quân sự.
Theo ông Davis, Ukraine cần nỗ lực đàm phán với Nga càng sớm càng tốt để chấm dứt chiến tranh. Thông qua đàm phán, Ukraine có thể tận dụng thời gian để củng cố lại năng lực công nghiệp và an ninh quốc gia.
Chuyên gia quốc phòng này nhận xét: “Ukraine không thể giành chiến thắng trong cuộc chiến quân sự này vào bất kỳ thời điểm nào”, đồng thời nói thêm: “Cho dù họ có nhận được 60 tỷ USD từ Mỹ hay không, nếu họ nhận được nguồn tài trợ bền vững trong thời gian dài thì điều đó cũng sẽ không thành vấn đề bởi vì những nền tảng cơ bản để xây dựng sức mạnh chiến đấu và sức mạnh quân sự quốc gia chắc chắn vẫn là ưu tiên của Nga”.
Hơn nữa lực lượng Ukraine hiện đang phải vật lộn với tình trạng thiếu đạn dược và các nguồn cung cấp quan trọng khác, khiến khả năng phòng thủ của họ trở nên căng thẳng.
Người Nga đã thể hiện năng lực vượt trội, và khi Moskva chiếm được Avdiivka, lực lượng không quân của họ đã có thể hỗ trợ tầm gần cho lực lượng bộ binh đang tiến công, cho thấy ưu thế trên không ở một mức độ nhất định. Các chuyên gia quân sự cho rằng, nếu điều này mở rộng, nó có thể gây thiệt hại nặng nề cho Ukraine.
Tuy nhiên, hiện tại Ukraine vẫn đang tham chiến và hai bên vẫn đang chịu tổn thất. Giới quan sát đ.ánh giá tương lai của cuộc chiến thực sự rất bất định.
Ngoài Avdiivka, còn 4 'điểm nóng' khác Nga đang tìm cách vượt qua phòng tuyến Ukraine
Bị áp đảo về nhân lực và vũ khí, lực lượng mặt đất Ukraine có lẽ đang ở trong tình thế bấp bênh nhất kể từ những tháng đầu của cuộc xung đột.
Bản đồ 5 điểm nóng đang được Nga sử dụng làm bàn đạp nhằm phá vỡ phòng tuyến của Ukraine. Ảnh: New York Times
Lực lượng Nga đã chiếm được thành trì Avdiivka của Ukraine vào ngày 17/2 - chiến thắng lớn đầu tiên trên chiến trường của Moskva kể từ khi giành được Bakhmut vào tháng 5 năm ngoái.
Nhưng trên toàn bộ mặt trận dài 900km, Ukraine đang thiếu đạn dược nếu không có sự hỗ trợ quân sự mới của Mỹ, và nước này đang phải vật lộn để bổ sung nhân lực đã cạn và kiệt sức của mình sau hai năm giao tranh ác liệt.
Cuộc tấn công của Nga đang chia thành 5 tuyến tấn công chính, trải dài trên các thị trấn và thành phố ở hầu hết mặt trận miền Đông và miền Nam Ukraine. Dưới đây là tình hình tấn công của Nga ở năm chiến trường quan trọng:
1. Avdiivka: Nga đã chiếm được thành trì lâu dài của Ukraine
Thành phố bị huỷ diệt Avdiivka chỉ có diện tích khoảng 20km vuông. Nhưng trong suốt một thập kỷ qua, nó đã tạo thành một chỗ phình ra ở t.iền tuyến, làm suy yếu các hoạt động hậu cần quan trọng của Nga. Nơi này chỉ cách thành phố Donetsk, thủ phủ tỉnh cùng tên, mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014, vài chục km.
Hai người phụ nữ đứng trước khu chung cư bị không kích ở thành phố Avdiivka, vùng Donetsk vào ngày 18/3/2023. Ảnh: AFP/Getty Images
Trong những tuần gần đây, lực lượng Nga đã chọc thủng một tuyến tiếp tế quan trọng và đe dọa bao vây binh lính Ukraine. Oleksandr Tarnavskyi, Tư lệnh lực lượng miền Nam Ukraine, nói rằng Kiev không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rút quân.
Ông Tarnavskyi nói trong một tuyên bố: "Trong tình huống kẻ thù đang tiến vào với lợi thế đạn pháo 10 ăn 1, dưới các cuộc b.ắn phá liên tục, đây là giải pháp đúng đắn duy nhất".
Không rõ người Nga có thể đẩy cuộc chiến này ra ngoài Avdiivka bao xa, hay người Ukraine đã xây dựng các tuyến phòng thủ tiếp theo của họ tốt đến mức nào, nhưng các trung tâm dân cư lớn tiếp theo, nơi sinh sống của hàng chục nghìn dân thường, chỉ cách đó khoảng 50km về phía Tây.
Ngay cả khi các phòng tuyến của Kiev ổn định sau khi lực lượng Nga chiếm được thành phố, thì sự sụp đổ của Avdiivka vẫn cho phép quân đội Nga di chuyển binh sĩ và thiết bị ra phía sau phòng tuyến một cách hiệu quả hơn khi họ tiến về các hướng khác.
2. Marinka: Thị trấn bị phá hủy trở thành căn cứ cho các cuộc tấn công của Nga
Một khu dân cư ở Marinka bị huỷ hoại nặng nề do chiến sự. Ảnh: NYT
Đến tháng trước, các lực lượng Nga cuối cùng đã loại bỏ những người lính Ukraine phòng thủ cuối cùng ở Marinka, một thị trấn t.iền tuyến khác.
Marinka hầu như đổ nát hoàn toàn sau hai năm bị Nga b.ắn phá và chiến sự ác liệt. Nhưng việc chiếm được nó đã cho phép người Nga chuyển sự chú ý về phía Nam và một thành trì quan trọng khác của Ukraine, Vuhledar.
Năm ngoái, quân Nga liên tục tìm cách tấn công Vuhledar từ phía Nam và chịu tổn thất nặng, trong đó có thất bại nặng nề ở một trong những trận chiến xe tăng lớn nhất từ đầu xung đột.
Nhưng với việc giành quyền kiểm soát Marinka, quân Nga đang tấn công Vuhledar từ phía Bắc. Họ hiện đang tiến qua làng Novomykhaidivka, cách đó khoảng 23 km về phía Đông Bắc.
Không rõ Nga đã tập trung bao nhiêu lực lượng theo hướng này, nhưng các quan chức Ukraine cho biết Nga đã duy trì khoảng 40.000 quân ở khu vực Mariupol gần đó để triển khai cho các cuộc tấn công từ phía nam.
Những người lính chiến đấu ở khu vực Vuhledar cho rằng, việc thất thủ Avdiivka, cách gần 90km về phía Đông Bắc, có thể sẽ giúp lực lượng Nga "rảnh tay" để đẩy mạnh các cuộc tấn công từ phía Bắc.
3. Robotyne: Nga đang tìm cách đảo ngược thành quả lớn nhất của Ukraine trong năm ngoái
Binh sỹ tiểu đoàn tên lửa phòng không 1129 của quân đội Ukraine. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X
Khi cuộc phản công mùa hè thất bại của Ukraine lên đến đỉnh điểm vào năm ngoái, lực lượng của họ chỉ tiến sâu được khoảng 16km.
Nga giờ đây tỏ ra quyết tâm giành lại những gì đã mất. Quân đội Nga tập trung đông quân ở Robotyne hơn cả ở mặt trận Avdiivka - theo Dmytro Lykhovii, phát ngôn viên lực lượng miền Nam Ukraine, cho biết trong tuần trước.
Ông nói: "Có vẻ như người Nga đã đặt mục tiêu đạt được một số thành công ở đó bằng cách xông lên, giống như họ cố gắng làm ở Avdiivka".
4. Kreminna:
Nga đang gây sức ép từ Kreminna nhằm giành lại các thị trấn ở phía Đông Bắc Ukraine mà họ đã để mất quyền kiểm soát trong một chiến dịch thắng nhanh của lực lượng Kiev vào cuối năm 2022.
Kể từ khi người Nga phải rút khỏi các vùng lãnh thổ ở phía Đông Bắc Ukraine hơn một năm trước - tức là mất quyền kiểm soát hơn 500 khu định cư trải rộng trên 11.000 km2 - họ cũng nỗ lực chiến đấu để giành lại những nơi này.
Năm ngoái, có rất ít vùng lãnh thổ được đổi chủ, bất chấp giao tranh ác liệt ở các vành đai rừng dọc theo mặt trận tại đây. Giờ đây, Nga đang bắt đầu tiến lên một lần nữa, dù chậm chạp trước sự phản kháng quyết liệt của Ukraine.
Lực lượng Nga đang tiến quân theo hai hướng từ thành phố Kreminna: về phía thành phố Kupiansk ở phía Bắc và về phía Lyman, cách 120km về phía Nam. Illia Yevlash, phát ngôn viên quân đội Ukraine trong khu vực, nói với các phóng viên hồi đầu tháng này rằng Nga đã duy trì tổng lực lượng khoảng 110.000 quân tại khu vực trong nhiều tháng, bất chấp tổn thất.
5. Bakhmut: Nga đã lấy lại được đà và một thành phố lớn của Ukraine có thể lọt vào tầm b.ắn của pháo binh
Các tòa nhà dân cư bị đạn pháo phá hủy trong những tháng giao tranh tại Bakhmut. Ảnh: RIA Novosti
Nga đã b.ắn phá và sau đó chiếm giữ thành phố Bakhmut vào tháng 5/2023. Đây là lần giành được lãnh thổ quan trọng gần đây nhất của nước này trước khi tiến vào Avdiivka trong tuần qua. Vào thời điểm quân Nga chiếm được Bakhmut, lực lượng quân sự tư nhân Wagner, vốn dẫn đầu cuộc tấn công tại thành phố này, đã tổ chức cuộc nổi loạn chống lại Bộ Quốc phòng Nga.
Hy vọng của Ukraine về khai thác tình trạng hỗn loạn để phản công xung quanh hai bên sườn Bakhmut tới nay về cơ bản đã bị đình trệ. Bây giờ, phía Nga mới là bên có ý tưởng mới.
Tướng Oleksandr Syrsky, tân tư lệnh các lực lượng quân đội Ukraine, gần đây cho biết người Nga quyết tâm chọc thủng tuyến phòng thủ xung quanh Chasiv Yar, điều này sẽ giúp họ kiểm soát các cao độ chỉ huy trong khu vực và khiến thành phố Kramatorsk phải hứng chịu hỏa lực pháo binh gia tăng. Theo ước tính của Ukraine, khoảng 62.000 binh sĩ Nga đang có mặt trên mặt đất theo hướng Bakhmut.
Tướng Syrsky cho biết trong một tuyên bố hồi đầu tháng này: "Tình hình rất căng thẳng, đòi hỏi phải theo dõi liên tục tình hình chung và đưa ra quyết định nhanh chóng trên thực địa".
Ukraine chuyển hướng chiến lược nhằm trụ vững trong năm 2024, tạo thế cho năm 2025 Sau khi cuộc phản công mùa hè kết thúc thất bại, Kiev đang chuyển sang chiến lược mới để chuẩn bị cho năm thứ ba xung đột. Tổng thống Volodymyr Zelensky (thứ 2 từ phải sang) xem xét các kế hoạch chiến đấu với các tướng lĩnh quân đội tại một vị trí gần t.iền tuyến vào mùa hè năm 2023. Ảnh: Văn...