Giải pháp cho việc trẻ bị tấ.n côn.g trên mạng xã hội
Giải pháp quan trọng nhất là dạy cho trẻ cách nhận diện nguy cơ có thể bị xâm hại tìn.h dụ.c trên môi trường mạng, giúp trẻ nâng cao năng lực xã hội.
Thời gian gần đây, nhiều tr.ẻ e.m (thường là học sinh (HS) THCS, THPT) khi tham gia các hội nhóm, trao đổi kiến thức trên mạng xã hội (MXH) đã bị các đối tượng biến thái tấ.n côn.g bằng những hình ảnh khiê.u dâ.m, phản cảm. Thực trạng này đã một lần nữa dấy lên hồi chuông cảnh tỉnh, đòi hỏi cả phụ huynh, nhà trường và xã hội cùng chung tay vào cuộc để dẹp bỏ vấn nạn này.
Phụ huynh đóng vai trò giám sát đặc biệt
Chị NTM (quận 6, TP.HCM) có con đang học tại Trường THCS Nguyễn Văn Luông, quận 6 cho biết: trong thời gian các trường tại TP.HCM dạy học bằng phương thức trực tuyến, tại Trường THCS Nguyễn Văn Luông có một tiết học giảng dạy cho HS với nội dung về môi trường mạng, sử dụng MXH và cách phòng tránh đối với những thông tin độc hại trên môi trường mạng.
“Là phụ huynh, tôi cảm thấy việc nhà trường lồng ghép những tiết học như vậy vào chương trình giảng dạy cho HS là rất cần thiết. Khi mà tần suất tiếp xúc với mạng máy tính của HS thời nay là thường xuyên, thì vấn đề dạy cho trẻ cách phòng tránh nội dung độc hại trên MXH là vô cùng cấp thiết.
Tôi nghĩ các trường cũng nên có kế hoạch, chương trình giảng dạy về môi trường mạng để khéo léo lồng ghép, truyền tải những nội dung này cho HS của mình, thông qua những buổi sinh hoạt ngoại khóa, những tiết học có nội dung liên quan” – chị M chia sẻ.
Chị NTH (quận 7, TP.HCM) có con đang học tại một trường THPT ở quận 7 cho biết đối với vấn đề dạy cho trẻ cách sử dụng mạng an toàn thì ngoài nhà trường, vai trò của các bậc phụ huynh cũng rất quan trọng. Nếu như ở trường trẻ không được sử dụng điện thoại hoặc sử dụng máy tính có kiểm soát, khi về nhà trẻ có thể sử dụng điện thoại một cách thoải mái.
“Nếu không có sự giám sát từ các bậc phụ huynh thì nguy cơ trẻ tiếp xúc với nội dung xấu độc trên môi trường mạng là rất lớn. Do đó, vai trò của phụ huynh trong vấn đề này là đặc biệt quan trọng. Cần định hướng cho trẻ những nội dung có ích khi tham gia MXH, hướng dẫn cách phòng tránh đối với những tin xấu, độc hại” – chị H nói.
Chuyên gia đư a ra gi ả i pháp gì ?
TS Lê Minh Công (chuyên gia tâm lý), Phó Trưởng Khoa công tác xã hội Trường ĐH KHXH&NV, ĐH Quốc gia TP.HCM, cho biết xưa nay vấn đề quấy rối, xâm hại tìn.h dụ.c thường xảy ra trực tiếp. Tuy nhiên, xã hội ngày càng phát triển, Internet cũng như các ứng dụng trên điện thoại ngày càng nhiều…, từ đó xuất hiện thêm nạn quấy rối, xâm hại tìn.h dụ.c trên môi trường mạng.
Bên cạnh việc học trực tuyến thì tr.ẻ e.m cũng được tiếp xúc nhiều hoạt động khác trên môi trường mạng. Chính vì vậy, việc dạy cho trẻ sử dụng mạng hiệu quả, an toàn là cần thiết. Ảnh: NGUYỆT NHI
Video đang HOT
Và đối tượng dễ bị xâm hại nhất vẫn là tr.ẻ e.m. Các xâm hại về tìn.h dụ.c trên mạng có thể kể đến như gửi và xem những hình ảnh, nội dung về tìn.h dụ.c qua mạng; nhắn tin, nói chuyện trên mạng về những nội dung tìn.h dụ.c; có hành vi tìn.h dụ.c, trình diễn khiê.u dâ.m hoặc bắt trẻ trình diễn khiê.u dâ.m qua webcam hoặc điện thoại thông minh…
Theo TS Công, giải pháp đầu tiên là cần dạy trẻ cách nhận biết, các kỹ năng để phòng tránh quấy rối, tấ.n côn.g tình dục trên môi trường mạng. Bởi lẽ đây là nội dung mới, trong chương trình giảng dạy tại các trường học chưa được đưa vào một cách đồng bộ.
Thứ hai, trong bối cảnh tr.ẻ e.m hiện nay phải tham gia các chương trình, hoạt động trực tuyến rất nhiều nên vấn đề dạy trẻ kỹ năng sử dụng mạng một cách an toàn, hiệu quả cũng rất quan trọng.
“Tôi cho rằng đối với lứa tuổ.i HS hiện nay, các trường cần chú tâm đến các chương trình để nâng cao năng lực xã hội và cảm xúc cho tr.ẻ e.m. Nội dung trong đó là nâng cao năng lực về phòng chống quấy rối, xâm hại tìn.h dụ.c; nâng cao năng lực về sử dụng mạng an toàn, hiệu quả. Chỉ có như thế, khi năng lực xã hội được nâng cao thì khả năng thích ứng của trẻ đối với các bối cảnh xã hội cũng sẽ được nâng lên. Từ đó trẻ sẽ tiếp cận thông tin có chọn lọc và chủ động nhận thức được các nội dung xấu độc để đào thải.
Việc nâng cao năng lực xã hội cho trẻ không chỉ là trách nhiệm của nhà trường mà cần có sự chung tay của cả các bậc phụ huynh và toàn xã hội, trong đó có cả hệ thống chính trị cần vào cuộc” – TS Công đán.h giá.
Đường dây nóng tổng đài tư vấn, bảo vệ trẻ
Trường hợp tr.ẻ e.m bị bạo lực, xâm hại tìn.h dụ.c… hoặc cần tư vấn, nhờ sự trợ giúp thì có thể liên hệ các địa chỉ sau:
- Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ tr.ẻ e.m: 111.
- Trung tâm Công tác xã hội tr.ẻ e.m TP.HCM (trực thuộc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM): 1900.54.55.59.
- Hội Bảo vệ quyền tr.ẻ e.m TP.HCM: 1800.90.69.
Dạy học tại thực địa: Thực tiễn và giải pháp
Thực hiện tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển phẩm chất và năng lực cho người học, các cơ sở GD đã xây dựng mô hình Trường học gắn với cuộc sống.
Một trong những giải pháp để thực hiện tốt mô hình này là tổ chức hoạt động dạy học tại thực địa.
"Mắt thấy, tai nghe" những kiến thức đang nghiên cứu
Dạy học tại thực địa (còn có tên gọi khác là dạy học tại hiện trường) là hình thức dạy học tại môi trường có hiện vật và các hoạt động thực tiễn liên quan chặt chẽ với nội dung bài học.
Qua đó, tạo thuận lợi cho việc hình thành kiến thức, kỹ năng, thái độ của học sinh theo mục tiêu bài học đã xác định. Thông thường dạy học thực địa được cụ thể hóa ở hai dạng thức là thực địa di sản và thực địa sản xuất kinh doanh. Trong phạm vi bài viết này chúng tôi chỉ nói về dạy học tại thực địa sản xuất kinh doanh.
Dạy học thực địa có thể tổ chức tại trung tâm nghiên cứu cây trồng, vật nuôi; trang trại chăn nuôi, trồng trọt; doanh nghiệp, nhà máy chế tạo, sản xuất, chế biến sản phẩm công nghiệp, nông nghiệp hay làng nghề; siêu thị, cửa hàng, nhà hàng...
Khi dạy học tại thực địa, học sinh được "mắt thấy, tai nghe" những kiến thức mà các em đang nghiên cứu, được trực tiếp tiếp xúc với các hiện vật, đối tượng lao động, con người và các hoạt động thực tế lao động sản xuất đang diễn ra, thậm chí có thể tham gia trực tiếp vào một số hoạt động thực tiễn khác nhau tại cơ sở sản xuất kinh doanh với tư cách là chủ thể hoạt động.
Nhờ đó, các em có cơ hội hiểu rõ hơn thực tế hoạt động đang diễn ra ở nơi mình sinh sống, học tập và có cơ hội gắn các kiến thức lý thuyết trong sách vở với thực tiễn sinh động.
Không những thế, khi học tập tại thực địa, học sinh có thể tự khám phá được nhiều điều mới lạ mà nội dung trong sách không thể mô tả hết được. Vì thế, các em hứng thú hơn, khả năng tiếp nhận lĩnh hội bài học cũng hiệu quả hơn.
Mặt khác tổ chức dạy học tại thực địa sẽ tạo điều kiện cho các em bộc lộ năng lực, sở trường, hứng thú của mình đối với một lĩnh vực, ngành nghề, công việc nào đó. Thông qua đó, giáo viên định hướng cho học sinh xác định con đường phát triển sau khi tốt nghiệp THPT như chọn ngành học ở ĐH, CĐ; chọn ngành nghề trong học nghề hoặc trực tiếp tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh địa phương...
Tăng cường dạy học thay vì tham quan
Ảnh minh họa.
Mặc dù có giá trị giáo dục sâu sắc, song hình thức dạy học thực địa hầu như ít được chú trọng tại các nhà trường phổ thông. Thực tiễn cho thấy, việc dạy học gắn với sản xuất kinh doanh trong nhà trường nếu có thì chỉ được thực hiện ở hình thức tham quan các cơ sở sản xuất, kinh doanh (ngoại khóa). Còn tổ chức dạy học tại hiện trường, hầu như hiếm thấy.
Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng trên là do hình thức dạy học này đòi hỏi phải có điều kiện thời gian, khâu tổ chức, quản lý học sinh tương đối phức tạp, kinh phí tốn kém. Đặc biệt là giáo viên chưa được trang bị cách thức, kỹ năng để tổ chức hoạt động dạy học thực địa. Chính những điều này dẫn đến sự ngần ngại của các trường phổ thông khi xây dựng và thực hiện hình thức dạy học này.
Từ thực tiễn trên, xin đề xuất một số biện pháp để nâng cao hiệu quả dạy học tại thực địa góp phần phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh.
Trước hết, nhà trường cần rà soát các môn học, bài học có thể tổ chức dạy học thực địa.
Soi chiếu các bài học có tiềm năng để tổ chức dạy học thực địa vào thực tiễn lao động sản xuất của địa phương để xem xét mức độ đáp ứng, tổ chức dạy học.
Thực địa được lựa chọn để đưa học sinh đến học tập phải bảo đảm các yêu cầu như: Có môi trường, hiện vật, đối tượng lao động và các hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp với nội dung bài học; Địa điểm tương đối gần trường học để không mất quá nhiều thời gian cho việc di chuyển và bảo đảm an toàn cho học sinh; Thực địa có đủ không gian và điều kiện cơ sở vật chất để triển khai việc học tập của học sinh.
Sau khi khảo sát, nếu thấy thực địa phù hợp với đặc điểm bài học và nhu cầu học tập của học sinh, nhà trường cần thực hiện các khâu chuẩn bị cho buổi học như liên hệ với người phụ trách thực địa về mục đích, yêu cầu, nội dung và thời gian đưa học sinh đến cơ sở học tập, đề nghị họ giúp đỡ, hỗ trợ để buổi học được thuận lợi. Cùng với đó, giáo viên xây dựng kế hoạch và thiết kế bài học để thực hiện dạy học tại thực địa.
Triển khai tổ chức cho học sinh học tập tại thực địa
Dạy học tại thực địa là hình thức dạy học cần thiết nhất trong thực hiện nhiệm vụ "Học đi đôi với hành". Đó cũng là giải pháp hữu hiệu cho mục tiêu dạy học phát triển phẩm chất năng lực người học mà ngành Giáo dục đang hướng tới.
Trước buổi học tại thực địa, giáo viên cần tập trung học sinh để phổ biến mục đích, yêu cầu, nội dung và cách thức học tập/thực hành. Hướng dẫn học sinh ghi lại những thông tin thu thập được trong buổi học.
Trong quá trình học tập tại thực địa, học sinh học tập/thực hành theo kế hoạch dưới sự hướng dẫn của giáo viên và người đại diện cơ sở sản xuất kinh doanh. Chú ý bám sát mục tiêu, nội dung của bài học trong suốt quá trình bài học tại hiện trường. Khi học sinh có thắc mắc hoặc có nội dung nào chưa hiểu rõ, giáo viên cần phối hợp với người của cơ sở sản xuất giải thích hoặc chỉ dẫn cụ thể.
Khi kết thúc bài học, cần tổ chức nhận xét, đán.h giá kết quả học tập tại hiện trường. Có thể yêu cầu một số học sinh báo cáo những thông tin thu thập được qua buổi học. Sau đó, đán.h giá tinh thần, thái độ và kết quả học tập của học sinh.
Tổng kết, đán.h giá hoạt động dạy học tại thực địa (cần chỉ rõ ưu điểm và nhược điểm). Rút kinh nghiệm để tiến hành bài học tiếp theo đạt kết quả tốt hơn.
Tìm hướng đi cho ngành xuất bản Ông Lê Hoàng - Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - cho rằng nâng cao tỷ lệ đọc sách cho người dân là giải pháp mấu chốt quyết định sự phát triển của toàn ngành. Năm 2021, cũng như nhiều lĩnh vực khác, ngành xuất bản chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch. Trong hoàn cảnh đó, các đơn vị...