Final Fantasy XIII – Chữa lợn lành thành lợn què

Final Fantasy XIII ban đầu dự định được phát triển thành một trò chơi độc quyền cho PS3 với đồ họa vượt trội so với những tựa game nhập vai cùng thời. Sau đó, nó bất ngờ được công bố tại buổi họp báo của Microsoft tại E3 nhiều năm trước. Từ đó, số phận của trò chơi này bắt đầu thay đổi theo chiều hướng… tệ hơn.

Square Enix đã từng giữ lập trường của mình rằng Final Fantasy XIII là một tựa game để tấn công vào thị trường phương Tây, nó cần phải xuất hiện trên cả Xbox 360. Thế nên, ở châu Á, Final Fantasy XIII vẫn là độc quyền cho hệ máy console của Sony. Sau một năm kể từ ngày phát hành, cuối cùng thì họ vẫn phát hành nó tại Nhật để rồi khiến nhiều người phải đặt ra câu hỏi: “Độc quyền để làm gì?”.

Một trò chơi độc quyền của một hệ máy có giá trị nhiều hơn là doanh thu đối với nhà phát triển và nhà phát phát hành. Giá trị của một sản phẩm độc quyền sẽ tồn tại trong suốt vòng đời của hệ máy mà nó gắn liền. Đối với những công ty sản xuất máy console như Nintendo, Sony và Microsoft thì giá trị của chúng được tính bằng năm và bằng số máy console được bán ra chứ không chỉ đơn là vài chục triệu USD doanh thu.

Với Final Fantasy XIII, Square Enix đã chấp nhận hy sinh mối quan hệ lâu năm với Sony để gây dựng thêm danh tiếng cho mình tại thị trường nơi đất khách. Tuy vậy, quyết định này của họ còn có liên quan đến trào lưu Tây hóa của ngành công nghiệp game Nhật vài năm trước đây. Khi đó, đất nước này đã phải dẹp bỏ sự tự kiêu của mình để đối mặt với đợt khủng hoảng đang hiện hữu.

Sau này, xu hướng đó bắt đầu được chuyển thành việc mở rộng kinh doanh ra thị trường quốc tế bằng những sản phẩm “ngoại” chứ không phải là hàng Nhật. Những công ty có thị phần lớn ở các nước trên thế giới như Nintendo, Capcom, Namco… tiếp tục công việc quanh năm của mình còn Square Enix thì dần chuyển mình thành một nhà phát hành, họ mua lại Eidos và bắt đầu sở hữu những series có tiếng trên trường quốc tế như Hitman, Tomb Raider và Deus Ex.

Nhìn lại, Final Fantasy XIII giống như một bước thử nghiệm sai lầm của hãng này. Cuối cùng thì nó đã bỏ mất cái danh hiệu có giá của một trò chơi độc quyền, từ chối một lịch sử đã được viết hơn 10 năm trên hệ máy PlayStation của dòng game Final Fantasy. Đổi lại, nó có sự cao cả của kẻ hy sinh đi đầu và sự xuống cấp về đồ họa.

Những hình ảnh được công bố ban đầu của Final Fantasy XIII tại E3 2006 đẹp và có màu sắc tươi tắn hơn nhiều so với bản sau này. Điều đó đủ thấy Square Enix đã phải chỉnh sửa lại engine đồ họa, hy sinh chất lượng để biến nó thành một sản phẩm đa nền. Mặc dù White Engine của họ ngay từ khi “thai nghén” đã là một engine đa nền. Tuy vậy, có lẽ đây chỉ là một hành động nhìn xa trông rộng của Square Enix.

Final Fantasy XIII trên Xbox 360 bị “giật” ở những đại cảnh lớn. Điều này cũng chẳng đủ để làm hỏng chất lượng toàn diện của game ngoài việc khiến game thủ có thể vài lần cau mày. Thế nhưng, nó lại thất bại thêm một lần nữa ở hệ thống chiến đấu vốn rất mới lạ với game nhập vai của Nhật nhưng lại chẳng là gì trong mắt game thủ phương Tây.

Trò chơi này được phát triển thành một sản phẩm tuyến tính, nhẹ nhàng, dễ chơi, có một chút thử thách để phù hợp với ngay cả những game thủ casual. Nội dung có cấu trúc “thẳng tưng” như một bộ phim của nó khiến những fan của phong cách nhập vai lâu đời tại phương Tây chẳng lấy gì làm thích thú. Thế nên, chiến lược toàn cầu hóa của Square Enix với Final Fantasy XIII có thể coi là thất bại bởi những gì họ nhận lại là tiếng xấu cùng với một lợi nhuận từ những khách quen ở ngoài Nhật Bản.

Xét cho cùng, Final Fantasy XIII từ bỏ mác độc quyền để làm gì? Để phải trì hoãn ngày phát hành tận một năm, để giảm chất lượng đồ họa, để mang về một bài học ngậm ngùi cho Square Enix và để hệ máy console của Microsoft được một lần biết mùi Final Fantasy.

Theo gamek