Dự giờ nên tập trung quan sát học sinh hay là soi giáo viên, đồng nghiệp?
Khi có người dự giờ, giáo viên cố gắng dạy cho người dự xem chứ không phải cho học trò học, tiết dạy sẽ thành màn trình diễn, tùy cấp độ người dự mà diễn như thế.
Sau khi Tạp chí Điện tử Giáo dục Việt Nam đăng loạt bài “Sắp tới chỉ giáo viên chủ nhiệm mới phải dự giờ, thăm lớp?”, “Dự giờ thăm lớp nhiều, có nâng cao chất lượng dạy và học?”, “Thầy cô ơi, đừng sợ dự giờ như thế”… đã thu hút được sự quan tâm của giáo viên trên cả nước.
Nhiều diễn đàn của thầy cô giáo trên mạng Facebook đã chia sẻ các bài viết, bàn luận sôi nổi, chứng tỏ mối quan tâm của thầy cô làm sao để nâng cao kiến thức, chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm là nhu cầu bức thiết của mỗi người hiện nay.
Muốn được dự giờ … cũng không phải dễ!
Cô giáo Mai Lan chia sẻ “Em đang là giáo viên tập sự, muốn được dự giờ những giáo viên khác ngoài giáo viên hướng dẫn mình, thế nhưng phải xin phép … gãy cả lưỡi đấy ạ. Không phải muốn là đi dự, đi học đâu”.
Thầy giáo Nguyễn Hùng chia sẻ “Trường mình có gần 30 giáo viên, sau vài năm dự giờ, ai dạy thế nào, phong cách ra sao đã … thuộc lòng.
Cùng chuyên môn chỉ có vài người, cứ dự đi, dự lại thấy chán như ăn… mì tôm cả tháng. Thế nhưng muốn dự giờ giáo viên trường khác cũng không dễ chút nào”.
Và có rất nhiều chia sẻ khác, tựu trung lại là muốn dự giờ những giáo viên “có thương hiệu” để học tập nhưng không phải dễ.
Thật lòng mà nói, giáo viên dạy không muốn bị ai dự giờ, không muốn bị giám sát qua camera. Tâm lý này không phải không có nguyên nhân, từ trước đến nay sau khi dự giờ xong là có góp ý giờ dạy, các ý kiến nhận xét sau giờ học, nhằm mục đích đ.ánh giá, xếp loại tiết dạy.
(Ảnh minh họa: Moet.gov.vn)
Những ý kiến thảo luận, góp ý thường không đưa ra được giải pháp để cải thiện giờ dạy. Người dạy trở thành “mục tiêu”, bị phân tích, mổ xẻ, cân nhắc các thiếu sót.
Chỉ một lần chứng kiến, trải nghiệm cảm giác là mục tiêu, bị phân tích, mổ xẻ, cân nhắc các thiếu sót, giáo viên sẽ có tâm lý ngại người khác dự giờ khi dạy.
Cũng chính vì vậy khi có người dự giờ, giáo viên cố gắng dạy cho người dự xem chứ không phải cho học trò học, tiết dạy sẽ thành màn trình diễn, tùy cấp độ người dự mà diễn như thế nào thôi.
Video đang HOT
Muốn học tập người khác thì phải … thân thiện
Người dự giờ để học tập nên cùng người dạy trao đổi, xây dựng, thiết kế giáo án; cùng thiết kế giáo án, người dự giờ để học tập sẽ học được cách thiết kế bài dạy của giáo viên có kinh nghiệm. Nói thành lời rất khó, nhưng cùng làm là cách dạy cách học hiệu quả nhất trong thiết kế giáo án.
Điều này chỉ có thể xảy ra khi cả hai có mối quan hệ thân thiện, biết rõ mục đích của nhau, hợp tác, tương trợ vì cùng nhau tiến bộ.
Người dự giờ quan sát, ghi chép, những hành vi, tâm lí, thái độ của người học để làm dữ liệu phân tích việc học tập của học sinh, chứ không phải chăm chăm vào nội dung, tiến trình của bài mà giáo viên đang dạy.
Sau tiết dạy, cùng trao đổi, chia sẻ về giờ dạy, tuyệt đối không mang tính nhận xét đ.ánh giá người dạy. Cùng tìm ra giải pháp giải quyết các tồn đọng mà tiết dạy chưa thực hiện được, có như vậy cả hai mới cùng tiến bộ, cùng rút được bài học cho chính mình, tâm lý ngại người khác dự giờ sẽ mất đi.
Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học hiện nay đang đáp ứng nhu cầu học tập của giáo viên.
Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học là hoạt động giáo viên cùng nhau học tập từ thực tế việc dạy và học.
Giáo viên cùng nhau thiết kế kế hoạch bài học, cùng dự giờ, quan sát, suy ngẫm và chia sẻ. Không đ.ánh giá, xếp loại giờ dạy, coi tiết dạy minh họa giáo án bài học đã xây dựng là sản phẩm chung, bài học chung để mỗi cá nhân tự rút kinh nghiệm.
Đồng thời đưa ra những nhận xét về sự tác động của hoạt động dạy của giáo viên, các câu hỏi, các nhiệm vụ học tập giáo viên sử dụng có ảnh hưởng đến việc học của học sinh như thế nào.
Trên cơ sở đó, cùng chia sẻ, học tập lẫn nhau, rút kinh nghiệm và điều chỉnh nội dung, phương pháp vào bài dạy hằng ngày của cá nhân mình cho phù hợp, hiệu quả.
Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học sẽ làm cho mối quan hệ giữa đồng nghiệp trở nên gần gũi, cảm thông, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau.
Nói thì dễ, làm mới khó, sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học chỉ thành công khi tất cả thành viên cùng vứt cái “tôi” của mình, thoát ra khỏi “ổ kén” bấy lâu mình tự dệt lên vì sự tiến bộ của mình, vì học trò.
Không so sánh học trò này với học trò khác trong học tập, đã đến lúc không nên so sánh giáo viên này với giáo viên khác. Quan trọng nhất là nhen lên ngọn lửa yêu nghề, giữ được ngọn lửa đó cho mỗi người thầy.
Có bao nhiêu giáo viên hiểu sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học?
Giáo viên dự giờ phải đảm bảo nguyên tắc: Không làm ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh; Không gây khó khăn cho giáo viên dạy minh họa.
Nếu nói nâng cao chất lượng học sinh thông qua việc dự giờ thăm lớp là sai lầm thì đổi mới sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học lại mang lại hiệu quả khá cao trong giảng dạy.
Sinh hoạt chuyên môn (Ảnh có tính chất minh họa: Báo Giáo dục và Thời đại)
Thế nhưng, sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học là gì lại không nhiều giáo viên hiện nay nắm rõ. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với khá nhiều giáo viên là Tổ trưởng chuyên môn, là giáo viên cốt cán, thậm chí có người là hiệu phó chuyên môn nhà trường nhưng không nhiều giáo viên nắm rõ khái niệm này.
Vì thế, việc sinh hoạt chuyên môn cấp tổ, cấp trường từ xưa đến nay đều đang áp dụng theo thói quen của nhiều năm về trước.
Đó là tổ chức dạy thao giảng dự giờ, giáo viên góp ý tiết dạy để đ.ánh giá những hoạt động của người dạy là chủ yếu. Trước đây thế, bây giờ thế và có lẽ nhiều năm nữa cũng vẫn thế.
Đổi mới chương trình, đổi mới sách giáo khoa, chúng ta cũng nên đổi mới cách sinh hoạt chuyên môn mới mong nâng cao chất lượng những giờ dạy, giờ học cho giáo viên và học sinh.
Sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học là gì?
Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học được thực hiện theo chu trình 4 bước.
Bước 1: Xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch bài học nghiên cứu.
Như việc xác định mục tiêu kiến thức và kỹ năng mà học sinh cần đạt được khi tiến hành nghiên cứu (theo chuẩn kiến thức, kỹ năng ở từng môn học), đảm bảo phù hợp với trình độ của học sinh, năng lực chuyên môn của giáo viên.
Các giáo viên trong tổ thảo luận chi tiết về thể loại bài học, nội dung bài học, các phương pháp, phương tiện dạy học đạt hiệu quả cao, cách tổ chức dạy học phân hóa theo năng lực của học sinh, cách rèn kỹ năng, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tiễn...
Dự kiến những thuận lợi, khó khăn của học sinh khi tham gia các hoạt động học tập và các tình huống xảy ra và cách xử lý (nếu có)...
Bước 2. Tiến hành bài giảng minh họa và dự giờ.
Sau khi hoàn thành giáo án của bài học nghiên cứu chi tiết, một giáo viên sẽ dạy minh họa bài học nghiên cứu ở một lớp học cụ thể, các giáo viên còn lại trong nhóm tiến hành dự giờ và ghi chép thu thập dữ kiện về bài học.
Giáo viên dự giờ phải đảm bảo nguyên tắc: Không làm ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh;
Không gây khó khăn cho giáo viên dạy minh họa; khi dự giờ phải tập trung vào việc học của học sinh, cách phản ứng của học sinh trong giờ học, cách làm việc nhóm học sinh, những khó khăn vướng mắc, thái độ tình cảm của học sinh...
Quan sát tất cả đối tượng học sinh, không được "bỏ rơi" một học sinh nào.
Giáo viên cần từ bỏ thói quen đ.ánh giá giờ qua hoạt động của giáo viên dạy, người dự cần học tập, hiểu và thông cảm với khó khăn của người dạy. Đặt mình vào vị trí của người dạy để phát hiện những khó khăn trong việc học của học sinh để tìm cách giải quyết.
Luyện tập cách quan sát và suy nghĩ về việc học của học sinh trong giờ học, có khả năng phán đoán nhanh nhạy, chính xác để điều chỉnh việc dạy phù hợp, việc học của học sinh.
Thay đổi cách nhìn, cách nghĩ và cảm nhận của giáo viên về học sinh trong từng hoàn cảnh khác nhau.
Hình thành thói quen lắng nghe lẫn nhau; rèn luyện cách chia sẻ ý kiến, từ đó hoàn thành mối quan hệ đồng nghiệp thân thiện, cộng tác và học tập lẫn nhau.
Bước 3: Suy ngẫm, thảo luận về bài giảng minh họa.
Đây là công việc có ý nghĩa quan trọng trong sinh hoạt chuyên môn, là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả của sinh hoạt chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn cần phát huy được vai trò, năng lực của người chủ trì, động viên toàn bộ giáo viên trong tổ tham gia đóng góp ý kiến cho bài giảng minh họa, cần nhấn mạnh những điểm nổi bật và không xếp loại giờ dạy.
Bước 4: Áp dụng.
Trên cơ sở bài giảng minh họa giáo viên nghiên cứu vận dụng, kiểm nghiệm những vấn đề đã được dự giờ và thảo luận, suy ngẫm áp dụng vào bài học hàng ngày cho phù hợp, đạt hiệu quả tốt.
Nhiều trường học đang thực hiện sai?
Hiện trường học nào sinh hoạt chuyên môn cũng có những tiết dạy dự giờ. Thay vì phải tập trung vào việc học của học sinh, cách phản ứng của học sinh trong giờ học, cách làm việc nhóm học sinh, những khó khăn vướng mắc, thái độ tình cảm của học sinh...thế nhưng người dự góp ý đồng nghiệp vẫn quen kiểu đ.ánh giá giờ dạy qua hoạt động của giáo viên mà ít có sự hiểu và thông cảm với khó khăn của người dạy.
Vì thế, góp ý những tiết dự giờ phần nhiều là tìm cái sai để phê phán thiếu đi tính xây dựng. Bởi thế, khi dạy dự giờ không ít giáo viên cũng mang nặng tính đối phó nhiều hơn và đặc biệt không ai muốn dạy dự giờ để làm vật thí nghiệm cho bao người soi mói, mổ xẻ.
Thầy cô ơi, đừng sợ dự giờ như thế Phần lớn giáo viên đều hồ hởi, phấn khởi khi Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT có hiệu lực kể từ ngày 01/11/2020 sẽ thoát khỏi cảnh phải... dự giờ, thăm lớp. Bài viết "Sắp tới chỉ giáo viên chủ nhiệm mới phải dự giờ, thăm lớp?" đăng tải trên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam ngày 20/10/2020 đã nhận được sự quan tâm...
