‘Đủ cơ sở để phục hồi các hạng mục ở chùa Trăm Gian’
Theo Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích Lê Thành Vinh, do các chi tiết, cấu kiện của nhà Tổ, gác Khánh vẫn còn nên đủ cơ sở để phục dựng. Tuy nhiên, việc phục dựng đạt được độ nguyên trạng bao nhiêu thì chưa thể nói trước.
Chiều 30/8, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội họp báo về vi phạm trong việc tu bổ, tôn tạo di tích quốc gia chùa Trăm Gian (xã Tiên Phương, Chương Mỹ). Nhiều câu hỏi về trách nhiệm đối với việc phá dỡ các hạng mục nhà Tổ, gác Khánh, bậc đá dẫn lên tiề.n đường cũng như khả năng phục hồi được đặt ra.
Theo ông Lê Thành Vinh (trái), có đủ cơ sở để phục dựng song đạt đến mức độ nguyên trạng bao nhiêu % thì chưa thể nói trước. Ảnh: Nhật Lam.
Ông Lê Thành Vinh, Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích cho biết, sau khi nhận được thông tin về vụ việc, Viện đã cử cán bộ xuống hiện trường. Nhà Tổ, gác Khánh, bậc đá là các “hạng mục nhỏ bị xâm hại nghiêm trọng”. Song, rất may những chi tiết, cấu kiện quan trọng của các hạng mục này vẫn còn ở sân chùa nên đủ cơ sở để phục dựng.
“Chúng tôi sẽ cố gắng phục dựng được gần nhất với nguyên trạng đã mất. Còn được bao nhiêu phần trăm so với bản gốc thì chúng tôi chưa thể trả lời được”, ông Vinh cho biết.
Còn theo Giám đốc Sở Văn hóa Phạm Quang Long, hiện nhiều người đang nhầm lẫn giữa việc “xâm hại 3 trong số nhiều hạng mục” của chùa với việc phá toàn bộchùa có tổng diện tích khoảng 3 ha. “Tất nhiên, mức độ của sự việc là hết sức nghiêm trọng nên việc tu bổ đã phải đình chỉ ngay. Dù vi phạm là rất rõ và mất mát là không nhỏ nhưng nó khác với việc phá hủy toàn bộ di tích”, ông Long nói.
Về trách nhiệm dẫn tới vụ việc trên, ông Long cho rằng, có trách nhiệm của Ban quản lý di tích, chính quyền xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, Sở Văn hóa và “có lỗi của cơ chế” đối với quản lý, bảo vệ di tích. “Đây là vấn đề lớn nên Chủ tịch UBND thành phố đã yêu cầu thành lập ban thanh tra, khi có kết luận, trách nhiệm sẽ được quy rõ ràng”, ông Long nói.
Video đang HOT
Gác Khánh xưa và hiện tại.
Lãnh đạo Sở cũng thừa nhận, điểm mấu chốt dẫn đến sai phạm ở chùa Trăm Gian chính là sự thiếu kiểm tra, giám sát. Vì thế, sau hơn một tháng các hạng mục bắt đầu bị hạ giải (đầu tháng 6), chính quyền địa phương và ban quản lý di tích mới nắm được thông tin và báo cáo. Là nơi trực tiếp quản lý di tích theo phân cấp, Chủ tịch UBND xã Tiên Phương Vũ Văn Doãn thừa nhận, để xảy ra sự việc, “địa phương đã có một chút gì đó không sâu sát”. Riêng Sở Văn hóa Hà Nội cũng như Cục Di sản Văn hóa tới tận khi báo chí lên tiếng (ngày 24/8) mới biết.
Liên quan tới vụ việc, Chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã yêu cầu đình chỉ chức vụ Trưởng ban quản lý Di tích chùa Trăm Gian của ông Tống Bá Lương, Phó chủ tịch UBND xã Tiên Phương kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã, thanh tra xây dựng xã và tập thể UBND xã Tiên Phương làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo huyện Chương Mỹ… Các sở Kế hoạch Đầu tư, Tài chính bố trí kinh phí để tu bổ, tôn tạo và phục chế nguyên trạng các hạng mục bị phá dỡ.
Trước đó, khi nhận được phản ánh của báo chí, ngày 24/8, Thanh tra Bộ Văn hóa và Cục Di sản Văn hóa xuống kiểm tra chùa Trăm Gian thì việc phá dỡ và xây mới một số hạng mục đã gần hoàn tất. Công trình nhà Tổ, gác Khánh và bậc cấp từ gác chuông lên tới sân tiề.n đường đã bị dỡ bỏ hoàn toàn và được xây dựng mới. Nhà Tổ đã được lợp mái, gác Khánh đã lắp dựng xong bộ khung gỗ, kiến trúc hai công trình trên được nhà chùa cho thi công không dựa trên thiết kế được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Toàn bộ cấu kiện gỗ, ngói lợp và chân tảng cũ của nhà Tổ và gác Khánh bị chất đống phía sau chùa, không được bảo quản tốt. Bậc cấp lên sân tiề.n đường được thay mới bằng đá xanh.
Chùa cổ Trăm Gian được xây dựng từ khoảng thế kỷ 12, đời vua Lý Cao Tông và xếp hạng di tích quốc gia từ những năm 60 của thế kỷ trước. Ngôi chùa nổi tiếng bởi vẻ đẹp cổ kính, linh thiêng và bề dày lịch sử.
Theo VNE
Sở VH-TT&DL Hà Nội nói gì về vụ tháo dỡ chùa Trăm Gian?
Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nội, ông Phạm Quang Long cho biết, nhà Tổ, gác Khánh chùa Trăm Giam đã xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ bị sập nên cuối năm 2011, liên sở và huyện Chương Mỹ trình thành phố cho phép hạ giải ngay các hạng mục này để tu bổ, tôn tạo.
Ngày 28/8, Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nội Phạm Quang Long có văn bản gửi ông Phạm Quang Nghị - Bí thư Thành ủy Hà Nội, ông Nguyễn Thế Thảo - Chủ tịch UBND thành phố và bà Nguyễn Thị Bích Ngọc - Phó Chủ tịch UBND thành phố giải thích rõ những vi phạm trong tu bổ, tôn tạo di tích chùa Trăm Gian (xã Tiề.n Phương, Chương Mỹ).
Thủ tục đầu tư đang hoàn thiện...
Ông Long cho biết, trải qua thời gian, các hạng mục kiến trúc của chùa Trăm Gian đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Những năm trước đây, Bộ VH-TT&DL, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) đã đầu tư kinh phí để tu bổ một số hạng mục trong chùa như Tiề.n đường, hành lang, gác chuông, giá ngự, tả - hữu vu. Tuy nhiên, do di tích lớn, nhiều hạng mục của di tích đã xuống cấp nghiêm trọng nên UBND huyện Chương Mỹ không có đủ nguồn lực để đầu tư tu bổ di tích.
Khu vực chùa Trăm Gian được làm mới
Đến tháng 4/2010, Sở KH&ĐT Hà Nội đã quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử chùa Trăm Gian và giao cho Sở VH-TT&DL làm chủ đầu tư dự án. Các thủ tục chuẩn bị đầu tư đã được Sở VH-TT&DL hoàn thành như hồ sơ thiết kế thi công, tổng dự toán đã được thỏa thuận.
Tháng 9/2011, Sở VH-TT&DL cùng các đơn vị liên quan đã kiểm tra hiện trạng di tích và thống nhất đán.h giá thực trạng nhiều hạng mục kiến trúc như: ống muồng, Thượng điện, nhà Tổ, gác Khánh... đang bị xuống cấp nghiêm trọng có nguy cơ sập đổ, dù đã được nhà chùa và địa phương chống đỡ tạm thời trong mùa mưa bão 2011, nhưng vẫn không đảm bảo an toàn cho hệ thống di vật và khách thập phương vào lễ Phật.
Chính vì vậy, Sở VH-TT&DL và các đơn vị liên quan đã đề xuất với UBND thành phố Hà Nội cho phép chủ đầu tư hạ giải ngay các hạng mục (trong đó có hạng mục nhà Tổ) xuống cấp trong tình trạng nguy hiểm và triển khai thi công, đồng thời giao Sở KH&ĐT, Sở Tài chính cân đối, bố trí kinh phí để thực hiện dự án trong năm 2011. Tuy nhiên, do kinh tế khó khăn nên thành phố chưa bố trí nguồn kinh phí đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo di tích chùa Trăm Gian vào năm 2011.
"Vì vậy, Sở VH-TT&DL (chủ đầu tư) chưa có điều kiện triển khai dự án. Trong khi đó, các hạng mục vẫn tiếp tục xuống cấp, nhất là điều kiện tự nhiên có nhiều bất thường như hiện nay", ông Long giải thích.
Đầu tháng 8/2012, Trưởng phòng Quản lý di sản - bà Phạm Thị Lan Anh - đã có báo cáo về tình hình hư hỏng của nhà Tổ và đã đề nghị Ban Giám đốc Sở yêu cầu Ban Quản lý dự án với tư cách là chủ đầu tư khẩn trương tu bổ sau khi đã có quyết định của thành phố. Trước đó ngày 29/6/2012, UBND thành phố Hà Nội đã quyết định giao nhiệm vụ và kế hoạch vốn thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và một số mục tiêu thành phố năm 2012 (chưa giao vốn để thực hiện dự án). Di tích chùa Trăm Gian được UBND thành phố bố trí nguồn kinh phí đầu tư là 5 tỷ đồng. Vì vậy, Sở VH-TT&DL đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án hoàn chỉnh thủ tục theo quy định, trong đó có điều chỉnh tổng dự toán kinh phí theo quy định giá hiện nay.
... nhà chùa tự ý tháo dỡ, thi công nhà Tổ, gác Khánh
Ngày 24/8, sau nhận được thông tin phản ánh về những sự việc đang diễn ra ở chùa Trăm Gian, Sở VH-TT&DL cùng Thanh tra Bộ VH-TT&DL, Cục Di sản văn hóa... đi kiểm tra và nhận thấy, di tích chùa Trăm Gian có hai hạng mục bị hạ giải là gác Khánh và nhà Tổ. "Hai hạng mục này đã xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ bị sập đổ. Cuối năm 2011, liên Sở VH-TT&DL, KH&ĐT... và huyện Chương Mỹ đã có văn bản trình thành phố cho phép hạ giải ngay các hạng mục trên và đề nghị thành phố đầu tư kinh phí tu bổ, tôn tạo", ông Long cho hay.
Hình ảnh cổ kính ngôi chùa ngót 1.000 năm tuổ.i
Theo ông Long, trong khi các thủ tục đầu tư của UBND thành phố Hà Nội và Sở VH-TT&DL đang hoàn thiện để thực hiện dự án, đợt mưa bão vừa qua, hạng mục nhà Tổ đã bị sập một góc mái (theo giải trình của sư trụ trì Thích Đàm Khoa). Quá lo lắng, sợ sập toàn bộ công trình gây hư hại hệ thống tượng Phật và mất an toàn cho khách thập phương vào hành lễ, nhà chùa đã tự ý tháo dỡ và thi công nhà Tổ, gác Khánh. Việc thi công nhà Tổ và gác Khánh được thực hiện trên nền móng cũ, hình thức kiến trúc theo kiểu cổ - truyền thống và chất liệu gỗ cũng được nhà chùa sử dụng nằm trong nhóm tứ thiết (gỗ lim).
Tuy nhiên, theo ông Long việc nhà chùa tự ý hạ giải, thi công hai hạng mục nói trên của di tích là sai nguyên tắc, không báo cáo chính quyền để làm thủ tục theo đúng quy trình là đã vi phạm Luật Di sản văn hóa cùng các quy định hiện hành.
Theo Dantri
Sự cố chùa Trăm Gian: Trách nhiệm mù mờ Chùa đã xin xã cho sửa chữa từ đâu tháng 6, Sở kiêm tra phát hiên di tích có nguy cơ sụp đô và báo cáo UBND TP xin kinh phí. Chờ lâu nóng ruôt chùa phải tự làm, UBND xã phát loa kêu dân tới phụ. Chiều 30/8, Sở VH-TT&DL Hà Nội đã tổ chức cuộc họp báo Về việc vi phạm...