Đột phá hạ tầng giao thông ở Quảng Ninh:Hình mẫu hợp tác công – tư

Hầu hết các dự án hạ tầng giao thông chiến lược, mang tính đột phá cao tại Quảng Ninh đều có dấu ấn của những nhà đầu tư tư nhân, bởi ngân sách Nhà nước khó một mình gánh nổi.

Thi công cầu Bạch Đằng, thuộc tuyến cao tốc Hạ Long – Hải Phòng. Ảnh: Đỗ Phương

Quảng Ninh hiện là tỉnh duy nhất được Chính phủ giao là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về đầu tư, quản lý đường cao tốc và hàng không theo hình thức đối tác công – tư (PPP).

Bỏ 1 đồng, thu hút 8,3 đồng

Theo ông Trương Mạnh Hùng – Phó Trưởng ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư (IPA) Quảng Ninh, 5 năm qua, Quảng Ninh bỏ 1 đồng ngân sách làm vốn “mồi” thì thu hút được 8,3 đồng ngoài ngân sách cho phát triển hạ tầng, kinh tế – xã hội, du lịch. Ước tính số tiề.n thu hút ngoài ngân sách lên tới 190.000 tỉ đồng. Nhờ đó, tỉ lệ đầu tư công ngày một giảm, từ 60% năm 2010 xuống còn 37% năm 2015. Trong đó, đầu tư từ khu vực tư nhân tăng lên rõ rệt – chiếm khoảng 33% tổng vốn đầu tư.

Ông Vũ Văn Khánh – Giám đốc Sở Giao thông – Vận tải tỉnh Quảng Ninh – cho biết, với cách làm như vậy, không chỉ tất cả những công trình giao thông trọng điểm đều được làm nhanh, gọn và phát huy hiệu quả ngay sau đầu tư, mà còn nhờ đó, Quảng Ninh dành thêm được nhiều nguồn vốn ngân sách cho các công trình văn hóa, an sinh xã hội khác. Cũng theo ông Khánh, chỉ tính riêng nguồn vốn các nhà đầu tư tư nhân bỏ ra làm các dự án giao thông trọng điểm tại Quảng Ninh từ năm 2013 – 2017 đã lên tới trên 35.000 tỉ đồng.

“Năm 2018, sẽ có thêm dự án giao thông lớn – cao tốc Vân Đồn – Hạ Long, với tổng vốn đầu tư 16.000 tỉ đồng; chưa kể một loạt các cảng biển đang trong kế hoạch xây dựng. Vì thế, thu hút nguồn vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước, theo mô hình PPP (hợp tác công – tư) là hướng đi tất yếu” – ông Khánh chia sẻ.

Liên quan đến những ý kiến về một số dự án BOT trên Quốc lộ 18, gồm: Hạ Long – Mông Dương, Hạ Long – Uông Bí, ông Khánh cho rằng, nếu cứ đợi nguồn vốn ngân sách thì có lẽ đến giờ vẫn chưa làm được, trong khi tuyến đường quá nhỏ, lưu lượng xe quá lớn, khiến luôn xảy ra tình trạng tắc nghẽn. Vấn đề là tính toán hợp lý để đảm bảo quyền lợi của cả Nhà nước, người dân và nhà đầu tư.

Hợp tác hai “nhà”

Cho đến nay, Quảng Ninh là địa phương duy nhất được Chính phủ giao là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về đầu tư, quản lý đường cao tốc và hàng không theo hình thức PPP. Do hầu hết các dự án hạ tầng giao thông chiến lược đều cần vốn đầu tư rất lớn, nên Quảng Ninh phối hợp với các nhà đầu tư cùng làm, nhằm san sẻ gánh nặng tài chính cho cả hai bên.

Theo kế hoạch ban đầu, cao tốc Hạ Long – Hải Phòng (dài 25km) là một dự án, giao cho một liên danh các nhà đầu tư. Tuy nhiên, do số vốn quá lớn – trên 13.000 tỉ đồng, nên sau đó được tách ra làm 2. Trong đó, Quảng Ninh đầu tư 6.400 tỉ đồng để làm đoạn đường 19.8km; cầu Bạch Đằng và đường dẫn từ cầu này tới cao tốc Hải Phòng – Hà Nội do liên danh các nhà đầu tư thực hiện, với số vốn 7.500 tỉ đồng, theo hình thức BOT.

Dự án cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, cũng được triển khai theo hình thức BOT tương tự. Tổng vốn đầu tư cho dự án này là khoảng 14.000 tỉ đồng, một mình nhà đầu tư khó “gánh” nổi bởi không có khả năng hoàn vốn. Vì thế, Quảng Ninh xin Chính phủ, các bộ, ngành cho phép ứng 4.000 tỉ để giải phóng mặt bằng.

Với Dự án Cảng hàng không Vân Đồn, vốn đầu tư 7.500 tỉ đồng, tỉnh Quảng Ninh cũng bỏ ra 700 tỉ đồng để làm công tác giải phóng mặt bằng.

Theo Giám đốc Sở GTVT Quảng Ninh Vũ Văn Khánh, trong các dự án PPP về hạ tầng giao thông, Quảng Ninh đảm nhận phần giải phóng mặt bằng bởi đây là khâu khó khăn nhất của bất kỳ dự án nào.

Ông Nguyễn Văn Đọc – Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh – cho biết, với những dự án lớn, Quảng Ninh luôn ưu tiên dành nguồn vốn để giải phóng mặt bằng, giúp các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công.

“Nếu tiến hành giải phóng mặt bằng chậm trong khi vốn đã cho vay thì rủi ro rất cao. Vì thế, công tác giải phóng mặt bằng ở các dự án lớn của Quảng Ninh được giải quyết rất nhanh” – ông Đọc chia sẻ.

LINH ANH

Theo Laodong