Doanh nghiệp cần thêm giải pháp hỗ trợ

Bộ Tài chính vừa quyết định giãn thêm 3 tháng thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp (DN), đồng thời thông báo đã có 6.100 đơn vị hoạt động trở lại sau một thời gian ngừng sản xuất.

Con số thống kê nghe đã lạc quan hơn, nhưng thực tế vẫn còn nhiều khó khăn cho các DN trong việc tiếp cận vốn và các gói hỗ trợ.

Nguồn vốn cho DNvẫn tắc – Ảnh: Ngọc Thắng

Chưa tạo sức bật

Điểm nhấn mạnh mẽ nhất trong đợt hỗ trợ DN năm nay của Chính phủ tập trung vào 2 gói hỗ trợ lãi suất và miễn, giãn, giảm thuế. Đán.h giá về gói hỗ trợ thuế, ông Cao Anh Tuấn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho rằng, giải pháp này nhằm giúp DN tháo gỡ khó khăn tạm thời về nguồn vốn đầu tư, tăng tốc độ chu chuyển vốn khi mà lãi suất vẫn còn cao, và DN chưa tiếp cận được. Đơn cử, với một DN lãi 6 tỉ đồng, lẽ ra phải nộp thuế TNDN 25%, tương đương 1,5 tỉ đồng, thì theo chính sách này sẽ tiết kiệm được 450 triệu đồng tiề.n thuế để làm vốn kinh doanh. Thế nhưng, theo TS Trần Du Lịch – Ủy viên UBKT Quốc hội, việc giảm, giãn thuế chỉ có tác dụng đối với các DN làm ăn có lãi nhưng chưa đủ tạo ra sức bật cho DN vượt qua được giai đoạn khó khăn.

Gói hỗ trợ thuế 29.000 tỉ đồng gồm: gia hạn 9.987 tỉ đồng thuế GTGT tháng 4, 5, 6 cho 208.250 DN. Gia hạn thuế thu nhập DN quý 2/2012 cho 8.260 DN với 347,5 tỉ đồng, giảm 50% tiề.n thuê đất năm 2012 (tương đương 339 tỉ đồng) cho 3.153 DN và miễn 10,6 tỉ đồng thuế môn bài 2012 cho 40.223 hộ đán.h bắt hải sản và hộ làm muối.

TS Nguyễn Đình Cung, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương cũng cho rằng, các giải pháp hỗ trợ DN mới nhắm đến các nguyên nhân trực tiếp. Về cơ bản là “ngược lại” đối với các giải pháp kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế nên quy mô và cường độ hạn chế, không thể kích cầu như trước năm 2011. Do đó, các giải pháp hỗ trợ với DN rất ít hiệu lực trong giải quyết khó khăn của DN. Ngoài ra, nếu thực hiện “quá liều” và “lệch hướng” thì có thể gây ra lạm phát và bất ổn kinh tế vĩ mô. Trong khi các giải pháp hỗ trợ DN chưa cho kết quả thì giá xăng dầu, điện lại tăng liên tục, phí dịch vụ y tế tăng, làm cho DN yếu thêm.

Dù công bố các con số lạc quan như sau khi triển khai gói hỗ trợ thuế, đã có 6.100 đơn vị quay trở lại sản xuất, doanh thu tháng sau tăng 3-4% so với tháng trước. Nhưng Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cũng thừa nhận, cộng đồng DN vẫn còn đang hết sức khó khăn và cần có thêm những giải pháp để hỗ trợ. Đó là lý do Bộ Tài chính đã kiến nghị giãn tiếp thuế GTGT thêm 3 tháng cho DN đến tháng 4.2013, với số tiề.n tương ứng 3.745 tỉ đồng.

Vốn vẫn tắc

Ở gói hỗ trợ lãi suất, NHNN yêu cầu các ngân hàng giảm lãi suất cho vay các khoản nợ cũ về dưới 15% sau ngày 15.7 và mở rộng hỗ trợ lãi suất thấp cho các DN vừa và nhỏ, nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ. Ngay sau đó, nhiều ngân hàng tung ra các gói tín dụng giá rẻ nhưng thực tế, tín dụng vẫn tắc.

Tiến sĩ Vũ Viết Ngoạn – Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia phân tích, tín dụng sau 9 tháng mới chỉ tăng 2,35% so với tháng 12.2011 chứng tỏ nguồn vốn ngân hàng chưa đến được với hoạt động sản xuất, kinh doanh. Vì vậy các DN vẫn còn rất khó khăn. Nghịch lý là số hàng tồn kho cao, DN không có đầu ra thì rất khó vay vốn hoạt động tiếp. Nhiều người cho rằng chỉ số giá tiêu dùng tháng 9 tăng cao, Chính phủ cần phải có những biện pháp thắt chặt lại để chống lạm phát. Tuy nhiên, đó chỉ là tăng bất thường, thời vụ của một số nhóm hàng. Vì vậy, từ nay đến cuối năm vẫn phải giải ngân nguồn vốn ngân sách, trái phiếu theo mục tiêu (hơn 21.000 tỉ đồng/tháng). Các ngân hàng đẩy mạnh tín dụng đảm bảo mục tiêu dư nợ năm nay tăng 8-10% để tháo gỡ khó khăn cho DN. Quan trọng là tín dụng phải đi vào sản xuất, kinh doanh còn nếu chảy vào kênh đầu tư tài chính sẽ rất nguy hiểm.

2 gói hỗ trợ, gói thì chưa đủ nhiệt, gói thì khó tiếp cận, đó là lý do DN vẫn chìm trong khó khăn.

TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương: 3 yếu tố đẩy doanh nghiệp vào khó khăn

Nợ lớn, lãi suất cao, hàng tồn kho nhiều là 3 yếu tố chính đẩy đa số DN vào tình trạng cực kỳ khó khăn. Theo số liệu của Bộ Kế hoạch – Đầu tư thì số DN đóng cửa tính từ đầu năm 2011 đến hết tháng 8.2012 đã bằng 40% tổng số DN đóng cửa kể từ khi đổi mới đến nay. Nhưng con số này vẫn chưa biểu thị hết mức độ khó khăn của DN khi vẫn chưa có đán.h giá cụ thể số DN phải thu hẹp công suất hoạt động, cắt giảm bao nhiêu việc làm.

Không dễ tiếp cận vốn rẻ

Dù các ngân hàng luôn rầm rộ quảng bá các chương trình lãi suất ưu đãi, gói này, gói kia thì ở khắp nơi, khắp các lĩnh vực, việc tiếp cận vốn vẫn rất khó khăn.

Lãnh đạo CTCP Tân Việt Mỹ tại Hà Nội chia sẻ, năm ngoái công ty nhận gói thầu thiết bị y tế cho một số bệnh viện, có ký hợp đồng vay ở ngân hàng có chi nhánh tại Hà Nội hơn 1,5 tỉ đồng để nhập máy móc, dụng cụ y tế. Tuy nhiên, nguồn vốn giải ngân cho các bệnh viện bị chậm, chưa thanh toán được. Cuối tháng 8 vừa qua, ngân hàng gửi thông báo hiện công ty vẫn nợ tiề.n gốc hơn 1,5 tỉ đồng, lãi vay hơn 127 triệu đồng và lãi phạt lên tới gần 453 triệu đồng. “Tôi không nói tên ngân hàng, cũng không muốn tố nhau là o ép, bởi hạ hay không là quyền của họ, mình đâu có quyền gì. Nhưng trong lúc khó khăn như thế này, không nên ép nhau đến đường cùng. Chủ trương hạ lãi suất nợ cũ đã có, chúng tôi chỉ mong được giảm lãi suất phạt, cũng chẳng mong muốn được hạ xuống dưới 15%/năm các khoản vay cũ, nhưng họ cũng đâu có chịu” – lãnh đạo này nói.

Ông Nguyễn Hiếu, lãnh đạo một DN tại Cổ Nhuế, Hà Nội cũng bức xúc, DN ông đang triển khai một loạt dự án trồng ớt sừng để xuất sang Hàn Quốc. Ông rất quan tâm và đã tìm hiểu các gói tín dụng mà Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) tuyên bố ưu đãi cho xuất khẩu lãi suất thấp, rồi gói tín dụng 2.000 tỉ đồng dành cho các DN vừa và nhỏ. Tuy nhiên khi gặp các nhân viên tư vấn của ngân hàng thì họ đều đưa ra hàng “tá” điều kiện, nào là DN phải có uy tín, từng làm ăn với ngân hàng, phải có năng lực tài chính, phải thanh toán qua ngân hàng… “Họ chỉ công bố như thế, còn thực tế để vay được rất khó”, ông Hiếu nói.

Theo TNO