Diễn tập chung Ấn – Nhật phát thông điệp tới Trung Quốc
Ấn Độ và Nhật Bản diễn tập hải quân chung giữa lúc hai nước đều căng thẳng với Trung Quốc, dường như thể hiện sự đồng lòng trước đối thủ.
Các tàu chiến Ấn Độ và Nhật Bản hôm 27/6 tiến hành diễn tập tại Ấn Độ Dương, hoạt động được Lực lượng Phòng vệ Trên biển Nhật Bản (JMSDF) mô tả là nhằm “thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau”. Toshihide Ando, phát ngôn viên đại sứ quán Nhật tại New Delhi, cho biết nội dung diễn tập bao gồm huấn luyện chiến thuật và liên lạc, “không có kịch bản cụ thể”.
Trong khi đó, Phó đô đốc Pradeep Chauhan, tổng giám đốc Quỹ Hàng hải Quốc gia Ấn Độ, cho biết lực lượng hải quân hai nước “không ở đó vì mục đích chiến đấu, mà để phát tín hiệu”. “Chúng tôi cần xích lại gần những người bạn. Người Trung Quốc biết rằng chúng tôi chỉ cần một nấc thang giữa Nhật và Mỹ”, ông cho hay.
Ấn Độ và Nhật Bản thường xuyên diễn tập chung và đây là lần diễn tập hải quân chung thứ 15 trong vòng ba năm qua. Tuy nhiên, hoạt động gần đây nhất được tổ chức trong bối cảnh hai nước đều đang căng thẳng với Trung Quốc.
Tàu huấn luyện Nhật (trước) và tàu chiến Ấn Độ diễn tập hôm 27/6. Ảnh: Twitter/ JMSDF.
Hôm 15/6, binh sĩ Ấn – Trung ẩu đả tại thung lũng Galwan, thuộc khu vực Ladakh trên dãy Himalaya, dọc vùng biên giới tranh chấp giữa hai nước, khiến 20 lính Ấn Độ thiệ.t mạn.g. Trong khi đó, Tokyo và Bắc Kinh căng thẳng vì sự hiện diện của tàu hải cảnh cùng các tàu cá Trung Quốc quanh nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông, điểm nóng tranh chấp giữa hai bên.
Hội đồng thành phố Ishigaki ở tỉnh Okinawa của Nhật hôm 22/6 thông qua dự luật thay đổi tên khu vực quản lý hành chính của nhóm đảo này Tonoshiro Senkaku. Trung Quốc gọi đây là “hành động khiêu khích nghiêm trọng đối với chủ quyền lãnh thổ” của họ.
Cuộc diễn tập chung giữa Ấn Độ và Nhật Bản là dấu hiệu mới nhất cho thấy cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Trung Quốc những tháng qua liên tục có những hành vi gây hấn với các nước láng giềng trên biển, trong khi Mỹ tăng cường hiện diện trong khu vực. Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã thành lập một nhóm mới nhằm thúc đẩy quan hệ hàng hải tốt hơn với Mỹ, Ấn Độ, Australia cùng các quốc gia Đông Nam Á.
Video đang HOT
Theo các nhà phân tích, thái độ hung hăng của Bắc Kinh tại Biển Đông và biển Hoa Đông đã thúc đẩy Tokyo và New Delhi xích lại gần nhau. Trong chuyến thăm Ấn Độ năm 2007, Thủ tướng Nhật Abe Shinzo kêu gọi hai nước hợp tác hàng hải chặt chẽ hơn, bằng cách tập hợp “một châu Á rộng lớn hơn tại nơi giao nhau” giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.
Kể từ đó, hai nước đã tăng cường hợp tác quân sự, cùng tham gia vào những sự kiện như các cuộc tập trận “Dharma Guardian” trên đất liền, “Shinyu Maitr” trên không, hoặc cuộc tập trận hải quân “Malabar” bao gồm cả Mỹ.
Thủ tướng Abe và người đồng cấp Ấn Độ Narendra Modi cũng thường xuyên gặp mặt. Riêng trong năm 2019, họ đã gặp nhau ba lần. Hai nước thậm chí tổ chức những hội nghị song phương hàng năm, điều khá hiếm đối với Nhật Bản. Sau sự cố ở Thung lũng Galwan, Nhật chỉ chia buồn về sự ra đi của các binh sĩ Ấn Độ, không đề cập tới thương vong phía Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo nhà phân tích C Uday Bhaskar, cựu sĩ quan hải quân Ấn Độ, mặc dù New Delhi và Tokyo đều quan ngại về sự quyết liệt của Bắc Kinh, họ vẫn “thận trọng trong việc thúc đẩy mối quan hệ an ninh chiến lược bền chặt”.
“Hai nước có tầm nhìn chung về tự do hàng hải, nhưng nó vẫn ở mức độ ngoại giao – chính trị”, Bhaskar giải thích. Rajiv Bhatia, cựu đại sứ Ấn Độ, cũng cho rằng cuộc diễn tập hải quân nhằm báo hiệu cho Trung Quốc về sự cần thiết của các hoạt động ngoại giao, thay vì gây hấn.
“Đây không phải tín hiệu leo thang xung đột. Trên thực tế, nó là lời nhắc nhở rằng việc sử dụng các kênh ngoại giao để giải quyết vấn đề sẽ là tốt nhất cho Trung Quốc và những nước khác”, ông nói.
Một số nhà phân tích còn nhận định sự gia tăng hoạt động tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương còn cho thấy sự hợp tác trở lại của Bộ Tứ, một nhóm quân sự chiến lược không chính thức bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ. New Delhi và Canberra hồi tháng 6 ký Thỏa thuận Hỗ trợ Hậu cần Lẫn nhau trong một hội nghị thượng đỉnh trực tuyến, cho phép lực lượng quân đội hai bên chia sẻ căn cứ và hỗ trợ hậu cần.
Cựu đại sứ Bhatia cho rằng việc Trung Quốc tăng cường gây hấn có thể khiến Bộ Tứ trở nên vững chắc hơn. “Tín hiệu ở đây rất rõ ràng. Đó là nếu Trung Quốc gây càng nhiều rắc rối cho khu vực, các quốc gia bị ảnh hưởng, đặc biệt là Bộ Tứ, sẽ ngày càng xích lại gần nhau hơn”, ông nhận định, nhưng nói thêm rằng Bộ Tứ cần hành động nhiều hơn, từ việc thuyết phục các quốc gia Đông Nam Á đến tổ chức diễn tập chung.
“Đó là lý do hoạt động tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mới chỉ bắt đầu. Đây sẽ trở thành khu vực chiến lược quan trọng nhất với Mỹ, Nhật, Ấn Độ và Trung Quốc trong thập kỷ tới và lâu hơn nữa. Hiện nay, Bắc Kinh dường như nhận thức rõ hơn về điều này so với các quốc gia khác trong khu vực”, Bhatia nói.
New Delhi được cho là cũng ngày càng ý thức cao hơn rằng lĩnh vực hàng hải là chìa khóa chống lại những hành động leo thang của Bắc Kinh. Nhiều cựu sĩ quan hải quân đã kêu gọi chính phủ Ấn Độ tăng cường hiện diện trên vùng biển khu vực.
“Lĩnh vực hàng hải mang lại một số lựa chọn nhất định để kiềm chế những chiến lược gây hấn ngày càng tăng của Trung Quốc, dù trong quan hệ với Ấn Độ hay bất kỳ nước nào thuộc khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mở rộng”, Bhaskar cho hay.
Chỉ huy quân đội Ấn - Trung đàm phán
Các chỉ huy quân đội Ấn Độ và Trung Quốc gặp nhau tại vòng đàm phán thứ hai hôm qua, sau vụ ẩu đả chế.t người hồi giữa tháng 6.
Trung tướng Harinder Singh, chỉ huy quân đoàn 14 lục quân Ấn Độ, và thiếu tướng Liễu Lâm, chỉ huy quân khu Nam Tân Cương, gặp nhau tại tiề.n đồn Chushul của Ấn Độ, gần hồ Pangong Tso, ngày 30/6. Các chỉ huy đồng ý "cố gắng hạ nhiệt căng thẳng" sau vụ ẩu đả chế.t người hồi giữa tháng 6.
Đây là vòng đàm phán thứ hai giữa chỉ huy quân đội Ấn Độ và Trung Quốc sau nhiều tháng đụng độ quanh Đường Kiểm soát Thực tế (LAC). Trong cuộc đàm phán đầu tiên diễn ra hôm 7/6, Ấn Độ và Trung Quốc "nhất trí giải quyết hòa bình tình hình ở khu vực biên giới", song vụ ẩu đả tại thung lũng Galwan diễn ra 8 ngày sau đó khiến hàng chục binh sĩ hai nước thương vong.
Trung Quốc và Ấn Độ tranh chấp lãnh thổ trong hơn một thế kỷ. LAC, vốn được coi là biên giới Ấn-Trung, chưa được xác định rõ ràng và tiềm ẩn nguy cơ xảy ra đụng độ. Trận hỗn chiến tại thung lũng Galwan tháng trước khiến hai nước có thể khó đạt giải pháp hơn trước.
Binh sĩ Trung Quốc (trái) và Ấn Độ (phải) trong một lần đối đầu tại Đường Kiểm soát Thực tế (LAC) hồi tháng 5. Ảnh: ANI.
Srikanth Kondapalli, chuyên gia Trung Quốc tại Đại học Jawaharlal Nehru ở New Delhi, Ấn Độ, cho biết vòng đàm phán thứ hai được tổ chức sớm hơn dự kiến và cuộc gặp tuần trước có thể không mang lại chuyển biến tích cực.
"Giới lãnh đạo chính trị không hạ nhiệt và không có nhiều động thái hạ nhiệt. Thay vào đó, cả hai phía đều điều động lực lượng lớn", chuyên gia Kondapalli nói và nhận định đại diện ngoại giao Ấn-Trung duy trì "quan điểm cứng rắn" sau cuộc gặp của các chỉ huy quân đội.
Đại sứ Trung Quốc Tôn Vệ Đông nói binh sĩ Ấn Độ "xâm nhập vào lãnh thổ Trung Quốc" và nước này "không chịu trách nhiệm". Trong khi đó, Đại sứ Ấn Độ tại Trung Quốc Vikram Misri cảnh báo về "những gợn sóng và hậu quả" đối với quan hệ hai nước, tuyên bố "Trung Quốc chịu hoàn toàn trách nhiệm" khi quyết định muốn mối quan hệ đôi bên phát triển ra sao.
Lời kêu gọi tẩy chay hàng hóa Trung Quốc đã lan khắp Ấn Độ. Nhiều doanh nghiệp cho biết hàng nhập khẩu xuất xứ từ Trung Quốc bị chậm thông quan và kẹt lại tại các cảng của Ấn Độ. Chính phủ Ấn Độ cấm 59 ứng dụng Trung Quốc, gồm Tik Tok, Baidu Maps và Wechat hôm 29/6.
Trong bài phát biểu toàn quốc hôm 28/6, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi bày tỏ thương tiếc các binh sĩ chế.t trong trận ẩu đả với Trung Quốc. "Một Ấn Độ tự lực sẽ tôn vinh các liệt sĩ một cách chân thật nhất và sâu sắc nhất", Modi nói.
Chuyên gia Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải Wang Dehua nhận định vụ ẩu đả tạo chỗ đứng cho những người Ấn Độ ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn với Trung Quốc, điều khiến giải quyết tranh chấp biên giới càng trở nên khó khăn.
"Modi đề cao bản thân với lập trường cứng rắn nhằm vào Trung Quốc. Thái độ chống Trung Quốc đang gia tăng ở Ấn Độ. Chưa thể nói được họ đã bàn những gì trong cuộc họp hôm nay (30/6), song hy vọng đó là tiến trình thảo luận xen kẽ và xuống thang", Wang Dehua nói.
Vị trí binh sĩ Ấn Độ và Trung Quốc ẩu đả chế.t người tối 15/6. Đồ họa: Telegraph.
Ấn Độ điều 6 chiến đấu cơ "phượng hoàng bầu trời" từ Pháp đến thẳng biên giới đối phó TQ Không quân Ấn Độ đã yêu cầu đối tác Pháp đẩy nhanh tiến độ bàn giao các chiến đấu cơ Rafale, vốn được mệnh danh là "phượng hoàng bầu trời". 6 chiến đấu cơ Rafale sẽ được Ấn Độ đưa ngay đến vùng biên giới tranh chấp với Trung Quốc. Theo báo Ấn Độ HindustanTimes, 6 chiến đấu cơ Rafale sẽ có mặt...