Diễn biến bầu cử tổng thống Iran
Iran đang tập trung vào việc lựa chọn một người ít nhiều có thể đoán trước được, người có thể đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực của nhà lãnh đạo tối cao diễn ra suôn sẻ.
Lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Tổng thống tại Tehran ngày 28/6/2024. Ảnh: IRNA/TTXVN
Hơn 61 triệu người Iran đủ điều kiện đã đi bỏ phiếu cho một trong bốn ứng cử viên, Masoud Pezeshkian, Mostafa Pourmohammadi, Saeed Jalili và Mohammad Baqer Qalibaf.
Tahan Nazif, người phát ngôn của Hội đồng Hiến pháp Iran Hadi, cơ quan chịu trách nhiệm kiểm tra các ứng cử viên, ca ngợi cuộc bầu cử ngày 28/6 là minh chứng cho tính hiệu lực và hiệu quả trong quản lý của Iran. “Rất ít quốc gia có thể tổ chức và tiến hành bầu cử nhanh chóng trong thời gian chưa đầy 40 ngày, đặc biệt là một cách có trật tự như vậy. Điều này chỉ chứng tỏ sức mạnh của chúng tôi và tính hiệu quả của hiến pháp Iran”, ông Nazif nói trong cuộc họp báo.
Cuộc bầu cử sớm diễn ra sau khi Tổng thống Raisi, Ngoại trưởng Hossein Amir Abdollahian và sáu người khác t.hiệt m.ạng trong một vụ tai nạn trực thăng ở khu vực miền núi phía Tây Bắc Iran vào ngày 19/5. Hiến pháp Iran quy định rằng một tổng thống mới phải được bầu bằng bỏ phiếu công khai trong một khu vực tối đa là 50 ngày kể từ ngày tổng thống qua đời.
Ngày 29/6, Ủy ban Bầu cử Iran thông báo cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 14 của Iran sẽ phải tiến hành vòng bỏ phiếu thứ 2 sau khi cựu Bộ trưởng Y tế Masoud Pezeshkian và cựu Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Saeed Jalili dẫn đầu trong vòng đầu tiên nhưng không ai đạt được ngưỡng tối thiểu 50% số phiếu bầu.
Người phát ngôn của ủy ban trên, ông Mohsen Eslami, cho biết tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 40%. Trong khi đó, Bộ Nội vụ Iran thông báo nước này sẽ tổ chức cuộc bầu cử tổng thống vòng hai vào ngày 5/7. Theo người phát ngôn của bộ này, ông Massoud Pezeshkian nhận được hơn 10,41 triệu phiếu bầu trong tổng số hơn 24,53 triệu phiếu đã được kiểm đếm, trong khi đối thủ Saeed Jalili nhận được hơn 9,47 triệu phiếu bầu.
Iran ấn định thời điểm tổ chức bầu cử Tổng thống
Ngày 20/5 (giờ địa phương), Chủ tịch Cơ quan bầu cử Iran Mohsen Eslami, thông báo cuộc bầu cử bất thường để bầu ra Tổng thống mới của Iran sẽ được tổ chức vào ngày 28/6.
Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei bỏ phiếu tại một địa điểm bầu cử ở Tehran. Ảnh tư liệu: IRNA/TTXVN
Hãng thông tấn Mehr của Iran dẫn thông báo của ông Eslami cho biết: "28/6 là ngày diễn ra cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 14 (trong lịch sử Iran)". Theo ông Eslami, Hội đồng Giám hộ đã được yêu cầu bắt đầu đăng ký các ứng cử viên tổng thống trước ngày 28/5".
Hội đồng Giám hộ của Iran (một cơ quan siêu nghị viện bao gồm các thành viên của giới tăng lữ) chịu trách nhiệm thẩm định tư cách của các ứng cử viên tranh cử vào các vị trí điều hành trong chính phủ nước này, bao gồm cả chức vụ Tổng thống Iran.
Ngay sau khi xác nhận tổng thống Ebrahim Raisi và một số quan chức khác tử nạn trong vụ rơi trực thăng ngày 19/5 tại tỉnh Đông Azerbaijan, nhà lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố 5 ngày quốc tang, đồng thời chỉ định Phó Tổng thống Mohammad Mokhber tạm thời tiếp quản vị trí của ông Raisi. Theo Điều 131 của Hiến pháp, ông Mokhber sẽ chịu trách nhiệm lãnh đạo cơ quan hành pháp và cần phối hợp với những người đứng đầu cơ quan lập pháp và tư pháp để chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng thống tối đa trong 50 ngày.
Trước đó cùng ngày, Quốc hội Iran thông báo sẽ tiến hành phiên họp đầu tiên sau khi tổng thống Raisi tử nạn vào ngày 21/5.
Đ.ánh giá tác động với Iran sau sự cố rơi trực thăng chở Tổng thống Raisi Vụ tai nạn trực thăng khiến Tổng thống Iran Ebrahim Raisi t.hiệt m.ạng xảy ra trong bối cảnh ông được coi là người kế nhiệm tiềm năng của lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Trực thăng chở Tổng thống Iran Ebrahim Raisi cất cánh tại khu vực biên giới với Azerbaijan, nơi ông Raisi tham dự lễ khánh thành một đ.ập...