Địa phương phải tự trả nợ: Cảnh báo đỏ
Như người ta nói “sự ngon miệng đến trong bữa ăn”… do đó sẽ có nhiều tình huống có thể sẽ được bàn trong tương lai.
PV:- Thông tin từ Bộ Tài chính mới đây cho biết, sẽ tăng cường cơ chế cho vay lại, địa phương nhận các khoản vay ODA thì đồng thời phải có trách nhiệm thu xếp ngân sách để trả nợ. Theo phân tích của Bộ Tài chính, cơ chế trên sẽ là giải pháp cải thiện được tình trạng vay vốn và sử dụng vốn tràn lan, giảm áp lực nợ công trong bối cảnh nợ công đang ở mức đáng lo ngại. Ông bình luận như thế nào về biện pháp này? Chấn chỉnh vấn đề nợ địa phương ở thời điểm này, theo ông, có còn kịp?
Ông Dương Đức Ưng: Tôi cũng được thông tin Bộ Tài chính được Chính phủ giao chủ trì xây dựng Nghị định của Chính phủ cho chính quyền địa phương vay lại vốn ODA để đầu tư thực hiện các chương trình, dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương.
Thiếu vốn nên trang thiết bị đầu tư hàng trăm tỉ đồng tại Nhà máy Xi măng Dầu khí 12/9 phơi mưa nắng nhiều năm qua. Ảnh VNN
Tôi cho rằng đây là một giải pháp cần thiết không chỉ nhằm bảo đảm an toàn nợ công mà hơn thế nữa đề cao trách nhiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công mà vốn ODA như Luật định là vốn đầu tư công. Vào thời điểm này việc chuẩn bị và ban hành Nghị định này là phù hợp vì vốn vay ODA và vay ưu đãi ngày càng trở nên đắt đỏ. Vốn vay đắt mà cứ cấp không chắc là khó bảo đảm hiệu quả.
PV:- Thông tin nói trên chưa đề cấp tới biện pháp xử lý trong trường hợp địa phương cam kết sẽ thu xếp ngân sách để trả nợ nhưng không thực hiện theo cam kết, nợ địa phương trở thành nợ xấu, nợ khó đòi. Trong khi nếu không giám sát được các khoản vay, khả năng xảy ra tình trạng như trên sẽ thế nào và hiệu quả của biện pháp để địa phương tự trả nợ sẽ ra sao? Theo ông, để hạn chế tình trạng này phải làm như thế nào? Trách nhiệm người đứng đầu nếu địa phương không trả được nợ, thưa ông?
Ông Dương Đức Ưng: Hoạt động cho vay không thể tránh khỏi những rủi ro. Do vậy không chỉ có những quy định trong Nghị định là đủ mà trong thực tế chắc phải thiết kế những giải pháp bảo đảm các khoản vay sẽ an toàn.
Theo tôi, việc chính quyền địa phương phải vay lại vốn ODA thay vì được cấp phát từ ngân sách nhà nước như trước đây đã là “cảnh báo đỏ” để thận trong hơn trong đầu tư.
Video đang HOT
Còn nhớ trong quá khứ đã có những địa phương chi xây dựng cơ bản bạo tay đã dẫn đến nợ đọng xây dựng cơ bản nâng lên, nhiều năm phải dùng vốn đầu tư phát triển để trả nợ đọng xây dựng cơ bản. Trong khi đó, người dân phải chịu thiệt thòi vì không có các công trình phúc lơi được đầu tư xây dựng mới.
PV:- Trong trường hợp các địa phương xin giữ lại nguồn thu để trả nợ, điều này có mâu thuẫn với việc thu ngân sách cả nước hay không? Làm thế nào để tránh được tình trạng địa phương “túi này bù túi kia”" và cuối cùng ngân sách quốc gia lại chịu thiệt thòi?
Ông Dương Đức Ưng: Đây là câu hỏi tình huống khó trả lời vì Nghị định đang trong quá trình soạn thảo và như người ta nói “sự ngon miệng đến trong bữa ăn” nên có thể vấn đề này và nhiều tình huống khác có thể sẽ được bàn đến trong quá trình xây dựng Nghị định.
PV:- Có ý kiến cho rằng, việc phân bổ các khoản vay xuống địa phương phải được thực hiện chặt chẽ như việc ngân hàng cho vay vốn: hoặc là phải đảm bảo được khả năng sinh lợi của dự án hoặc là phải chứng minh trước nguồn trả nợ. Ông bình luận như thế nào về ý kiến này?
Ông Dương Đức Ưng: Tôi cho rằng đây là những ý kiến đúng đắn và cần thiết phải làm như vậy. Chỉ có điều là trước đây ta chưa làm và nay cận kề “ranh giới đỏ” của trần nợ công thì cần phải làm để thế hệ mai sau an toàn về nợ nước ngoài.
PV:- Xét đến cùng, người chịu trách nhiệm về các khoản nợ nước ngoài vẫn là Chính phủ. Và nếu như vậy, giải pháp nói trên có phải giải pháp căn cơ để giải quyết vấn đề nợ công đang ở mức đáng lo ngại hiện nay hay không?
Ông Dương Đức Ưng: Tất nhiên người chịu trách nhiệm cuối cùng về nợ công, trong đó có nợ nước ngoài là Chính phủ. Trong nợ nước ngoài phần lớn là nợ do Chính phủ bảo lãnh, trong đó nợ vốn vay ODA là chủ yếu.
Do vậy, giải pháp cho chính quyền địa phương vay lại vốn ODA sử dụng để đầu tư các dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương là hết sức cần thiết, mang lại lợi ích cho cả hai bên vừa bảo đảm an toàn nợ công cho Chính phủ, vừa tạo điều kiện cho địa phương tiếp cận đến nguồn vốn vay rẻ hơn so với vốn vay thương mại.
PV:- Xin cảm ơn ông!
Theo_Báo Đất Việt
Gian nan bài toán xóa nợ đọng xây dựng cơ bản
Giải quyết triệt để nợ đọng xây dựng cơ bản (XDCB) ngay trong năm 2015 là một trong những mục tiêu được Chính phủ và Quốc hội đặt ra, nhằm đảm bảo an toàn nợ công và góp phần tăng trưởng kinh tế bền vững. Mặc dù vậy, mục tiêu này có thể lỗi hẹn khi mới đây, theo số liệu công bố, nợ công tại các địa phương vẫn còn rất lớn, thậm chí có dấu hiệu tăng trở lại, trong đó có cả TP. Hà Nội.
Các công trình giao thông, thủy lợi đang có nợ đọng xây dựng cơ bản nhiều nhất. Ảnh: Lê Toàn
Báo cáo cập nhất của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội mới đây cho thấy, số nợ XDCB còn lại sau khi bố trí kế hoạch vốn năm 2015 trên địa bàn Thành phố là hơn 1.500 tỷ đồng. Trong đó, có 3 dự án thuộc nhiệm vụ chi ngân sách Thành phố, huyện làm chủ đầu tư trị giá 14,9 tỷ đồng; 15 dự án thuộc nhiệm vụ chi ngân sách cấp huyện, được ngân sách Thành phố hỗ trợ có mục tiêu trị giá 46,2 tỷ đồng; còn lại là các dự án XDCB nguồn vốn tập trung cấp huyện, xã và dự án đào đắp, kiên cố hóa kênh mương thủy lợi nội đồng, xây dựng nông thôn mới hơn 1.000 tỷ đồng.
Phó giám đốc Sở Sở Kế hoạch và Đầu tư TP. Hà Nội, ông Vũ Duy Tuấn cho rằng, nếu tính theo tỷ lệ các cấp ngân sách tại Quyết định số 16/2012/QĐ-UBND ngày 6/7/2012 thì ngân sách Thành phố chỉ có thể xem xét hỗ trợ cho cấp huyện để trả nợ hơn 300 tỷ đồng; còn lại các huyện, xã chịu trách nhiệm trả nợ hơn 740 tỷ đồng!
Với số nợ đọng trên 1.500 tỷ đồng, có thể thấy Hà Nội tiếp tục nằm trong Top những tỉnh, thành phố có số nợ đọng xây dựng cơ bản lớn nhất. Thậm chí, con số này còn có mức tăng khá lớn so với mức hơn 1.300 tỷ đồng cập nhật vào cuối năm 2014 theo Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, dù Hà Nội đã triển khai khá nhiều biện pháp nhằm giải quyết tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản.
Tình trạng nghịch lý "càng xử lý, nợ càng tăng" có vẻ như không chỉ diễn ra ở Hà Nội, mà còn tại nhiều địa phương khác trên cả nước, khi con số nợ đọng XDCB tiếp tục có xu hướng tăng, điển hình tại một số địa phương như Bắc Giang, Quảng Nam, Vĩnh Phúc, Hà Nam...
Trong báo cáo về kết quả xử lý nợ XDCB của Bộ Tài chính gửi Thủ tướng Chính phủ hồi tháng 9, chỉ tính riêng số nợ XDCB phát sinh thêm trong 2 năm 2013 và 2014 đã lên đến 10.293 tỷ đồng.
Theo luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Công ty Luật Basico, đã có sự quyết liệt xử lý nợ đọng XDCB từ Chính phủ, nhưng quá trình triển khai còn nhiều bất cập, nhiều địa phương vẫn chưa tuân thủ theo các quy định của Luật Đầu tư công. Do đó, vẫn tiếp tục phát sinh các khoản nợ xây dựng cơ bản. Toàn bộ nguồn trả nợ lại bằng con số dự tính ngân sách Nhà nước, ngân sách địa phương, nhưng sau đó lại hụt thu, hoặc phải chi bù chỗ này, chỗ nọ, dẫn đến các khoản nợ ngày một dầy lên. Chưa kể đến việc, nền kinh tế phục hồi trở lại, nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông gia tăng, thì càng dễ gia tăng nợ đọng XDCB.
TS. Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Trung ương:
Có nhiều DN đã c.hết hoặc chờ c.hết vì không thu được món nợ XDCB. Điều này là có thật, bởi trong thời kỳ lạm phát đầu tư công trước kia, nhiều địa phương dù chưa cân đối nguồn vốn đã vội phê duyệt dự án. Các DN cứ đua nhau vay vốn ngân hàng với lãi suất cao để tham gia thầu các dự án, nhưng sau đó, do ngân sách địa phương có hạn, cộng thêm nhiều công trình vượt giá, đội vốn dẫn đến tình trạng nợ đọng kéo dài từ ngày này qua ngày khác. Tình trạng nợ nần dây dưa kéo dài cả chục năm, không ít DN chật vật hàng năm trời để được thanh toán khoản nợ.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cũng cho rằng, hiện tại, nợ đọng XDCB rất khó giải quyết. Tình trạng phê duyệt dự án không tính toán, không cân đối nguồn vốn đầu tư, thực hiện khối lượng công việc cao hơn nguồn vốn phê duyệt, kéo dài thời gian thực hiện vẫn chưa hẳn là dừng lại, đặc biệt, tập trung tại các công trình dự án giao thông, thủy lợi.
"Kể cả trong trường hợp vốn đã được bố trí sắp xếp, Kho bạc Nhà nước đã sẵn sàng giải ngân, nhưng trong nhiều trường hợp không giải ngân được, không thanh toán được, là do những lý do về mặt thủ tục, lý do kỷ cương kỷ luật, đặc biệt là kỷ cương kỷ luật trong vấn đề khởi công công trình, trong vấn đề làm hồ sơ thủ tục để thanh quyết toán với Nhà nước", ông Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán - Kiểm toán Việt Nam cho biết thêm.
Báo cáo của Thanh tra Chính phủ cho thấy, sai phạm phổ biến trong công tác quản lý vốn tại các địa phương chính là việc vi phạm các quy định về lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh dự án. Chỉ trong 4 tháng đầu năm nay, tổng cộng có tới 2.324 dự án, công trình bị thanh tra "thổi còi" với các lỗi: thanh toán vượt khối lượng thực tế thi công, thanh toán sai so với dự toán thực tế được duyệt, ứng vốn, nhưng không thực hiện hợp đồng...
Theo đ.ánh giá của các chuyên gia, những sai phạm nêu trên là rất nghiêm trọng, nhưng vẫn chưa phản ánh hết những hạn chế trong công tác quản lý vốn ngân sách nhà nước và trái phiếu chính phủ tại các địa phương.
Tham gia cuộc bình chọn Khu đô thị đáng sống 2015 (Báo đầu tư Bất động sản)
Theo_Tin Nhanh Chứng Khoán
Nợ công VN tăng 150.000 tỷ đồng do điều chỉnh tỷ giá? Việc điều chỉnh tỷ giá khiến nghĩa vụ trả nợ gốc tính theo nội tệ có thể tăng thêm 15.00020.000 tỷ đồng. Thông tin này được đề cập tại báo cáo chiến lược của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) vừa công bố. Theo đó phân tích của VDSC cho thấy việc điều chỉnh tỷ giá trước mắt không ảnh hưởng đến...
