Đán.h giá học sinh tiểu học: Tránh bình mới rượu cũ
Chương trình giáo dục phổ thông mới đã bắt đầu triển khai từ năm học này ở lớp 1. Đi kèm với đó là hàng loạt những quy định mới về đổi mới đán.h giá học sinh tiểu học được Bộ GDĐT ban hành được kỳ vọng sẽ đem lại những hiệu quả tích cực trong việc dạy và học.
Việc đổi mới đán.h giá học sinh tiểu học đang nhận được nhiều sự quan tâm.
Điểm 0 và đán.h giá không bằng điểm số
Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT Quy định đán.h giá học sinh tiểu học vừa được Bộ GDĐT ban hành áp dụng từ năm học 2020-2021 bắt đầu với học sinh lớp 1, năm học 2021-2022 với học sinh lớp 2… cho đến năm học 2024 – 2025 với học sinh lớp 5.
Một điểm đáng chú ý đó là quy định về hai hình thức đán.h giá học sinh tiểu học là đán.h giá thường xuyên bằng nhận xét, đán.h giá định kỳ bằng điểm số kết hợp với nhận xét. Khi đán.h giá định kỳ bằng điểm số, Điều 7 của Thông tư quy định: Bài kiểm tra được giáo viên sửa lỗi, nhận xét, cho điểm theo thang điểm 10, không cho điểm thập phân và được trả lại cho học sinh.
So với quy định hiện hành tại Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT, Thông tư mới đã bỏ quy định “không cho điểm 0″ đối với bài kiểm tra của học sinh tiểu học.
Trong khi đó, đối với đán.h giá thường xuyên, quy định mới nghiêng về đán.h giá bằng lời nói, nhận xét, không cho điểm. Việc đán.h giá sẽ kết hợp giữa đán.h giá của giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh, trong đó đán.h giá của giáo viên là quan trọng nhất.
Video đang HOT
Nhìn nhận việc bỏ quy định này trong Thông tư 27, cô giáo Trần Thị Phượng, Trường Tiểu học Tân Mai, Hà Nội cho rằng: Thực tế từ Thông tư 30 trước đây đã bỏ quy định chấm điểm học sinh tiểu học nên thời điểm đó, giáo viên ban đầu có lo lắng về việc thay vì chấm điểm sẽ viết nhận xét thế nào? Liệu có trùng lặp ý? Nhất là với những bạn học tốt, viết đẹp, quanh đi quẩn lại “Em làm tốt, cô có lời khen” hay “Em làm rất tốt”. Lo “cạn vốn liếng” nhận xét hồi đó nhưng rồi khi đi vào thực hiện mới thấy, giáo viên phải cân nhắc từng câu, nắn nót từng chữ để nhận xét học sinh cũng là để phụ huynh “nhận xét” giáo viên qua mỗi dòng chữ. Đến nay, Thông tư mới nhấn mạnh đán.h giá bằng lời nói thực chất vẫn là công việc các cô làm hàng ngày bởi giữa cô trò trong một lớp, luôn có sự trao đổi, trò chuyện thì sẽ khiến các tiết học sôi nổi, gần gũi hơn. Ngoài ra, tuy không cho điểm nhưng hiện nay có nhiều kênh thông tin để trao đổi giữa phụ huynh và học sinh nên gia đình hoàn toàn có thể nắm được tình hình học tập của con để kịp thời nhắc nhở, uốn nắn.
“Riêng việc bỏ quy định cho điểm 0 đối với bài kiểm tra tôi cho rằng cũng nhằm đán.h giá đúng thực chất chất lượng của học sinh để các em cố gắng. Bản thân tôi, trong đời giáo viên tiểu học chưa từng hạ bút chấm điểm 0 nào cho học sinh của mình”, cô Trần Thị Phượng chia sẻ.
PGS. TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch Hội khuyến học Việt Nam cho rằng xưa nay, về mặt tâm lý, một lời khen của thầy cô giáo có giá trị bằng hàng chục, thậm chí hàng trăm lời khen của bố mẹ ở nhà, nhất là ở lứa tuổ.i học sinh tiểu học. Nên việc đổi mới đán.h giá vì sự tiến bộ của học sinh là cần thiết. Điều quan trọng là cần được hướng dẫn cụ thể, quán triệt sâu sắc tới các cán bộ giáo viên nhà trường bởi quy định là vậy nhưng thói quen là thứ không thể ngay lập tức bỏ ngay, đòi hỏi phải có thời gian để từ từ chuyển đổi. Làm sao để bình mới, rượu mới là điều các nhà quản lý giáo dục cần tính đến và sát sao trong kiểm tra, nhắc nhở giáo viên thực hiện.
Cần phụ huynh đồng hành
Việc đán.h giá học sinh tiểu học bao gồm đán.h giá thường xuyên và định kỳ sẽ bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thông 2018 (đang triển khai ở lớp 1 năm học này) nhằm phát triển năng lực, phẩm chất học sinh. Tuy nhiên, trong năm đầu triển khai, nhiều phụ huynh cảm thấy khá lo lắng vì chương trình và sách giáo khoa thay đổi, trong đó, sách giáo khoa năm học này được phát đến tay học sinh gần như cùng thời điểm năm học mới bắt đầu nên nhiều phụ huynh không có thời gian nghiên cứu trước. Sau 1 tháng vào học, một số phụ huynh bày tỏ lo lắng vì khác với sách cũ, ngay trong những buổi học đầu tiên, các con đã học nhiều kiến thức mới. Với những bé chưa học trước, đó quả thực là một nỗi căng thẳng.
Một số phụ huynh có con học bộ sách Chân trời sáng tạo cho rằng so với sách của chương trình hiện hành, sách mới “dạy vùn vụt”. Về vấn đề này, cô Phạm Thúy Hà,Tổ trưởng Tổ Phổ thông, Phòng Giáo dục và Đào tạo quận 4, TP Hồ Chí Minh cũng thừa nhận, nếu bước đầu quan sát sách giáo khoa giáo viên và phụ huynh sẽ có cảm giác “hoảng” vì trong 1 tiết có thể dạy đến 4 vần. Song trên thực tế, điểm ưu việt của chương trình mới chính là khả năng học sinh học tới đâu giáo viên sẽ dạy tới đó. Học sinh giỏi thể hiện năng lực tốt giáo viên sẽ dạy sâu hơn, em kém hơn sẽ dạy nhẹ hơn. Trong cùng một lớp nhưng học sinh không phải đạt một lượng kiến thức như nhau. Chính vì vậy, việc đán.h giá của giáo viên dựa trên sự tiến bộ của học sinh đó so với xuất phát điểm của em chứ không phải so với bạn cùng lớp.
Một giáo viên tiểu học khác thẳng thắn với cách làm này, sẽ không có chuyện so sánh học sinh này với học sinh khác là một điều rất nhân văn. Tuy nhiên, bố mẹ cũng cần nhìn nhận rõ để đồng hành cùng cô giúp con tiến bộ theo chuẩn của con thay vì so với bạn A đã đọc làu làu cả trang sách, còn con mình mới đang ghép vần…
“Dạy học nhiều năm, tôi nhận thấy đến cuối học kỳ, cuối năm học, những em chưa học trước hoàn toàn có thể đuổi kịp, thậm chí vượt những em đã học trước nên việc phụ huynh cần làm là thấu hiểu và đồng hành cùng cô trên mỗi bước chân con tới trường, đừng sốt ruột vì học tập là một quá trình”- cô giáo này chia sẻ.
Khen học trò cũng là một nghệ thuật
Hình thức thư khen đang được Bộ GDĐT quy định trong Thông tư 27 về đán.h giá và xếp loại học sinh tiểu học áp dụng cho chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới được kỳ vọng sẽ mang lại những ấm áp, hiệu quả trong việc dạy và học của cả cô và trò.
Ảnh minh họa.
Ấm áp thư khen
"Có một chút lo lắng những ngày đầu tiên con đến trường và giờ thì cô không còn lo lắng nữa. Con đã trở thành một đứ.a tr.ẻ năng động, được bạn bè yêu mến, một học trò được thầy cô yên lòng. Con học tốt môn Toán, tiếng Việt và rất thích học tiếng Anh, cùng "lăn xả" với môn học này. Hãy cứ vậy mà tiến lên con nhé"...
Ký hàng ngàn tờ giấy khen rất dễ dàng, nhưng để chọn những lời khen thực sự có ý nghĩa và có giá trị với các em lại không hề đơn giản. Đó là tâm sự của cô Phạm Thị Tuynh, hiệu trưởng trường TH-THCS-THPT Tương Lai ở TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, cũng là tâm tư của rất nhiều thầy cô.
Thông tư 27 của Bộ GDĐT vừa ban hành với những đổi mới trong đán.h giá, xếp loại học sinh tiểu học được nhiều phụ huynh ủng hộ. Trên thực tế, hình thức thư khen trong giáo dục nói riêng và các lĩnh vực khác nói chung không phải bây giờ mới có mà đã được thực hiện nhiều năm qua với sự hào hứng của người đón nhận. Chị Nguyệt Anh (phụ huynh học sinh của trường mầm non Phạm Tu, Thanh Trì, Hà Nội) cho biết gia đình đã từng rất bất ngờ và xúc động khi nhận được thư trao đổi của cô giáo mầm non về những tiến bộ của học sinh cũng như những lưu ý đối với việc kết hợp dạy con giữa phụ huynh và nhà trường.
Chia sẻ góc nhìn của mình, thầy Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng trường THCS-THPT Marie Curie (Hà Nội) cho rằng về ý nghĩa giáo dục và tính sư phạm đối với việc đán.h giá học sinh kết hợp điểm số (định lượng) và nhận xét (định tính) là rất nên làm. Tuy nhiên, có làm được, làm chu đáo được hay không lại là điều cần bàn kỹ.
"Nhận xét học sinh là một nghệ thuật, giáo viên phải có tâm và có tầm" - là những đúc kết của thầy Nguyễn Xuân Khang đối với việc nhận xét học sinh nói riêng và đối với hình thức thư khen mà Bộ GDĐT đang quy định trong Thông tư 27. Để không phải là những bức thư khen đồng phục, đòi hỏi mỗi giáo viên phải dành rất nhiều thời gian không chỉ trong việc dạy học, quan sát kỹ đặc điểm của từng em, giúp học sinh biết phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu của mình...
Tuy nhiên, ở các nước tiên tiến, lớp học chỉ hơn 20 học sinh và thầy cô tập trung làm công việc chuyên môn nên họ nắm học sinh rất kỹ. Giáo viên tiểu học ở các thành phố lớn hiện nay thường quá tải với một lớp rất đông học sinh, có thể đến 50-60 cháu nên để làm được tốt điều này, liệu giáo viên có quá tải?
Không so sánh giữa các học sinh
Lần đầu tiên, Bộ GDĐT quy định cụ thể về việc điểm của bài kiểm tra định kỳ không dùng để so sánh học sinh này với học sinh khác. Đây được đán.h giá là một tiến bộ trong giáo dục bởi trên thực tế, mỗi học sinh là một cá thể riêng biệt với những điểm mạnh, điểm yếu khác nhau nên việc so sánh giữa các em với nhau, nhất là so sánh về điểm số sẽ khiến các em cảm thấy áp lực.
Chuyên gia giáo dục TS Vũ Thu Hương cho rằng giảm áp lực điểm số là điều lâu nay ngành Giáo dục hướng tới. Với những quy định mới trong Thông tư 27, điều này đã được cụ thể hóa và hơn thế nữa, quy định nhấn mạnh việc không so sánh điểm số giữa các học sinh sẽ giúp thay đổi tư duy không chỉ ở giáo viên mà ngay từ chính các bậc phụ huynh không đem con mình so sánh với "con nhà người ta" - một khái niệm lâu nay vẫn được các bậc phụ huynh thường xuyên sử dụng khiến con trẻ cảm thấy áp lực không chỉ về mặt điểm số, thành tích trong học tập... mà hầu như trong mọi hoạt động.
Nhiều thày cô cùng cho rằng trước đây, khi Thông tư 22 ra đời, việc đán.h giá học sinh chủ yếu dựa vào nhận xét của giáo viên vào các vở bài tập, hay qua trao đổi với phụ huynh. Nay Thông tư 27 quy định nhận xét qua lời nói sẽ giúp học sinh dễ hiểu, tiếp nhận được ngay trên lớp, hiệu quả giáo dục cao. Vấn đề là làm sao để việc nhận xét bằng lời này được thực hiện thường xuyên, thực chất chứ không phải mang tính qua loa, hình thức.
Tuy nhiên, để tất cả giáo viên tiểu học thay đổi ngay lập tức trong việc nhận xét học sinh không dễ, đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy và nhận thức, phương pháp làm việc.
Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Tiểu học, Bộ GDĐT cho biết, chương trình GDPT mới với sự thay đổi về mục tiêu giáo dục, cụ thể là chuyển từ nền giáo dục chú trọng truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục định hướng phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh, có thêm một số môn học/hoạt động giáo dục mới, nên tác động trực tiếp đến nội dung, hình thức tổ chức - phương pháp dạy học và kiểm tra đán.h giá người học. Do đó, việc ban hành Thông tư quy định đán.h giá và xếp loại học sinh tiểu học đáp ứng chương trình GDPT mới là cần thiết.
Bộ Giáo dục cho phép học sinh tiểu học được học vượt lớp Từ năm học 2020-2021, học sinh tiểu học có thể lực tốt và phát triển sớm về trí tuệ có thể học vượt lớp trong phạm vi cấp học. Đây là quy định mới vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. (Ảnh minh họa: PM/Vietnamplus) "Học sinh được học rút ngắn thời gian thực hiện chương trình, học ở độ...