Đại học ngày càng lớn còn sinh viên đang được “thiếu niên hóa”
“Hình như, nhiều người lãnh đạo nhìn sinh viên như những thanh niên mới lớn, không đủ hiểu biết, không đủ điều kiện để tham gia ý kiến và giải quyết các vấn đề như những người lớn khác. Đó là một nghịch lý: Trường đại học ngày càng có vị trí lớn hơn trong đời sống xã hội, còn sinh viên thì đang được “thiếu niên hóa”…”
Đó là bình luận của GS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học VN trước ý kiến của Nhóm đối thoại giáo dục đưa ra hướng cải cách giáo dục đại học ở Việt Nam” với ước vọng về một nền giáo dục đại học nước nhà lành mạnh và tiến bộ do Giáo sư Ngô Bảo Châu và những người tham gia tổng kết khoa học về hiện trạng giáo dục đại học hiện nay đã gửi đến các nhà lãnh đạo có thẩm quyền một Bản kiến nghị 5 điểm có tính định hướng đổi mới giáo dục đại học mà GS Dong cho là hợp lý, các nhà quản lý giáo dục cần suy nghĩ.
GS Phạm Tất Dong: “Tôi nghĩ rằng, nếu giáo dục đại học ở Việt Nam cứ để lâu trong tình trạng như hiện nay là không ổn”.
Hoan nghênh những ý kiến xác đáng của Nhóm đối thoại VED, GS Phạm Tất Dong đã đưa 5 bình luận sâu sắc:
1. Nền giáo dục phổ thông ở nước ta hiện nay còn có quá nhiều điều gây bức xúc trong xã hội, nhưng giả dụ nó được đổi mới và hoàn hảo, thì trong thời đại ngày nay, những tri thức, kỹ năng và thái độ được xây dựng ở các em tốt nghiệp trung học phổ thông cũng chưa thể tạo ra những năng lực sản xuất và sức cạnh tranh của nền kinh tế nước nhà trên thị trường thế giới đầy năng động và đầy biến cố. Học vấn phổ thông không cho phép các em học sinh trực tiếp tham gia vào các lĩnh vực sản xuất. Với học vấn phổ thông, muốn trở thành người lao động, các em học sinh tốt nghiệp Trung học cơ sở hoặc Trung học phổ thông phải trải qua một quá trình “Nghề nghiệp hóa” tại các hệ thống giáo dục chuyên nghiệp để trở thành những công nhân kỹ thuật, những nhân viên kỹ thuật, những kỹ sư cũng như những chuyên gia ở các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, nghệ thuật, thể dục – thể thao…
2. Trong hệ thống giáo dục chuyên nghiệp, trường đại học phải đóng được vai trò của những “pháo đài” bảo vệ quốc gia, tạo nên lực lượng lao động chất lượng cao trong các lĩnh vực hoạt động của nền kinh tế quốc dân. Muốn sánh vai với các cường quốc về các phương diện khoa học, kỹ thuật, công nghệ, văn hóa… thì phải có trình độ đại học và sau đại học thực sự. Với trình độ hiểu biết phổ thông, không có sự đào tạo chuyên nghiệp thật chất lượng, nhất là đào tạo chuyên nghiệp ở hệ đại học, thì lao động của chúng ta giỏi lắm là đi làm hàng gia công cho nước ngoài. Thiếu lực lượng lao động có trình độ đại học và sau đại học, thiếu một hệ thống trường đại học “lành mạnh và tiến bộ” như Nhóm VED mong muốn thì ta chẳng thể là một nước công nghiệp hiện đại, lại càng không có sức đâu để nói đến một nền kinh tế tri thức mà ta luôn muốn có nó nhằm đẩy nhanh quá trình đi lên của đất nước.
3. Nhóm VED cho rằng, các trường cao đẳng và đại học chưa có lúc nào là “chủ” thực sự trong mọi công việc của mình. Tôi cho là đúng, bởi trường cao đẳng và đại học chưa được tự chịu trách nhiệm về tuyển sinh, về quá trình đào tạo, về sản phẩm đầu ra cũng như về ngân sách của mình.
Tất nhiên, trường học cần được làm chủ thì giáo viên cũng cần được có vai trò làm chủ mà ở đây, VED kiến nghị thành lập NGHỊ TRƯỜNG GIẢNG VIÊN để giảng viên có tiếng nói đối với nhiều vấn đề quan trọng của trường cao đẳng và đại học như đạo đức khoa học, tự do học thuật, tính minh bạch trong tổ chức nghiên cứu khoa học v.v…
Tôi nói rằng, sinh viên cũng cần có nghị trường của mình. Học trong trường, sinh viên không còn là những cô cậu học trò phổ thông, mà là người lớn thực thụ. Mọi vấn đề quan trọng trong xã hội, mọi thông tin mà người lớn cần biết thì sinh viên cũng phải được bình đẳng để tiếp cận.
Ví dụ, nhiều vấn đề chính trị – xã hội cần được đưa vào nhà trường để sinh viên cùng suy nghĩ, cùng trao đổi, bởi rồi trước sau, họ cũng sẽ là người phải tham gia giải quyết những vấn đề ấy. Chẳng hạn, vấn đề biển đảo, vấn đề an ninh con người, vấn đề chủ nghĩa khủn.g b.ố và nhà nước tự xưng IS v.v… Tại sao, những nhà lãnh đạo quốc gia không thể tới trường đại học mà trình bày quan điểm để sinh viên cùng chia sẻ, cùng suy ngẫm. Hình như, nhiều người lãnh đạo nhìn sinh viên như những thanh niên mới lớn, không đủ hiểu biết, không đủ điều kiện để tham gia ý kiến và giải quyết các vấn đề như những người lớn khác. Đó là một nghịch lý: Trường đại học ngày càng có vị trí lớn hơn trong đời sống xã hội, còn sinh viên thì đang được “thiếu niên hóa”.
4. Vấn đề đặt ra cho hệ thống cao đẳng và đại học ở Việt Nam lúc này, theo tôi, trước hết là phải thực sự đổi mới tư duy trong hoạch định chính sách quốc gia đối với giáo dục đại học và khoa học. Không có giáo dục đại học thì không có khoa học. Không có khoa học thì giáo dục đại học luôn luôn tụt hậu. Cặp phạm trù này luôn song hành, gắn kết với nhau, bổ sung cho nhau và thống nhất với nhau.
Video đang HOT
Kinh nghiệm của những quốc gia đang muốn có ảnh hưởng lớn trên chính trường là họ luôn coi trọng 3 con bài cơ bản trong bộ bài cầm trên tay: GIÁO DỤC ĐẠI HỌC, NGHIÊN CỨU KHOA HỌC và VỐN CON NGƯỜI. Bộ ba này là công cụ chính trị không thể thiếu được khi muốn có được một năng lực cạnh tranh đủ mạnh trên thị trường và ảnh hưởng quốc gia đối với các nước khác, chí ít là trong khu vực. Muốn xác định một chỗ đứng trong cuộc chiến cạnh tranh và nhất là muốn giành một vị thế cao giữa các quốc gia khác, người Mỹ, Đức, Anh, Nhật… đều dùng chính sách đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục đại học và cho nghiên cứu khoa học để có được quyền lực mềm, quyền lực thông minh. Một khi có được chính sách” quyền lực mềm”, “quyền lực thông minh” thì đó là điều kiện bảo đảm cho sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế mà không phải tiêu tốn những tài nguyên có giá trị để tăng cường quyền lực “cứng” của quốc gia.
Một sự việc sau đây có thể giúp chúng ta tư duy lại vấn đề giáo dục đại học: Năm 2012, tổ chức OECD có một báo cáo, trong đó nói đến xu hướng tiêu cực của hệ thống giáo dục Đức và sự thua kém của quốc gia này về mấy chỉ số quan trọng so với một số quốc gia khác như tỷ lệ người trong độ tuổ.i lao động có trình học vấn cao. Để khắc phục tình trạng này, nước Đức đã nhanh chóng hoạch định những chính sách giáo dục đại học sau đây:
- Hoàn thiện hệ thống ứng dụng khoa học và sản xuất công nghiệp
- Tăng cường vị thế khoa học của các trường đại học trên trường quốc tế.
- Cải tổ hệ thống giáo dục đại học.
- Cấp kinh phí cho trường đại học hơn nữa, trao quyền tự chủ cho trường đại học hơn nữa và các trường đại học hoàn toàn tự do hoạt động và phát triển, liên kết hoặc thu nạp cán bộ khoa học vào hệ thống khoa học Đức.
- Thu hút các nhà khoa học và sinh viên tài năng từ nước ngoài.
5. Tôi nghĩ rằng, nếu giáo dục đại học ở Việt Nam cứ để lâu trong tình trạng như hiện nay là không ổn. Giáo dục đại học là một hệ giáo dục đòi hỏi một hệ chính sách cởi mở để phát triển, có tác dụng định hướng cho sự phát triển giáo dục phổ thông, đào tạo nhân lực chất lượng cao, góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập khoa học quốc tế và thương mại.
Vì lẽ đó, một câu hỏi đặt ra rất nghiêm túc: Cần thiết hay không trong chiến lược phát triển giáo dục sự hình thành một BỘ ĐẠI HỌC ? Xin đừng nghĩ đây là sự bàn lùi, bởi tôi nghĩ rằng, giáo dục đại học phải dẫn dắt giáo dục phổ thông chứ không phải cõng trên lưng giáo dục phổ thông như bây giờ.
Xin có lời bình luận với VED qua tầm nhìn có thể là thiển cận của bản thân tôi.
GS Phạm Tất Dong ( Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam)
Theo Dantri
Chủ tịch nước: "Bỏ áo mũ cân đai thì là dân thôi mà"
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dành nhiều thời gian nói về việc đại biểu Quốc hội có hay không khoảng cách với cử tri. Chủ tịch nước khẳng định: "Mình cũng là dân chứ có gì đâu. Bỏ áo mũ cân đai thì là dân thôi mà. Có gì đâu mà xa cách".
Sáng 29/6, đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TPHCM đơn vị số 1 gồm Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và ông Trần Du Lịch, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH TPHCM đã có buổi tiếp xúc cử tri quận 1 để báo cáo kết quả kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII.
Thay mặt đoàn, đại biểu Trần Du Lịch đã báo cáo đến cử tri nội dung: Kỳ họp đã xem xét, thông qua nhiều đạo luật quan trọng. Các vấn đề về án t.ử hìn.h, đặt tên con không quá dài, luật tố tụng hành chính, luật Bảo hiểm xã hội... đã được thảo luận, xem xét kỹ lưỡng.
Quốc hội cũng xem xét tình hình kinh tế xã hội, lưu ý những điểm còn chậm như quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, chi thường xuyên quá lớn. Tình trạng quyết toán ngân sách, chi sai rất lớn ở nhiều nơi, kỷ cương ngân sách còn rất yếu kém. Tuy nhiên, mức bội chi vẫn trong mức Quốc hội cho phép.
Kỳ họp này, Quốc hội cũng quyết chủ trương quan trọng là đầu tư sân bay quốc tế Long Thành, để giảm tải cho sân bay Tân Sơn Nhất trong tương lai.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát biểu trong buổi gặp gỡ cử tri quận 1, TPHCM.
Vấn đề nhân sự, Quốc hội bãi nhiệm bà Châu Thị Thu Nga; Phê chuẩn danh sách 15 vị thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao (khác trước đây là tự bổ nhiệm).
Quốc hội cũng dành thời gian chất vấn, thảo luận. Đã chất vấn 4 Bộ trưởng và Phó Thủ tướng. Các Bộ trưởng hứa những gì thì cuối năm nay Quốc hội sẽ kiểm tra lại.
"Nhìn chung, kỳ họp thứ 9 đã có nhiều nỗ lực, thay đổi cách làm, tận dụng thời gian để thảo luận các vấn đề lớn của đất nước. Quốc hội hoàn thành tốt các vấn đề của kỳ họp", đại biểu Trần Du Lịch nói.
Hãy đến quán cà phê, ra chợ để hiểu dân
Trong phần phát biểu ý kiến, cử tri quận 1 đã phản ánh rất nhiều những vấn đề về kỳ họp Quốc hội vừa qua cũng như bức xúc chuyện tăng giá điện, xăng, ô nhiễm môi trường và an ninh biển Đông... Về dự án xây dựng sân bay quốc tế Long Thành, có ý kiến đồng ý, có phản bác. Tuy nhiên, đa phần đều cho rằng, nếu Quốc hội đã phê chuẩn thông qua thì nên có cơ chế giám sát để dự án đúng tiến độ, tránh lãng phí.
Góp ý về Quốc hội, cử tri Nguyễn Hữu Vạn mong mỏi các vị ĐBQH hãy đóng vai thường dân đến các quán cà phê, chợ để nghe dân và hiểu đời sống người dân. Ông Vạn cho rằng khoảng cách giữa ĐBQH và người dân quá xa nhau.
"Tôi gặp ông Trần Du Lịch đưa đơn thì ông nói đem đến Văn phòng Đoàn ĐBQH ở số 2Bis Lê Duẩn. Tôi đến thì không nhận trực tiếp mà bảo về gửi qua bưu điện. Tôi gửi 3 lần, 6 tháng nhưng không thấy hồi âm. Những buổi tiếp xúc cử tri này thì những ý kiến có sự sắp xếp. Làm như thế thì xa dân chứ còn gì nữa?", ông Vạn nói.
Cử tri Tạ Quang Hưng cũng đồng tình với ý kiến của cử tri Vạn. "Quan hệ giữa Quốc hội với cử tri , nói thật, tôi buồn lắm. Bản thân chúng tôi bỏ phiếu vì những lời hứa của các vị nhưng nhiều vấn đề tồn tại bao lâu nay vẫn vậy", ông Hưng nói.
Không sợ địch lại sợ ta!
Lắng nghe các ý kiến của bà con cử tri, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã giải đáp từng câu hỏi. Về những vấn đề giá xăng, điện tăng, bảo hiểm y tế, cải cách giáo dục; ô nhiễm, mất vệ sinh trên dòng kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè... Chủ tịch nước giao cho Bộ, ngành; UBND TPHCM xem xét giải quyết các kiến nghị của cử tri.
Trước các băn khoăn của cử tri về việc tàu thuyền của ngư dân nước ta đán.h bắt cá ở vùng biển thuộc quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa bị Trung Quốc tấ.n côn.g, cản trở, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định: "Không có trường hợp nào để ngư dân tự bơi". Tàu bè bị thiệt hại đều được giúp đỡ, hỗ trợ. Việt Nam đã phản đối, đàm phán và luôn cảnh giác, bảo vệ chủ quyền, an ninh trên biển.
Với dự án sân bay quốc tế Long Thành, có ý kiến cho rằng nên tập trung xây dựng sân bay quân sự Biên Hòa để bảo đảm quốc phòng an ninh hơn là xây sân bay Long Thành. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cho biết, tất cả các sân bay của Việt Nam đều lưỡng dụng. Khi có chiến tranh thì là sân bay quân sự, thời bình là sân bay dân sự. Sân bay Tân Sơn Nhất hiện nay có 2 đường băng nhưng không thể cất hạ cùng một lúc. Đã bàn nhiều lần nhưng không thể mở rộng được sân bay Tân Sơn Nhât nên mới làm sân bay Long Thành.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dành nhiều thời gian nói về việc ĐBQH có khoảng cách với cử tri. Chủ tịch nước khẳng định: "Mình cũng là dân chứ có gì đâu. Bỏ áo mũ cân đai thì là dân thôi mà. Có gì đâu xa cách".
Theo Chủ tịch nước, mỗi khi tiếp xúc cử tri, đa phần là các Bí thư chi bộ, trưởng khu phố, không thể 100% là người dân. Thế nhưng, Chủ tịch nước thắc mắc tại sao những người đại diện tổ dân phố, chi bộ của mình lại không đại diện các vấn đề của người dân, không mạnh dạn nói tất cả những bức xúc mà đa phần người dân đang muốn Đảng, Chính phủ có giải pháp. Vì thế, để xóa bỏ khoảng cách giữa ĐBQH - cử tri, Chủ tịch nước khuyên bà con nên mạnh dạn nói ra những điều mà người dân cần nói. "Địch ta không sợ mà ta với ta lại sợ. Vô lý. Hay chăng giữa hai anh có lợi ích nháy nháy...Hay sợ trù úm. Đừng có sự rào đón, ngăn cách giữa các đồng chí và chúng tôi", Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nói.
Về ý kiến của một cử tri cho rằng những cán bộ tham ô là do học hành ít, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cho rằng không phải vậy. "Tôi đi nhiều nơi, những vùng sâu, vùng xa thì các cán bộ cũng có trình độ đại học và trên đại học. Chuyện tham ô không phải do học vấn thấp. Vấn đề là do đạo đức, lối sống hư hỏng, suy thoái. Chỉ trừ khi đấu tranh làm các vị hết suy thoái và bản thân các vị rèn luyện không tham ô thì mới xóa bỏ được cái cố tật này", Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nói.
Công Quang
Theo Dantri
Nhóm đối thoại giáo dục đưa ra hướng cải cách giáo dục đại học ở Việt Nam Nhóm Đối thoại giáo dục Việt Nam (VED) do GS Ngô Bảo Châu chủ trì vừa có bản tổng kết nghiên cứu khoa học và ước vọng về một nền đại học Việt Nam lành mạnh và tiến bộ. Bản tổng kết này đã gửi tới lãnh đạo có thẩm quyền. Quan điểm chung của nhóm Đối thoại giáo dục là: Hệ thống...