‘Đại học không phải con đường duy nhất tới thành công’
“Đại học rất tốt và thực sự cần thiết, nhưng không phải con đường duy nhất để dẫn đến thành công!”, nhà báo Ngô Bá Lục chia sẻ.
Đại học – với tôi, không có nghĩa lý gì!
Tất nhiên, đó là đại học tại chức. Và tất nhiên, với cụ thể một cá nhân, là tôi!
Tôi tin, sẽ không nhiều, thậm chí rất ít những người cùng quan điểm này. Nhưng, ít không có nghĩa là không có lý!
Năm 18 t.uổi, lúc chuẩn bị hết cấp 3, cả khoá hì hục, hí hửng ghi danh thi vào các trường đại học, tôi cũng m.áu mê lắm. Học xong không thi đại học, không lẽ ở nhà đi cày, lấy vợ, đẻ con và lại quay cái vòng luẩn quẩn nghèo vẫn hoàn nghèo! Tôi thích sư phạm. Tôi thích làm thầy giáo, lại biết sức mình có hạn, nên thì vào Cao đẳng Sư phạm Hà Bắc, và… trượt!
Tôi khá may mắn bởi nhiều đứa bạn phải nghe theo sự “chỉ định” thi vào đâu của bố mẹ. Còn thầy u tôi đến cơm chả có mà ăn no, một lũ con lít nhít thì lo cho học hết 12 đã đầu tắt mặt tốt rồi. Việc thi cử, tự các con lo. Thế nên, hồi đó thi sư phạm, vẫn nằm trong 3 ước mơ tôi thích nhất: Diễn viên – Thầy giáo – Dẫn chương trình. Không phải như nhiều đứa, chẳng được thi trường mình thích.
Rồi tôi được anh trai lôi ra Móng Cái, đi buôn. Sau 2 năm, anh cho tôi đi học. Lần này không giống lúc 18 t.uổi, tôi phải thi vào trường do anh trai chỉ định: Trung cấp Kinh tế.
Theo lộ trình anh vẽ ra: Học trung cấp 2 năm, ra trường anh xin việc cho, vài năm sau học đại học, là xong, cứ thế làm đến cuối đời.
Tôi đã đi đúng theo con đường đó, chuẩn không cần chỉnh. Tôi học trung cấp kinh tế của tỉnh, thuộc loại giỏi nhất nhì, nổi lắm, ai cũng biết, tất nhiên là thời điểm đó và ở ngôi trường đó.
Ra trường, anh trai xin cho tôi vào Cục thuế. Cả đợt đó mấy chục người, đa số đại học chính quy bằng đỏ chót. Tập huấn xong, các anh chị được điều về chi cục các huyện thị, có 3 người được ở lại Văn phòng Cục của tỉnh, trong đó có tôi. Và tôi, là đứa học trung cấp duy nhất. Nhiều người xì xào, tôi biết, nhưng kệ.
Rồi tôi đi làm. Một cán bộ công chức mẫn cán. Ngoan, biết điều, tham gia sôi nổi các hoạt động Đoàn. Rồi tôi làm Bí thư đoàn cơ quan.
Tôi được giải hát hò nhảy múa, cấp tỉnh, cấp toàn quốc. Ai cũng khen giỏi. Từ các sếp đến các anh chị đồng nghiệp. Nhưng mà là giỏi các hoạt động, còn chuyên môn ngành thuế, tôi chưa 1 lần được khen.
Đồ họa: Phượng Nguyễn
Hồi đó, hàng ngày tôi đi làm mà chỉ hóng Nhà hát Việt Nhật có gì để trốn việc ra xem. Tôi luôn lẻn đi ra bưu điện mua báo, toàn mua những tờ báo văn hoá nghệ thuật. Có bao nhiêu t.iền, tôi gần như mua hết báo chí và tranh ảnh liên quan văn hoá nghệ thuật. Rồi tôi thử viết báo, công việc tôi thích từ bé nhưng chưa biết gọi tên. Tôi cũng gửi nhưng không được đăng.
Tôi chẳng buồn, lại viết tiếp. Lần này, tôi viết ngắn hơn, tin tức kiểu nhìn thấy cái gì chướng mắt ở ngoài phố thì viết, thế là được đăng ngay. Tôi nhớ đó là bài viết về sự “lố bịch” của cái bùng binh mới xây, nó to như cái sân bóng trẻ con, vừa phí đất, vừa tốn kém.
Sau bài đăng trên báo tỉnh, một thời gian sau, cái bùng binh đó được xén bớt đi. Tôi nghĩ, thế là bài báo của mình có ảnh hưởng. Và lúc đó, tôi biết rằng, báo chí thực sự có tác dụng tức thời đối với đời sống. Tôi bắt đầu viết. Từ báo tỉnh, tôi gửi lên trung ương. Rồi ngoài tin tức của tỉnh, tôi bắt đầu viết bình luận âm nhạc…
Tôi bắt đầu bỏ bê công việc thuế má, dù ngày nào cũng vẫn đến cơ quan, cho chân gầm bàn, bật máy tính lên đọc và viết báo. Thỉnh thoảng đi kiểm tra doanh nghiệp, ngồi kiểm tra hoá đơn, tôi ngủ gật suốt buổi. Các anh chị trong đoàn chả bao giờ kêu ca, vì biết rằng, tôi không giỏi nghiệp vụ.
Cứ bữa trưa xong, doanh nghiệp lại rủ cả đoàn đi hát karaoke (thực ra đi nghe tôi hát), rồi về. Hẳn 10 năm như thế. Đi làm 10 năm vẫn lương 900.000 đồng, một năm được vài cái phong bì 200.000 đồng của đơn vị xuống kiểm tra. Nhưng vẫn sống được, vì tối nào tôi cũng đi hát hoặc viết báo.
Video đang HOT
Suốt những năm tháng làm thuế đó, cuộc sống tôi như con chim trong lồng. Không phải bị đối xử tồi tệ, thậm chí cơ quan và mọi người quá yêu thương và chiều chuộng, nhưng tôi luôn cảm thấy mình không phải là mình. Lúc nào đầu óc tôi cũng hướng về chuyện hát hò và viết báo. Nhiều khi tôi mệt mỏi và chán nản đến mức muốn bỏ đi, nhưng rồi nể sợ gia đình, tôi lại chấp nhận làm một cán bộ thuế.
Khi báo của trung ương đặt hàng nhiều, tôi nghĩ, hoá ra, đây mới là công việc của mình, mới là con người, bản ngã của mình. Bởi khi khi bật máy tính lên và viết, tôi mới thực sự cảm thấy sung sướng.
Có hôm viết xong bài báo tâm đắc, tôi cảm giác như mình “l.ên đ.ỉnh”, thấy hoan hỉ và thăng hoa. Rồi tôi nghĩ, mình đã làm cái việc đam mê, yêu thích, và được người ta ghi nhận, đ.ánh giá cao, thế thì tại sao mình không phải là một nhà báo chính hiệu, mà cứ làm anh cán bộ thuế rồi viết báo nghiệp dư? Tại sao mình cứ phải chôn chân ở đây, làm cái công việc nhàm chán và mệt mỏi thế này?
Tôi quyết định thay đổi!
Ban đầu, tôi chỉ có 2 người bạn thân ủng hộ, còn lại phản đối. Nhưng tôi đã xác định phải về Hà Nội. Tôi phải làm báo, phải thay đổi số phận của mình!
Tôi phải phản bội anh trai và niềm hy vọng của gia đình. Tôi bỏ thuế! Khi ấy xác định, nếu không thành công trong phi vụ “đổi đời” này, tôi chấp nhận đ.ánh giày, bán bóng để trụ lại Hà Nội.
Cái mong muốn thay đổi nó lớn đến mức, tôi hoàn toàn chấp nhận trở thành người lao động tầng thấp nhất của xã hội nếu thất bại, chỉ để làm bảo chứng cho việc thay đổi nghề nghiệp của mình.
Và cho đến hôm nay, sau 10 năm làm báo, tôi thấy mình đã đúng. Đúng, khi dám thay đổi công việc không phù hợp với mình, dám vứt bỏ vị trí nhiều người mơ ước của ngành thuế, đương đầu với khó khăn khi chuyển đổi, đối mặt với gia đình… Tôi đã dám làm, và làm được. Tất nhiên, có cả những mất mát!
Tôi làm báo, bắt đầu từ đam mê viết lách, bằng những thử sức, khám phá, tò mò. Và trong 10 năm làm báo chuyên nghiệp, tất cả kiến thức tôi học được, là từ những người bạn của tôi.
Đó có thể là đồng nghiệp, là nghệ sĩ, doanh nhân, cũng có thể chỉ là những người bạn trên mạng xã hội, hay ở ngoài đường không quen biết…
Tôi không chỉ học 4 năm như đại học, không theo mùa, không nghỉ hè. Tôi học hàng ngày, và học mãi! Đó, cụ thể và chính xác hơn: Trường đời!
Vì vậy, nếu bạn thực sự muốn học, bạn có thể học được ở bất cứ đâu, bất kỳ lúc nào mà không nhất thiết cứ phải vào trường đại học.
Nếu bạn thực sự thích, bạn phải dám dấn thân, chấp nhập đ.ánh đổi những thứ ngọc sự. Muốn theo đuổi đam mê, làm điều mình thích và có năng khiếu, bạn phải dám đương đầu, đối mặt mới mẻ, khó khăn.
Bạn học đại học, sẽ cực tốt, nếu bạn đủ trình độ để theo học, và quan trọng nhất, là bạn được học chính ngành nghề bạn có khả năng và yêu thích, bạn thực sự đam mê với nó.
Còn nếu bạn đang học đại học vì gia đình, vì a dua, vì… thấy trường đó tốt, vì… ngành này ngành nọ học xong dễ xin việc… mà nó không phải ngôi trường đào tạo ngành bạn yêu thích và có khả năng, thì bạn đã nhầm. Bạn đang phung phí 4 năm t.uổi xuân đẹp nhất cuộc đời cho những tháng ngày nhạt nhẽo và vô bổ.
Vì thế, nếu bạn chuẩn bị thi đại học, hãy nhớ: Chỉ nên thi vào trường nào mình yêu thích và thực sự có khả năng, cũng như mong muốn được làm nghề đó sau khi ra trường.
Nếu ngành nghề bạn yêu thích và có khả năng nhưng lại không có hệ đào tạo đại học, thì trung cấp, cao đẳng cũng được, chẳng sao, miễn là được sống đúng với đam mê của mình.
Còn những bạn đã và đang học đại học nhưng rơi vào tình trạng “học giả”, tức là học trái ngành nghề, trái khả năng, đam mê, xin hãy mạnh dạn thay đổi.
Bạn có thể thi lại vào trường khác, hoặc đi học nghề, làm những việc bạn nghĩ có thể kiếm ra t.iền mà không cần học đại học… để tránh rơi vào tình trạng ra nhập đoàn quân thất nghiệp, 15.000-18.000 cử nhân mỗi năm; để không bị hối hận vì đã “dâng hiến” t.uổi thanh xuân cho những điều vô bổ.
Đại học rất tốt và thực sự cần thiết, nhưng không phải là con đường duy nhất để dẫn đến thành công! Hãy tính táo trước khi quá muộn!
Đây là bài chia sẻ trên trang cá nhân của nhà báo Ngô Bá Lục, thu hút hơn 1.500 like (thích) và hàng trăm chia sẻ, bình luận của cộng đồng mạng. Được sự đồng ý của anh, Zing.vn chia sẻ câu chuyện trên tới độc giả còn đang băn khoăn trước những dự định đầu đời.
Phóng viên cũng đã có buổi trò chuyện với nhà báo Ngô Bá Lục, xoay quanh những thắc mắc về định hướng đúng, sai của các bạn trẻ trước ngưỡng đường bước chân vào đại học.
- Ở t.uổi 17, nhiều bạn trẻ được gia đình định hướng việc học đại học, chứ không tự quyết định. Không ít bạn trẻ chọn bừa sau đó hối hận vì không suy nghĩ kỹ hơn về cuộc đời mình. Theo anh, những người trẻ cần làm gì để có thể quyết định bước đi cho mình?
- Điều quan trọng nhất là các em phải thay đổi tư duy, xác định chắc chắn rằng, đại học không phải con đường duy nhất. Tri thức là điều ai cũng cần bồi bổ cho bản thân. Vì thế, thi đại học vẫn là một trong những con đường học vấn quan trọng. Chỉ có điều, bạn phải xác định thật rõ ràng:
Thực sự khả năng của mình có thể thi được đại học không, tránh việc hàng trăm nghìn thí sinh đăng ký thi mà không bao giờ có thể đỗ vì học lực bản thân thực sự kém.
Xác định rõ khả năng và đam mê của mình để chọn trường. Ví dụ, bạn yêu ngành nghệ thuật thì nên thi nghệ thuật, thích công nghệ thì thi CNTT, Bách Khoa, Đại học Quốc gia…
Cần biết tranh luận với cha mẹ trong việc định hướng. Tôi nhấn mạnh là tranh luận chứ không cãi cùn. Bố mẹ có thể không đúng hoàn toàn, nhưng họ cũng có lý do tư vấn cho con. Vì thế, nếu bạn và bố mẹ không cùng quan điểm, hãy đưa ra những lý lẽ thực sự thuyết phục, trong điều kiện, đòi hỏi của bạn phải đúng.
- Lời khuyên của anh dành cho các bạn trẻ trong việc lựa chọn trường đại học?
- Hãy nghĩ đến “đầu ra” ngay từ khi bạn xác định thi vào trường nào đó. Và để có một “đầu ra” thuận lợi thì ngay từ đầu, bạn phải có kế hoạch “hành” rõ ràng, cụ thể. Cứ tập lên kế hoạch cho cuộc đời mình đi, nếu bạn thực sự mong muốn thành công. Từ kế hoạch đó, bạn sẽ biết cách sắp xếp thời gian hợp lý để học và hành.
- Trong trường hợp các bạn trẻ đi theo lối dẫn của gia đình, liệu việc học tập chăm chỉ tại trường có đủ?
- Bên cạnh học lý thuyết, bạn hãy lao vào đời sống tìm hiểu và trải nghiệm; trang bị kỹ năng mềm, từ giao tiếp, ứng xử đến việc quan hệ trong môi trường làm việc như thế nào, với lãnh đạo ra sao, với cấp trên cấp dưới. Hãy luôn chủ động mở rộng vốn kiến thức và kỹ năng của bản thân. Đó là điều cần thiết cho cuộc đời bạn.
- Việc không thi đại học hiện nay gần như chưa được nhiều bạn trẻ và gia đình chấp thuận, anh có quan đ.iểm gì về vấn đề này?
- Học đại học hay không, bạn biết xác định khả năng bản thân và sống hết mình với đam mê, mới có thể thành công. Còn nếu cứ quy định học thật giỏi, rồi sẽ xin được việc làm, thì đó là quan niệm cần thay đổi. Biết được khả năng của mình là lĩnh vực gì và theo đuổi nó tới cùng, đó mới là yếu tố để bạn thành công trong cuộc sống!
Theo Zing
Học nghề dễ có việc làm hơn đại học
Ông Cao Văn Sâm, Phó tổng cục trưởng Tổng cục dạy nghề cho rằng tỷ lệ học sinh chọn chỉ thi tốt nghiệp ngày càng cao thể hiện đã có sự thay đổi trong tư duy hướng nghiệp.
Thực tiễn đã chứng minh, học nghề dễ có việc làm thậm chí thu nhập cao hơn học đại học.
Nhận thức về nghề nghiệp đang thay đổi
Theo khảo sát của các Sở GD&ĐT, năm nay, nhiều địa phương, trường học có tỷ lệ thí sinh đăng ký chỉ nhằm xét tốt nghiệp khá cao so với kỳ thi THPT quốc gia 2015. Có những địa phương như Hà Giang, Hòa Bình... số lượng học sinh đăng ký dự thi cụm địa phương chiếm hơn 70%.
Ngoài ra, các địa phương như Yên Bái, Bắc Kạn, Điện Biên... cũng có lượng học sinh đăng ký dự thi chỉ để xét tốt nghiệp chiếm khoảng 55%. Tương tự, Kon.
Nghề hàn bậc cao đang có thu nhập cao. Ảnh: T.iền Phong.
Không riêng các tỉnh miền núi, Hà Nội năm nay tỷ lệ thí sinh đăng ký dự thi cụm địa phương cũng tăng đáng kể. Cụ thể, năm nay trong tổng số 66.006 thí sinh dự thi có 14.716 thí sinh thi chỉ để xét tốt nghiệp. Trong khi năm 2015, khoảng 84.000 thí sinh dự thi, lượng thí sinh dự thi chỉ để xét tốt nghiệp là 11.000.
Ông Ngô Văn Chất, Trưởng phòng Quản lý thi và Kiểm định Chất lượng Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết: "Có nhiều trường có tỷ lệ học sinh đăng ký thi cụm địa phương cao hơn 70% như THPT Anhxtanh, THPT Mạc Đĩnh Chi 90%".
Theo ông Quách Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường THPT Sào Báy, huyện Kim Bôi (Hòa Bình), năm nay có tới 90% số học sinh đăng ký thi THPT quốc gia chỉ để xét tốt nghiệp. Tỷ lệ cử nhân thất nghiệp cao đã tác động nhiều đến tâm lý học sinh.
Theo ông Sơn, chỉ riêng chuyện xin việc của các thầy cô giáo ròng rã nhiều năm mới được vào dạy hợp đồng, nhận mức lương thấp cũng khiến học sinh chùn bước.
Trần Văn Hải, học sinh Trường THPT Kỳ Anh (Hà Tĩnh) năm nay quyết định chỉ đăng ký thi xét tốt nghiệp dù học lực của Hải thuộc hàng khá trong lớp.
Chia sẻ lý do, Hải cho biết: "Nhiều người học đại học ra vẫn thất nghiệp, nên em sẽ đi học nghề hoặc xuất khẩu lao động".
Hải kể, chị gái phải thi đến năm thứ 3 mới đỗ ĐH Sư phạm Huế, khoa Lịch sử. Tốt nghiệp năm 2012, thất nghiệp ở nhà 2 năm, hiện chị đã mở một cửa hàng thời trang ở thị xã để kiếm sống.
Học nghề, 70% có việc làm ngay
Ông Cao Văn Sâm, Phó tổng cục trưởng Tổng cục dạy nghề cho rằng, tỷ lệ học sinh chọn thi tốt nghiệp cao là xu hướng rất rõ thể hiện việc chính thực tiễn đã hướng nghiệp các em. Bởi học nghề chi phí thấp, học viên được hỗ trợ 50% kinh phí, ra trường có ngay việc làm.
Theo thống kê của Tổng cục dạy nghề, trên toàn quốc lượng học viên, sinh viên học nghề ra trường có tới 70% có ngay việc làm, trong đó có những nghề, những trường đảm bảo 100% có việc làm. Có những ngành hot, doanh nghiệp vào tuyển dụng ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
"Khi đi khảo sát thực tế trong các khu công nghiệp, có những nghề hiện thu nhập 100 triệu đồng/ tháng như nghề thợ hàn bậc cao 6G", ông Sâm nói.
Ông Sâm cho biết, học nghề ngày càng có nhiều lợi thế bởi thị phần việc làm cho những người học nghề ngày càng cao. Các doanh nghiệp đang tăng cường sử dụng công nghệ quản lý, sản xuất hiện đại, vì thế lực lượng lao động gián tiếp chỉ chiếm tỉ lệ từ 5-6%, còn lại là lao động đã qua đào tạo nghề. Chưa kể, hội nhập ASEAN, những người được đào tạo nghề có cơ hội làm việc cho nhiều quốc gia khác với mức lương hấp dẫn cả nghìn đô la.
Ông Sâm cũng cho rằng, khi đã có tay nghề, học sinh có nhiều con đường để lập nghiệp hơn. Ví dụ, nếu không làm thuê cho các doanh nghiệp, một thợ hàn, thợ cắt tóc, thợ làm móng tay... có thể ra mở tiệm làm riêng. Khi đã có chút vốn khá, muốn học nâng cao tay nghề, có thể dễ dàng tiếp tục học lên CĐ, ĐH nghề.
Tổng cục dạy nghề thông tin thêm, những năm gần đây hệ thống trường nghề được nhà nước đầu tư biến mỗi trường nghề thành một công xưởng sản xuất. Cùng với chính sách liên kết với doanh nghiệp, khi học nghề học sinh chủ yếu học thực hành kỹ năng vì thế khi ra trường đa số đã thạo nghề, dễ thích ứng công việc.
Điều đáng buồn là dù các trường nghề được đầu tư nhưng những năm trước, học sinh vẫn chạy theo cuộc đua vào ĐH nên nhiều trường nghề đành "đắp chiếu".
Hiện nay, cả nước có khoảng 190 trường CĐ nghề đào tạo 310 nghề, 245 trường trung cấp nghề đào tạo hơn 300 nghề. Năm 2015, hệ thống trường nghề tuyển sinh hơn 2 triệu học viên, sinh viên. Những nghề thuộc lĩnh vực du lịch, dịch vụ làm đẹp, công nghệ thông tin, xây dựng, hàn... đang là những nghề hot hiện nay.
Theo Mai Dung/Tiền Phong
1.000 sinh viên tham gia Ngày hội định hướng nghề nghiệp Vừa qua, tại TP Hồ Chí Minh, công ty TNHH Nước Giải Khát Suntory PepsiCo Việt Nam (Suntory PepsiCo Việt Nam) đã tổ chức Ngày hội định hướng nghề nghiệp - Career Shining Day tại trung tâm hội nghi White Palace. Đây là sự kiện nằm trong giai đoạn đầu khởi động chương trình Quản trị viên tập sự năm 2016 của Suntory...
