Cuộc chiến giá dầu: Vì sao ông Putin sẽ không bắt tay với OPEC?
Ý tưởng về việc Nga và Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) bắt tay nhau trên thị trường dầu mỏ đã xuất hiện từ rất lâu. Mới đây, đồn đoán về liên minh này lại nhen nhóm. Song Tổng thống Vladimir Putin có nhiều lý do để lại một lần nữa từ chối chuyện thỏa hiệp này.
Giá dầu giảm nhưng nhiều doanh nghiệp năng lượng Nga vẫn hoạt động hiệu quả – Ảnh: Reuters
Theo Bloomberg, tháng trước, đồn đoán về chuyện Nga sẽ bắt tay với Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đã là một trong những nguyên nhân khiến giá dầu có mức tăng 3 ngày mạnh nhất trong vòng 25 năm.
Dù thị trường phản ứng như trên nhưng hiện có khá nhiều lý do khiến đồn đoán này khó thành hiện thực. “Nga và OPEC đã nói về chuyện hợp tác để cắt giảm sản lượng dầu thô nhiều lần trong quá khứ, nhưng kết quả luôn đem lại thất vọng. Nga cho rằng khi giá dầu đi xuống, các nước OPEC ở thế yếu hơn và nhiều khả năng phải là những nước đầu tiên cắt giảm sản lượng. Và OPEC đã luôn làm như thế”, Nordine Ait-Laoussine, Chủ tịch của hãng tư vấn Nalcosa và là cựu Bộ trưởng Năng lượng Algeria nói.
Nga hiện tranh đua danh hiệu nước sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới với Ả Rập Xê Út và Mỹ. Giới chức Điện Kremlin nhanh chóng phủ nhận khả năng hợp tác giữa Nga và OPEC.
Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak cho biết việc cắt giảm sản lượng dầu một cách giả tạo sẽ không mang lại nhiều lợi ích trong dài hạn. Ông Igor Sechin, Giám đốc điều hành của công ty dầu khí lớn nhất nước Nga Rosneft, khẳng định Nga sẽ không tham gia vào OPEC, cũng không cắt giảm sản lượng ngay cả khi đó là điều chính họ mong muốn.
Nga có rất nhiều lý do để kỳ vọng giá dầu tăng trở lại, đó là điều chắc chắn. Năng lượng chiếm đến 60% kim ngạch xuất khẩu và nền kinh tế nước này đang bước vào giai đoạn suy thoái do giá dầu thô sụt giảm. Hiện tại, số t.iền từ dầu khí đang góp phần thấp nhất vào nguồn thu ngân sách Nga kể từ năm 2009, theo số liệu từ kho bạc nước này.
Dù thế, Bloomberg nhận định Nga vẫn có khả năng chịu đựng giá dầu thấp tốt hơn các thành viên OPEC. Thâm hụt ngân sách nước này được dự báo vào khoảng 3% tổng sản lượng kinh tế trong năm nay. Trong khi đó, Ả Rập Xê Út, quốc gia có tiếng nói lớn nhất trong OPEC, lại được Quỹ t.iền tệ quốc tế (IMF) dự báo thâm hụt ngân sách lên đến 20% GDP.
Nga và các nước OPEC chiếm khoảng một nửa nguồn cung dầu thô thế giới – Ảnh: Bloomberg
Video đang HOT
Phó Thủ tướng Nga Arkady Dvorkovich hồi tuần trước nói rằng nước Nga có thể sống khỏe với giá dầu trên 60 USD/thùng. Một vài nước thuộc OPEC thì cần giá năng lượng vượt qua ngưỡng 100 USD/thùng để cân đối ngân sách. Hiện tại, dầu Brent biển Bắc đang giao dịch với giá 47,75 USD/thùng.
Ngay cả trong trường hợp Nga có ý muốn gia nhập OPEC để giảm sản lượng dầu trên thế giới, Bộ trưởng Năng lượng Nga cho hay họ cũng không có khả năng để một sớm một chiều thay đổi hạn ngạch sản xuất theo ý mình.
Nga không có các công ty quốc doanh kiểm soát sản xuất dầu thô của cả nước, dạng doanh nghiệp tương tự như Saudi Arabian Oil của Ả Rập Xê Út hay National Iranian Oil của Iran. Với vô số các hãng dầu khí lên sàn chứng khoán, chính quyền Nga không thể dễ dàng điều chỉnh hạn ngạch dầu thô như các nước OPEC.
Mặt khác, các hãng dầu mỏ Nga không được khuyến khích để liên minh với OPEC. Dựa trên số liệu lợi nhuận và dòng vốn, doanh nghiệp năng lượng Nga đang hoạt động hiệu quả hơn các hãng đối thủ của mình dù giá dầu có giảm. Có được điều này là vì giới doanh nghiệp Nga hưởng thuế xuất khẩu và chiết tách dầu thấp hơn.
Cuối cùng, Nga là đối thủ cạnh tranh trực tiếp về mặt thị phần với nhóm OPEC. Sự cạnh tranh này được nhìn thấy nhiều nhất ở châu Á, nơi tăng trưởng nguồn cung chính và là vùng mà Ả Rập Xê Út cố gắng khẳng định vị trí.
Joseph Mann, giảng viên khoa Trung Đông học tại Đại học Bar-Ilan (Israel) cho hay: “Nga có mối quan hệ căng thẳng với OPEC từ thời Liên Xô. Sự cạnh tranh về quyền kiểm soát thị trường châu Âu, châu Á và sự mâu thuẫn trong giá trị giữa các nước Hồi giáo thuộc OPEC với nhà nước cộng sản là nguyên nhân dẫn đến tình hình này”.
Ý tưởng về một liên minh giữa Nga – OPEC khởi nguồn từ cách đây rất lâu như là một cách để đối đầu với Mỹ. Sau cuộc tấn công k.hủng b.ố ở Mỹ vào ngày 11.9.2001 và cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, ý tưởng này lại tiếp tục được đưa ra. Tuy nhiên, tất cả những lần gợi mở đó đều không đem lại kết quả hợp tác nào.
Thu Thảo
Theo Thanhnien
Nga - Ả Rập Xê Út đang thỏa hiệp trong cuộc chiến giá dầu?
Nga và Ả Rập Xê Út có nhiều lý do lớn để tăng cường hợp tác trong chính sách năng lượng. Tuy nhiên, hiện thực hóa điều này có phải là dễ dàng?
Tổng thống Vladirmir Putin và Đại sứ Ả Rập Xê Út tại Nga Abdulrahman Al-Rassi trong một buổi lễ tại Điện Kremlin ở thủ đô Moscow - Ảnh: Reuters
Nga và Ả Rập Xê Út có những lý do lớn để hợp tác với nhau trong chính sách năng lượng. Hiện tại, các nét chính về việc thỏa hiệp giữa hai nước trên đang ngày càng hiện rõ, manh nha những tác động lớn đến thị trường dầu mỏ và nền kinh tế toàn cầu.
Một "siêu OPEC" không chính thức, với sự tham gia của Nga và các nước thành viên Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) có thể sẽ kiểm soát 45% thị trường dầu mỏ toàn cầu, tương đương với thị phần mà OPEC nắm giữ những ngày hoàng kim thập niên 1970.
Các chuyên gia năng lượng cho biết Ả Rập Xê Út có thể xem xét về một "siêu OPEC" nếu phía Nga đưa ra thỏa thuận hợp lý, đồng ý cắt giảm 500.000 thùng trong tổng số 10,7 triệu thùng/ngày.
Gần đây, Phó thủ tướng Nga Arkady Dvorkovich nhận định trên tờ The Teleraph rằng các quốc gia thuộc OPEC không thể chịu đựng được mãi "nỗi đau" đến từ thùng dầu giá rẻ và có thể bị buộc phải từ bỏ kế hoạch giữ vững thị phần trong vòng vài tháng tới.
Theo ông Dvorkovich, Ả Rập Xê Út gặp khó vì chính ý định cạnh tranh với các đối thủ của họ bằng cách không giảm sản lượng. "Tôi không cho là Ả Rập Xê Út muốn sống với giá dầu thấp trong thời gian dài. Trong chừng mực nào đó, họ có thể phải thay đổi chính sách. Họ có thể chịu đựng được vài tháng đến vài năm", ông Dvorkovich nói.
Tháng 11 năm ngoái, quốc gia Trung Đông ra quyết định tiếp tục để hạn ngạch sản xuất ở mức kỷ lục bất chấp khi đó, dư cung dầu thô thế giới đã vào khoảng 1 đến 2 triệu thùng/ngày.
Bước đi của Ả Rập Xê Út là nhằm ngăn chặn các nhà sản xuất dầu đá phiến Mỹ và các thùng dầu xuất phát từ những dự án dầu khí chi phí cao ở vùng Bắc Cực và vùng biển sâu. Mục tiêu nhắm đến của kế hoạch này về cơ bản bao gồm Nga, nước sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới.
Tổng thống Nga và Thái tử Salman bin Abdulaziz Al Saud trò chuyện thông qua phiên dịch viên tại cuộc họp các nhà lãnh đạo các nước có nền kinh tế lớn G20 tháng 11.2014 - Ảnh: Reuters
Phó thủ tướng Dvorkovich, người đứng đầu chiến lược kinh tế và năng lượng của Nga, cho hay Moscow đã liên tục đàm phán với OPEC nhằm thống nhất "một chính sách hợp lý hơn" nhưng e ngại về việc liệu Điện Kremlin sẽ phá vỡ bế tắc để đi đến thỏa thuận với Riyadh.
"Những cuộc thảo luận của chúng tôi không thể hiện trực tiếp rằng hai nước sắp phối hợp hành động. Câu trả lời cho chuyện hợp tác có thể là "có", có thể là "không", nhưng nghiêng về phía "không" nhiều hơn. Chúng tôi đang trao đổi tín hiệu với nhau", ông Dvorkovich nói.
Nước Nga cho biết họ không thể thay đổi sản lượng dầu một cách nhanh chóng như Ả Rập Xê Út, vì thời tiết khắc nghiệt ở khu vực Siberia.
Quốc gia Trung Đông bác bỏ lời giải thích này, nhắc đến việc người đứng đầu tập đoàn dầu mỏ Nga Rosneft là Igor Sechin. Ông Sechin là cánh tay phải của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong hơn 10 năm còn hãng Rosneft thì có 70% sở hữu nhà nước.
"Nếu ông Putin muốn cắt giảm sản lượng, chắc chắn ông ấy có thể làm điều này. Mọi người đều biết vậy", một nhà đàm phán bên phía Ả Rập Xê Út cho biết.
Ông Dvorkovich cho hay việc cắt giảm hạn ngạch dầu thô ở Nga có thể đang được các nhà sản xuất thực hiện. Song hiện tại, với những khó khăn kinh tế riêng, cả hai nước đều khó giảm sản lượng mặt hàng xuất khẩu chủ lực.
Dự trữ ngoại tệ của Ả Rập Xê Út giảm từ 737 tỉ USD xuống còn 661 tỉ USD trong 11 tháng qua. Nước này có thể thâm hụt ngân sách đến 20% GDP trong năm nay. Gần đây, quốc gia giàu dầu thô đã phải phát hành trái phiếu, lên kế hoạch cắt giảm chi tiêu.
Nước Nga thì đang trong cuộc khủng hoảng sâu. Nền kinh tế xứ sở bạch dương đã giảm 4,6% trong năm qua còn rúp Nga giảm nửa giá trị so với đô la Mỹ kể từ giữa năm 2014.
Các doanh nghiệp Nga giờ đây đang chật vật trong việc trả khoản nợ nước ngoài. Phần lớn các công ty này bị đóng cửa với thị trường vốn quốc tế vì các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Do đó, thanh khoản USD của họ phải phụ thuộc nhiều vào nhà nước.
Adnan Shihab-Eldin, cựu Tổng thư ký OPEC, cho biết thị trường dầu mỏ đang trong trạng thái xấu. Ông hoài nghi về việc OPEC có còn đủ khả năng để duy trì chính sách họ đưa ra vào tháng 11 năm ngoái hay không.
"Giữ vững thị phần bằng mọi giá không phải là ý hay cho OPEC", cựu Tổng thư ký OPEC nói.
Thu Thảo
Theo Thanhnien
'Đại chiến' sản lượng kéo giá dầu xuống đáy Các nhà xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới đang tích cực bơm dầu thô vào thị trường. Kết quả: giá dầu quay lại mức đáy trong năm nay sau khi giảm 4,3%, xuống còn 43 USD/thùng. Đại chiến trên thị trường dầu mỏ vẫn chưa thuyên giảm - Ảnh: Shutterstock Theo CNN và Russia Today, hôm 11.8, giá dầu quay lại mức...
