Chùa Đại Bi, núi Kỳ Lân – Một thắng tích độc đáo ở xứ Thanh
Tọa lạc ở phía Nam TP. Thanh Hóa, dưới chân núi Kỳ Lân, bên dòng Kênh Vi là chùa Đại Bi (hay còn gọi là chùa Mật).
Cảnh đẹp nơi đây đã làm đắm say biết bao tao nhân mặc khách đến với miền đất và con người xứ Thanh.
Năm 1619, Hoàng tử Lê Duy Kỳ được lập lên làm vua, lấy hiệu là Lê Thần tông. Ông là vị vua duy nhất triều Lê Trung hưng được lên làm vua tới hai lần (lần 1 từ năm 1619 đến 1643, lần 2 từ năm 1649 đến 1662) và trị vì đất nước tới 38 năm. Trong một lần về xứ Thanh, ngưỡng mộ cảnh đẹp vùng núi Kỳ Lân, ông đã sai dựng một ngôi chùa cạnh núi và đặt tên chùa là Đại Bi. Và, nơi đây cũng được lựa chọn đặt Thượng sàng hạ mộ của vua Lê Thần tông. Có lẽ đây là nét độc đáo nhất của một ngôi chùa ở Thanh Hóa được gắn với cuộc đời của một vị vua.
Theo các nhà nghiên cứu lịch sử Thanh Hóa, chùa được xây dựng bố cục theo hình chữ Đinh (I). Bái đường gồm 5 gian, chính điện 3 gian, cách Kênh Vi chừng 200m. Sân chùa bài trí rất nhiều hiện vật bằng đá như: voi, ngựa, nghê, bia đá, khánh đá. Tam quan xây theo kiểu chồng diêm ba tầng mái cong, phía trên cùng treo chuông đồng nặng 2 tạ. Ở khu vực điện thờ được bài trí gồm: gian thứ nhất (tính từ trong ra ngoài) là ba pho tượng “Tam thế”, gian thứ hai thờ tượng Quan Thế Âm, gian thứ ba chia làm hai: bên phải là tượng Quan Thế Âm thiên thủ thiên nhãn, bên trái là tượng vua Lê Thần tông đặt cao, phía trước mặt thấp hơn, xếp theo tả hữu là tượng 6 bà hoàng phi mặc quốc phục. Sáu bà hoàng là 6 dân tộc khác nhau: Kinh – Thái – Mường – Hán – Lào – Hà Lan. Tượng bà Hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc ngự trên toà sen hai lớp còn các bà khác đội vương miện trong tư thế toạ thiền. Giáo sĩ Alexandre de Rodes tới Thăng Long đã từng viết về bà Hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc như sau: Bà rất thông chữ Hán, giỏi về thơ, chúng tôi gọi bà là Ca-tê-ri-na vì bà giống Thánh nữ về nhiệt tâm cũng như đạo hạnh, về những đức tính tinh thần cũng như sang trọng về dòng họ. Hiện nay tại chùa Bút Tháp vẫn còn tượng Bà bằng gỗ sơn son thếp vàng vào thế kỷ XVII.
Dọc theo vào điện thờ chùa Đại Bi là hai dải Tả vu, Hữu vu. Trước kia, trong chùa có hàng trăm pho tượng Phật và các La Hán- những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc quý hiếm vào thế kỷ thứ XVII. Tuy nhiên, hiện nay những pho tượng này phần lớn đã bị thất lạc.
Danh thắng chùa Đại Bi- núi Kỳ Lân không chỉ mang dấu ấn xưa mà còn làm say lòng lớp trẻ bởi phong cảnh nơi này. Trong tiểu thuyết Ngơ Ngác của nhà cách mạng, nhà văn, nhà báo Trần Mai Ninh đã ghi lại những trang văn hay nhất về lớp học sinh trường Colle Thanh Hóa với những buổi chiều chủ nhật dạo chơi bên bờ sông nông giang hay trèo núi Long, núi Hổ hoặc tắm trong hang núi Long. Cũng tại chùa Đại Bi, sáng ngày 24/3/1927, bất chấp sự nghiêm cấm của thực dân Pháp, khoảng 200 học sinh các trường trong thị xã Thanh Hóa đã hội tụ về đây tưởng niệm cụ Phan Bội Châu. Và ngày 19/8/1945, trên ngọn núi Kỳ Lân, lá cờ đỏ sao vàng cỡ lớn tung bay báo hiệu một kỷ nguyên mới của đất nước độc lập tự do. Hiện nay, quần thể chùa Đại Bi – núi Kỳ Lân đã được Sở Văn hóa – Du lịch và Thể thao Thanh Hóa xếp hạng di tích lịch sử – cách mạng cấp tỉnh.
Thời gian và sự tàn phá của chiến tranh đã làm nơi đây bị hư hỏng nặng. Dường như ngôi chùa cổ chỉ còn trong tâm thức, tâm linh của Phật tử và người dân Thanh Hóa. Dấu tích còn lại chỉ còn giếng chùa xây từ thế kỷ XVII, đây cũng là công trình văn hóa giao thoa kiến trúc dân gian và bác học. Tượng vua Lê Thần tông và các bà Hoàng phi được gửi sang khu Thái Miếu nhà Lê để khói hương hướng lễ.
Theo nguyện vọng của các phật tử, được sự quan tâm của Đảng, chính quyền, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Tỉnh Hội Phật giáo Thanh Hóa đã trao trách nhiệm cho Đại Đức Thích Tâm Hiền làm trụ trì chùa Đại Bi, Hoằng dương chính pháp. Sau 2 năm, nhờ công sức của các phật tử, ngôi chùa đã được tôn tạo một cách khá bề thế. Các bản hội theo ngày tuần đến ngưỡng Phật, học Phật. Nhiều nhà hảo tâm trong tỉnh, trong nước và nước ngoài đã cung tiến tài lực, vật lực để dựng lại chùa. Quả chuông hai tạ ngày xưa trên cổng Tam Quan giờ đây đã thay bằng quả chuông cả tấn. Sáng, chiều âm vang tiếng chuông như tiếng vọng ngàn xưa thức lên lòng hướng thiện cao cả trong mỗi con người, cầu mong một xã hội an lành, hạnh phúc.
Để chùa Đại Bi – núi Kỳ Lân thực sự là một danh thắng của vùng đất phía Nam TP. Thanh Hóa, cần lắm những tấm lòng từ bi hướng thiện của các nhà hảo tâm, các doanh nghiệp, doanh nhân trong tỉnh, trong nước và nước ngoài cùng chung vai góp sức tôn tạo, khôi phục lại cảnh chùa xưa.
Video đang HOT
Ngược ngàn xứ Thanh, thăm động Bo Cúng
Ẩn mình dưới tán rừng xanh mướt của huyện miền núi Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa, động Bo Cúng là một thắng cảnh kỳ vĩ, độc đáo, xứng đáng được đưa vào hành trình khám phá của du khách đến với vùng đất miền tây xứ Thanh.
Cách thành phố Thanh Hóa khoảng 190km, động Bo Cúng nằm ở khu vực bản Chanh, xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn. Là một trong những địa bàn xa xôi, khó khăn bậc nhất tỉnh Thanh Hóa, song huyện Quan Sơn cũng có nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng... và dần ghi dấu ấn thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước những năm gần đây.
Động Bo Cúng được một người dân tình cờ phát hiện vào năm 2008 khi đi rừng. Năm 2009, động Bo Cúng đã được xếp hạng di tích danh thắng cấp tỉnh.
Hiện nay, khu vực đã phát lộ dài khoảng 1km, được cắm biển hướng dẫn, tạo bậc thang, lắp đèn chiếu sáng... phục vụ khách tham quan.
| |
| "Bo Cúng" trong tiếng dân tộc Thái bản địa có nghĩa là "mó tôm". Theo tài liệu của ngành văn hóa, du lịch địa phương, tên gọi này xuất phát từ việc dòng suối Xia chảy ngay phía trước động có rất nhiều tôm, đồng bào Thái thường đến đán.h bắt. |
| |
| Bước qua cửa động khá nhỏ bên sườn núi, một luồng không khí mát lạnh sẽ xua tan mệt nhọc, khiến du khách thêm tò mò, hồi hộp và dấn bước vào không gian rộng lớn với bao điều kỳ thú bên trong. |
| |
| Quan sát trần động, du khách không khỏi choáng ngợp trước những nhũ đá được hình thành trong một quá trình địa chất phức tạp kéo dài hàng triệu năm. Các cấu trúc nhũ đá tua tủa, chi chít rủ xuống, có khi giống đèn chùm, có lúc lại giống tấm rèm, bông hoa... |
| |
| Các nhũ đá, măng đá muôn hình vạn trạng, tạo nên một thế giới sinh động tùy theo trí tưởng tượng của mỗi người. Với cấu tạo khoáng chất, nhiều nhũ đá phát ra ánh sáng bạc, vàng lấp lánh, huyền ảo. |
| |
| Trong lòng động có nhiều ngách nhỏ vẫn chưa được khám phá hết. Một vài khoang rất rộng, cao tới 10 mét, có thể chứa một hội trường hoặc sân khấu lớn. Đứng trong không gian sâu thẳm và tuyệt đối yên tĩnh này, tâm hồn ai cũng như lắng lại. |
| |
| Chủ tịch UBND huyện Quan Sơn Lê Hồng Quang (người đứng thứ ba từ phải sang) dẫn đoàn cán bộ ngành tài nguyên và môi trường ở tỉnh Ninh Bình đến khảo sát, tham quan động Bo Cúng trong dịp này. |
| |
| Tại các vị trí đẹp được bố trí đèn rọi, nhiều du khách thích thú tạo dáng và ghi lại những khung hình ấn tượng. |
| |
| Nước mưa, nước ngầm tích tụ tạo thành những hồ nhỏ soi bóng cột đá, bình phong bằng đá... khiến cảnh quan trong động thêm phần mênh mông, tráng lệ. |
| |
| Thiên nhiên còn tạo tác nên vô số "con sóng" bằng đá trên mặt đất, trong đó là những viên đá tròn nhiều kích cỡ, tựa như ngọc trai. |
| |
| Năm 2023, đoàn thám hiểm của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA) đã đến động Bo Cúng nghiên cứu, khảo sát, đo đạc, đán.h giá và công bố động Bo Cúng được hình thành cách đây khoảng 4 triệu năm, có chiều cao so với mặt nước biển 420m, là động có nhiều thạch nhũ, măng đá đẹp hiếm có trên thế giới. Động Bo Cúng không chỉ có giá trị lớn đối với nghiên cứu khoa học mà còn dồi dào tiềm năng phát triển du lịch hang động. |
| |
| Nhờ lối đi khá bằng phẳng và được chiếu sáng phù hợp, động Bo Cúng là điểm đến thân thiện với hầu hết mọi đối tượng du khách, kể cả người lớn tuổ.i và tr.ẻ e.m cũng dễ dàng vào sâu khám phá, trải nghiệm. |
| |
| Trước hoặc sau chuyến tham quan động Bo Cúng, du khách có thể dành thời gian vui chơi, thư giãn, thưởng thức ẩm thực địa phương ven dòng suối Xia trong mát kề bên. |
Tiếp tục hành trình thăm thú huyện Quan Sơn còn có nhiều tuyến, điểm du lịch nguyên sơ và thú vị, như: tham quan thác Bản Nhài và tìm hiểu nghề dệt thổ cẩm bản Ngàm (xã Sơn Điện), du lịch cộng đồng trải nghiệm văn hóa Thái ở bản Tong (xã Trung Tiến), tắm suối nước nóng bản Khạn (xã Trung Thượng), viếng đền thờ tướng quân Tư Mã Hai Đào (xã Sơn Thủy), ... và đặc biệt là kết nối với du lịch tỉnh Hủa Phăn (Lào) qua Cửa khẩu quốc tế Na Mèo.
Ấn tượng của du khách về miền di sản xứ Thanh dịp nghỉ lễ Xứ Thanh, nơi có những bãi biển nên thơ, cát trắng, nắng vàng, những món ăn dân dã đậm vị quê Thanh, và những công trình kiến trúc tâm linh hết sức thú vị, độc đáo... Chính vì vậy, dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5, có không ít du khách trong và ngoài nước đã chọn mảnh đất này là điểm đến 'dừng...