Chỉ đọc tên dự án đã thấy đất nước mình sánh với cường quốc năm châu?
Không đặt nặng thành tích, dự án của học sinh phải là những thứ rất gần gũi, đơn giản, chứ không mang tầm cỡ to tát quá sức học sinh.
Những ngày này, đâu đó trên khắp cả nước ta đang từng bừng, hân hoan mừng học sinh đạt giải Quốc gia cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học.
Cùng với đó là các cơ quan ngôn luận đưa tin, viết bài về “…có học sinh đoạt giải nhất cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc gia”.
Không mừng sao được khi tên học trò, tên trường, tên huyện, tên tỉnh mình được xướng lên trong một cuộc thi đầy ý nghĩa, được thẩm định đ.ánh giá bởi những giáo sư, tiến sĩ.
Những dự án được ghi nhận, những dự án được xếp giải quả là niềm hạnh phúc tự hào cho cá nhân, tập thể, quê hương sinh ra những đứa con thông minh tài năng đầy hứa hẹn.
Dự án “Giường bệnh thông minh hỗ trợ cho người mất chức năng vận động tay chân sử dụng tại nhà” của nhóm học sinh Trường Trung học phổ thông Hoa Lư A, tỉnh Ninh Bình đoạt giải Nhất tại cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm 2021. (Ảnh: Vietnamnet)
Mỹ thi Nghiên cứu khoa học kỹ thuật như thế nào?
Trao đổi với Báo Lao Động, Vũ Hoàng Long – tác giả Dự án “Robot hỗ trợ bón thức ăn cho bệnh nhân Parkinson sử dụng công nghệ xử lý ảnh” giành giải Nhất cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2018-2019 khu vực phía Bắc; giải Ba tại Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế 2019 – cho biết: “Nhờ cuộc thi, trong các nhà trường đã có những phong trào, khuyến khích học sinh làm khoa học. Nó đã tạo ra những chuyển biến về mặt nhận thức.
Khi sang Mỹ tham dự cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc tế, em đã rất ngạc nhiên về cách tổ chức cuộc thi của họ.
Họ không đặt nặng thành tích, dự án của học sinh là những thứ rất gần gũi, đơn giản, chứ không mang tầm cỡ, vấn đề to tát quá sức học sinh.
Ví dụ như học sinh có ý tưởng làm lò đốt tiết kiệm nhiên liệu, lượng khí thải ít mà lượng nhiệt sinh ra cao. Hoặc đơn giản chỉ dừng ở ý tưởng, giải pháp, chứ không nhất thiết tạo ra 1 sản phẩm hoàn chỉnh.
Họ chỉ quan trọng học sinh có ý tưởng, chú tâm với khoa học từ nhỏ, có cách nghiên cứu khoa học từ trong trường phổ thông, chứ không nhất thiết tạo ra được sản phẩm hay không, vì đó là việc của các nhà khoa học”.[1]
Chỉ đọc tên dự án, đã thấy giáo dục nước mình sánh với cường quốc năm châu
Video đang HOT
Thầy giáo H. (đề nghị không nêu tên) chia sẻ: “Mình cũng đã mấy lần tham gia hướng dẫn học sinh Nghiên cứu khoa học kỹ thuật. Những dự án học sinh đề xuất, thực hiện, mình thấy rất đơn giản, thật ra không có mình hướng dẫn các bạn ấy cũng làm ra sản phẩm được.
Mình chỉ giúp các bạn ấy làm báo cáo sao cho giống một báo cáo Nghiên cứu khoa học kỹ thuật theo yêu cầu của cuộc thi.
Vậy nhưng, mình rất bất ngờ với những dự án đạt giải quốc gia, năm nào cũng vậy, chỉ đọc tên dự án đã thấy đất nước mình sánh với cường quốc năm châu.
Nói thật lòng, mình muốn tin những dự án đó do các em làm, là sản phẩm trí tuệ của học trò dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Nhưng, mình không tin, mình biết rằng trong vài tháng mà một học sinh trung học có thể nghiên cứu, hoàn thành, có sản phẩm minh họa những dự án như thế là… không tưởng.
Nếu thật sự có học sinh kiệt xuất như thế, những dự án của các em thực hiện chắc chắn đã được các tập đoàn mua ngay sau khi công bố giải, các em sẽ “nổi tiếng” là những nhà sáng tạo tầm cỡ thế giới chỉ một vài năm sau”.
Có nên thi khoa học kỹ thuật “kiểu Việt Nam” không?
Những dự án đi thi, đạt giải Quốc gia cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học có bao nhiêu phần là của học trò?
Thực chất những dự án đó có phải do học trò làm không?
Người viết tin chắc rằng phần đa bạn đọc đều không tin các dự án đó là do học sinh làm, làm trong vài tháng.
Báo Lao Động đăng bài “Học sinh thi Khoa học kỹ thuật: “Hãy dừng lại càng sớm càng tốt”! đã nhận được rất nhiều bình luận của bạn đọc, đại đa số đều nhất trí với đề xuất của bài viết. [2]
Vậy có nên tiếp tục thi khoa học kỹ thuật “kiểu Việt Nam” không? Không nên, là câu trả lời của người viết và tuyệt đại đa số bạn đọc đã bình luận trong những bài viết về đề xuất bỏ cuộc thi này.
Lật tẩy gian dối trong những dự án thi khoa học kỹ thuật “siêu nhân” có khó không ?
Thực tế hiện nay, những dự án thi khoa học kỹ thuật có tính thực tiễn, tính khả thi thường bị đ.ánh giá thấp; bị coi là “hàm lượng chất xám thấp”; vì thế, muốn đạt giải cao cần phải có dự án mang tầm “siêu nhân”, dành cho siêu nhân đ.ánh giá.[3]
Lật tẩy gian dối trong những dự án thi khoa học kỹ thuật “siêu nhân” có khó không? Người viết khẳng định là không khó, mà có thể nói là rất đơn giản.
Vấn đề đặt ra là người chấm có muốn “trắng ra trắng, đen ra đen” không, hoặc là sự gian dối đã thành thói quen, hoặc là cái “Bằng tiến sĩ vừa tiến … vừa sĩ”[4] mà thôi.
Vô hình trung, cách thi của chúng ta đã và đang dung dưỡng sự dối trá, cấp độ dối trá ngày càng tăng, năm sau cao hơn năm trước. Vì thế, sau mỗi cuộc thi khoa học kỹ thuật Quốc gia lại lùm xùm chuyện gian dối.
Không đặt nặng thành tích, dự án của học sinh phải là những thứ rất gần gũi, đơn giản, chứ không mang tầm cỡ to tát quá sức học sinh, chỉ quan trọng học sinh có ý tưởng, chú tâm với khoa học từ nhỏ, có cách nghiên cứu khoa học từ trong trường phổ thông đó mới là thi khoa học kỹ thuật dành cho học trò.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://laodong.vn/giao-duc/nguoi-trong-cuoc-noi-ve-de-xuat-bo-cuoc-thi-khoa-hoc-ky-thuat-872823.ldo
[2]https://laodong.vn/ban-doc/hoc-sinh-thi-khoa-hoc-ky-thuat-hay-dung-lai-cang-som-cang-tot-893385.ldo
[3] https://laodong.vn/xa-hoi/ts-nguyen-van-khai-toi-bi-duoi-khoi-phong-cham-thi-khoa-hoc-ky-thuat-872413.ldo
[4]https://giaoduc.net.vn/goc-nhin/bang-tien-si-luong-dung-vua-tien-vua-si-post216629.gd
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Giải Nhất cuộc thi sáng chế gây xôn xao: Lãnh đạo sở GD&ĐT Ninh Bình nói gì?
Lãnh đạo sở GD&ĐT Ninh Bình khẳng định, mặc dù 2 dự án dự thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia của tỉnh trong 2 năm có tên gần giống nhau nhưng vấn đề được nghiên cứu, giải quyết là khác nhau.
Hai học sinh giành giải nhất cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm 2021. Ảnh: Dân Trí
Liên quan đến việc dư luận có ý kiến phản ánh về việc một trong số những dự án đạt giải Nhất của cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm 2021 có sự trùng lặp với một dự án từng tham gia cuộc thi này năm 2019, trả lời báo Dân Trí, ngày 29/3, ông Đinh Văn Khâm, Phó Giám đốc sở GD&ĐT Ninh Bình khẳng định: "Hai dự án mặc dù có tên gần giống nhau nhưng vấn đề được nghiên cứu, giải quyết là khác nhau".
Theo ông Khâm, dự án giường I.o.T (năm 2019) giúp người chăm sóc bệnh nhân vận hành từ xa thông qua mạng Internet một cách linh hoạt để cho người bệnh ăn, uống, vệ sinh, di chuyển giường đi lại chính xác và an toàn; cảnh báo kịp thời nhịp tim về email cho người thân; camera live stream tương tác truyền hình ảnh trực tiếp của người bệnh đến người thân...
Còn giường thông minh (dự án vừa đạt giải nhất) hỗ trợ người bệnh (liệt cả chân lẫn tay) có thể tự phục vụ cho chính mình bằng giọng nói mà không cần sự trợ giúp của người thân trong việc tập, phục hồi cả chân lẫn tay cũng như tự mình bật các chức năng giải trí bằng cử chỉ há miệng (nhận diện khuôn mặt), để người bệnh tự chủ động điều khiển giúp giải phóng sự vất vả của người chăm sóc; đồng thời hệ thống còn có chức năng theo dõi và thông báo các thông số về sức khỏe của người bệnh cho người thân thông qua App do tác giả lập trình trên smartphone, máy tính bảng.
Giám đốc sở GD&ĐT tỉnh Ninh Bình nhận định, điểm ưu việt của giường thông minh so với giường I.o.T chính là tự người bệnh (liệt cả chân lẫn tay) có thể phục vụ cho chính mình bằng giọng nói mà không cần sự trợ giúp của người thân trong việc tập phục hồi cả chân lẫn tay cũng như tự mình bật các chức năng giải trí bằng cử chỉ há miệng để người bệnh tự chủ động điều khiển giải phóng sự vất vả của người chăm sóc.
Bảng thuyết trình dự án "Giường bệnh thông minh hỗ trợ cho người mất chức năng vận động tay chân sử dụng tại nhà" của học sinh trường THPT Hoa Lư A. Ảnh: Vietnamnet
Lãnh đạo sở GD&ĐT cũng cho biết thêm, sau khi có thông tin phản ánh về dự án đạt giải nhất cuộc thi khoa học kỹ thuật năm 2021 của học sinh trường THPT Hoa Lư A, Sở đã xem xét lại toàn bộ 2 dự án, cho 2 học sinh và thầy giáo hướng dẫn báo cáo cụ thể về dự án. Đồng thời, Sở đã rà soát lại, sau đó có báo cáo nhanh về bộ GD&ĐT.
Thông tin thêm về sự việc, trước câu hỏi tại sao sở GD&ĐT và nhà trường không chọn một tên khác để tránh những nghi vấn của dư luận, ông Khâm nói với Vietnamnet, khi lên tới vòng chọn cấp tỉnh, tên dự án do thầy giáo và học trò là người đặt và cơ bản mọi người không để ý nhiều đến cái tên.
"Thầy giáo hướng dẫn và học trò lựa chọn tên, nên khi đi thi cấp tỉnh và cấp quốc gia, chúng tôi vẫn để nguyên tên ban đầu. Có lẽ, dư luận cho rằng hai dự án tương tự là do cái tên dự án gần giống nhau", lãnh đạo sở GD&ĐT nói.
Trước đó, cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia 2021 (bộ GD&ĐT tổ chức từ ngày 25 - 27/3 tại Huế) có 141 dự án từ 69 đơn vị với 262 học sinh tham gia.
Trong đó, cấp THPT có 113 dự án với 210 học sinh; cấp THCS có 28 dự án với 52 học sinh.
Cuộc thi đã tìm ra 91 dự án đạt giải, trong đó 12 dự án đạt giải nhất, 19 dự án đạt giải nhì, 26 dự án đạt giải ba và 34 dự án đạt giải tư. Ngoài ra, Ban Tổ chức cũng trao tặng 30 giải triển vọng.
Hai học sinh Nguyễn Trần Đạt và Đinh Hoàng Nam, học sinh trường THPT Hoa Lư A, đạt giải nhất cuộc thi với dự án "Giường bệnh thông minh hỗ trợ cho người mất chức năng vận động tay chân sử dụng tại nhà" (lĩnh vực thi Hệ thống nhúng).
Không lâu sau khi có kết quả giải nhất, đã có nhiều ý kiến cho rằng dự án của 2 học sinh có sự trùng lặp, tương tự với dự án "Giường I.o.T hỗ trợ người mất khả năng vận động tay chân" của em Cao Nguyễn Hùng và Nguyễn Đình Nhật Tân (cùng trường THPT Hoa Lư A, giải nhất cuộc thi KHKT cấp tỉnh Ninh Bình năm 2019), đã giành giải nhì trong cuộc thi KHKT cấp quốc gia năm 2019.
Việc 2 dự án có tên gần tương tự, thi ở 2 năm khác nhau, cùng đến từ trường THPT Hoa Lư A và do một thầy giáo hướng dẫn, dẫn đến một số ý kiến nghi ngờ.
Có bất thường từ giải Nhất học sinh thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia? Một trong những giải nhất của cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm học 2020-2021 được cho là có trùng lặp với dự án từng giành giải nhì năm 2019. Đáng chú ý, 2 dự án đều đến từ 1 trường học thuộc Sở GD-ĐT Ninh Bình. Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh...
