Cẩm nang sơ cứu trẻ bố mẹ CẦN biết
Có không ít trường hợp trẻ bị thương, bị tai nạn nhưng cha mẹ không biết cách sơ cứu khiến cho tình trạng của con lại thêm nguy kịch.
Đối với trẻ nhỏ, môi trường xung quanh luôn ẩn chứa nhiều hiểm họa. Để đảm bảo an toàn cho con, bố mẹ đã cố gắng hạn chế tối đa cho con tiếp xúc với các thứ nguy hiểm. Tuy nhiên, trẻ ở lứa t.uổi hiếu động thì dù có lập rào chắn cũng không tránh được tình huống đáng tiếc xảy ra. Do đó, nắm rõ một số cách sơ cứu cho trẻ khi gặp phải tai nạn là kiến thức cần thiết đối với tất cả các bậc cha mẹ. Dưới đây là những cách sơ cứu các tai nạn phổ biến thường gặp ở trẻ nhỏ mà cha mẹ cần phải nắm rõ trong lòng bàn tay.
1. Sơ cứu khi bé nghẹn, hóc
Khi bé bị nghẹn, cách người lớn xử lý ngay từ những phút đầu tiên là điều rất quan trọng, quyết định khả năng thoát khỏi nguy hiểm của bé.
Việc nên làm:
- Cách 1: Cha mẹ nên đặt bé nằm sấp trên đùi mình, đầu chúi về phía trước, thấp hơn phần thân, dùng tay chụm lại và vỗ nhẹ vào lưng bé. Với những bé lớn trên 3 t.uổi, mẹ có thể yêu cầu bé đứng chúi đầu xuống đất, phần đầu thấp hơn ngực, rồi lấy tay vỗ vào giữa hai xương bả vai của con khoảng 5-7 cái với động tác dứt khoát.
Cha mẹ nên đặt bé nằm sấp trên đùi mình, đầu chúi về phía trước, thấp hơn phần thân, dùng tay chụm lại và vỗ nhẹ vào lưng bé (Ảnh minh họa)
- Cách sơ cứu thứ hai: Đặt bé nằm ngửa, đầu hơi ngửa ra đằng sau, lưng dựa vào người cha mẹ, dùng hai ngón tay ấn vào khoảng giữa rốn và phần cuối xương sườn khi ấn phải chú ý ấn vào bên trong và hơi đưa lên trên, động tác phải dứt khoát, nhanh và mạnh. Với những bé lớn có thể nắm lại thành quả đ.ấm (ngón cái nằm trong) rồi cũng ấn mạnh vào khoảng giữa rốn và phần cuối xương sườn của bé, hướng lên trên.
Lưu ý:
- Nếu trẻ vẫn tỉnh táo, hồng hào, không khó thở, vẫn khóc được, nói được thì giữ nguyên thế ngồi, nhanh chóng mang đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra, nếu đúng dị vật đường thở sẽ lấy ra.
- Nếu trẻ có biểu hiện tím tái, khó thở nặng, ngưng thở, không khóc được, không nói được thì sau khi gọi xe cấp cứu, cần phải tiến hành thủ thuật can thiệp kịp thời trong thời gian đợi xe tới.
- Khi trẻ bị hóc dị vật, cha mẹ tuyệt đối không dùng tay móc họng trẻ. Điều này trong nhiều trường hợp sẽ khiến dị vật đi vào sâu hơn, trầy xước họng gây sưng tấy, trẻ càng khó thở hơn.
2. Sơ cứu khi bé bị bỏng
Khi con bị bỏng, nhiều cha mẹ học theo mẹo của dân gian là sử dụng kem đ.ánh răng, mỡ trăn, bơ hay một số thứ khác được nghe truyền miệng lên vết bỏng của con. Tuy nhiên đây không phải là một cách hay để sơ cứu khi trẻ bị bỏng.
Việc nên làm:
- Khi trẻ bị bỏng nhẹ, người lớn nên làm mát vết bỏng, tránh cho da khỏi bị rộp bằng cách mở vòi nước cho chảy chầm chậm lên vết bỏng khoảng 15 – 20 phút. Nước sạch vừa có tác dụng giảm nhiệt, giảm đau, giảm phù nề, viêm nhiễm, giảm độ sâu của vết thương. Không dùng nước lạnh, nước đá (trong tủ lạnh) để làm mát da cho trẻ.
Khi trẻ bị bỏng nhẹ, người lớn nên làm mát vết bỏng, tránh cho da khỏi bị rộp bằng cách mở vòi nước cho chảy chầm chậm lên vết bỏng khoảng 15 – 20 phút (Ảnh minh họa)
- Cắt bỏ toàn bộ phần áo quần che phủ vết bỏng, rồi lại dội thêm nước mát lên vết thương. Chú ý không cởi bỏ quần áo để tránh gây l.ột d.a vùng bỏng. Cũng không lộn áo qua đầu trẻ vì bạn có thể làm bé bị bỏng ở mặt.
- Che phủ vùng bỏng bằng gạc vô khuẩn. Nếu không có gạc có thể dùng vải sạch.
- Trong trường hợp trẻ bị bỏng ở mắt, miệng hay bộ phận s.inh d.ục, phải ngay lập tức đưa con đến cơ sở y tế gần nhất dù trẻ chỉ bị bỏng nhẹ. Nếu vết bỏng rộng hơn 1 bàn tay, bị phồng giộp hay kéo theo sốt, mẹ cũng nên xử trí tương tự.
Video đang HOT
Lưu ý:
- Không làm bể các vết bỏng bọng nước vì có thể làm vết bỏng n.hiễm t.rùng nặng thêm.
- Không bôi các chất như nước mắm, giấm, mỡ, kem đ.ánh răng, bùn non lên vết bỏng sẽ làm vết bỏng n.hiễm t.rùng nặng.
- Không cần thiết phải cữ ăn các loại thực phẩm như tôm, cua, thịt bò, thịt gà, rau muống, cam vì ăn những thực phẩm này không hề gây sẹo. Trái lại, nếu kiêng cữ quá mức sẽ gây thiếu chất dinh dưỡng, đặt biệt là chất đạm khiến vết bỏng chậm lành
- Không dùng các loại băng có lông tơ mịn hoặc các băng dính dán lên vùng bị bỏng.
3. Sơ cứu bé bị điện giật
Trẻ con rất hiếu động và tò mò. Trong khi chơi đùa chúng rất hay sờ vào các thiết bị sử dụng điện như tủ lạnh, nồi cơm, quạt… Điều này rất nguy hiểm nếu như nguồn điện bị hở khiến trẻ bị điện giật. Do đó bố mẹ cần tỉnh tảo và nắm rõ cách sơ cứu cho trẻ khi bị điện giật, tránh tình huống đáng tiếc xảy ra.
Trong khi chơi đùa trẻ rất hay sờ vào các thiết bị sử dụng điện như tủ lạnh, nồi cơm quạt… Điều này rất nguy hiểm nếu như nguồn điện bị hở khiến trẻ bị điện giật (Ảnh minh họa)
Việc nên làm:
- Hãy cắt ngay nguồn điện nếu có thể. Nếu không hãy tìm cách lấy nguồn điện ra khỏi người bé. Để làm điều này, người lớn phải đứng trên vật liệu cách điện khô, như quyển danh bạ điện thoại, và dùng thứ gì đó bằng vật liệu không dẫn điện như: nhựa, gỗ, vải khô để tách bé và nguồn điện.
- Kiểm tra hơi thở của bé, để bé nằm nghiêng qua một bên, co một đầu gối lên, hạ đầu bé xuống để bé không nuốt phải nước dãi chảy ra. Đỡ cổ bằng một cái gối. Với trẻ sơ sinh, bế trong tay, đỡ đầu và hướng mặt xuống để tránh bị nghẹn. Tư thế này giúp bé thở dễ dàng hơn và không bị nghẹn.
- Nếu thấy trẻ bất tỉnh, cần kiểm tra nhịp thở, mạch đ.ập và tiến hành cấp cứu thổi ngạt ấn tim khi có ngưng thở ngưng tim vì ngoài tổn thương bỏng điện tại chỗ, dòng điện còn có thể đi qua tim phổi gây ngừng tim ngừng thở. Khi thấy trẻ ngừng thở ngừng tim phải tiến hành hà hơi thổi ngạt – ép tim ngoài lồng ngực. Sau đó, nhanh chóng đưa bé đến ngay cơ sở y tế.
Lưu ý:
- Với tai nạn này, cha mẹ cần hết sức bình tĩnh để xử trí, nếu luống cuống có thể sẽ khiến cả bé và chính bản thân mình gặp nguy hiểm. Không được chạm trực tiếp vào người bé nếu bé vẫn còn trong nguồn điện.
4. Sơ cứu bé bị ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm là bệnh mắc phải sau khi ăn những thức ăn có một trong những tác nhân như do vi sinh vật, hóa chất, hoặc các vật lạ như mảnh kim loại trong thức ăn. Thông thường ngộ độc cấp tính sẽ xuất hiện sau vài phút, vài giờ hoặc1-2 ngày sau khi ăn.
Việc nên làm:
- Để hạn chế độc tố ngấm vào cơ thể, điều đầu tiên người lớn nên làm là kích thích để trẻ bị ngộ độc nôn những thức ăn trong dạ dày ra ngoài. Pha một cốc nước muối loãng rồi cho trẻ bệnh uống, dùng tay đặt vào lưỡi, ép cơ thể nôn được càng nhiều các thức ăn trong dạ dày ra càng tốt.
Để hạn chế độc tố ngấm vào cơ thể, điều đầu tiên người lớn nên làm là kích thích để trẻ bị ngộ độc nôn những thức ăn trong dạ dày ra ngoài (Ảnh minh họa)
- Đặt trẻ nằm ở tư thế nào trước khi gây nôn là rất quan trọng. Phải để trẻ nằm đầu thấp, đầu hơi nghiêng rồi móc họng để trẻ nôn thức ăn ra. Móc sạch thức ăn trẻ nôn ra rồi dùng khăn mềm lau sạch miệng trẻ.
- Khi nôn, trẻ hay bị sặc lên mũi, người lớn phải nhanh chóng dùng miệng hút mũi trẻ nếu không trẻ sẽ bị sặc, khó thở và có thể dẫn đến t.ử v.ong.
- Bổ sung oresol cho bé. Nôn mửa, đi ngoài nhiều khiến các bé mất nước và rối loạn chất điện giải, cơ thể mệt lả. Vì vậy cần bổ sung đầy đủ nước và chất điện giải nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng.
Lưu ý:
- Trong trường hợp trẻ bị hôn mê tuyệt đối không tiến hành gây nôn vì như vậy sẽ rất dễ gây sặc thức ăn hoặc tắc thở.
- Sau khi tiến hành sơ cứu tạm thời, người lớn hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để các bác sĩ rửa ruột và làm tiến hành các điều trị cần thiết.
- Tuyệt đối không cho bé dùng thuốc cầm tiêu chảy. Khi bị tiêu chảy do ngộ độc thực phẩm không cần vội uống thuốc ngay, chỉ cần nguồn thức ăn bị tống hết ra ngoài hoặc tiêu hóa hết thì bệnh sẽ khỏi.
5. Sơ cứu bé khi bị vật sắc nhọn đ.âm
Những đồ vật, dụng cụ gia dụng hàng ngày như: dao, kéo, đinh,…rất có thể là “thủ phạm” gây ra tai nạn cho các bé.
Viêc nên làm:
- Trước tiên hãy rửa sạch và sát trùng vết thương cho bé bằng oxy già hoặc nước muối, và băng cố định dị vật tại chỗ bằng khăn xô đủ chặt để cầm m.áu.
- Nếu vết thương rất sâu và chảy nhiều m.áu, sau khi sơ cứu phải đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
- Khi các vật gây thương tích có dính bùn đất, hoặc gỉ sét có thể gây uốn ván và các n.hiễm t.rùng nặng khác, nên đưa bé đi tiêm phòng.
Lưu ý:
- Khi thấy bé gặp phải tai nạn này, cha mẹ tuyệt đối không tìm mọi cách để lấy vật sắc nhọn đã cắm sâu ra khỏi vết thương.
- Nếu vết thương ở ngay mạch m.áu thì nên ấn vào đường đi của mạch m.áu ở phía trên vết thương, đồng thời băng ép đủ chặt để cầm m.áu.
Nắm rõ những cách sơ cứu cho trẻ ngay tại nhà là điều kiện kiên quyết để bố mẹ có thể giúp bé phần nào thoát khỏi những nguy hiểm. Do đó, để đảm bảo an toàn cho con thì bố mẹ hãy cố gắng trở thành một thầy thuốc giỏi ngay chính trong gia đình mình.
Theo Khampha
Những lo lắng thừa của mẹ về trẻ sơ sinh
Mọi trẻ sơ sinh khoẻ mạnh đều có thể bị nấc vào bất cứ lúc nào, nhất là sau sinh và giảm dần sau một t.uổi.
Nhiều mẹ do lần đầu nuôi con chưa có kinh nghiệm về trẻ sơ sinh nên thường lo lắng bất an khi nhận thấy một số hành động hay dấu hiệu kì lạ ở con như việc trẻ hắt xì hơi liên tục, tạo âm thanh lạ khi ngủ. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên gia khi gặp các hiện tượng này bố mẹ không cần lo lắng thái quá vì đó chỉ là những dấu hiệu bình thường ở trẻ sơ sinh.
1. "Xì hơi" liên tục
Con hắt xì nhiều có phải con bị cúm hay con có vấn đề gì về hô hấp không? Điều này chắc hẳn sẽ khiến nhiều mẹ lo lắng. Ở trẻ sơ sinh, lớp niêm mạc mũi chưa phát triển hoàn thiện, do vậy không khí bên ngoài hoặc 1 vài cặn sữa có thể gây phản xạ hắt hơi hoặc nghẹt mũi nhẹ ở trẻ. Tuy nhiên, bé hắt xì nhiều chỉ đơn giản là do có thể trẻ đã hít phải một chút nước ối trong lúc sinh, khi hắt xì, bé sẽ đẩy hết những chất này ra, do đó, các mẹ không nên quá lo lắng.
Tuy không phải bé nào cũng hay "xì hơi" nhưng hành động thải khí và ợ hơi chỉ là một vài trong những điều tự nhiên các bé thường làm. Trong thực tế, chúng ta "xì hơi" từ 6 đến 20 lần một ngày, và hầu hết người lớn kín đáo hơn trong chuyện này. Do vậy, chỉ khi bé xuất hiện những triệu chứng khó chịu do hậu quả của việc thải khí ra ngoài, mẹ mới nên gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân cụ thể.
2. Cái gì cũng cho vào mồm
Cha mẹ thường lo lắng về nguy cơ nghẹt thở hay nhiễm vi trùng khi bé mút tất cả mọi thứ có trong tay (kể cả bàn tay của bé). Tuy nhiên, mút (gặm, cắn, nhai) thực sự là một phần bình thường trong sự phát triển của bé mới sinh.
Trong năm đầu đời, trẻ con khám phá mọi vật xung quanh thông qua các giác quan: thị giác, xúc giác, thính giác, khứu giác, vị giác. Trẻ học cách làm quen với các cử động của tay: với, giật, nắm nhưng vẫn chưa thể cảm nhận được mọi vật qua các ngón tay. Do đó, khi cầm trong tay vật nào đó, trẻ sẽ có ham muốn khám phá kĩ hơn. Khi cầm một vật gì đó cho vào mồm, bé có thể khám phá được vật liệu đó cứng hay mềm, nhận biết được thứ ngon, dở...
Trẻ càng khám phá nhiều thì càng học hỏi được nhiều thứ. Tuy nhiên, các mẹ cần chú ý nhiều hơn để bảo vệ bé trước tất cả các mối nguy nghẹt thở. Nên cho phép bé chơi với những đồ vật đủ lớn để bé khó bỏ lọt thỏm nó vào trong miệng, tránh để bé tiếp xúc với những món đồ nhỏ như viên bi, hạt lạc...
Trong năm đầu đời, trẻ con khám phá mọi vật xung quanh thông qua các giác quan: thị giác, xúc giác, thính giác, khứu giác, vị giác (Ảnh minh họa)
3. Hay bị nấc
Nhiều cha mẹ thường lo lắng khi trẻ sơ sinh hay bị nấc cục sau khi bú. Trẻ nấc là dấu hiệu bình thường của trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu. Nguyên nhân của hiện tượng này là do co thắt không tự chủ và ngắt quãng của cơ hoành, làm cho khí hít vào bị ngưng đột ngột, thanh môn bất ngờ đóng kín lại.
Nấc thường kéo dài vài phút và có thể vài lần trong một ngày. Nấc là phản xạ của thần kinh phế vị được hình thành từ trong bào thai để chuẩn bị vận hành các cơ hô hấp cho việc thở ngay sau khi trẻ được sinh ra.
Mọi trẻ sơ sinh khoẻ mạnh đều có thể bị nấc vào bất cứ lúc nào, nhất là sau sinh và giảm dần sau một t.uổi. Nấc thường xảy ra sau khi ăn, thay đổi tư thế, khi bị nóng, lạnh....Nếu trẻ bị nấc mỗi ngày vài lần, mỗi lần 3 phút là bình thường không cần khám và điều trị gì, dần dần tình trạng này sẽ hết.
Để giảm nấc, không nên cho bé ăn khi bé bị đói quá, và cũng không nên cho ăn hoặc bú quá no, khi cho bé bú bằng bình cần chú ý không để trẻ bú quá nhanh làm dạ dày dãn nhiều hơi. Sau khi ăn nên bế trẻ đầu cao khoảng 10 phút. Nếu bé bị nấc mật độ dày và kéo dài, có thể cắt cơn nấc bằng cách cho bé uống một vài thìa nước hay bú mẹ, bế bé đứng thẳng đỡ đầu và lưng bé, để cằm bé tỳ vào vai mẹ sau đó vuốt lưng hoặc vỗ nhẹ để bé ợ hơi, cũng có thể dùng ngón tay ấn cùng lúc vào 2 nắp tai trẻ vài phút.
4. Bị nôn trớ khi ăn
Đối với trẻ sơ sinh, việc nôn trớ sau khi ăn là một hiện tượng bình thường, bố mẹ không cần quá lo lắng. Trước 6 t.uổi, thực quản - dạ dày trẻ gần như là một đường thẳng, chưa tạo thành góc cong rõ rệt như người lớn. Do đó, thức ăn đưa vào rất dễ trào ngược lên. Ngoài ra, hệ thần kinh của trẻ chưa hoàn thiện nên dễ gây kích thích co bóp dạ dày, dẫn đến hiện tượng này.
Khi cho trẻ tiếp xúc với một món ăn mới, có nhiều bé không quen sẽ dẫn đến hiện tượng nôn trớ. Mẹ đừng căng thẳng khi con nộn ọe mỗi lần thử một món mới nào đó, điều đó là hoàn toàn bình thường khi sữa mẹ và bột mịn là thức ăn duy nhất trẻ hấp thu trước khi thử những đồ ăn thô và rắn hơn. Đừng để việc bé nôn ọe cản trở bạn cho bé nếm thử nhiều món mới.
Đối với trẻ sơ sinh bị nôn mửa, rất nên được cho uống 2-3 muỗng cà phê nước điện giải (bù nước) mỗi 15 hoặc 20 phút/ lần. Nếu việc nôn mửa không tái diễn trong ít nhất một vài giờ, bạn có thể dần dần tăng số lượng uống nước điện giải cho trẻ. Sau 8 giờ mà trẻ không nôn mửa, bạn có thể bắt đầu áp dụng công thức cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ, thường xuyên với số lượng thức ăn tăng dần.
5. Bong tróc da
Bong tróc da là dấu hiệu bình thường ở trẻ sơ sinh. Khi ở trong bụng mẹ, bé được bao bọc bởi nước ối. Điều này khiến da bé được phủ một lớp màu trắng để bảo vệ bé khỏi môi trường nước, lớp màu trắng này được gọi là vernix. Khi bé tiếp xúc với không khí bên ngoài, chất vernix sẽ bị cọ xát và dần mất đi. Các chất màu trắng này sẽ trở nên khô ở da bé và bắt đầu bong ra.
Đây là nguyên nhân giải thích tại sao trong khoảng 24 giờ sau lần tắm đầu tiên của bé, có những lớp màu trắng đục bong ra. Khi hiện tượng này xảy ra, ba mẹ chỉ cần giữ những lưu ý bình thường về việc tắm cho bé. Tốt nhất, bạn nên sử dụng loại xà phòng có độ pH rất nhẹ và dành riêng cho em bé. Ngoài ra, nên hạn chế xà phòng hay sữa tắm có mùi thơm đậm và nhiều màu sắc vì da bé sơ sinh dễ bị kích ứng với các tinh dầu thơm và chất tao màu có trong xà phòng.
6. Gây tiếng động lạ khi đang ngủ
Nhiều mẹ lo lắng khi nghe thấy những âm thanh lạ mà bé phát ra trong lúc ngủ. Tuy nhiên đây chỉ là hiện tượng bình thường của trẻ. Có một số lý do khiến trẻ sơ sinh có thể phát ra âm thanh cực kỳ lạ trong khi chúng ngủ - những âm thanh mà mẹ có thể liên tưởng tới tiếng gầm gừ của loài động vật trong rừng. Mũi trẻ sơ sinh rất nhỏ, do vậy chỉ một chút đờm dãi cũng sẽ gây tắc và khiến tiếng thở tạo nên âm thanh khác thường. Trong trường hợp ấy, chỉ cần nhỏ một chút thuốc nhỏ mũi bằng muối khoáng hoặc thuốc theo chỉ định của bác sĩ để thông mũi bé là ổn.
Theo Khampha
Những tác hại không ngờ của đường đối với sức khỏe trẻ Theo các chuyên gia thuộc Hiệp hội Tim mạch Mỹ, trẻ tiêu thụ quá nhiều đường mỗi ngày sẽ là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe. Kem, bánh sinh nhật và bánh quy là những món "khoái khẩu" của trẻ nhưng mẹ có biết 16% calorie hàng ngày của trẻ đến từ lượng đường có trong những thực phẩm này. Ăn...
