Biến đổi khí hậu làm gia tăng các điều kiện bùng phát cháy rừng tại Canada
Thời tiết khô nóng kéo dài nhiều tháng đã tạo ra những điều kiện giống như “hộp mồi lửa” khiến cháy rừng bùng phát dữ dội ở Canada trong năm nay và các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu là nguyên nhân dẫn tới tình trạng này.
Khói bốc lên từ đám cháy rừng tại British Columbia, Canada, ngày 18/8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Một phân tích khoa học chuyên sâu của nhóm nghiên cứu World Weather Attribution, công bố ngày 22/8, đã chứng minh rằng khả năng xảy ra các mùa cháy rừng ở mức độ nghiêm trọng như ở Canada trong năm nay tăng gấp 7 lần do con người đốt nhiên liệu hóa thạch.
Nghiên cứu cũng cho thấy trong năm qua, điều kiện dễ xảy ra hỏa hoạn nghiêm trọng tăng hơn 50% do sự nóng lên toàn cầu.
Tác giả hàng đầu của nghiên cứu trên, bà Clair Barnes – chuyên gia thống kê môi trường tại Đại học Imperial College London, cho biết: “Khi chúng ta tiếp tục làm hành tinh nóng lên, những hiện tượng thời tiết như vậy sẽ xảy ra thường xuyên hơn và khắc nghiệt hơn”.
Video đang HOT
Canada đang trải qua mùa cháy rừng nghiêm trọng nhất từ trước đến nay do nhiệt độ cao kỷ lục, độ ẩm thấp và tuyết tan sớm. Gần 15,3 triệu ha đất đã bị thiêu rụi, cao hơn gấp đôi kỷ lục trước đó ghi nhận vào năm 1989. Khoảng 200.000 người đã phải sơ tán, ít nhất 4 người thiệ.t mạn.g và khói từ các khu rừng đang cháy đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí nguy hiểm lan rộng khắp Canada và miền Nam nước Mỹ, khiến số ca phải nhập viện cấp cứu tăng đột biến, thậm chí buộc nhiều trường học phải đóng cửa.
Tính đến cuối tháng 7, các vụ cháy rừng đã thải trực tiếp hơn một tỷ tấn CO2 vào khí quyển, cũng như khí methane và nitrous oxide kết hợp tạo hiệu ứng tương đương hơn 110 triệu tấn CO2.
Nhà sinh thái học Yan Boulanger thuộc Cục Lâm nghiệp Canada và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết tác động tích lũy của các điều kiện thuận lợi cho hỏa hoạn là vấn đề then chốt, “vì điều kiện thời tiết dễ cháy kéo dài lâu như vậy nên các đám cháy bùng phát lớn như vậy”.
Nhóm nghiên cứu cũng xác định khoảng thời gian 7 ngày khi điều kiện thời tiết dễ cháy rừng ở mức cao nhất và nhận thấy khả năng xảy ra những điều kiện đỉnh điểm như vậy cao gấp đôi so với trước đây do biến đổi khí hậu.
Phân tích cho thấy nếu thế giới tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch với tốc độ cao, cường độ cũng như khả năng xảy ra các điều kiện thời tiết dễ hỏa hoạn sẽ gia tăng. Ông Boulanger cảnh báo cháy rừng đ.e dọ.a tương lai của ngành lâm nghiệp. Trong khi đó, các cộng đồng bị ảnh hưởng nặng nề nhất đều ở vùng sâu, vùng xa và có tương đối ít nguồn lực, bao gồm cả người dân bản địa, chiếm 75% số người phải đi sơ tán vào tháng 7 vừa qua.
Bà Barnes cho biết: “Khả năng xảy ra và mức độ nghiêm trọng của các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ không ngừng gia tăng cho đến khi chúng ta đạt mức phát thải ròng bằng 0 và ngừng thải thêm khí gây hiệu ứng nhà kính vào bầu khí quyển”.
Cháy rừng thiêu hủy hơn 10 triệu ha tại Canada
Ngày 16/7, Chính phủ Canada công bố dữ liệu chính thức cho thấy cháy rừng đã thiêu rụi khoảng 10 triệu ha trong năm nay - con số cao nhất từ trước đến nay và dự kiến sẽ còn tăng trong những tuần tới.
Khói bốc lên từ các vụ cháy rừng ở British Columbia, Canada, ngày 8/6/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Diện tích thiệt hại lớn nhất do cháy rừng ghi nhận trước đó tại Canada là 7,3 triệu ha vào năm 1989.
Theo Trung tâm phòng chống cháy rừng liên ngành Canada (CIFFC), kể từ đầu năm đến nay tổng cộng 4.088 vụ cháy rừng đã bùng phát tại nước này, trong đó một số đám cháy thiêu rụi hàng trăm nghìn ha. Nhiều đám cháy được coi là vượt ngoài tầm kiểm soát do quy mô và số lượng lớn các vụ cháy xảy ra cùng lúc.
Phần lớn các đám cháy này bùng phát trong khu vực rừng cách xa khu dân cư, song vẫn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi trường. Trên 150.000 cư dân đã phải di dời do ảnh hưởng của cháy rừng.
Trao đổi với hãng tin AFP, nhà nghiên cứu Yan Boulanger của Bộ Tài nguyên thiên nhiên Canada cho biết cháy rừng đã tiếp diễn liên tục kể từ đầu tháng 5 vừa qua, diện tích thiệt hại trên thực tế nghiêm trọng hơn nhiều so với những dự đoán trước đó. Đến ngày 15/7, khoảng 906 vụ hỏa hoạn vẫn đang tiếp diễn tại các tỉnh, thành trên cả nước, trong đó khoảng 570 vụ được cho là nằm ngoài tầm kiểm soát.
Tâm điểm của các vụ cháy rừng cũng liên tục thay đổi trong những tháng gần đây. Vào tháng 5 vừa qua, khi Canada bắt đầu bước vào mùa khô với nguy cơ cháy rừng lớn, tỉnh Alberta, miền Tây Canada, trở thành tâm điểm với những đám cháy nghiêm trọng chưa từng thấy.
Vài tuần sau đó, tỉnh Nova Scotia vốn có khí hậu ôn hòa và thành phố Quebec ghi nhận những đám cháy lớn với khói bụi bao trùm, thậm chí ảnh hưởng nhiều khu vực tại nước Mỹ lân cận. Kể từ đầu tháng 7 này, tình trạng cháy rừng lại trở nên nghiêm trọng hơn ở tỉnh British Columbia; chỉ trong 3 ngày đã có hơn 250 đám cháy bùng phát, chủ yếu do sét đán.h.
Hầu hết các khu vực tại Canada đang đối mặt hạn hán nghiêm trọng, với lượng mưa dưới mức trung bình trong nhiều tháng và nhiệt độ cao. Các nhà khoa học cho biết, quốc gia này đang ấm lên nhanh hơn so với phần còn lại của Trái Đất do vị trí địa lý, cũng như ảnh hưởng của biến đổi khí hậu khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan với cường độ và tần suất gia tăng.
Nắng nóng, hạn hán, mưa lũ - Thời tiết khắc nghiệt bao trùm thế giới Trong khi các nước châu Âu và Mỹ oằn mình trong nắng nóng, hạn hán, cháy rừng thì một số quốc gia châu Á lại thiệt hại nặng nề vì mưa to, ngập lụt. Châu Á chìm trong mưa lũ Nhiều xe ô tô bị ngập nước sau trận mưa lớn tại Seoul, Hàn Quốc ngày 8/8/2022. Ảnh: THX/TTXVN Mức độ nghiêm trọng...